مردم پاكستان كه این روزها در گذراندن سخت ترین شرایط اقتصادی در دهه های اخیر ھستند، وقوع حوادث مختلف تروریستی در شهرهای این كشور باعث شده تا آنان معضل ترور را دوباره تهدید جدی برای خود قلمداد كنند.
رسانه های پاكستانی با اشاره به افزایش چشمگیر بدهی های خارجی این كشور، اعلام كردند: بدهی های پاكستان بین سال های 2008 تا 2018 از 37 میلیارد دلار به میزان 60 میلیارد دلار افزایش یافت و مجموع آن به 97 میلیارد دلار رسید.
این در حالی است كه دولت فعلی پاكستان به نخست وزیری «عمران خان» با توجه به كسری مالی و بحران اقتصادی خود به رغم مخالفت جناح سیاسی و اقتصادی این كشور، برای دریافت وام جدید مجبور به مراجعه به صندوق بین المللی پول شد و اخیر نیز طرفین برای اعطای وام 6 میلیارد دلاری به اسلام آباد در طول 3 سال به توافق نهایی رسیدند.
از سوی دیگر كاهش ارزش واحد پولی پاكستان موجب افزایش مشكلات اقتصادی و تورم بیشتر در این كشور شده است. علاوه بر وام صندوق جهانی پول، قرار شد بانك جهانی و بانك توسعه اقتصادی نیز وام 2 تا 3 میلیارد دلاری به پاكستان ارائه دهند.
پاكستان كه پیش تر 21 بسته كمك مالی از صندوق جهانی پول دریافت كرده بود، اكنون در كنار آرژانتین به عنوان كشورهایی محسوب می شوند كه بیشترین تعداد وام را از این نهاد جهانی تقاضا كرده اند.
اما همه چیز به اینجا ختم نمی شود، تورم شدید در پاكستان و آن هم در دور حكومت عمران خان كه همواره در كمپین های انتخاباتی خود به مردم قول داده بود كه وام خارجی نخواهد گرفت و بدیهی های پاكستان را صاف خواهد كرد، باعث شده مردم این كشور به ستوه آمده و همزمانی این چالش ها با شروع ماه رمضان، زندگی را بر مردم این كشور تلخ كرده است.
افزایش چنده باره نرخ سوخت و گرانی كالای اساسی در پاكستان باعث شده تا عملكرد دولت شدیدا از سوی مردم مورد انتقاد قرار بگیرد تا جایی كه جناح مخالف نیز اعلام كرد كه پس از عید فطر دست به تظاهرات ضددولتی در اعتراض به وضعیت نابسمان اقتصادی كشور خواهند زد.
نخست وزیر پاكستان اخیرا اعلام كرد كه مردم باید طی دو سال آینده مشكلات معیشتی را تحمل كنند سپس اوضاع اقتصادی تثبیت شده و همه چیز به روال عادی خود برمی گردد. با این حال جناح مخالف دولت عمران خان با انتقاد از تصمیم پاكستان برای دریافت وام 6 میلیارد دلاری از صندوق جهانی پول، گفتند كه با این وضعیت دردی از تورم و گرانی كشور دوا نخواهد شد.
حال در كنار مشكلات معیشتی در این كشور، رخدادهای اخیر تروریستی در مناطق مختلف پاكستان نیز باعث نگرانی مسئولان و مردم این كشور شده است، در حالی كه پاكستان طی سال های اخیر به تدریج در ریل ثبات و امنیت قرار گرفته بود، تكرار عملیات های انتحاری، تحركات جدایی طلبان، افراط گرایان مذهبی و تنش های مرزی با كشورهای همسایه به طور جدی اقدامات دولت و نیروهای امنیتی این كشور را تحت الشعاع قرار داده است.
در حالی كه دولت اسلام آباد تمام فكر و ذهن خود را برای غلبه بر چالش های اقتصادی كشور متمركز كرده است، حملات انتحاری هفته های اخیر در شهرهای كویته و لاهور، حمله مسلحانه به اتوبوس حامل نیروهای امنیتی در ایالت بلوچستان، انفجار در منطقه مرزی چمن، حمله شبه نظامیان در نوار مرزی پاكستان با افغانستان، حمله تروریستی روزهای اخیر در شهر بندری گوادر و در تازه ترین این حوادث، بمبگذاری دوشنبه در شهر كویته نشان می دهد كه تروریست ها در این كشور دوباره سازماندهی شده اند.
پاكستان در طول سال های اخیر به شدت از تروریسم كه تهدید مشترك پیش روی منطقه است، رنج برده است. این معضل بین سال های 2000 تا 2009 در پاكستان شدت گرفت كه برای دفع آن ارتش این كشور فرآیند عملیات های نظامی را آغاز كرد.
اقدام علیه تروریست های پاكستان، سیاستی است كه بسیاری از دولت ها در اسلام آباد به دنبال اجرای آن بوده اند اما همواره در انجام این سیاست با تردید روبرو بوده اند؛ زیرا می دانستند كه همزمان با اقدام علیه تروریست هایی كه اغلب در مناطق مرزی قرار دارند، با واكنش هایی در پایتخت یا دیگر شهرهای پاكستان روبرو خواهد شد.
در سال 2014 و پس از شكست مذاكرات دولت وقت پاكستان با گروه تروریستی تحریك طالبان، ارتش عملیات ضدتروریستی «ضرب عضب» را آغاز نقی كه طی آن عملیات های گسترده علیه مواضع تروریست ها و عناصر خشونت طلب در مناطق قبایلی پاكستان و دیگر شهرهای این كشور انجام شد.
پس از آن ارتش پاكستان مرحله دوم عملیات های ضدتروریستی با عنوان «ردّ الفساد» را آغاز كرد كه پس از اوضاع امنیتی در مناطق مختلف به ویژه شهرهای كراچی، پیشاور، مناطق قبایلی و ایالت بلوچستان بهبود یافت.
منابع خبری پاكستان می گویند كه رخدادهای اخیر تروریستی موج نگرانی را در مردم ایجاد كرده و چنین تصوری در اذهان عمومی نقش بسته است كه با وجود وضعیت حساس امنیتی كشور، دولت فعالیت های خود را بیشتر به رسیدگی به مسائل اقتصادی معطوف كرده است.
تحركات گروه های جدایی طلب بلوچ در ایالت بلوچستان، جایی كه مسیر اصلی طرح راهروی مشترك اقتصادی پاكستان و چین موسوم به طرح «سی پك» است، نیز نگرانی شدید دولتمردان پاكستانی را به همراه داشته است به طور كه عمران خان از حمله اخیر شورشیان بلوچ به هتلی در بندر گوادر به عنوان 'كارشكنی در روند شكوفایی و رونق' این منطقه یاد كرد.
سیاستمداران پاكستانی از موج جدید حملات تروریستی در این كشور به شدت نگران هستند در حالی كه كارشناسان اقتصادی نیز از افزایش میزان بدهی خارجی پاكستان از 90 میلیارد دلار به بیش از 120 میلیارد دلار طی دو سال آینده خبر می دهند. كارشناسان دلیل آن را نیز دریافت وام از صندوق جهانی پول و همچنین از كشورهای چین، امارات و سعودی عنوان می كنند.
تحلیلگران پاكستانی به دولت این كشور توصیه می كنند كه شكوفایی اقتصادی و توسعه عمومی بهترین راه برای مقابله با خشونت، تروریسم و افراط گرایی است بنابراین دولت باید در برنامه های آتی خود تمركز ویژه ای بر بخش تولید، افزایش سرمایه گذاری خصوصی، توجه به زیرساخت ها و اجرای برنامه های خصوصی سازی داشته باشد.
دست به دست شدن بدون خونریزی قدرت در پی انتخابات عمومی طی سال های 92 و 97 در پاكستان سبب شد تا تحلیلگران از چشم اندازهای روشن در زمینه تثبیت پایه های لرزان مردم سالاری در این كشور و هموار شدن مسیر ترور زدایی و شكوفایی اقتصادی كشور سخن به میان آورند، اما رخدادهای اخیر تروریستی در پاكستان و تداوم مشكلات معیشتی دولت نشان داد راه پیش روی پاكستانی ها برای غلبه بر این مشكلات همچنان بسیار پر پیچ و خم و سنگلاخی است.
در عین حال اقدام جدی و موثر دولت و نیروهای مسلح پاكستان در رویارویی با نیروهای تروریستی و عناصر نا امنی مرزهای مشترك با كشورهای همسایه، ضمن امكان ایجاد امنیت در جغرافیای این كشور، پیام مثبتی را برای همسایگان و منطقه آسیای جنوبی به همراه خواهد داشت.
اخیر عمران خان اعلام كرد كه پاكستان برای مبارزہ با افراط گرایی و تروریسم متعھد به اجرای قوانین بین المللی و منشور سازمان ملل است و ھرگز در برابر سازمان های ممنوعه و خشونت طلب كوتاه نمی آید و اجازه نخواهد داد كه برخی عناصر با انجام عملیات های تروریستی در داخل و خارج از كشور باعث مخدوش شدن چهره پاكستان شوند.
در حقیقت اقدام دولت عمران خان در مبارزه با عناصر تروریستی و آن دسته از گروه هایی كه از خاك این كشور علیه همسایگان استفاده می كنند، را باید اقدامی شجاعانه و تصمیمی ناشی از عقلانیت سیاسی دانست. این امر در دولت عمران خان به معنای تحقق یكی از شعارهای انتخاباتی وی است.
عمران خان تكمیل ایده پاكستانِ جدید، بهبود اوضاع اقتصادی و همچنین رویارویی با تروریسم را به عنوان شعارهای انتخاباتی خود مطرح كرده بود و حال باید دید دولت فعلی پاكستان به رغم وضعیت شكننده معیشت و نبرد با تروریسم در كشور، تا چه حد در نوسازی كشور و بهبود وضعیت صلح و ثبات موفق خواهد بود.
آساق*274**1663**
اسلام آباد - ایرنا - تورم و اقتصاد ضعیف شاید از جمله چالش هایی باشد كه پاكستانی ها از زمان تاسیس كشورشان با آن روبرو هستند اما به نظر می رسد موج جدید تروریسم در مناطق مختلف پاكستان باعث شده تا معضلات خشونت، افراط گرایی و ترور دوبارہ گریبان گیر مردم این كشور شود.
