به گزارش روز شنبه خبرنگار ايرنا از مسكو، رئيس جمهوري اسلامي ايران چهارشنبه گذشته در نامه اي به روساي كشورهاي باقي مانده در برجام شامل روسيه، فرانسه، انگليس، چين و آلمان، اقدامات جمهوري اسلامي ايران در پاسخ به عهدشكني آمريكا و اقدامات خلاف قوانين بين المللي اين كشور را تشريح و خاطرنشان كرد كه كشورهاي باقي مانده در برجام 60 روز فرصت دارند به تعهدات خود در برجام عمل كنند.
'محمد جواد ظريف'وزير امور خارجه ايران كه طبق برنامه مستمر مشورتي ميان دو كشور راهي مسكو شده بود روز چهارشنبه علاوه بر ديدار با سرگئي لاوروف، نامه رئيس جمهوري اسلامي ايران به پوتين را به همتاي روس خود داد و گفت اگر چه تمامي نامه ها حاوي يك متن است اما ايران ميان اعضاي برجام تفاوت قائل است و هيچ زماني حمايت هاي روسيه را فراموش نخواهد كرد.
سرگئي لاوروف وزير امور خارجه روسيه نيز در نشست مطبوعاتي پس از ديدار دو ساعته با ظريف با تاكيد به اينكه «به دنبال راهي براي مقابله با اقدامات يكجانبه آمريكا هستيم» گفت كه با تمام اعضاي برجام به جز آمريكا گفت وگو خواهيم كرد تا به تعهدات خود كه وعده داده اند، عمل كنند.
وي با بيان اينكه معتقديم خروج از برجام و گناه شرايط پيچيده بوجود آمده پس از آن بر دوش آمريكا است، اظهار داشت: ايران امروز ما را از اقداماتي كه مي خواهد به عمل بياورد و درچارچوب برجام است، مطلع كرد، ما هم پاييندي خود را به برجام اعلام كرديم و با تمام اعضا به جز آمريكا گفت وگو خواهيم كرد تا به تعهدات خود كه وعده داده اند عمل كنند.
وي اظهار داشت: گفت وگوهاي خوبي بود اما اوضاع ساده نيست وضروري است بيشتر جلسات مشورتي برگزار كنيم و متعهد باشيم به قطعنامه هاي شوراي امنيت كه به نفع برجام به تصويب رسيده است.
لاوروف با بيان اينكه توازن مواضع دربرجام بسيار مهم است، اظهار داشت:با خروج آمريكا اين توافق خيلي شكننده شد و ما در يك سال گذشته بارها با نمايندگان ديگر اعضا گفت وگو كرديم و آنها اعلام كردند كه با وجود خروج آمريكا در اين توافق مي مانند و ما نيز همواره تلاش كرده ايم كه آنان به تعهدات خود عمل كنند.
** گام هاي ايران دربرجام قطعنامه شوراي امنيت را نقض نمي كند
وزيرخارجه روسيه اين را هم گفت كه گام هاي ايران در چارچوب برجام قطعنامه شوراي امنيت سازمان ملل را نقض نمي كند از اين رو روسيه بر پايبندي خود به برجام و به قطعنامه مربوطه شوراي امنيت تاكيد دارد.
وي افزود: ما (با طرف ايراني) توافق كرديم با همه اعضاي برجام به غير از آمريكا كه از آن خارج شد همكاري كنيم تا اعضاي باقي مانده اين توافق به تعهدات خود عمل كنند و برجام به مسير خود ادامه دهد.
لاوروف ابراز اميدواري كرد كه كشورهاي اروپايي عضو برجام تعهدات خود در چارچوب اين توافق را اجرا كنند.
وزيرخارجه روسيه دربخش ديگري ازسخنان خود گفت كه تحريم هاي غيرقانوني آمريكا مانع همكاري هاي تجاري ايران و روسيه مي شود بااين وجود مسكو و تهران به جستجوي راه هاي جديد براي گسترش همكاري هاي خود در شرايط كنوني مي پردازند.
رئيس دستگاه ديپلماسي روسيه خاطرنشان كرد: اينستكس كه اتحاديه اروپا براي تسهيل امور مالي با ايران ايجاد كرده كم تاثيرتر از آنچه كه برنامه ريزي شده بود، است.
لاوروف گفت: ما بار ديگر اروپايي ها را فرا مي خوانيم كه بيايند با وضعيت كنوني نتيجه گيري كنند و با تغيير شرايط به تعهدات خود عمل كنند چرا كه براي ايران بسيار مهم است كه بتواند از طريق ساز وكار بوجود آمده نفت خود را صادر كند و ما نيز اين مساله را حق مشروع ايران مي دانيم و از آن حمايت مي كنيم ضمن اينكه در برجام نيز مورد توجه قرار گرفته است.
وزير خارجه روسيه با بيان اينكه اينستكس هنوز كار خود را هم شروع نكرده است، گفت: متاسفانه برخي از همكاران اروپايي ما تلاش مي كنند در خصوص صحبت در باره ايران به موضوعات ديگري اشاره بكنند كه هيچ ارتباطي به برجام ندارد و گمان مي كنيم مي خواهند توجهات را منحرف كنند در خصوص تعهداتي كه در برجام موظف به اجراي آن شده اند.
وي با بيان اينكه اعضاي برجام به جلسات مشورتي خود در سطح كارشناسي ادامه خواهند داد، اظهاركرد: بعيد است كه در آينده نزديك اجلاسي در سطح وزيران برگزار شود.
لاوروف درپاسخ به پرسشي در خصوص احتمال افزايش تنش ها ميان ايران و آمريكا و احتمال مطرح شدن موضوع در نشست شوراي امنيت سازمان ملل نيز گفت:بعيد به نظر مي رسد كه اين مسائل در شوراي امنيت مطرح شود.
وزير خارجه روسيه در واكنش به پرسشي به افزايش تنش ها در منطقه خليج فارس و ارسال ناوهاي آمريكا به خليج فارس گفت: استفاده از زور به رفتار آمريكا تبديل شده است و در خاورميانه، ونزوئلا و خليج فارس شاهد ان هستيم، من اخيرا در ديدار با پمپئو از او خواستم از ابزار ديپلماسي به جاي تهديد استفاده و از منشور سازمان ملل متحد و قوانين بين المللي پيروي كند.
وي گفت:متاسفانه هر كسي امروز از ابزارديپلماسي استفاده نمي كند بااين حال روسيه همه را دعوت مي كند براي گفت وگو، در راستاي جستجوي مصالحه و توازن منافع كه در راستاي قوانين بين المللي است.
كمي آن سئتر از وزارت خارجه روسيه كه ظريف و لاوروف در حال گفت وگو بودند، دميتري پسكوف سخنگوي رئيس جمهوري روسيه در جمع خبرنگاران به برجام اشاره كرد و اظهار داشت كه كشورش آمريكا را مقصر اقدام ايران در كاهش برخي تعهدات خود در برجام مي داند.
وي افزود: روسيه خواهان حفظ توافق هسته اي است و اينكه ديپلمات هاي روسيه هر كاري بتوانند در مذاكرات با مقامات اروپايي انجام مي دهند تا بتوانند برجام را حفظ كنند.
يك روز بعد، از كاخ كرملين خبر رسيد كه شوراي امنيت روسيه ساعاتي پس از برگزاري رژه روزه پيروزي مهمترين جنش ملي روس ها با حضور پوتين در ميدان سرخ براي بررسي نامه رئيس جمهوري ايران با محوريت برجام تشكيل جلسه اضطراري داده است.
اگر چه دفتر مطبوعاتي كاخ كرملين اطلاعات بيشتري از جزئيات اين نشست نداد اما ساعاتي بعد وزارت امور خارجه روسيه با انتشار بيانيه اي خاطرنشان كرد: اقدامات آمريكا را محكوم مي كنيم كه نه فقط يك سال پيش از برجام خارج شدند و با نقض قطعنامه 2231 شوراي امنيت تحريم هاي يكجانبه در مورد ايران اعمال كردند بلكه سعي دارند تدابير يكجانبه براي فشار اقتصادي و سياسي به منظور واداشتن كشورهاي ديگر به عدم اجراي اين قطعنامه بكار گيرند و مانع همكاري اقتصادي با ايران شوند.
در بيانيه آمده است: با رضايت خاطرنشان مي كنيم كه اجراي دقيق و كامل تعهدات ايران در چارچوب برجام هيچ شكي را برنيانگيخت، اين واقعيت در 14 گزارش مدير كل آژانس بين المللي انرژي اتمي درخصوص راستي آزمايي و نظارت در ايران مورد تاكيد قرار گرفته است.
«با اين حال متاسفانه تهران منافع اقتصادي را كه در چارچوب برجام پيش بيني شده بود را به دست نياورد.»
در بيانيه گفته شده است: در اين وضعيت استناد ايران به بندهاي 26 و 36 برجام قابل درك است، اين بندها فرصتي را براي ايران فراهم مي كند كه در صورت عدم رعايت تعهدات بقيه اعضاي برجام، تهران از بخشي از تعهدات خود كه در چارچوب برجام بطور داوطلبانه برعهده گرفته بود، صرف نظر كند.
در بخش ديگري از اين بيانيه گفته شده است: در همين حال از ايران مي خواهيم از اقدامات بعدي براي توقف اجراي تعهدات خود در چارچوب برجام صرف نظر كند و كشورهاي عضو اين معامله هسته اي نيز به تعهدات خود مطابق با برجام عمل كنند و اجراي طرح هاي مطابق با توافق جامع ازجمله براي نوين سازي راكتور اراك را سرعت بخشند.
«علاوه بر آن بايد اجراي طرح اينستكس را سرعت بخشيد كه براي كمك به همكاري هاي بازرگاني با ايران ايجاد شده است.»
وزارت خارجه روسيه در بيانيه خود يادآوري كرده است: موضوع ايجاد ساز و كار مالي با ايران از ماه جولاي سال گذشته مطرح شده و وزراي خارجه كشورهاي عضو برجام در نشست خود در ماه سپتامبر سال 2018 در نيويورك از ان حمايت كردند.
«اميدواريم كه همه كشورهايي كه به همكاري هاي اقتصادي و بازرگاني با ايران ادامه مي دهند بتوانند از اين ساز وكار استفاده كنند.»
از همه كشورها مي خواهيم همكاري هاي اقتصادي با ايران ازجمله در عرصه خريد محصولات توليدي اين كشور در مرحله نخست منابع انرژي را متوقف نكنند.
وزارت خارجه روسيه يادآور شده است: اصرار داريم كه واشنگتن هر گونه اقدام كه مانع همكاري كشورهاي ديگر با ايران در عرصه هاي مالي، اقتصادي، سياسي و ساير حوزه ها مي شود را متوقف كند.
اما اين پايان ماجرا نبود چرا كه وزارت خارجه روسيه در بيانيه ديگري به رويكرد خود در قبال اقدامات يكجانبه آمريكا عليه ايران پاسخ داد و اعلام كرد كه كشورش بر ساخت نيروگاه بوشهر و انطباق تأسيسات فردو براي اهداف ديگر و پروژه هاي مشترك با ايران آماده است.
در اين بيانيه نيز گفته شد: «روسيه قصد دارد به كارها در رابطه با تجديد ساختار كارخانه غني سازي سابق اورانيوم فردو به كارخانه توليد ايزوتوپ هاي ثابت و ساخت نيروگاه اتمي «بوشهر» ادامه دهيم».
بسياري از صاحبنظران و كارشناسان در روسيه نيز در گفت وگو هاي جداگانه با ايرنا با انتقاد از سه كشور اروپايي عضو برجام شامل انگليس، آلمان و فرانسه براي تاخير در اجراي اينستكس، اعلام كرده اند كه هر چه زمان بيشتري مي گذرد اروپايي ها در مقابل ايران بي اعتبارتر مي شوند.
آنها معتقدند كه اكنون ايران ابتكار عمل در برجام را بدست گرفته است و اين اروپايي ها هستند كه بايد ميزان توانايي خود را در حفظ اين توافق هسته اي نشان بدهند.
گريگوري لوكيانف رئيس مركز علوم سياسي «آموزشگاه عالي اقتصاد روسيه» معتقد است: اتحاديه اروپا تاكنون بدون دلايل موجه از اجراي ساز وكار مالي با ايران (اينستكس) خودداري كرده است و اين مساله بيش از پيش به اعتبار آن ضربه زده است.
وي با اشاره به ديدار آتي نمايندگان ايران و گروه 1+4 در سطح كارشناسي در بروكسل اظهار داشت: در اين مذاكرات مسائلي همچون تحريم نفتي ايران و استفاده از اينستكس براي تجارت با ايران در شرايط تحريم مورد تبادل نظر قرار مي گيرد.
وي افزود: باتوجه به لغو معافيت هاي نفتي ايران از سوي آمريكا و اقدامات ضدبرجامي واشنگتن، زمان براي آغاز اجراي اينستكس فرا رسيده و اتحاديه اروپا هيچ عذر موجهي براي تعلل در اين عرصه ندارد.
لوكيانف خاطرنشان كرد: ايران به طور كامل به برجام پايبند بوده است و بايد در اين شرايط جامعه جهاني از اين كشور در برابر فشارهاي فزاينده و غيرقانوني آمريكا حمايت كند.
«آنتون خلوپكوف» رئيس مركز امنيت و انرژي روسيه نيز در پاسخ به اين پرسش ايرنا كه روسيه چه رويكردي در خصوص مناقشه اخير ميان ايران و آمريكا خواهد داشت، پاسخ داده است كه اگر چه تحريم نفتي ايران ممكن است باعث تقسيم سهميه اين كشور بين ديگر كشورها شود(روسيه نيز سود ببرد) اما اين روند به نفع مسكو نيست چرا كه كرملين خواهان ضعيف شدن شريك راهبردي خود در منطقه نيست.
وي تصريح كرد: روسيه بايد مراقب باشد با طرح ها و نقشه هاي ضدايراني آمريكا همراه نشود چرا كه آمريكا مي خواهد با قدرت هاي بزرگ مخالف سياست هاي خود بطور جداگانه برخورد و بر آنها غلبه كند.
وي افزود: ترامپ مي خواهد با اقدامات ضد ايراني خود ايران را بشدت تحت فشار قرار دهد و به جهان بگويد كه واشنگتن قدرت كافي براي مجازات هركشوري را كه مخالف سياست هاي آن باشد، دارد.
رئيس مركز امنيت و انرژي روسيه گفت: بديهي است روسيه به عنوان بزرگترين توليد كننده نفت در جهان نقش تاثيرگذاري در اجراي نقشه ضدايراني آمريكا خواهد داشت.
وي خاطرنشان كرد: آمريكا علاوه بر افزايش فشارها بر ايران، سياست هاي ضدروسي خود را هم دنبال مي كند و تاكنون 65 بسته تحريمي عليه روسيه وضع كرده است.
كارشناس روس افزود: ترامپ اقدامات خود را عليه چهار كشور مستقل شامل روسيه، ايران، چين و ونزوئلا متمركز كرده است و انواع اقدامات عليه اين كشورها در عرصه هاي سياسي، نظامي، اقتصادي و انرژي در حال اجرا است.
خلوپكوف گفت: ايران در حل مساله سوريه اثبات كرد شريك مهمي براي روسيه در مبارزه با تروريسم بين المللي است و در مسائل ديگر نيز همكاري مسكو و تهران مهم و ارزشمند خواهد بود.
كارشناس روس خاطرنشان كرد: روسيه بايد دربرابر نقشه هاي ضدايراني آمريكا بايستد و از همراهي با اقدامات اين كشور خودداري كند و چنين رويكردي بايد براي تاثيرگذاري بيشتر، در رايزني هاي سياسي مقام هاي روس و ايراني هماهنگ شود.
رئيس مركز امنيت و انرژي روسيه با بيان اينكه سطح همكاري ها و روابط ايران و روسيه عالي است، اظهار داشت: با همكاري و هماهنگي دو كشور در عرصه منطقه اي و بين المللي و توسعه روابط درچارچوب هاي دوجانبه، روند كنوني گسترش خواهد يافت.
اروپام **1346**2040
مسكو - ايرنا - مقامات روسيه پس از ابتكار عمل ايران در برجام ضمن حمايت همه جانبه از جمهوري اسلامي ايران در تامين حقوق مسلم خود از اين توافق هسته اي، بر ضرورت قانع كردن ديگر اعضاي برجام براي انجام تعهدات خود تاكيد كردند.
