به گزارش ایرنا ،حضور سگ های چوپانان از تهدید های یوزپلنگ ایرانی در میاندشت شهرستان جاجرم است اما، كمبود اعتبار مانعی برای خروج این دام ها از قلمرو این گونه ارزشمند و زیبا شده است.
میاندشت جاجرم در خراسان شمالی، تنها زیستگاه مولد یوز در كشور است و این استان بیشترین یوزها را در واحد سطح دارد.
محدود بودن قلمرو سبب شده تا یوزهای متولد شده در میاندشت جاجرم، برای افزایش قلمرو به استان سمنان بروند. در این میان، حضور گله های دام در مراتع میاندشت جاجرم، عرصه را بر یوزها تنگ كرده و زیستگاه آنان را به خطر انداخته است.
حضور دام در مراتع سبب شده است كه علوفه مورد نیاز آهوان، به عنوان طعمه اصلی یوزپلنگ ایرانی، تحت شعاع قرار گیرد و زیست این گونه هم به مخاطره افتد.
در این سال ها، خشك سالی ها و از بین رفتن مراتع، آهوان را به حاشیه روستاها كشانده است و آنان را در معرض خطر شكار قرار داده است.
دوستداران محیط زیست خواستار خروج دام از مراتع میاندشت جاجرم هستند اما، مسئولان محیط زیست می گویند این امر نیازمند اعتبارات زیاد است علاوه بر آن، دامداران از گذشته صاحب حق عرفی شده اند و برای خروج از مراتع باید حق آنها پرداخت و رضایت آنان كسب شود.
* تنها 1500 فقره پروانه چرا خریداری شده است
مدیركل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی در این باره گفت: سال گذشته پروانه چرای یكهزار و 500 راس دام گله داران در میاندشت جاجرم خریداری شد.
سیداصغر مطهری اظهار داشت: خرید پروانه چرای دام، به منظور حمایت از یوزپلنگ آسیایی و كاهش حضور دام در زیستگاه انجام می شود و در این باره باید اعتبار مورد نیاز تامین شود.
وی افزود: برای خرید پروانه چرای یكهزار و 500 راس دام، سه میلیارد ریال اعتبار هزینه شده است.
مطهری تصریح كرد: بر اساس مشاهدات یوزها در منطقه حفاظت شده میاندشت جاجرم، این منطقه با داشتن بیشترین شمار یوز در واحد سطح، پویاترین زیستگاه یوز آسیایی در كشور به شمار می رود.
وی اظهار داشت: چرای دام در میاندشت جاجرم علاوه بر كاهش مراتع در دسترس آهوان، تهدید برای یوزها است زیرا حضور سگ های گله ممكن است توله ها و حتی یوزهای بالغ را شكار كنند.
مطهری تاكید كرد: امنیت یوزها، توسط سگ ها در معرض خطر است و از آنجا كه در سالهای اخیر، جمعیت یوز و توله ها در میاندشت افزایش یافته، باید برای تامین امنیت این گونه ارزشمند، میزان حضور دام ها محدود شود.
مدیركل حفاظ محیط زیست خراسان شمالی گفت: كاهش جمعیت دام در منطقه میاندشت، سبب بهبود وضعیت مراتع و كمك به افزایش جمعیت آهوان به عنوان طعمه یوز می شود.
* كمبود اعتبار
رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان جاجرم در این باره گفت: در میاندشت جاجرم، پروانه چرای 14 هزار راس دام باید خریداری و حق دامدار پرداخت شود كه اعتبار مورد نیاز این امر بسیار زیاد است.
سیدمحمد موسوی اظهار داشت: در صورت روند كنونی برای تامین اعتبار، خروج دام ها از میاندشت جاجرم و توسعه قلمروز یوزپلنگ ها سال های سال به طول می انجامد.
وی افزود: پارسال پروانه چرای یكهزار و 500 را دام در میاندشت جاجرم خریداری و از حضور دام در این منطقه كاسته شد، این اقدام از برنامه های سال 96 بود كه در سال 97 اجرا شد اما، امسال هنوز اعتباری برای این امر ابلاغ نشده است.
موسوی خاطرنشان كرد: خرید پروانه چرای دام به منظور كاهش حضور دام و سگ های گله در منطقه و به دنبال آن افزایش امنیت گونه ارزشمند و در معرض انقراض یوزپلنگ در میاندشت اجرا می شود.
وی اظهار داشت: حذف پروانه های چرای دام از مراتع میاندشت در برنامه های حفاظت محیط زیست قرار دارد اما در این باره با كمبود اعتبار روبه رو هستیم.
موسوی ، حضور آهوان در مناطق پیرامونی روستاها را یكی از تهدیدها برای این گونه دانست و از دامداران و روستاییان خواست از آسیب رساندن به آهوان خودداری كنند.
وی اظهار داشت: در این سال ها، مردم به اهمیت حفاظت از یوز آسیایی به عنوان گونه ارزشمند در تنوع زیستی، واقف شده اند و روستاییان هم همكاری های خوبی دارند البته از روستاییان و جوامع محلی انتظار می رود در این باره همكاری ها را بیشتر كنند.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان جاجرم افزود: بارندگی های امسال سبب افزایش میزان تولید علوفه در مراتع شده است و از این رو پیش بینی می شود جمعیت آهوان این منطقه امسال افزایش یابد.
* هنوز هیچ پروانه ای باطل نشده است
رئیس اداره مرتع اداره كل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان شمالی هم در این باره گفت: گله داران و روستاییان به لحاظ عرفی، در مراتع صاحب حق هستند و خروج آنان از منطقه میاندشت تنها با خرید پروانه چرای دام میسر است.
علی اسدی اظهار داشت: باطل شدن پروانه چرای دام از طرف محیط زیست پیگیری و با توافق دامدار انجام می شود و اداره كل منابع طبیعی و آبخیزداری نمی تواند نسبت به تمدید پروانه ها اقدام نكند زیرا دامداران از گذشته صاحب چرا بوده حضور دام در مراتع حق عرفی آنان محسوب می شود.
وی افزود: در منطقه میاندشت جاجرم، 181 دامدار برای 17 هزار راس دام، پروانه چرا دارند و تا كنون هیچ پروانه ای از آنان به صورت رسمی باطل نشده است.
ایجاد پارك ملی «ضامن آهو» با 15 هزار هكتار وسعت، از دیگر اقدامات موثر سالیان اخیر در منطقه حفاظت شده میاندشت جاجرم برای زیست و ماندگاری یوز و توله های آن است.
پناهگاه حیات وحش میاندشت و پارك ملی ضامن آهوی جاجرم، عرصه ای امن برای تولید مثل و زاد و ولد یوز به شمار می رود.
«كوشكی»، یوزپلنگ نر منطقه میاندشت جاجرم كه در شرایط نیمه اسارت نگهداری می شد، چند سال پیش برای اجرای طرح تكثیر این گونه به تهران منتقل شد.
منطقه حفاظت شده میاندشت، 85 هزار هكتار وسعت دارد و از امن ترین زیستگاه های یوز ایرانی محسوب می شود.
منطقه میاندشت جاجرم كه در سال 1352 زیر حفاظت قرار گرفته، پوشیده از دشت های وسیع با اقلیمی خشك، نیمه خشك و تراكم گیاهی نسبتا مطلوب است.
وجود رودخانه كال شور سبب شده تا منطقه حتی در زمان خشكسالی هم چندان با مشكل كم آبی روبه رو نباشد.
7185/ 6042
بجنورد- ایرنا- حضور گله های دام و سگ های چوپانان در پناهگاه میاندشت جاجرم، سبب محدود شدن قلمرو یوزها در این دشت شده است كه به گفته مسئولان محیط زیست استان، محدود شدن زیستگاه این حیوان قلمرو طلب را در پی داشته است.
