تروریست های ادلب در ایستگاه آخر

نیروهای نظامی سوریه در هفته گذشته برخی مناطق راهبردی در استان های همجوار ادلب مانند 'كفر بنوده'، 'قلعه المضیق'، 'تل هواش'، 'الكراكات' و 'الشیخ ادریس' را آزاد كرده بودند و دیروز نیز روستای 'العریمه ، میدان غزال ، الجمازیه ، باب الطاقه و المستریحه' را در شمال غرب استان 'حماه' در جنوب ادلب آزاد كردند.
ارتش سوریه از یك سال پیش در انتظار چنین روزی برای ورود به دروازه های استان ادلب بود كه تقریبا از ابتدای بحران سوریه و از سال 1390 شاهد ناآرامی ، حمله به مراكز دولتی و قتل و جنایت فجیع علیه نیروهای نظامی و امنیتی و تكه تكه كردن آنان از سوی تروریست ها بوده است.
طی یك ماه گذشته تروریست های مستقر در ادلب ضمن سازماندهی جدید و نقل و انتقال برخی تسلیحات خود به خطوط نزدیك با ارتش سوریه بارها با استفاده از پهپادهای شناسایی و یا تهاجمی ، موشك و خمپاره اهدافی را در اطراف ادلب مانند لاذقیه ، پایگاه روسیه در حمیمیم ، روستاهای حماه و حلب و منازل مردم مورد هدف قرار دادند كه در جریان آن شماری از غیرنظامیان كشته و یا مجروح شده بودند.
این اقدام تروریست ها البته بی پاسخ نماند و نیروهای روسی مستقر در سوریه با شناسایی مواضعی كه از آن تروریست ها اقدام به شلیك موشك به پایگاه مزبور كرده بودند ، سركوب كردند و حتی ارتش سوریه نیز با اطلاعاتی كه روس ها در اختیار آنان قرار داده بودند ، مواضع تروریست ها را در مناطقی مانند قلعه مضیق گلوله باران كردند.
در اثنای این حملات نیز در هفته های اخیر بارها نیروی هوایی روسیه و واحدهای زرهی ارتش سوریه مواضع و انبارهای مهمات تروریست ها را در مناطق مختلف ادلب بمباران كردند و در جریان آن ضرباتی به آنان وارد آمده بود.
ارتش سوریه به دنبال عملیات برنامه ریزی شده در بهار سال 1397 در استان های جنوبی و هم مرز با اردن و فلسطین اشغالی و آزادی سریع این مناطق متوجه استان ادلب شد و واحدهای خود را به شمال غرب این كشور گسیل كرد ولی برخی ملاحظات سیاسی – نظامی و فشارها مانع از آن شد تا بتواند مانند جنوب سوریه عملیات خود را در این بخش نیز دنبال كند.
تركیه در این ارتباط بیشترین فشار را در سال گذشته به بهانه هایی مانند ایجاد موج جدید آوارگان در ادلب و ورود آنان به این كشور ، كشته شدن شهروندان در جریان حمله به ادلب و نظایر آن مطرح كرد و توانست تا حدودی روسیه را نیز با خود همراه كند و در نهایت توافق نامه سوچی شهریور 1397 بین دو كشور برای ایجاد مناطق كاهش تنش و حایل بین تروریست ها و ارتش سوریه منعقد شد.
بر اساس این توافق تركیه به دنبال آن بود تا گروه های تروریستی مختلف در استان ادلب را زیر یك چتر جمع كرده و برخی درخواست ها را از آنان برای ایجاد منطقه حایل و تحویل سلاح های سنگین ارایه كند كه با نافرمانی تعدادی از این گروه ها كه برخی آمار آنها را بیش از یكصد گروه ذكر می كنند، در عمل در یك سال گذشته با وجود برخی اقدامات مانند تغییر نام گروه های تروریستی و یا از بین رفتن آنان به دنبال درگیری های داخلی سیاست های تركیه راه به جایی نبرد.
استان كوهستانی و مرزی ادلب یك و نیم میلیون جمعیت از 24 میلیون نفوس سوریه را در خود جای داده است و 11 درصد از خاك این كشور را با 185 هزار كیلومتر مربع تشكیل می دهد.
سوریه نیز در این مدت در دو راهی حساسی متوقف شده بود، از یك سو ارتش این كشور در مناطق مختلف نظیر شمال شرق و استان های جنوبی درگیر بود و از سوی دیگر 146 هزار تروریست از مناطق مختلف به دنبال عملیات ارتش بر اساس توافق انجام شده به ادلب منتقل شده بودند و عملیات نظامی در این استان نیازمند برخی برنامه ریزی ها و هماهنگی ها با طرف های مختلف و حتی كمك دوستان این كشور از نظر هوایی بود.
روس ها هم در این مدت به خاطر همراهی با تركیه چندان تمایلی برای ورود به صحنه ادلب و اقدامات نظامی همراه با ارتش سوریه مانند گذشته، نداشتند ولی به دنبال برخی تحركات تروریست ها مانند شلیك موشك به پایگاه نظامی روسیه در حمیمیم ، به پرواز در آوردن پهپادهای شناسایی علیه این پایگاه و برخی اقدامات نظامی و اجرایی نشدن توافق سوچی صلاح را بر آن دیدند تا بار دیگر به صورت محدود به كمك ارتش سوریه بیایند.
قبل از این موضوع نیز مقام های روسی با توجه به شكست توافق سوچی بارهای بر این نكته تاكید كرده بودند كه ادامه حضور تروریست ها در ادلب سوریه قابل تحمل نیست و این منطقه باید بار دیگر به خاك سوریه ضمیمه شود.
در همین حال در روزهای اخیر حتی اخباری نیز از موافقت ضمنی تركیه برای اقدام ارتش سوریه از سوی برخی تحلیلگران منتشر می شود كه می توان گفت همه اینها حاكی از آن است كه تقریبا همه طرف های از دست تروریست های مزبور خسته شده و تلاش دارند تا هر چه زودتر سرنوشت آنان را یكطرفه كنند.
در ارتباط با رسیدن به این تصمیم باید در نظر داشت كه بروز برخی اقدامات تروریستی در روزهای اخیر در كشورهای مختلف جهان از جمله سریلانكا بی تاثیر نبود و جهانیان به این نتیجه رسیدند كه تروریست ها در سراسر جهان دین و مذهبی ندارد و به هیچ چیزی پایبند نبوده و در صورت روشن نشدن سرنوشت، آنان می توانند در هر جایی از جهان باردیگر آتشی برپا كنند كه نمونه روشن آن را اكنون می توان در كشمیر مشاهده كرد.
این دیدگاه حتی در بین برخی كشورهای اروپا و آمریكا نیز كه در سال های اخیر از تروریست ها حمایت كردند ، ساری و جاری بود و با توجه به ناكارآمدی آنان در ارتباط با بحران سوریه و شكست های سنگین با وجود حمایت های گسترده مالی و تسلیحاتی می توان گفت عملا تاریخ مصرف آنان تمام شده و اكنون شمارش معكوس برای پایان سرنوشت این عده در سوریه بعد از عراق آغاز شده است.
در صورت نابودی تروریست های ادلب می توان گفت منطقه در آینده حداقل برای مدتی می تواند نفس راحتی به خاطر ارتباط آنان با دیگر تروریست ها در سوریه و برخی حمایت ها بكشد.
پیش از این تحركات اخبار و گزارش هایی در ارتباط با لشكركشی تركیه به مرزهای جنوبی خود و هم مرز با سوریه منتشر شده بود و اكنون نیز برخی اخبار حكایت از موافقت تركیه با ادامه پیشروی سوریه به گذرگاه 'باب الهوی' دارد كه در صورت فرار آنان می شود با این افراد در مرز تركیه مقابله كرد.
یكی از ملاحظات امنیتی تركیه فرار این تروریست ها به این كشور است كه می تواند در آینده ثبات تركیه را بر هم بزنند.
'عبدالباری عطوان' تحلیلگر برجسته جهان عرب و سردبیر روزنامه فرامنطقه‌ای «رای الیوم» در این ارتباط معتقد است ، این روزها تماس‌های تركیه و روسیه برای فائق آمدن به این تنش و جلوگیری از انتقال آن به مرحله درگیری‌های نظامیان میان نیروهای سوریه و تركیه ادامه دارد.
وی معتقد است، قدر مسلم آن است كه پیشروی ارتش سوریه تا بازپس‌ گیری شهر ادلب و سیطره بر گذرگاه اصلی «باب الهوی» در مرزهای مشترك با تركیه ادامه خواهد یافت و شاید توافقی ضمنی در این راستا شكل بگیرد؛ چرا كه نیروهای تركیه به دنبال سركوب گروه‌های مسلح، از حمله 'جبهه النصره' به دلیل برخی روابط همپیمانی سابق نیستند و این نقش را از طریق هماهنگی با روسیه و بدون اعلام رسمی، به ارتش سوریه واگذار كردند.
سخن آخر این كه با توجه به آمادگی ارتش سوریه در روزهای اخیر برای ورود به ادلب و تمام شدن همه حجت ها در ارتباط با تروریست ها به دنبال یك سال انتظار سوریه برای این اقدام و برخی چراغ سبزها در این خصوص از سوی طرف های مختلف این احتمال وجود دارد كه در روزهای آینده ارتش سوریه با ادامه پیشروی های خود و برخی حمایت های مستقیم و یا غیرمستقیم بتواند دستاوردهای دیگری را برای این كشور و خود رقم بزند و برای همیشه سرنوشت تروریست های مستقر در این استان را یكسره كند.
تروریست های مستقر در ادلب نیز كه برخی رقم آنان را 146 هزار نفر ذكر می كنند و تقریبا همگی از افراد جنایتكار و خونریز در مناطق دیگر سوریه هستند كه اكنون دو راه بیشتر ندارند یا این كه تسلیم شده و سلاح ها را بر زمین بگذارند و یا این كه در درگیری با ارتش سوریه كه این روزها با پشتوانه های مختلف وارد میدان شده، به عمر 9 ساله خود خاتمه دهند.
البته باید یادآور شد كه تسلیم آنان نیز در نهایت به خاطر سوابق و پرونده های جنایت آنان به مرگ بعدی ختم خواهد شد.
از داود پورصحت
خاورم*1436**1651