شاخص سهام در حالي روز گذشته ريزش 9 كانالي را تجربه كرد كه پس از ثبت رشد 26 درصدي اين نماگر در سال 98 و سبقت گرفتن بازار سهام از ديگر بازارهاي موازي، اصلاح قيمت سهام كاملا منطقي قلمداد مي‌شود. طبيعي است كه پس از رشد پرشتاب قيمت سهام، بازار به دنبال بهانه‌اي براي اصلاح مي‌گردد. روز گذشته نيز انتشار برخي اخبار درخصوص افزايش تعرفه بر روي كالاهاي چيني از سوي آمريكا و به دنبال آن برخي گمانه‌زني‌ها از آينده تحريم‌ها عليه ايران، فضايي منفي بر معاملات حاكم كرد و بهانه‌اي براي شناسايي سود از سوي سهامداران شد.
«دنياي‌اقتصاد» در گزارشي ريزش اخير روز گذشته بازار سهام را از منظر 7 كارشناس بورسي بررسي كرده است. از نظر كارشناسان، اين افت نماگرهاي بورس تنها يك اصلاح كوتاه‌مدت بوده كه با توجه به رشدهاي بي‌وقفه اخير، وقوع آن دور از انتظار نبوده است. هر‌چند بازار سهام از پشتوانه صعود برخوردار است و آينده مناسبي در مقايسه با ديگر بازارهاي موازي سرمايه‌گذاري دارد، اما بايد سرمايه‌گذاران در خريد و فروش‌هاي خود به دو عامل توجه كنند؛ تغيير افق سرمايه‌گذاري كوتاه‌مدت به بلندمدت و توجه به سهام با پشتوانه بنيادي عواملي هستند كه نه‌تنها در مسير كلي بازار تاثيرگذارند بلكه مي‌توانند مانعي در اصلاح شديد بازار در دوره‌هاي آتي باشند.
** اصلاح بازار دور از انتظار نبود
جواد عشقي‌نژاد: ريزش بيش از 8هزار واحدي شاخص كل بورس در معاملات روز گذشته قابل پيش‌بيني بود؛ رشد افسار‌گسيخته و با سرعت بالاي شاخص كل بورس در مدت اخير به‌ويژه از هفته گذشته، حكايت از اصلاح شديد داشت. در واقع بورس هم از لحاظ فني و هم از لحاظ اجرايي قابليت اصلاح داشت و تنها در انتظار يك خبر يا بهانه براي شروع ريزش بود كه اين بهانه روز گذشته به دليل اخبار نگران‌كننده سياسي در منطقه، ريزش را رقم زد. البته در ساعات پاياني معاملات شاهد بازگشت نسبي و جمع‌شدن صف‌هاي فروش بوديم، اما تاثير نوسان منفي حداكثري در بيشتر نمادهاي معامله شده، افت سنگين روز گذشته را ايجاد كرد. اين در حالي است كه بازار سهام همچنان از جذابيت بالايي برخوردار است.
در حالي از ابتداي سال جديد شاهد ورود حجم سنگين منابع پولي و نقدينگي جديد از ديگر بازارهاي مالي سرمايه‌گذاري به سمت بازار سهام بوديم كه هر چند اين موضوع يك فرصت مناسب براي بازار در بهره‌مندي از نقدينگي جديد است، ولي بايد مديريت صحيح در اين زمينه صورت گيرد. در واقع بايد اين پول‌هاي جديد به سمت سرمايه‌گذاري غير‌مستقيم از جمله صندوق‌ها و سبدهاي سرمايه‌گذاري هدايت شود تا به‌صورت حرفه‌اي مديريت شود. در اين‌صورت ديگر بازار دچار رفتارهاي هيجاني نخواهد شد. ديگر نه در زمان‌هاي رشد و نه افت شاهد شكل‌گيري چنين نوسانات شديدي نخواهيم بود. از آنجا كه طبق عوامل موجود، پيش‌بيني مي‌شود روند آتي بازار سهام در مسيري مثبت طي شود، اين موضوع (كنترل رفتارهاي هيجاني) مي‌تواند تاثير مناسبي در روند كلي بازار داشته باشد.
** اصلاح بيشتر در نمادهاي كوچك
مهدي طحاني: صعود بي‌وقفه شاخص كل بورس و ورود اين نماگر به محدوده 220هزار واحدي، انتظار براي يك اصلاح شديد را پررنگ كرده بود. اصلاحي كه روز گذشته با اخبار منتشر شده در حوزه سياسي شروع شد و با روند هيجاني شدت زيادي پيدا كرد وكاهش شاخص به سطح 215هزار واحد را به دنبال داشت.همان‌طور كه در مواقع صعود بازار شاهد تشكيل روندي صعودي همراه با هيجان هستيم، در زمان‌هاي نزول نيز جوي هيجاني ايجاد شده كه اين ريزش را شدت مي‌بخشد. ولي در اين ميان نكته مثبت ريزش يكباره بازار بود كه هر چند بازار اصلاح شديد را تجربه كرد، اما دچار روند فرسايشي نشد.
در اين ميان بررسي شرايط كنوني و آتي بازار سهام نشان از آن دارد كه مولفه‌هاي مثبت براي تشكيل روند مثبت مجدد وجود دارد؛ نرخ برابري دلار به ريال، اتفاقات مثبت در معاملات بورس كالا و وضعيت نه‌چندان مساعد بازارهاي سرمايه‌گذاري موازي از جمله عوامل مثبتي است كه ورود نقدينگي و تثبيت آن در بورس را نويد مي‌دهد. به‌اين ترتيب پيش‌بيني مي‌شود روند آتي بازار سهام در مسير صعودي طي شود. البته در اين ميان برخي از سهم‌ها بدون برخورداري از عاملي بنيادي و تنها با يك شايعه يا خبر، با رشد قيمت همراه شدند. به‌نظر مي‌رسد اصلاح قيمتي در اين نمادها هم با شدت بيشتري و هم طولاني‌تر باشد. اما مابقي سهامي كه از پشتوانه بنيادي برخوردار هستند، اصلاح كمتري خواهند داشت.
** ريزش كاملا پيش‌بيني شده
حميدرضا مهرآور: رشد تند و پرشتاب بازار سهام و مولفه‌هاي اصلي اين بازار طي روزهاي گذشته، نشان از نياز شاخص به اصلاح و استراحت داشت. به عبارت دقيق‌تر ريزش روز گذشته كاملا پيش‌بيني شده بوده و دور از انتظار نبود. طبيعي است كه وقتي در چند روز متوالي قيمت سهام به‌شدت رشد پيدا مي‌كند، ترجيح به شناسايي سود و خروج از سهم رخ مي‌دهد و سهامداران اقدام به ايجاد تغيير و تحول در پرتفوي خود مي‌كنند. در اين ميان بررسي روند كلي بازار نشان مي‌دهد كه پول از بازار خارج نشده و در واقع اصلاح كوتاه‌مدت بازار در اين روزها به دليل تغيير در ذائقه معامله‌گران و جابه‌جا‌يي نقدينگي از سهامي به سهام ديگر است. با وجود اين، مي‌توان عنوان كرد كه اصلاح مزبور طولاني‌مدت نبوده و طي يك يا دو روز آينده به اتمام خواهد رسيد و بازار به شرايط عادي و رو به رشد برخواهد گشت. ولي در اين ميان به سهامداران توصيه مي‌شود كه از رفتارهاي هيجاني بپرهيزند و سهامي را خريداري كنند كه از پشتوانه بنيادي برخوردار باشد. چراكه اگر در سهام كوچك يا فاقد تحليل بنيادي وارد شوند، حتما در طولاني‌مدت ضرر خواهند كرد.
** اصلاح طبيعي شاخص سهام
عظيم ثابت: شاخص سهام با ريزش 9 كانالي در روز گذشته، مقداري از بازدهي تقريبا 26درصدي را كه از ابتداي سال كسب كرده بود، از دست داد. به اين ترتيب سود اين بازار از ابتداي سال تا روز گذشته به 20.8 درصد رسيد. سبقت گرفتن بازار سهام از ديگر بازارهاي موازي، اصلاح قيمت‌ها را كاملا منطقي مي‌كند. واقعيت اين است كه پس از رشد پرشتاب قيمت سهام، بازار به‌دنبال بهانه‌اي براي اصلاح بود. روز گذشته نيز انتشار برخي اخبار درخصوص افزايش تعرفه روي كالاهاي چيني از سوي آمريكا و به دنبال آن برخي گمانه‌زني‌ها از آينده تحريم‌ها عليه ايران، فضايي منفي بر معاملات حاكم كرد و بهانه‌اي براي شناسايي سود از سوي سهامداران شد.اين اصلاح اما مي‌تواند بار ديگر سبب افزايش جذابيت قيمت سهام و در نتيجه رشد تقاضا در اين بازار شود. بايد ديد در روزهاي آتي برآيند عرضه و تقاضا در بورس تهران به چه شكل خواهد بود. طبيعتا به تعادل رسيدن اين دو متغير مي‌تواند بار ديگر شاخص سهام را در مسير رشد قرار دهد.
** لزوم دوري از دو رفتار مخرب
سيد‌مصطفي صفاري: استراحت و اصلاح پس از هر دوره صعود بي‌وقفه دور از انتظار نيست. در واقع استراحت بورس پس از چند روز صعود متوالي، نشان از سلامت و در مسير مناسب قرار داشتن است. ولي در اين ميان مشاهده دو عامل در رفتارهاي سرمايه‌گذاران و خريد و فروش‌هاي آن نگران‌كننده است؛ افق سرمايه‌گذاري كوتاه‌مدت و تمايل به خريد سهام با نگاه تكنيكال دو آفت روزهاي اخير بازار سرمايه است. متاسفانه در حال حاضر افق‌هاي سرمايه‌گذاري بسيار كوتاه‌مدت شده است. خريد و فروش‌ها بر اساس تحليل‌هاي تكنيكال و الگوريتمي سبب شده تا نمادهايي كه از پشتوانه بنيادي برخوردار نيستند، مورد توجه سهامداران قرار گيرند. به عبارت دقيق‌تر سهامي كه هيچ تحليل بنيادي مناسبي نداشته مورد توجه سرمايه‌گذاران قرار گرفته و انگيزه‌هاي كوتاه‌مدت در شناسايي سود، نه تنها ورود هيجاني بلكه خروج با شدت بالا را در اين نمادها به دنبال دارد. در واقع، عوامل مزبور نوسانات چه در زمان صعود و چه در زمان افت بازار را تشديد مي‌كند.همان‌طور كه عنوان شد ريزش اخير تنها يك اصلاح بوده كه مي‌تواند تحت تاثير نگاه سرمايه‌گذاران به خريد سهام بنيادي و با پشتوانه بالا، با عمري كوتاه همراه باشد. توصيه مي‌شود كه سهامداران با تفكر و تحليل بنيادي به خريد و فروش بپردازند تا تشكيل چنين رفتارهاي هيجاني به صفر برسد.
** انتظار براي رشد 20درصدي
نادر بوالحسني: بررسي روند كلي بازار در مدت اخير نشان از آن دارد كه در مسير حركتي بورس مانع يا مشكل خاصي وجود ندارد. بازار سهام در مقايسه با ديگر بازارهاي موازي، نه تنها به دليل قدرت نقد‌شوندگي بالا برتري دارد، بلكه پتانسيل بيشتري براي تداوم رشد نيز دارد. در واقع، مي‌توان عنوان كرد كه روند آتي بازار با مسير صعودي همراه خواهد بود و اصلاح بازار در روند صعودي يك اتفاق طبيعي و قابل انتظار است كه تحت تاثير چند عامل در روز گذشته با شدت بيشتري انجام شد. در حالي شاهد رشد شارپ و پرقدرت بورس از اواخر سال گذشته بوديم كه اين روند در سال جاري نيز با شدت بالايي دنبال شد. اين روند، برتري بورس را در ميان ديگر بازارهاي رقيب در سال جديد رقم زد. حال در اين شرايط صعودي، شناسايي سود توسط سرمايه‌گذاران و به‌تبع انگيزه‌هاي فروش نيز افزايش پيدا مي‌كند. به عبارت دقيق‌تر در چنين شرايطي، حساسيت نسبت به خبرهاي منفي نيز شدت پيدا كرده و هر خبر ناخوشايندي به شناسايي سود و خروج سرمايه‌ها از بازار سرمايه منجر خواهد شد. به‌ويژه اينكه در مدت اخير سرمايه‌گذاران غيرحرفه‌اي نيز وارد بازار سرمايه شده‌اند كه تجربه و توان تحمل نوسانات بورس را ندارند. البته اين امر موقتي بوده و مجددا شاهد بازگشت معامله‌گران به بازار خواهيم بود. در واقع كليت روند روز گذشته بازار سرمايه، نگراني از بابت مخابره اخبار سياسي در ارتباط با سالگرد خروج آمريكا از برجام و احتمال عكس‌العمل طرفين در اين روزها بوده كه سبب شد ريسك سيستماتيك بازار افزايش يابد. اين امر تمامي گروه‌ها و شركت‌هاي فعال در بازار را به سمت درصد‌هاي منفي سوق داد. ولي شرايط مزبور گذرا بوده و چنانچه اين بحث‌ها منجر به رويارويي جدي‌تري نشوند، روند بازار تغيير نخواهد كرد. افزون بر اين يكي ديگر از نگراني‌هاي روز گذشته بحث‌هاي در گرفته درخصوص مذاكرات آمريكا و چين بود. اين در حالي است كه به‌نظر مي‌رسد توافق بين دوطرف در نهايت صورت گيرد و نگراني بابت قيمت نفت و كالاهاي اساسي در بازارهاي جهاني وجود نداشته باشد. به اين ترتيب ريسك جدي از اين ناحيه نيز مترصد بازار سرمايه نخواهد بود.
در اين ميان با توجه به روند نرخ دلار و رشدهاي صورت گرفته در بازار ارز، مشاهده مي‌شود كه بازار سرمايه همچنان خود را با اين متغير تطبيق نداده و امكان رشد بيشتر وجود دارد. به‌طور كلي انتظار رشد حداقل 20درصدي بازار سرمايه، عقب‌ماندگي بازار سهام از ديگر بازارهاي رقيب را جبران كرده و رسيدن بورس به نقطه تعادلي را به دنبال خواهد داشت.
** ايجاد فرصت خريد مناسب
محمد نوربخش: بازار سهام هر چند روز گذشته با اصلاح شديد همراه شد، اما وضعيت كلي گروه‌هاي فعال در بازار با روندي مثبت همراه است و تقريبا تمامي سهامداران در سود به سر مي‌برند.ولي در اين ميان عامل ريسك‌هاي سياسي سبب شد تا اصلاح روز گذشته با شدت بيشتري همراه شود. ابهامات درخصوص اقدامات آينده ترامپ درخصوص تحريم‌ها و واكنش متقابل ايران و خبر اعزام ناو آمريكايي به خليج فارس از يكسو و شناسايي سود از سمت ديگر سبب شد تا عرضه‌ها در بازار ديروز شدت يابد. ولي در اين ميان چنانچه بازار سهام اصلاح بيشتري حتي تا 10درصد را نيز تجربه كند، بازهم پتانسيل قرار گرفتن در مسير صعودي دارد. البته اين اصلاح بيشتر مي‌تواند فرصت‌هاي خريد مناسبي براي معامله‌گران به‌خصوص سرمايه‌گذاران حقوقي ايجاد كند. همان‌طور كه عنوان شد بازار سهام از پتانسيل مناسبي براي رشد برخوردار است كه اين موضوع آينده مثبتي را در انتظار بورس قرار مي‌دهد. در اين ميان پيش‌بيني‌هاي صورت گرفته از رشد قيمت دلار در بازار آزاد و تاثير آن بر سودآوري شركت‌هاي بورسي نيز مي‌تواند عامل مثبت ديگري در صعود بازار قلمداد شود. به اين ترتيب نگراني بابت روند مثبت بورس در بلندمدت وجود ندارد.
منبع: روزنامه دنياي اقتصاد؛ 1398،02،17
گروه اطلاع رساني **1699**2002
تهران- ايرنا- روز گذشته شاخص كل بورس با 8237 واحد ريزش، پنجمين افت بزرگ تاريخ خود را ثبت كرد. مادامي كه انتظار اصلاح سهام پس از جهش‌هاي متوالي وجود داشت، بيانيه بولتون و توئيت ترامپ در رابطه با جنگ تجاري به نگراني‌ها دامن زد و افت بورس را شدت بخشيد. تشديد هيجانات، عمده سهام را با صف فروش مواجه كرد. با وجود اين، تحليل هفت كارشناس بازار سرمايه از اتفاق نظر آنها در رابطه با طبيعي بودن روند اصلاحي و عدم‌تغيير مسير رونق بورس حكايت دارد.
