به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، سی‌و‌دومین نمایشگاه بین‌المللی كتاب تهران، در حالی امروز (شنبه) به كار خود پایان می دهد كه بررسی چشم انداز و وضعیت نمایشگاه گویای مشكلاتی در عرصه نشر است.
بر این اساس به نظر می رسد مشكلاتی كه عرصه نشر و كتاب با آن مواجه است، به همت مضاعف نیاز دارد و تلاش های انجام شده به ویژه در زمینه گرانی كاغذ نگران كننده است.
همانگونه كه رهبر معظم انقلاب هفته گذشته با حضور در مصلای امام خمینی(ره) و بازدید از نمایشگاه كتاب كه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز حضور داشت، در جریان بازدید از غرفه‌ها و گفت وگو با ناشران یادآور شدند كه باید مسئله كاغذ را حل كرد.
در این زمینه به ذكر چند نكته می پردازیم؛
1- هر چند نمایشگاه ها و طرح های خرید كتاب با تخفیف، بر بازار نشر موثرند اما به نظر می رسد موانعی پیش پای ناشران و صنعت نشر وجود دارد. بر همین اساس آسیب شناسی و رفع آنها می تواند گره های صنعت نشر را بگشاید و جانی تازه به اقتصاد نشر بدمد. بیشتر مشكلات نیز ریشه اقتصادی دارد و همچنین هر چند هنوز كتاب خوانان حرفه ای مشتری پروپا قرص این نمایشگاه محسوب می شوند اما تا رسیدن به میزان بالای بازدید و رونق صنعت نشر فاصله زیادی وجود دارد.
2- وضعیت كاغذ از اوضاع نابسامان در این عرصه خبر می دهد و گرانی آن در كنار تورم اقتصادی سبد خرید كتاب خانوارها را كوچكتر از قبل كرده است. در علت كاوی این مساله دیدگاه های متفاوتی مطرح است و از دریچه های مختلفی به آن نگریسته می شود اما نقطه مشترك همه این نگرش ها، وضعیت بحرانی كاغذ است.
تاكید رهبر انقلاب بر حل مساله كاغذ گویای توجه ایشان به اقتصاد نشر و رونق كتاب و كتابخوانی است. به ویژه اشاره رهبر انقلاب بر این نكته كه راه برون رفت از این مساله مستلزم همكاری و هماهنگی میان دو وزارتخانه فرهنگ و صنعت است. گواهی بر این می دهد كه نمی توان تنها وزارت ارشاد را كه متولی كتاب است را به عنوان حل كننده مساله دانست.
3- بی شك حل مساله نشر امری چند وجهی و چندسویه است، به ویژه آن كه تقویت زمینه های اقتصادی و مالی همچون حق التالیف (كپی رایت) می تواند راه برون رفت بازار نابسامان نشر باشد.
این كه در برهه هایی نوسانات بازار كاغذ بر بازار نشر سایه می افكند و بر عرصه كتاب و كتاب خوانی تاثیرات بسیاری می گذارد، نشان می دهد كه ما نیازمند برنامه ریزی منسجم، هدفمند و كاربردی هستیم.
در این میان كاهش شدید تیراژ كتاب ها، غیر حرفه ای بودن صنعت نشر، افت كیفیت آثار منتشر شده و ترجمه های ضعیف نیز مزید بر علت شده تا وضعیت نشر كشور سامان مند نشود.
4- خلاء های موجود در عرصه نشر باید شناسایی شود و راهكارهای منتج به نتیجه جهت رفع آنها مورد استفاده قرار گیرد. همچنین ارائه برنامه های میان مدت و بلند مدتی كه سازوكاری حرفه ای و كارآمد داشته باشند می تواند تا حدودی از بار مشكلات عرصه نشر و كتاب بكاهد.
5-البته با جغرافیای نوینی كه شبكه های اجتماعی ایجاد كرده اند تا میزان بالایی از مطالعه كتاب كاسته شده و بیشتر افراد در شبكه های اجتماعی مطالب مختلف را پیگیری می كنند كه این مساله نیز در فرایند طولانی مدتی اثرات خوبی نخواهد داشت. زیرا در این رویه به دلیل باز بودن دایره اطلاعات، تشخیص سره از ناسره سخت و دشوار خواهد بود.
از این رو همزمان با رونق بخشی به خواندن كتاب های الكترونیك می تواند بخشی از جامعه را به سمت مطالعه سوق داد تا از كورس خواندن عقب نمانند.
6-همچنین یكی از راهكارهای مهم در رونق بخشی به مطالعه و بازار كتاب، چاپ آثار در چند كیفیت كاغذی ارزان قیمت، متوسط و بالا است. این امر منجر به آن می شود كه بخش های مختلف جامعه به فراخور نیاز و توان مالی دست به انتخاب بزنند. در واقع این تجربه می تواند همه را در مطالعه و كتاب خواند سهیم كند و طبقات مختلف اجتماع بتوانند بر اساس وسع خود انتخاب متنوعی داشته باشند.
پژوهش**458**1552
تهران- ایرنا- مشكلات گریباگیر صنعت نشر كلافی پیچیده و چندوجهی است كه راه حل آن نیز مستلزم همكاری و هماهنگی نهادهای مختلف است و از این رو برنامه ریزی منسجم و هدفمند شرطی اساسی در رونق صنعت نشر است.
