بنابر اعلام وزير اقتصاد، بازار متشكل ارزي طي هفته جاري آغار بكار خواهد كرد كه در اين بازار جايي براي قيمت سازي دلالان وجود نخواهد داشت. خبرها حاكي از اين است كه بسترهاي سخت افزاري و نرم افزاري بازار متشكل ارزي نيز تكميل شده و همين هفته كار خود را آغاز مي‌كند.حال اين پرسش پيش مي‌آيد كه بازار متشكل ارزي چيست؟ معاملات در اين بازار چگونه انجام مي‌گيرد و هدف از تشكيل آن چيست؟
به گزارش مردم سالاري آنلاين، مراحل قانوني ايجاد بازار متشكل ارزي طي شده؛ ثبت شركتِ بازار متشكل ارزي و تأمين سرمايه از سوي سهامداران آن صورت گرفته و هيأت مديره آن نيز تعيين شده‌اند. هدف بازار متشكل ارزي، ساماندهي معاملات نقدي (اسكناس) بازار آزاد ارز است؛ به نحوي كه دست دلالان از بازار آزاد ارز كوتاه شود، بساط نرخ گذاري كفِ خيابان توسط دلالان ارز جمع شود و در معاملات نقدي بازار ارز، شفافيت ايجاد شود.
در واقع، بازار متشكل ارزي، فضايي است كه در آن معاملات نقدي ارز در حجم‌هاي بالا، تحت نظارت بانك مركزي صورت مي‌گيرد و هدف آن است كه نرخ گذاري ارز از بازارهاي خارج كشور نظير دبي امارات متحده عربي و سليمانيه عراق به داخل كشور منتقل شود. تنها 3 درصد كل معاملات ارز در ايران در بازار آزاد و با معاملات نقدي صورت مي‌گيرد؛ با اين حال، نرخ ارز شكل گرفته در بازار آزاد، تأثير زيادي بر ساير نرخ‌ها و ايجاد تورم در اقتصاد ايران دارد.
بانك مركزي براي اين‌كه نرخ بازار آزاد ارز، همچون سال گذشته، تأثير مخربي بر اقتصاد كشور نداشته باشد، تصميم به راه اندازي بازار متشكل ارزي گرفته تا بتواند بر نرخ‌هاي اين بازار نظارت كند و بر اساس عرضه و تقاضا در اين بازار، يك نرخ شفاف و منطقي براي ارز، شكل گيرد.بازار متشكل ارزي با سامانه نيما تفاوت دارد؛ فعلاً قرار است در بازار متشكل ارزي، تنها معاملات نقدي ارز صورت گيرد، اين در حالي است كه در سامانه نيما، حواله ارز عرضه مي‌شود.
** نحوه انجام معاملات در بازار متشكل ارزي
بازيگران اصلي بازار متشكل ارزي، صرافي‌هاي مجاز، بانك‌ها و در نهايت بانك مركزي هستند. افراد حقيقي همچون گذشته نمي‌توانند در بازار متشكل ارزي معامله كنند و اين افراد بايد براي تامين نياز ارزي خود، مثل سابق به صرافي ها مراجعه كنند.معاملات در بازار متشكل ارزي، به صورت برخط (آنلاين) انجام مي‌شود و همه بانك ها و صرافي‌هاي مجاز مي‌توانند كد خريد و فروش دريافت كنند و در اين بازار اقدام به معامله كنند. معامله در اين بازار، مبتني بر ثبت سفارش خريد يا فروش ارز است؛ بدين ترتيب كه متقاضيان يا فروشندگان ارز، در ابتدا سفارش خود را به همراه قيمت مورد نظرشان ثبت مي‌كنند و سپس سامانه معاملات از طريق مرتبط كردن سفارش هاي خريد و فروش به هم، نرخ‌گذاري را انجام مي‌دهد و بر اساس نرخ كشف شده، معاملات ارز در طول روز صورت مي‌گيرد. سامانه بازار متشكل ارزي، پيشنهادهاي عرضه از سوي فروشندگان را از پايين‌ترين قيمت به بالاترين و پيشنهادهاي خريد را از بالاترين قيمت به پايين‌ترين مي‌چيند، سپس سفارشات توسط سامانه به يكديگر مرتبط و با اولين معامله، قيمت ابتداي روز كشف خواهد شد.
در واقع، معاملات در اين بازار، دقيقاً مشابه ساير معاملات بورسي انجام خواهد شد.طبق اعلام بانك مركزي، صرافي‌هاي حاضر در بازار متشكل ارزي موظف‌اند يك حساب ريالي و ارزي مبتني بر اسكناس معرفي كنند كه شركت بازار متشكل ارزي به اين حساب‌ها دسترسي داشته باشد. به محض ثبت سفارس معامله، مبلغ معامله در حساب آن ها مسدود مي‌شود. اين امر، تضميني براي حضور واقعي افراد در خريد و فروش بازار متشكل ارزي است و به نوعي دست دلالان نرخ امروز و يا فردايي را از اين بازار كوتاه مي‌كند.بعد از كشف نرخ ارز در اولين معامله بازار متشكل ارزي، نرخ مي‌تواند در طول روز در قالب يك دامنه نوسان، تغيير كند.
دامنه نوسان در معاملات بورس تهران، 5 درصد در روز است و گرچه هنوزي خبر دقيقي در مورد دامنه نوسان در معاملات بازار متشكل ارزي اعلام نشده است، اما شايد همين دامنه نوسان 5 درصدي براي معاملات اين بازار نيز درنظر گرفته شود. بايد تأكيد كرد كه افراد حقيقي نمي‌توانند اقدام به معامله در بازار متشكل ارزي كنند و روال عمدتاً بدين‌گونه است كه معاملات بين صرافي هاي بزرگ و كوچك صورت مي‌گيرد؛ به عنوان مثال، صرافي هاي بزرگ در مقام فروشنده و صرافي هاي كوچكتر در مقام خريدار در اين بازار ظاهر مي‌شوند.بانك مركزي هم مي‌تواند براي كنترل نرخ‌ها در بازار متشكل ارزي در مقام خريدار يا فروشنده ظاهر شود و بدين ترتيب، بر نرخ ها به‌صورت فعال نظارت كند.
** مراحل راه اندازي بازار متشكل ارزي
بازار متشكل ارزي در 18 دي ماه سال 97 به تصويب شوراي پول و اعتبار رسيد. در 24 دي ماه سال گذشته، جلسه مجمع موسس شركت بازار متشكل ارزي به منظور بحث و بررسي راهكارهاي عملياتي كردن اين بازار در بانك مركزي برگزار شد.
در ماه هاي گذشته، سهامداران بازار متشكل ارزي نيز مشخص شدند. بازار متشكل ارزي، شركتي خصوصي به شمار مي‌رود كه چند نهاد خصوصي سهام‌دار آن هستند. بانك مركزي با وجود آن‌كه در اين بازار سهام‌دار نيست، اما بر آن نظارت مي‌كند.
سهامداران اصلي بازار متشكل عبارتند از كانون صرافان، كانون بانك‌هاي دولتي، كانون بانك‌هاي خصوصي و فرابورس.در اواخر فروردين امسال، محمود شكسته‌بند، مديرعامل شركت صرافي ملي ايران، به عنوان مديرعامل و سخنگوي بازار متشكل ارزي انتخاب شد. همچنين بخشي از ساختمان شماره يك بانك مركزي واقع در خيابان فردوسي تهران، محل استقرار و فعاليت بازار متشكل ارزي خواهد بود.
منبع: روزنامه مردم سالاري؛ 1398.02.22
گروه اطلاع رساني**9117**2002
تهران- ايرنا- مراحل قانوني ايجاد بازار متشكل ارزي طي شده؛ ثبت شركتِ بازار متشكل ارزي و تأمين سرمايه از سوي سهام داران آن صورت گرفته و هيأت مديره آن نيز تعيين شده اند. هدف بازار متشكل ارزي، ساماندهي معاملات نقدي (اسكناس) بازار آزاد ارز است.
