به گزارش روز یكشنبه ایرنا، ترامپ روز پنجشنبه 12 اردیبهشت ماه بعد از امضای این فرمان گفت: «امروز یك فرمان اجرایی برای تقویت نیروی انسانی آمریكا درباره امنیت سایبری امضا كردم. امنیت ملی و تقویت رفاه مردم آمریكا اولویت‌های دولت من هستند.»
در سالیان اخیر بحث حملات سایبری برای نفوذ و تخریب سیستم‌های اقتصادی و نظامی، روند انتخابات در كشورهای مختلف، دسترسی به نهادها، سازمان‌ها، گروه‌ها، احزاب و اندیشكده‌ها و ... به موضوع اصلی در راهبرد امنیتی كشورها در جنگ سایبری تبدیل شده است.
مهمترین مواردی كه در جنگ سایبری مطرح می‌شود «حملات اینترنتی و یا استفاده از بدافزارها با هدف جاسوسی و سرقت اطلاعات، شنود محرمانه، خرابكاری در بخش‌های حساس اقتصادی و نظامی و ...» است.
ابزار مورد نیاز در جنگ سایبری كه به مراتب ساده‌تر از اقدامات فیزیكی و نظامی بوده و هزینه بسیار كمتری دارد، یك رایانه با شبكه اینترنتی است.
تصور عموم این است كه با توسعه نرم‌افزارهای ایمن می‌توان امنیت كل سیستم را تامین كرد اما جدا از میزان امنیت نرم‌افزارها، تجهیزات سخت‌افزاری نیز نفوذپذیرند و مهاجمان می‌توانند با عبور از همه تدابیر امنیتی، اطلاعات ارزشمندی را به دست آورند.
آسیب‌ها و پیامدهای خسارت بار حملات سایبری سبب شده تا حتی از آن به عنوان سلاحی فراتر از بمب اتم یاد كنند.
«تامیر پاردو» رئیس سابق سازمان جاسوسی رژیم صهیونیستی(2011 تا 2015) چندی پیش در گفت وگو با نشریه «بیلد» حملات سایبری را «سلاح‌های اتمی بی‌صدا» توصیف و تصریح كرد كه به همان اندازه ویرانگر است.
این مساله منجر به نگرش جدی به موضوع «امنیت سایبری» به عنوان بخش جدایی‌ناپذیر از امنیت ملی شده زیرا گاهی پیامدهای آن بسیار زیاد و حتی غیرقابل جبران است.
آثار مخرب حملات سایبری سبب شده تا كشورهای پیشرو در بخش نرم‌افزار و سخت‌افزارهای ارتباطی در سالیان اخیر این موضوع را با شدت بیشتری دنبال كنند به طوری كه اكنون این موضوع به یك تقابل میان آمریكا و متحدانش تبدیل شده است.
** افزایش بودجه آمریكا در بخش سایبری
در زمان تصویب بودجه دفاعی آمریكا در سال گذشته، یكی از موضو‌‌ع‌های مهمی كه به آن توجه شد و بودجه بسیار زیادی برای آن تخصیص یافت، سرمایه‌گذاری و تمركز بر بخش‌هایی همچون سایبر، هوش مصنوعی و فضا بود.
براساس اعلام هفته‌نامه اكونومیست، در بودجه سال 2019 پنتاگون، 10 میلیارد دلار به عملیات سایبری اختصاص یافته و هر سال 10 درصد به آن اضافه می‌شود.
آمریكا كه خود یكی از بزرگترین عاملان حملات سایبری به كشورهای مختلف است، برای تجهیز خود در برابر جنگ سایبری «قانون اختیارات دفاع ملی» را سال گذشته با امضای ترامپ اجرایی كرد.
براساس این قانون، از چین، روسیه و ایران به عنوان «دشمنان بالقوه» در جنگ سایبری نام برده و تلاش شده تا هماهنگی بین پنتاگون و دیگر بخش‌های مرتبط برای سرعت عمل در این زمینه صورت گیرد.
با توجه حملات سایبری آمریكا به مراكز و تاسیسات كشورهای مختلف، برای مقابله با اقدامات تلافی‌جویانه، كاخ سفید رویكرد حمله به هكرهای خارجی را در صدر برنامه‌های خود قرار داده است؛ آن هم به بهانه «امنیت سایبری».
همچنین كاخ سفید یكی از 10 تهدید احتمالی سال 2019 برای آمریكا را «حملات سایبری مخرب به شبكه‌ها و زیرساختارهای اساسی» اعلام كرده است.
در راهبرد جدید كاخ سفید در بخش امنیت سایبری، اولویت‌های دفاعی دولت فدرال تشریح و بر حمله به هكرهای خارجی تأكید شده است.
این راهبرد همچنین دستورالعمل‌های تازه‌ای درباره حفاظت از اطلاعات آمریكایی‌ها و شیوه دفاع نهادهای فدرال در برابر حملات سایبری ارائه كرده است.
توسعه «اینترنت آزاد» در همه دنیا و استفاده از آن با هدف افزایش نفوذ آمریكا، از دیگر اهداف ترسیم شده در این سند بوده و چین به جاسوسی سایبری اطلاعات اقتصادی و صنعتی به ارزش تریلیون‌ها دلار متهم شده است.
همچنین پنتاگون در استراتژی سایبری خود از روسیه و چین به عنوان تهدیدهای اصلی علیه آمریكا نام برده است.
در دولت «باراك اوباما» رئیس جمهوری سابق آمریكا، محدودیت‌هایی بر چگونگی انجام حملات سایبری اعمال شده بود اما دولت ترامپ بخش زیادی از این محدودیت‌ها را در راهبرد سایبری خود برداشته است.
«جان بولتون» مشاور امنیت ملی كاخ سفید نیز در حالی از تغییر برنامه سایبری آمریكا از تدافعی به تهاجمی خبر داده و تصریح كرده كه «دیگر دست‌های ما مثل دولت اوباما بسته نیست» كه حملات سایبری به تاسیسات هسته‌ای ایران برای متوقف كردن سانتریفیوژها با بدافزار «استاكس نت» در سال 1389، با هماهنگی سازمان امنیت ملی آمریكا و سازمان جاسوسی رژیم صهیونیستی صورت گرفت.
تازه‌ترین آن نیز حمله سایبری اسفند سال گذشته به تاسیسات برق رسانی ونزوئلا از سوی آمریكا و متحدانش بود كه سبب شد «نیكلاس مادورو» رئیس جمهوری ونزوئلا از سازمان ملل متحد و كشورهایی همچون چین، روسیه، ایران و كوبا به دلیل تجربه در مقابله با حملات سایبری درخواست كند در تحقیقات درباره این حمله به تاسیسات برق كمك كنند.
در نتیجه این حمله به سیستم برق‌رسانی ونزوئلا، بخش‌های زیادی از این كشور در خاموشی به سر برد.
«استفان ام والت» استاد روابط بین‌الملل دانشگاه هاروارد، اواسط فروردین سال جاری در تحلیلی در تارنمای «فارین پالیسی» به حملات سایبری آمریكا نیز اشاره كرد و گفت: «اطلاع داریم كه دولت دونالد ترامپ به فرماندهی سایبری این كشور اختیارات بیشتری برای اجرای عملیات تهاجمی علیه دشمنان ایالات متحده داده است.»
** جدل‌های سایبری كاخ سفید و كرملین
همسو با اقدامات آمریكا برای آماده‌سازی در برابر جنگ سایبری، رقبای آن همچون روسیه نیز در این زمینه گام‌هایی برداشته‌اند.
روز جمعه 13 اردیبهشت ماه، یك روز بعد از اقدام ترامپ در امضای فرمان تقویت نیروی انسانی در بخش امنیت سایبری،
«ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه نیز قانون مجلس این كشور را برای ایجاد اینترنت مستقل امضا كرد تا گام دیگری برای امنیت سایبری برداشته شود.
روسیه اعلام كرده با «اینترنت پایدار» به دنبال ایجاد زیرساخت‌های مستقل برای فعالیت مستمر بخش روسی شبكه اینترنت و دفاع از آن است.
طبق این قانون، اگر شبكه اینترنت در روسیه با تهدید همراه شود، سازمان نظارت بر ارتباطات جمعی (روس كوم نادزور) براساس مقررات تعیین شده از سوی دولت، از اینترنت مستقل استفاده می‌كند.
روسیه در این طرح اعلام كرده كه «با توجه به ماهیت خصمانه آمریكا و استراتژی امنیت سایبری این كشور، این طرح باید اجرایی شود.»
اتهام واشنگتن به مسكو در پرونده انتخاباتی ترامپ درباره دخالت روسیه در انتخابات ریاست جمهوری 2016 و حملات هكری سبب شد تا كرملین نیز در این زمینه رویكرد امنیت سایبری خود را تقویت كند.
هرچند كه مخالفان ایجاد اینترنت مستقل در روسیه معتقدند كه حساسیت مقام‌های كرملین بی‌جهت بوده و این طرح فقط هزینه روی دست دولت می‌گذارد كه در نهایت از جیب مردم جبران خواهد شد.
اما مقام‌های روسیه تصریح كرده‌اند كه همه این اقدامات برای پیشگیری از حملات سایبری صورت گرفته و منزوی كردن روس‌ها در فضای مجازی را دنبال نمی‌كند.
طبق پیش‌بینی‌ها اینترنت مستقل در روسیه از آبان سال جاری اجرایی می‌شود.
تقابل مسكو و واشنگتن در جدل‌های سایبری، به دیدگاه استادان دانشگاه‌های دو طرف نیز كشیده شده است.
به اعتقاد «ویتالی وخوف» استاد دانشگاه «فنی بائومان» مسكو، روسیه باید در گام نخست مانع خروج اطلاعات شهروندانش از كشور شود و در گام بعدی، شرایط كار با اینترنت در فضای امن و مطمئن را فراهم كند تا توسط آمریكا غافلگیر نشود.
از آن سو، «توماس فریدمن» سرمقاله نویس روزنامه نیویورك تایمز 11 اردیبهشت ماه با ارائه تحلیلی درباره رخدادهای سال 2019، روسیه را یكی از عوامل بی‌نظمی در جهان دانسته كه با ابزار سایبری، به آن دامن می‌زند.
وی با تاكید براینكه جهان همزمان تغییرات مهمی را تجربه می‌كند، فناوری‌های هوشمند از جمله در تلفن‌ها را «اَبَرقدرت‌های بد» روزگار توصیف كرده كه می‌توانند به جرایم سایبری دست بزنند.
وی با بیان اینكه «روس‌ها متوسل به یك نوع میدان جنگ شده‌اند كه من آن را «جنگ عمیق» می‌گذارم»، تصریح كرده، «جنگ عمیق با استفاده از لوازم سایبری، دموكراسی‌ها و انتخابات‌های غربی را از كار می‌اندازد تا حسابی آنها را رسوا و بی‌اعتبار كند و در مقابل حكومت «دزدسالار استبدادی مطلقه خودكامه» شخص «ولادیمیر پوتین» را حرمت ببخشد و این آزادی عملی را كه روسیه برای دخالت كردن در مرزهای دوردست دارد، حفظ كند.»
تقابل مسكو و واشنگتن با یكدیگر بعد از مطرح شدن پرونده دخالت روسیه در انتخابات ریاست جمهوری 2016 برای پیروزی ترامپ، شدت بیشتری یافته است.
** اتهام‌زنی پكن و واشنگتن به یكدیگر
اواخر آذر سال گذشته، رویترز در خبری به نقل از یكی از مقام‌های ارشد اطلاعات خارجی آمریكا اعلام كرد، به دنبال جنگ تجاری میان واشنگتن و پكن، فعالیت سایبری چین در آمریكا به شدت افزایش یافته و هدف اصلی آنان تخریب زیرساخت‌های حیاتی است.
آمریكا در سال 2018 یك رشته پرونده‌های قضایی علیه شركت‌های فناوری چین تنظیم كرد.
این شركت‌ها به سرقت ابزارهای امنیت سایبری و نقض تحریم‌های آمریكا متهم هستند.
پكن در واكنش اتهام‌زنی كاخ سفید اعلام كرد كه آمریكا از سالیان پیش، به طور نظام‌مند اطلاعات محرمانه شركت‌ها، دولت‌ها و اشخاص خارجی را از طریق اینترنت رصد و سرقت می‌كند.
«جك راسمس» استاد اقتصاد كالج سینت مری كالیفرنیا چندی پیش در گفت وگو با ایرنا، مساله اصلی در آینده برتری نظامی را فناوری‌های پیشرفته در هوش مصنوعی، امنیت سایبری و فناوری‌های وایرلس نسل پنجم دانسته و گفته كه واشنگتن و پكن در این زمینه رقابت تنگاتنگی دارند.
تقابل جدید آمریكا و چین در حوزه سایبری، به فعالیت شركت «هوآوی» برای همكاری با چند كشور اروپایی در حوزه مخابراتی برمی‌گردد.
واشنگتن تلاش دارد تا مانع از همكاری متحدان خود با این شركت چینی در ساخت نسل پنجم شبكه‌های تلفن همراه (معروف به 5G) شود.
گفته شده در نسل پنجم تلفن همراه، سرعت اینترنت بیش از 10 برابر افزایش می‌یابد؛ ضمن آنكه بستر لازم برای گسترش اینترنت اشیاء و شهرهای هوشمند نیز فراهم خواهد شد.
دولتمردان كاخ سفید به متحدان اروپایی خود اعلام كرده‌اند كه شركت هواوی بخشی از دولت چین است و امكان دارد در جریان ساخت تجهیزات شبكه‌های «5 جی» بدنبال نصب تجهیزات و امكانات جاسوسی باشد؛ هرچند كه پكن و مدیران این شركت چینی این ادعاها را رد كرده‌اند.
** همراهی كاخ سفید و اروپا علیه پكن و مسكو
با توجه به اقدامات انجام شده در حوزه جنگ سایبری، در هفتادمین سالگرد تاسیس سازمان پیمان آتلانتیك شمالی (ناتو)، وزیران امور خارجه كشورهای عضو پیمان آتلانتیك شمالی 15 فروردین سال جاری در نشست واشنگتن، تمركز خود را بر تهدیدهای جدید در بخش «جنگ اطلاعاتی و سایبری» قرار دادند.
«مایك پمپئو» وزیر امور خارجه آمریكا از این سازمان خواست كه خود را با دوره جدید دیجیتال مطابقت دهد و وارد دوره جنگ سایبری شود.
«جیمز استاوریدیس» فرمانده سابق نیروهای ناتو نیز اعلام كرد كه این سازمان تا 10 سال آینده تا حد بسیار بیشتری وارد حوزه امنیت سایبری خواهد شد و توانایی‌های تهاجمی سایبری بسیار بیشتری خواهد داشت.
اسفند سال گذشته روزنامه «لوكزامبورگ تایمز» به نقل از كارشناسان امنیت سایبری نسبت به افزایش ناگهانی فعالیت هكرهای تحت حمایت روسیه علیه دولت‌های اروپایی، سازمان‌های جامعه مدنی و رسانه‌ای هشدار داده بود.
به نوشته این رسانه، تحلیلگران دفاعی و امنیتی از مدتها قبل هشدار داده اند كه مسكو از اوكراین و درگیری‌ها در این كشور به عنوان آزمایشگاهی برای جنگ جدید سایبری و تكنیك‌های روانی استفاده كرده است.
روسیه بارها این اتهام‌ها درباره دخالت در انتخابات خارجی یا گروه های هكری را رد كرده است.
لوكزامبورگ تایمز همچنین نوشت: تحقیقات شركت «فایرآی» نشان داد در آستانه انتخابات ریاست جمهوری سال 2016 آمریكا گروه هكری «تیم سندورم» روسیه در هك زیرساختارهای انتخاباتی آمریكا نقش داشته است.
این مساله سبب افزایش نگرانی نهادهای اروپایی از افزایش حملات سایبری با نزدیك شدن به زمان برگزاری انتخابات پارلمانی در این اتحادیه شده است.
انتخابات پارلمان اروپا از دوم تا پنجم خرداد ماه در كشورهای مختلف این قاره برگزار می‌شود و سران اروپایی نگران سلامت انتخابات به دلیل اعمال نفوذ از طریق حملات سایبری هستند.
** هشدار سازمان ملل
با توجه به پیامدهای بسیار زیان بار حملات سایبری، سازمان ملل متحد نسبت به توسعه و تداوم آن هشدار داده است.
شبكه خبری اسپوتنیك اوایل اسفند سال گذشته به نقل از «آنتونیو گوترش» دبیركل سازمان ملل متحد در كنفرانس خلع سلاح ژنو نوشت: جامعه جهانی باید تمهیدات جدیدی در زمینه كنترل تسلیحاتی اتخاذ كند كه توجه به تسلیحات ابرصوتی، چالش‌های هسته‌ای و رشد فناوری‌های سایبری را شامل می‌شود.
«ما به بینش و روش‌های جدیدی برای كنترل تسلیحاتی در فضای پیچیده امنیتی نیاز داریم. روش‌هایی كه پیشرفت‌های فناوری شامل امنیت سایبری، هوش مصنوعی و ... را مورد ملاحظه قرار می‌دهد.»
گوترش تصریح كرده كه صاحبان زیرساخت‌های اینترنت به عنوان قدرت‌های بزرگ، از فضای سایبر به عنوان وسیله‌ای برای دستیابی به سیاست‌های سلطه‌طلبانه خود استفاده می‌كنند.
از: لطیف نكوئی
اروپام ** 2023 ** 1071
تهران - ایرنا - صدور فرمان جدید «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریكا مبنی بر تقویت نیروی انسانی این كشور در بخش سایبری، گام دیگری از راهبرد جدید واشنگتن برای «جنگ سایبری» است كه این روزها دامنه تقابل آن به روسیه، چین و اتحادیه اروپا نیز رسیده است.
