بحران سیل بیكاری در مناطق سیلزده

به گزارش ایرنا، از آنجایی كه لرستان در منطقه ای كوهستانی و شیب دار واقع است ، وقوع سیل در این استان بر خلاف گلستان و خوزستان كه استان های هموار و كم شیبی هستند، دارای شدت بیشتری بود.
سیلابی كه در گلستان و خوزستان در زمین های هموار برای مدت ها راكد مانده و هزاران هكتار زمین را به در برگرفت در لرستان ماموریت دیگری داشت و با توجه به شیب این منطقه، با سرعت و شدت از شهرها و روستاها عبور كرد و هرآنچه را بود با خود برد.
به تعبیری سیل در برخی استان ها آمد، ماند و هنوز هم نرفته اما در لرستان داستان دیگری دارد، آمد، همه چیز را برد و رفت به نحوی كه خسارت اولیه سیل لرستان حدود 10 هزار میلیارد تومان برآورد می شود.
15 نفر در اثر بارش های سیل آسای لرستان جان خود را از دست دادند و زیرساخت های اساسی هزاران روستا و چند شهر تخریب شد كه همچنان تلاش برای ترمیم آنها ادامه دارد.
هرچند سیل تمام لرستان را درگیر كرد اما پلدختر و معمولان كه در جنوب لرستان واقع شده اند و رواناب های استان با عبور از این مناطق راهی خوزستان می شود، خسارت بسیار بالایی را متحمل شده اند.
شبكه آب بیش از 700 روستا قطع شد و خسارت وارد شده به تاسیسات آبفای روستایی استان 152 میلیارد تومان اعلام شده است.
همچنین یك سوم خطوط فیبر نوری استان یعنی 500 كیلومتر در اثر سیل تخریب و بیش از31 میلیاردتومان به زیرساخت‌های ارتباطی استان خسارت وارد شد.
برآورد اولیه خسارت سیل به زیرساخت‌های برق استان نیز 63 میلیارد تومان است و 580 كیلومتر از شبكه برق فشار قوی و ضعیف استان، آسیب دیده‌اند كه در مجموع برق بیش از یكهزار و 400 روستا قطع شد.
شركت گاز لرستان نیز از خسارت بیش از 50 میلیارد تومانی به تأسیسات و شبكه‌های گاز استان، خبر داده و این سیل موجب تخریب و آسیب 2 هزار كیلومتر جاده، 35 هزار واحد مسكونی و 6 هزار واحد تجاری شده است.
اینها بخشی از خسارت های زیربنایی سیل در لرستان است اما روی دیگر سكه سیل در حوزه های اشتغال همچون كشاورزی، اصناف و صنعت چندان خوشایند نیست.

**سیل بیكاری در حال وقوع است
یكی از سیلزدگان روستای دمرود سفلی پلدختر می گوید: زمین كشاورزی نداشته و برای مردم كار می كرده، زمانی هم كه فصل كشاورزی نبوده در پلدختر كارگری می كرده كه امروز هر 2 شغل نا ایمن خود را نیز از دست داده است.
هوشنگ محمودوند كه حدود 50 سال دارد افزود: سیل كه آمد در خانه نبوده و تمام زندگیش هنوز هم زیر گل و لای مدفون است، در چادر به همراه همسر و 3 فرزندش زنگی می كند و بیش از آنچه نگران زندگی بر آب رفته اش باشد دل نگران كار و تامین درآمد در آینده است.
خیراله بزدار نیز اهل روستای زورانتل است كه او هم مشكلی مشابه هوشنگ محمودوند دارد، می گوید: در باغ های انجیر روستاییان كارگری می كردم كه امروز با تخریب این باغ ها از كار بیكار شده ام.
یكی از اهالی روستای بابازید نیز خود را عزت غلامی معرفی كرد و گفت: پنج برادر هستیم كه سیل چهار نفرمان را بیكار كرده و با توجه به از بین رفتن كشاورزی و سبزی كاری در روستایی با حدود 100 خانوار 85 تا 90 درصد مردان بیكار شده اند.
وی می گوید: متاسفانه هیچكدام از روستاییان باغ خود را بیمه نكرده اند و علیرغم بیكاری، نگران جبران خسارت های سیل هستند.
در یكی از كمپ های اسكان اضطراری پلدختر نیز پیرمردی زیر چادر نشسته كه خود را پدر شهید معرفی می كند، غلام ابراهیمی می گوید: شغلش ازاد است و مغازه كوچك دكمه سرا دارد كه این روزها كاسبی اش همچون گذشته نیست.
وی ادامه می دهد: راه ارتباطی پلدختر با دره شهر، رومشكان و برخی روستاهای اطراف قطع است و 70 درصد مردم شهر نیز سیلزده هستند و مابقی هم كه از سیل در امان مانده اند قدرت خریدی بالایی ندارند.
ابراهیمی از پسرش هم می گوید كه مسافركشی می كرده و سیل ماشین او را از كار انداخته و هزینه تعمیر بالا اجازه نداده كه چرخ ماشین دوباره بچرخد.
بدون شك موج دوم بیكاری و مهاجرت مردم سیلزده سهمگین تر از موج اول است كه باید تدابیر ویژه ای در این راستا در نظر گرفته شود چراكه بخش های اشتغالزای صنعت و كشاورزی لرستان آسیب جدی از سیل دیده و هزاران نفر در خطر بیكاری هستند.

**سیل به بیش از 70درصد واحدهای صنفی پلدختر خسارت وارد كرد
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت لرستان می گوید: سیل به بیش از 70 درصد واحدهای صنفی پلدختر خسارت بسیار شدید وارد كرده است.
محمدرضا صفی خانی افزود: باید با استفاده از روش های مختلف فعالان اقتصادی سیلزده را حمایت كرد زیرا كه درصورت طولانی شدن روند جبران خسارت، چالش های جدیدی از جمله مهاجرت گسترده در منطقه رخ می دهد.
وی اظهارداشت: در ماه‌های گذشته لرستان شرایط خاصی را تجربه كرده و آسیب‌های اقتصادی و روانی سیل در این استان بسیار بالا است.
رئیس سازمان صمت ادامه داد: لرستان در حال توسعه بوده و یكی از موانعی كه در گذشته در راستای توسعه این دیار وجود داشت كمبود زیرساخت‌ها است كه تلاش زیادی برای جبران این موارد در سال‌های گذشته انجام شده اما مناطقی كه دچار سیل شده‌اند از نظر توسعه با مشكلات و چالش‌های زیادی روبرو هستند.
صفی خانی بیان كرد: به عنوان نمونه در چند سال گذشته تلاش‌های زیادی برای توسعه اقتصادی و صنعتی پلدختر صورت گرفته شد كه سیل خسارت زیادی به بخش‌های مختلف این شهرستان وارد كرد.
وی اضافه كرد: باید زمینه را برای افزایش مشاركت عمومی در راستای بازسازی مناطق سیل زده فراهم كرد تا هر چه سریعتر زیرساخت‌ها و اماكن مردم بازسازی شوند.

**سیل بیش از 7 هزار میلیارد ریال به صنعت و معدن لرستان خسارت زد
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت لرستان همچنین گفت: سیل فروردین ماه امسال بیش از هفت هزار میلیارد ریال به اصناف، صنایع، معادن و شهرك های صنعتی استان خسارت وارد كرده است.
صفی خانی افزود: سه هزار و 950 واحد صنفی با برآورد خسارت 6 هزار و 400 میلیارد ریال بر اثر سیل آسیب دیده اند.
وی اظهار داشت: 114 واحد صنعتی با برآورد 300 میلیارد ریال خسارت دیده و زیرساخت های 17 واحد در شهرك ها و نواحی استان نیز خسارت بیش از 300 میلیارد ریالی سیل را متحمل شده اند.
وی ادامه داد: باید برای حفظ اشتغال استان جبران این خسارت ها در دستور كار قرار گیرد.

**اراضی و باغات لرستان متاثر از طغیان های سیل آسا
خسارت وارد شده به بخش كشاورزی استان، 920 میلیارد تومان برآورده شده كه علاوه بر آن، زیربخش‌های دام، طیور و آبزیان، خسارت 420 میلیارد تومانی را متحمل شده‌اند.
بیش از 500 ایستگاه پمپاژ، ابنیه فنی و خطوط انتقال بهره‌برداری از بین رفته كه بر عملكرد 2500 هكتار از باغات كه زیر پوشش این ایستگاه‌ها هستند تأثیر منفی خواهد گذاشت.
خسارت وارد شده به باغات استان، بزرگ‌ترین انارستان كشور در زیرتنگ سیاب در بخش كوهنانی را نیز تحت تأثیر قرار داده است.
تولید سالانه این انارستان، حدود 37 هزار تن محصول ارگانیك است كه بخشی از آن به مصرف داخلی می‌رسد و بخش دیگر به كشور‌های خارجی صادر می‌شود.
استان لرستان در بخش شیلات، رتبه اول استان‌های غیرساحلی را به خود اختصاص داده كه سیل اخیر این بخش را نیز در امان نگذاشته است. 50 هزار ماهی در سیلاب اخیر از بین رفته‌اند و 421 مزرعه پرورش ماهی دچار خسارت شده و اشتغال مستقیم و غیرمستقیم هزار نفر از كاركنان این بخش، تحت تأثیر قرار گرفته است.
به گفته مجید كیانپور، نماینده مردم ازنا و دورود در مجلس، هركدام از مزارع پرورش ماهی تخریب شده، بیش از یك میلیارد تومان بدهی بانكی دارند.

** سیل 9هزارمیلیارد ریال خسارت به كشاورزی لرستان وارد كرد
رییس سازمان جهاد كشاورزی لرستان نیز گفت: برآورد اولیه خسارت به بخش‌ كشاورزی استان بیش از 9هزارو 200میلیارد ریال است كه بخش دام، و طیور و آبزیان با چهارهزارو 200میلیون ریال بیشترین خسارت را دیده است.
عبدالرضا بازدار اظهار داشت: در سیل فروردین ماه سال جاری به عمده زیر بخش‌های كشاورزی استان لرستان خسارات قابل توجهی وارد شد به خصوص واحدهای تولیدی كه در حاشیه رودخانه های استان قرار داشتند.
وی تصریح كرد: بر اثر سیل اخیر 2هزارو 500میلیارد ریال خسارات به ابنیه و زیر بناهای كشاورزی شامل ایستگاه های پمپاژ٬ جاده های بین مزارع و در مجموع به بخش آب و خاك استان وارد شد.
رئیس سازمان جهاد كشاورزی استان لرستان گفت: به زیر بخش های زراعت، باغبانی، جاده‌های عشایری و سازه های منابع طبیعی نیز بر اثر این سیل آسیب جدی وارد شده كه اقدامات كمك رسانی و بازسازی زیر بخش های كشاورزی خسارت دیده پس از اقدامات فوری از هم اكنون شروع شده است.
بازدار ادامه داد: راه اندازی مجدد ایستگاه های پمپاژ ، تعمیر و باز سازی پمپ های آبرسانی، بازسازی و مرمت جاده های بین مزارع، بازسازی و بازگشایی كانال های آبیاری و جلوگیری از خشك شدن مزارع و باغات از جمله اقدامات سازمان جهاد كشاورزی است.
وی ادامه داد: در انتظار مصوبه دولت در خصوص كمك به خسارت دیدگان از سیل اخیر نیز هستیم چراكه این مصوبه می‌تواند بسیاری از خسارات وارده را در میان مدت جبران نماید تا بتوانیم زیربناها را به حالت اولیه برگردانیم.

** 18 هزار لرستانی شغل خود را بر اثر سیل از دست دادند
مدیركل تعاون ، كار و رفاه اجتماعی لرستان نیز گفت: بر اساس برآورد اولیه، حدود 18 هزار نفر بر اثر آسیب های ناشی از سیل در مناطق سیل زده استان، شغل خود را از دست داده اند.
علی آشتاب اظهار داشت: بخش عمده ای از اشتغال استان بر اثر آسیب های ناشی از سیل از بین رفته بطوریكه تنها در بخش مشاغل خانگی و صنایع دستی بیش از 6 هزار نفر شغل خود را از دست دادند.
به گفته وی در بخش كشاورزی تعداد هفت هزار و 500 واحد كشاورزی و در بخش صنوف چهار هزار و 335 واحد و در بخش صنعتی نیز تعداد بیش از 100 واحد صنعتی آسیب دیدند.

**سیل بیش از سه هزار شغل را از مردم پلدختر گرفت
فرماندار پلدختر نیز به خبرنگاران اعزامی ایرنا از خرم آباد گفت: سیل امسال موجب شد بیش از سه هزار شغل مردم این شهرستان نابود شود.
نعمت الله دستیاری افزود: از تاكسی داران داخل شهر تا مغازه داران و تمامی اصناف تحت تاثیر سیل قرار گرفته اند و یكهزار واحد تجاری تعطیل شده است.
وی ادامه داد: جاده ترانزیتی پلدختر نیز به شدت آسیب دیده و تردد خودرو در ان به كمترین میزان رسیده و سیل به بخشی از مغازه های كنار ان خسارت زده و همین امر منجر شده حدود یكهزار نفر كه در این مسیر امرار معاش می كردند بیكار شوند.
وی گفت: جاده پلدختر به اسلام آباد نیز قطع است كه نبود راه و عدم مراودات اقتصادی با این منطقه نیز بخشی از مشاغل مستقیم و غیرمستقیم را راكد كرده است.

**سردرگمی 80 درصد جمعیت مولد و كشاورز پلدختر
فرماندار پلدختر گفت: 80 درصد جمعیت شهرستان پلدختر حتی ساكنان شهر نیز كشاورز بوده اند كه با این جمعیت مولد با وقوع سیل سردرگم شده اند.
دستیاری با اشاره به اینكه یكهزار و 300 موتور تلمبه واقع در مسیر كشكان 100 درصد تخریب شده ادامه داد: قدرت خرید مردم به شدت كاهش یافته و به دلیل نبود موتور تلمبه نیز باغ هایی كه از سیل در امان مانده، امروز مشكل جدی آبیاری دارند.
وی تصریح كرد: انجیر محصول عمده و بسیار با كیفیت این شهرستان بوده كه برخی از باغات دچار آبگرفتگی و رسوب شده و 90 درصد نیز مشكل آبیاری دارند.
وی سطح باغ های انجیر شهرستان را 2 هزار و 500 تا سه هزار هكتار عنوان كرد و گفت: نرم بیكاری پلدختر قبل از سیل از متوسط استان بیشتر بوده كه با وقوع این حادثه، موج بیكاری افزایش یافته است.

**مهاجرت و خروج نیروی مولد در كمین پلدختر
فرماندار پلدختر ادامه داد: با توجه به شرایط فعلی، مهاجرت مردم شهرستان به اندیمشك، خرم آباد و حتی استان های بزرگ حتمی است و شاید تاكنون نیز تعدادی از منطقه رفته باشند.
دستیاری افزود: افرادیكه مانده اند علیرغم اینكه نیروی كار و مولد هستند اما ابزار زندگی و معاش خود را از دست داده اند و به جمعیت بیكار منطقه اضافه شده اند.
وی تاكید كرد: ماندن این افراد و كمك به آنها موجب جاری شدن زندگی خواهد شد چرا كه احیای یك شغل روی سایر مشاغل تاثیر گذار است و از نظر روحی نیز جنبه های مثبتی برای بازگشت به زندگی دارد.
وی گفت: تسهیلاتی كه قرار است برای مشاغل سیلزده لحاظ شود باید با توجه به مشكلات كشاورزان، كسبه و اصناف تدوین شود چراكه در غیر اینصورت با مشكل جدی مواجه خواهیم شد.

**انواع مهاجرت: طبیعی و غیرطبیعی
یك جامعه شناس و پژوهشگر مسائل اجتماعی می گوید: از نظر جامعه شناختی مهاجرت به نوع طبیعی و غیرطبیعی دسته بندی می شود.
فرهاد طهماسبی افزود: در مهاجرت طبیعی افراد تخصص لازم در یك زمینه را دارند اما بستر مناسب برای ارائه ان وجود ندارد، به عنوان مثال یك فرد روستایی كه پزشك متخصصی شده باید برای ارائه تخصص خود به شهر مهاجرت كند.
وی اظهار داشت: در مهاجرت غیرطبیعی افراد به دلایل غیرمنطقی و نه چندان مشخص، مكان جدیدی برای زندگی خود انتخاب می كنند كه این نوع مهاجرت مناقشه برانگیز است و ممكن است به روند توسعه جامعه آسیب بزند.
وی با بیان اینكه مهاجرت های غیرطبیعی آسیب های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی ایجاد می كنند تصریح كرد: افرادی كه فاقد تخصص هستند و بدون دلیل موجه از روستا به شهر مهاجرت می كنند در نخستین چشم انداز، موجب حاشیه نشینی و ایجاد مشاغل كاذب می شوند.

**مهاجرت روستاییان و گرفتاری در چرخه معیوب شهرنشینی
این جامعه شناس گفت: روستاییان غیر متخصصی كه تمكن مالی ندارند با مهاجرت به شهرها، در یك چرخه معیوب اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی گرفتار می شوند و مهاجرت آنان غیر طبیعی تلقی می شود.
طهماسبی اضافه كرد: روستاییان با مهاجرت غیر منطقی به شهرها، علاوه بر هدررفت سرمایه های خود با ایجاد مشاغل كاذب موجب نوعی سرگردانی اقتصادی برای خود و جامعه می شوند.
وی اظهار داشت: این افراد به طور معمول جزیی از طبقات درآمدی پایین شهرها می شوند كه آسیب های اجتماعی مختلفی به دلیل بیكاری و نا آگاهی از زندگی شهرنشینی نیز در انتظار آنان است.

**كمبود امكانات زیرساختی عامل اصلی مهاجرت روستاییان
این استاد جامعه شناس معتقد است نخستین عامل مهاجرت روستایان به شهرها، نبود یا كمبود امكانات زیرساختی و خدمات زندگی روستایی است.
طهماسبی بیان كرد: روستاهای اطراف شهرهای بزرگ گول زننده هستند چراكه ارتقا زیرساخت ها در برخی روستاها به ویژه روستاهای دوردست متناسب با زندگی شهری رشد نكرده است.
وی ادامه داد: علیرغم نبود امكانات مناسب در برخی روستاها اما نظام ارتباط رسانه ای به ویژه فضای مجازی در این مناطق تقویت شده و اطلاعات روستاییان از زندگی های پر زرق و برق شهری افزایش یافته است.
وی تصریح كرد: نظام رسانه ای، روستاییان را با زندگی شهری آشنا می كند و با نشان دادن سطح این نوع زندگی، موجب می شود روستانشینان بدون توجه به عمق زندگی و مشكلات شهری، نسبت به مهاجرت ترغیب شوند.

**مشاهدات از آغاز مهاجرت در مناطق سیلزده می گوید
طهماسبی گفت: پس از وقوع سیل پلدختر آماری از مهاجرت ها اعلام نشده اما مشاهدات حاكی از آن است آن دسته از افرادی كه امكان جابجایی داشته اند، محل سكونت خود را ترك كرده و به دلیل ارتباطات فامیلی در سایر مناطق حتی خرم آباد مستقر شده اند.
وی اظهار داشت: دستگاههای مسئول باید آمار بیكاری های ناشی از سیل و مهاجرت های قطعی و احتمالی را احصا كنند تا نسبت به برنامه ریزی دقیق برای این مهم اقدام شود.
وی افزود: از نظر جامعه شناسی به شدت با رها كردن منطقه و مهاجرت مخالف هستیم چراكه تبعات اقتصادی و اجتماعی ناشی از این مهم منطقه را درگیر می كند.
این جامعه شناس اضافه كرد: جانمایی محل سكونت جدید در نزدیكی محل زندگی قبلی بسیار ضروری است و تا جایی كه امكان دارد باید واحدهای مسكونی روستاییان در نزدیك زمین های كشاورزی یا محل چرای دام احداث شوند.

**حس تعلق خاطر مانع مهاجرت/ساماندهی شرایط، شرط اصلی ماندن سیلزدگان
طهماسبی می گوید: جابجایی ومهاجرت در كشور ما تابع قوانین و مجوزهای خاص نیست بنابراین به راحتی انجام می شود و به دلیل نبود شرایط ویژه مهاجرت در سیستم اجتماعی و اداری ایران، مهارجت چندان سخت نیست.
وی اظهار داشت: اما به نظر می رسد مردم مناطق سیلزده به دلیل حس تعلق خاطر به منطقه خود كمترین میزان مهاجرت را خواهند داشت كه البته تحقق این پیش بینی ارتباط مستقیمی با تهیه زیرساخت و بازگشت شرایط عادی زندگی دارد چراكه با ادامه مشكلات و دغدغه های اقتصادی، مهاجرت به حس تعلق خاطر غلبه می كند.
وی با بیان اینكه آمار مهاجرت لرستاندر سال 95 معادل 90 هزار نفر بوده تصریح كرد: با توجه به شرایط نامطلوب اقتصادی استان باید بیش از دو برابر این تعداد مهاجرت می كرده اند اما حس برخی شاخص ها از جمله حس وطن دوستی مانع رفتن مردم از استان شده، اما در خصوص سیلزدگان كه بعد وسیعی از زندگی، معیشت و اقتصاد آنها تخریب شده باید برنامه ریزی های لازم و مضاعفی صورت گیرد چراكه در غیر اینصورت مهاجرت انان قطعی خواهد بود.

**ضرورت اقدامات ترویجی و آگاهسازی مردم در خصوص تسهیلات اشتغال
این جامعه شناس و استاد دانشگاه اعتقاد دارد بازگرداندن نیروی كار به جامعه سیلزده باید در دستور كار ستاد بحران قرار گیرد و برای این امر باید جامعه به ویژه روستاییان و عشایر در خصوص تسهیلات دولتی اطلاعات لازم و كافی داشته باشند.
طهماسبی اظهار داشت: باید فعالیت های ترویجی برای آگاهسازی جامعه صورت گیرد تا افراد بدانند چه خدمات و تسهیلاتی برای آنان تدوین شده و می توانند بر اساس این خدمات، زندگی را دوباره از سر بگیرند و اشتغال داشته باشند.
وی با تاكید بر اینكه بیكاری، مهاجرت را افزایش می دهد گفت: در بسیاری از موارد جامعه هدف نمی داند برای اشتغال و رونق تولید چه اقداماتی باید انجام دهد و چگونه از تسهیلات برخوردار شود كه در این مقطع دستگاههای دولتی باید با انجام اقدامات ترویجی، اطلاعات لازم را به مردم ارائه كنند.
وی سهم اداراتی همچون علوم پزشكی، جهادكشاورزی و صنعت معدن و تجارت را در آگاهسازی مردم نسبت به تسهیلات اقتصادی بیشتر دانست و افزود: همچنین باید در صدور مجوزهای لازم برای مناطق سیلزده تسهیلاتی لحاظ شود تا بازگشت این مردم به محیط كار و زندگی سرعت یابد.
گزارش از الهام بابایی
7269/6060