به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، معاون وزیر خارجه آمریكا در امور جنوب آسیا روز سه شنبه (23اردیبهشت) در دیدار با وزیر خارجه افغانستان تاكید كرد كه تحریم‌های آمریكا علیه ایران شامل بندر چابهار نمی‌شود زیرا این بندر برای افغانستان دارای اهمیت است.
«آلیس ویلز»، معاون وزیر خارجه آمریكا در امور جنوب آسیا پس از دیدار با رهبران حكومت وحدت ملی با «صلاح‌الدین ربانی» وزیر خارجه افغانستان گفت: از نظر دولت افغانستان این بندر می‌تواند راه را برای میلیونها دلار تجارت افغانستان و پایان وابستگی این كشور به بندر كراچی پاكستان باز كند.
سخنگوی وزارت خارجه افغانستان گفت: اینكه تحریم‌ها شامل بندر چابهار ایران نشود برای افغانستان یك مسئله مهم است. بندر چابهار مسیر بسیار خوبی برای واردات و صادرات كالا از افغانستان به هند و سایر كشورها محسوب می‌شود. هند و افغانستان برای اینكه بندر چابهار از تحریم‌ها معاف شود پیش از این تلاش‌های بسیاری را انجام داده است.
بندر چابهار از شهرهای جنوب استان سیستان و بلوچستان و تنها بندر اقیانوسی ایران كه لنگرگاه آن قابلیت پهلوگیری كشتی‌های اقیانوس‌پیما را دارد و از مناطق آزاد بازرگانی كشورمان محسوب می شود. بندر چابهار به دلیل موقعیت راهبردی، كه نزدیك‌ترین راه دسترسی كشورهای محصور در خشكی آسیای میانه به آب‌های آزاد است از اهمیت فراوانی برخوردار است این بندر یكی از مهم‌ترین چهارراه‌های كریدور شمال-جنوب بازرگانی جهانی است.
با توجه به اهمیت موضوع پژوهشگر ایرنا، با «پیرمحمد ملازهی» كارشناس مسائل افغانستان و شبه قاره هند به گفت و گو پرداخت.
**معافیت آمریكا ازتحریم چابهار در راستای مهار قدرت چین انجام می شود.
ملازهی كارشناس مسائل منطقه در ابتدای این گفت وگو بیان داشت: معاف از تحریم بندر چابهار توسط آمریكا در راستای كمك به افغانستان نیست بلكه بر اساس سیاست های خاص منطقه ای آمریكا و رقابتی كه با چین دارد انجام شده است.
وی افزود: چینی ها در بندر گوادر در جنوب ایالت بلوچستان پاكستان سرمایه گذاری و آن را تبدیل به یك بند آزاد تجاری كردند و در حال ساخت یك پایگاه نیروی دریایی در آنجا هستند و این برای آمریكایی ها مساله بسیار مهمی محسوب می شود و این بندر دومین منطقه ای است كه چینی ها در حال ساخت پایگاه نیروی دریایی در آن می باشند و لذا این مساله برای آمریكایی ها از اهمیت خاصی برخوردار است.
وی همچنین اظهار داشت: نكته مهم تر در این مورد این است كه یك جاده كمربندی كاشمر را به گوادر وصل كند و یك خط آهن و بزرگراه نفت و گاز خاورمیانه را به كاشمر منتقل كند و از این طریق به مركز چین انتقال یابد و این برای امریكا مهم است و برداشتی وجود دارد كه چینی ها در چند سال آینده هم به لحاظ اقتصادی، سیاسی و نظامی به قدرت برتر دنیا تبدیل شوند این زنگ خطری برای آینده آمریكا محسوب می شود.
این كارشناس مسایل منطقه گفت: آمریكا برای كنترل این قدرت نوظهور یعنی كشور چین از كشور هند استفاده می كند و باید به هند فرصت دهد تا قدرتمند شود زیرا یك هند قدرتمند می تواند چین را مهار كند. و معافیت بندر چابهار هم در این راستا شكل گرفته است زیرا كه هندی ها در این بندر فعالیت اقتصادی پویا دارند.
ملازهی اضافه كرد: چین و هند با هم اختلافات مرزی دارند و مشكلات سرزمینی این دو كشور می تواند نوعی قطب بندی را بوجود آورد. آمریكایی ها هند را به عنوان شریك استراتژیك خود انتخاب كردند زیرا پاكستان جایگاه و موقعیت قبل خود را از دست داده است آمریكایی ها با معافیت تحریم چابهار به دنبال این سیاست هستند تا هند بتواند در اهدافی كه آمریكا در منطقه دارد قرار گیرد.
وی همچنین گفت: البته هندی ها هم منافع و سیاست مستقل خود را دارند اما منافع بلند مدت ژئوپلتیك آمریكا با توجه به نداشتن رابطه با ایران این گونه اقتضا می كند كه بوسیله هند موقعیت خود را در منطقه حفظ كند و از هند به عنوان یك شریك تجاری در آسیای مركزی استفاده كنند و به نظر می رسد كه معافیت بندر چابهار در سیاست مقابله با چین قابل توجیه است و نه كمك به افغانستان و هند.
** بندر چابهار میدان رقابت اقتصادی هند و آمریكا با چین
ملازهی كارشناس مسائل منطقه ای در این زمینه بیان داشت: چین و هند در سه ایالت در شمال هند با هم اختلاف جدی دارند و چین مدعی است كه این مناطق از لحاظ تاریخی متعلق به تبت بوده است. تبت از نظر تاریخی منطقه اختلاف هند و چین بوده است و این اختلاف مرزی بین دو كشور باعث می شود تا آمریكا از آن در جهت سیاست های خود استفاده كند و از این طریق به هند نزدیك می شود تا بتواند چین را مهار كند با توجه به اینكه چینی ها در بندر گوادر فعالیت دارند و هندی ها در بندر چابهار، برای مهار كردن قدرت چین توسط هند، بندر چابهار كه حوزه فعالیت هند است از تحریم ها معاف شده است.
وی همچنین خاطر نشان كرد: البته چینی ها در بندر چابهار نگاه استراتژیك تری دارند آنان معتقدند كه بندر گوادر و بندر چابهار نباید در قالب رقیب بلكه باید در قالب شریك تعریف شوند و به این دلیل چینی ها اعلام كردند كه حاضرند خط ریل آهنی از گوادر به چابهار بكشند و شركت های چینی هم اعلام آمادگی كردند برای اینكه با آمریكایی ها وارد رقابت شده اند.
این كارشناس مسایل منطقه افزود: به نظرم ایران در مورد ایجاد فضای رقابت در بندر چابهار خوب عمل نكرد و باید اجازه می داد تا علاوه بر هند، چین هم در چابهار فعالیت اقتصادی كند و اكنون در بندر چابهار ما با هندی ها كار می كنیم و چینی ها هم در بندر گوادر در حال فعالیت اقتصادی هستند.
**رونق در چابهار و پایان وابستگی افغانستان به بندر كراچی
ملازهی بیان داشت: در مورد پایان وابستگی افغان ها به بندر كراچی در پاكستان جهت مبادلات اقتصادی باید به این نكته توجه كرد كه افغانستان و پاكستان هم اختلافات جدی مرزی دارند افغانها معتقدند كه بخشی از استان های شمالی پاكستان متعلق به افغانستان می باشد و با توجه به اختلافات مرزی و سرزمینی دو كشور، افغان ها به دنبال این بودند كه دسترسی خود به دریا را تغییر دهند و تنوع ایجاد كنند زیرا دولت پاكستان به دلیل تنش‌های سیاسی هر از گاهی این بندر را بر روی تجار افغان مسدود می‌كرد.
وی افزود: البته معافیت چابهار از تحریم یك فرصت تاریخی برای افغانستان محسوب می شود تا به وابستگی خود به بندر كراچی در پاكستان پایان دهند و ایران منطقه وسیعی در چابهار را در اختیار تجار افغانی قرار داده است و این منطقه در آینده می تواند حوزه مهم مبادلات تجاری در آسیای مركزی محسوب شود و در این زمینه رقابت بین هندوستان، افغانستان و پاكستان وجود دارد.
ملازهی در پایان این گفت و گو تاكید كرد: بندر چابهار از این زاویه بسیار مهم و استراتژیك محسوب می شود و این هم یك فرصت برای كشورمان محسوب می شود تا ایران بتواند به وسیله مبادلات اقتصادی صورت گرفته در بندر چابهار از كاهش تحریم های اعمال شده ایالات متحده علیه كشورمان استفاده كند.
**پژوهشم** ر-ت **1552
تهران-ایرنا- با توجه به معافیت بندر چابهار از تحریم های اعمال شده آمریكا علیه كشورمان یك كارشناس مسائل بین الملل می گوید این موضوع در راستای سیاست آمریكا در قبال مهار كردن قدرت چین شكل گرفته و ایران می تواند از این ظرفیت برای كاهش تحریم ها استفاده كند.
