روزنامه آمريكايي يواس‌اي تودي، در تحليلي سياست‌هاي خارجي ترامپ را محكوم به شكست دانست و نوشت: نيكلاس مادورو، رئيس‌جمهور ونزوئلا پس از آنكه دونالد ترامپ براي براندازي او تلاش كرد و با شكست مواجه شد، وي را به مسخره گرفته است. كيم جونگ‌اون، در حال آزمون عشق ترامپ به خود و نيز عزم وي براي مذاكرات دوباره است. از طرف ديگر رهبران ايران در حال يافتن راه‌هاي جديدي براي تهديد ايالات‌متحده و نيز شكست كارزار فشار حداكثري ترامپ بر اين كشور هستند.
در كوتاه مدت شيوه سياست خارجي ترامپ، در حال تخريب قله‌هاي ديپلماتيك آمريكا و نتايج فاجعه بار بالقوه براي اين كشور است.
برخي مي‌گويند ترامپ از ايجاد هرج و مرج و اغتشاش ابايي ندارد و عمداً به اين سمت مي‌رود. ديگران اما عقيده دارند كه اين اتفاقات نتيجه سياست‌هاي گمراه و تصميم‌گيري‌هاي متناقض و نامنظم درون كاخ سفيد است.
در هر صورت رئيس‌جمهور آمريكا اين هفته با مجموعه‌اي از شكست‌هاي خيره‌كننده در سياست‌هاي خارجي خود مواجه شد كه اذهان را درگير رويكرد وي به مداخله نظامي و روابط بين‌المللي كرد.
**بلندپروازي‌هاي شكست‌خورده
رابرت مالي، يكي از مشاوران ارشد كاخ سفيد در موضوع منطقه خاورميانه، شمال آفريقا و خليج‌فارس در دولت اوباما گفت: آنچه شاهدش هستيم عدم هماهنگي بين ابزارها و غايت اهداف است؛ چه اين موضوع در مورد ونزوئلا باشد و چه كره شمالي يا ايران. انتهاي اهداف همواره شامل بلند پروازي مي‌شود در حالي كه ابزارهاي ديپلماتيك تمايل به حداقل‌ها دارد. ما خود را در معرض خطري قرار مي‌دهيم كه هيچ دليلي براي آن نيست.
جان بي آلترمن، يكي از معاونين ارشد در مركز مطالعات استراتژيك و بين‌الملل كه انديشكده‌اي غيرحزبي است، گفت: مجموعه‌اي از بحران‌هاي سياست خارجي كه اين روزها به اوج رسيده‌اند، بخشي به دليل رويكرد ترامپ است.
آلترمن گفت: رئيس‌جمهور نسبت به هر رئيس‌جمهور ديگري در تاريخ مدرن با آشوب راحت‌تر است. ترامپ بلاتكليفي و آشفتگي را مسئوليت خود و آن را دارايي خود مي‌داند.
بر همين اساس والترمن عنوان كرد كه افزايش تنش با ايران و بن‌بست در ونزوئلا نه تنها الزاماً به معناي گمراهي رويكرد ترامپ نيست، بلكه رويكرد متناقض و متغير عامدانه او به روابط جهاني است.
**نتيجه رويكرد فانتزي ترامپ
نتيجه اين رويكرد را مي‌توان در رويدادهاي روزهاي اخير، به‌تمامي مشاهده كرد: روز سه‌شنبه هفته گذشته (هفدهم ارديبهشت ماه) پنتاگون بمب‌افكن‌هاي بي-52 و ناوهواپيما‌بر تهاجمي خود را در واكنش به نشانه‌هاي اطلاعاتي ضد و نقيض مبني بر حمله احتمالي ايران يا نيروهاي نيابتيش به سربازان و تجهيزات آمريكايي، به خليج‌فارس فرستاد. يك روز بعد، رئيس‌جمهور ايران اعلام كرد كه تعهداتش به توافق هسته‌اي چندجانبه كه با هدف جلوگيري از ايجاد تسليحات هسته‌اي ايران ايجاد شده بود را كاهش مي‌دهد.
روز پنج‌شنبه (نوزدهم ارديبهشت ماه) كره‌شمالي يك آزمايش مشكوك موشكي كوتاه برد را انجام داد و اين دومين گام تحريك‌آميز رژيم كيم در طول يك هفته بود.
روز جمعه، (بيستم ارديبهشت ماه) ترامپ با انتشار، حذف و توييت دوباره اينكه پيشرفت مذاكرات تجاري با چين به روش دوستانه پيش مي‌رود و نيازي براي هجوم به سمت يك توافق نيست و اين در حالي بود كه روز قبل از آن دولت وي تعرفه 200 ميليارد دلاري را بر كالاهاي وارداتي از چين وارد كرده بود و دو طرف نتوانستند به يك توافق تجاري دست يابند، بذر آشفتگي را در دل بازارها نهاد.
هفته گذشته ميلادي، پس از شكست خيزش مردمي به رهبري گوايدو در ونزوئلا و اعلام حمايت آمريكا از اين خيزش؛ مادورو اين اقدام را به استهزا گرفت و آن را حماقت كودتاچيان بر شمرد و پس از آن مقامات ارشد دولت ترامپ از جمله مايك پمپئو، وزير امور خارجه آمريكا، بر طبل احتمال اقدام نظامي آمريكا در ونزوئلا كوبيدند.
ترامپ اما، عنوان مي‌كند كه در حال تميزكاري آشفتگي باقي‌مانده از رئيس‌جمهورهاي پيشين است، از توافقات تجاري بعد در سرتاسر جهان گرفته تا منازعات نظامي طولاني مدت در سوريه و افغانستان.
ترامپ در جريان يك مناظره سياسي كه روز چهارشنبه (هجدهم ارديبهشت ماه) در ايالت فلوريدا برگزار شد، گفت: ما قاطعانه بر ترمز سياست‌هاي اشتباه خارجي كه منجر به قرباني حاكميت ما شد و مشاغل ما را از بين برد و ما را به جنگ‌هاي بي‌پايان خارجي گره زده بود، كوبيديم.
**عصبانيت دموكرات‌ها
دموكرات‌ها تلاش‌هاي ترامپ براي انداختن تقصير مشكلات سياست خارجي بر گردن روساي جمهور پيشين را به تمسخر گرفتند.
سناتور كريس‌مورفي، از حزب دموكرات، در جريان يك همايش امنيت ملي كه روز جمعه با حمايت مقامات دولت اوباما برگزار شده بود، در جايگاه كميته روابط خارجي سنا گفت كه رئيس‌جمهور به هر موضوع بين‌المللي دست برده منجر به آشفتگي شده است؛ اتحاد ما با كشورهاي متزلزل شده است. در جنگ تجاري گير كرده‌ايم كه هزينه‌اش پول‌هاي آمريكا است. ما به ايران اجازه داديم تا برنامه هسته‌ايش را دوباره آغاز كند. ما هيچ پيشرفت ملموسي در كره شمالي نداشتيم. خاورميانه بيشتر دچار هرج و مرج شده است. هنوز 20 هزار عضو داعش باقي مانده كه در تلاش براي تشكيل دوباره گروهشان هستند.
ريچارد هاس، رئيس شوراي روابط خارجي گفت كه مشكل اساسي با رويكرد ترامپ به سياست خارجي اين است كه او به دنبال اهداف بزرگ است، اما اشتياق يا توانايي براي رسيدن به آن‌ها ندارد. وي گفت: رئيس‌جمهور همواره از اهداف بلندپروازانه‌اي سخن مي‌گويد كه عموماً به‌طور قطع در رسيدن به آن‌ها شكست مي‌خورد.
براي مثال، ترامپ عنوان مي‌كند كه او از كره شمالي مي‌خواهد كل ذخاير هسته‌ايش را تسليم كند و اين كار فوراً انجام شود. او مي‌خواهد رژيم ايران فروبپاشد يا كل رفتارهاي خاورميانه‌اش را تغيير دهد. وي خواستار تغييرات بنيادين در سياست تجاري چين است.
هاس گفت: همه اين‌ها در بهترين حالت مي‌تواند در ليست اهداف بلندمدت تعريف شوند.
هاس، نويسنده كتاب جهاني در بي‌نظمي: سياست خارجي آمريكا و بحران در نظم قديمي گفت: در همه موارد بالا او بايد مصالحه كند؛ اگر نه بازنده است.
ديگران نيز صحبت‌هاي وي را تأييد كردند اما گفتند تناقض‌هايي كه از داخل كاخ سفيد بر مي‌آيد، منجر به تشديد اين موضوع از سوي ترامپ شده است.
**تناقض بين ترامپ، بولتون و پمپئو
ونزوئلا جايي كه ترامپ به شدت از گوايدو حمايت مي‌كند تا مادورو را بركنار كند، دچار بحران شده است؛ رهبر سوسياليست اين كشور به بحران دامن زده و آن را به لبه پرتگاه سقوط اقتصادي كشانده است. اما ديدگاه ترامپ نيز از سوي جنگ‌طلبان درون دولتش از جمله پمپئو و جان بولتون، مشاور امنيت ملي وي هدايت مي‌شود.
پس از شكست خيزش‌ها عليه مادورو در هفته گذشته، بولتون و پمپئو به پنتاگون رفتند تا با پاتريك شاناهان، كفيل وزارت دفاع آمريكا در مورد گزينه‌هاي احتمالي نظامي صحبت كنند. اما چنين مداخله‌اي مستقيماً تقابل با غرايز شخص ترامپ و وعده‌هاي انتخاباتي وي مبني بر دوري از هرگونه مداخله نظامي است. مالي گفت: مشاوران ترامپ ظاهراً بسيار مشتاق به تهديد نظامي هستند در حالي كه ترامپ خود بسيار كمتر به آن تمايل دارد. اين تمايز بين ترامپ و مشاورانش خود منجر به آشفتگي شده است؛ از طرف ديگر كشمكشي ديگر در ذهن ترامپ وجود دارد.
وي افزود: در حالي كه ترامپ همواره گفته كه مي‌خواهد از گرفتاري‌هاي نظامي آشفته بدور باشد، در عين حال مي‌خواهد نشان دهد كه در موضع قدرت و مشتاق به رفتن در آستانه تقابل است. مالي گفت كه اين موضع القاي شكست يا بن‌بست در مسائلي همچون ونزوئلا مي‌كند، جايي كه بولتون پيش‌بيني كرده بود كنار رفتن مادورو فقط تابعي از زمان است. در برخي مواقع همچون كره شمالي نيز ايجاد زخم‌هاي عميق مي‌كند، جايي كه ترامپ از تهديد به آتش و خشم به عاشق شدن روي آورد.
آلترمن گفت فشار اقتصادي همچون تحريم‌هايي كه ترامپ عليه دولت مادورو اعمال كرده است، عموماً هيچ‌وقت منجر به تغيير رژيم يا خيزش عمومي عليه رهبر استبدادگرا نشده است. اما به نظر نمي‌رسد كه ترامپ واقعاً قصد برداشتن گام بعدي به سوي مداخله نظامي در مكان‌هايي همچون ونزوئلا داشته باشد.
اين موضوع درمورد ايران نيز صدق مي‌كند؛ جايي كه ترامپ با هدف قرارگرفتن اهدافي بلندپروازانه، خود را در معرض شكست قرارداد. اهدافي همچون تغيير رژيم ايران يا آنطور كه آلترمن مي‌خواند: خود رژيم تغييري. اما رئيس‌جمهور به لفاظي‌هاي فتنه‌جويانه براي رسيدن به چنين هدفي تكيه كرده كه به عقيده والترمن به‌طور قطع جواب نمي‌دهد.
**جنگ نمي‌شود مذاكره نمي‌شود
برايان هوك، فرستاده ويژه وزارت خارجه براي ايران، رويكرد ترامپ به ايران را ميوه‌اي رسيده مي‌داند و دليل آن عقب‌نشيني ايران از حمايت مالي گروه‌هاي شبه‌نظامي در سوريه و لبنان است.
اما هوك و ديگران موافق هستند كه ايران در آستانه مذاكرات دوباره با ايالات‌متحده براي رسيدن به توافقي بزرگ‌تر كه بتواند برنامه موشك‌هاي بالستيكش يا حمايت از گروه‌هاي شبه‌نظامي را متوقف كند، نيستند. تنها چند روز پس از ارسال بمب‌افكن‌هاي پنتاگون به منطقه در واكنش به تهديد ايرانيان، ترامپ به حاميانش گفت كه دوست دارد با رئيس‌جمهور ايران بنشيند و مذاكره كند.
وي در جريان گردهم‌آيي سياسي در ايالت فلوريدا گفت: من دوست دارم در مقطعي بنشينيم و براي توافقي منصفانه گفت‌و‌گو كنيم. ما به دنبال آسيب رساندن به هيچ‌كس نيستيم... ما فقط نمي‌خواهيم آن‌ها تسليحات هسته‌اي داشته باشند.
منبع: روزنامه توسعه ايراني؛ 1398.02.23
گروه اطلاع رساني**9370**2002
تهران- ايرنا- پس از شكست تلاش گوايدو براي كودتا و بركناري نيكلاس مادورو در ونزوئلا اين كشور حالا در بحران است. اما آيا مي‌توان اين كشور را يك ميدان نبرد نيابتي بين آمريكا و روسيه دانست؟
