اجماع جهانی برای توقف انتقال زباله‌های پلاستیكی به كشورهای فقیر

به گزارش روز یكشنبه گروه علمی ایرنا از روزنامه گاردین، بر اساس این توافق كشورهای صادركننده زباله‌های پلاستیكی از جمله آمریكا باید از كشورهای دریافت‌كننده زباله‌های آلوده و غیرقابل بازیافت پلاستیكی اجازه بگیرند.
این در حالی است كه اكنون آمریكا و سایر كشورها می‌توانند بدون تائید دولت‌های كشورهای در حال توسعه، زباله‌های بی‌كیفیت پلاستیكی را به نهادهای خصوصی این كشورها ارسال كنند.
از زمانی كه چین پذیرش بازیافت از آمریكا را متوقف كرده است، فعالان محیط‌زیست شاهد افزایش انباشت زباله‌های پلاستیكی در كشورهای در حال توسعه بوده‌اند.
اتحادیه جهانی برای جایگزین‌های زباله‌سوز (Gaia) كه حامی این معاهده است می‌گوید، روستاهایی را در اندونزی، تایلند و مالزی پیدا كرده است كه در عرض یك سال به زباله‌دان‌های ضایعات پلاستیكی تبدیل شده‌اند.
«كلر آركین» سخنگوی Gaia می‌گوید: ما در روستاهای این كشورها كه زمانی جوامع كشاورزی محسوب می‌شدند، انباشت زباله‌هایی را از آمریكا پیدا كردیم.
چهارچوب قانونی این معاهده در پایان نشست دوهفته‌ای كنوانسیون‌های حمایت‌شده سازمان ملل در زمینهٔ تهدید دریاها و موجودات كره زمین توسط زباله‌های پلاستیكی و مواد شیمیایی سمی و خطرناك ایجاد شد.

** این پیمان متممی بر كنوانسیون بازل است
آمریكا عضو آن كنوانسیون نیست، بنابراین رأی نداشت، اما شركت‌كنندگان این نشست گفتند كه آمریكا با ابراز اینكه مقامات از پیامدهای این پیمان در تجارت ضایعات پلاستیكی باخبر نیستند، نسبت به این تغییر اعتراض كرد.
كشورها باید به مسیرهای پیروی خود از این توافق پی ببرند. حتی چند كشوری كه این توافق را امضا نكردند از جمله آمریكا نیز در زمان ارسال زباله‌های پلاستیكی به كشورهایی عضو این توافق، تحت تأثیر قرار می‌گیرند. زباله‌های پلاستیكی، زمین‌های بكر و دست‌نخورده را به هم می‌ریزد، به‌صورت توده‌های انبوه در اقیانوس‌ها شناور می‌شوند و حیات‌وحش را به مخاطره می‌اندازند.
پلاستیك‌های كم‌ارزش‌تر و پلاستیك‌هایی كه بازیافت آن‌ها سخت است به‌جای اینكه به محصولات جدید تبدیل شوند، دور انداخته می‌شوند.
این پیمان محصولاتی را كه در صنایع مختلف كاربرد دارند مانند محصولات مراقبت‌های بهداشتی، فناوری، هوا فضا، مُد، غذا و نوشیدنی تحت تأثیر قرار می‌دهد.
«رالف پایت» از برنامه زیست‌محیطی سازمان ملل، این توافق‌نامه را كه تحت این كنوانسیون توسط 187 كشور در ژنو واقع در سوئیس امضا شد، تاریخی خواند زیرا بر اساس آن كشورها باید محل دفن زباله‌های پلاستیكی و خروج آن‌ها از مرزهای خود را رصد كنند.
به گفته پایت، پیشرفت این مذاكرات كه 11 روز پیش آغاز شد و هزار و 400 نماینده در آن حضور داشتند بسیار بیش از چیزی بود كه پیش‌بینی می‌شد.
وی با مقایسه آلودگی پلاستیكی با یك «اپیدمی» اظهار داشت كه اكنون حدود 100 میلیون تن پلاستیك در اقیانوس‌های جهان یافت می‌شوند كه 80 تا 90 درصد آن از منابع موجود بر زمین ناشی می‌شوند.

** كنوانسیون بازل
كنوانسیون بازل مقرراتی را برای كشورهای اول جهان در زمینه حمل زباله‌های خطرناك به كشورهای كمتر ثروتمند تنظیم می‌كند.
حامیان این كنوانسیون می‌گویند كه این متمم، تجارت جهانی در زمینه زباله‌های پلاستیكی را شفاف‌تر و بهتر تنظیم می‌كند و موجب حمایت از انسان و محیط‌زیست می‌شود.
در یك بیانیه مطبوعاتی از سازمان‌های عمده حمایتی آمده است كه آمریكا و سایر كشورها اكنون نمی‌توانند زباله‌های پلاستیكی خود را به كشورهای در حال توسعه‌ای كه عضو كنوانسیون بازل هستند و عضو سازمان توسعه و همكاری‌های اقتصادی محسوب نمی‌شوند، ارسال كنند.
مقامات این پیشرفت را تا حدودی به افزایش آگاهی عمومی در زمینه خطرات آلودگی پلاستیكی به‌ویژه برای حیات دریایی نسبت می‌دهند.
پخش اخیر تصاویری از نهنگ‌های مرده كه صدها پوند زباله پلاستیكی در معده آن‌ها وجود داشت به‌اندازه زیادی عموم مردم را تكان داد.
همچنین یك عریضه آنلاین با عنوان «دفن پلاستیك در بهشت را متوقف سازید» هفته گذشته تقریباً یك‌میلیون امضا جذب كرده است.

** اجرای شدن قوانین جدید تقریباً یك سال طول می‌كشد
«وان هرناندز» هماهنگ‌كننده جنبش جهانی «رهایی از پلاستیك»، گفت: این معاهده گام ابتدایی مهمی در جهت توقف استفاده از كشورهای در حال توسعه به‌عنوان یك محل دفن برای زباله‌های پلاستیكی جهان به‌ویژه زباله‌های كشورهای ثروتمند است.
«ماركو لامبرتینی» مدیركل سازمان بین‌المللی خیریه محیط‌زیست حیات‌وحش این توافق را گام خوش‌آیندی توصیف كرد و گفت: مدت‌هاست كه كشورهای ثروتمند از مقادیر بسیار زیاد زباله‌های پلاستیكی خود سلب مسئولیت كرده‌اند.
وی افزود: با این حال این تنها بخشی از راه است و آنچه ما و زمین به آن نیاز داریم یك معاهده جامع است كه با بحران جهانی پلاستیك مبارزه كند.
علمی**2038** 1055