خصوصی‌سازی تئاتر نیازمند حراست است

بنا بر اعلام روابط عمومی عمارت نوفل‌لوشاتو، ضیافت افطاری انجمن صنفی تماشاخانه‌های ایران به میزبانی این عمارت شب گذشته (28 اردیبهشت) با حضور جمعی از اهالی تئاتر، نمایندگانی از تماشاخانه های خصوصی و دولتی برگزار و تندیس و لوح تقدیری را به مهدی شفیعی به پاس تلاش‌های او در رشد و توسعه فعالیت تماشاخانه‌های غیردولتی اهدا شد.
شاهین چگینی با اشاره به فعالیت انجمن صنفی تماشاخانه‌های ایران از مهر 95 اظهار داشت: شایعات بسیاری در مورد سختی كار صنفی در كشور وجود دارد و عده ای معتقد بودند ممكن است در این مسیر با موانع بسیاری روبرو شویم.
وی تصریح كرد: در این مسیر، برخی مشكلات از طرف دستگاه‌های حاكمیتی و نظارتی پیش‌بینی‌پذیر بود و مشكلات بخش دوم بروز مشكل از سوی خود بهره‌برداران صنف و افراد غیردولتی بود كه مستقیم با اصناف مواجه می‌شوند.
رئیس انجمن صنفی تماشاخانه‌های ایران خاطرنشان كرد: در این سال‌های فعالیت انجمن صنفی تماشاخانه‌های ایران، از طرف دستگاه‌های دولتی و نظارتی مشكل نداشتیم و كاملا تعامل و همكاری دو طرفه‌ای شكل گرفته بود ‌طوری ‌كه قوه قضائیه احكام شورای داوری انجمن را كه یك طرف دعوای آن تماشاخانه بود، به رسمیت می‌شناخت و این احكام را از نظر ساختاری بررسی و حكم را اجرا می كرد. یعنی با این تعامل، مشكلی با دستگاه‌های نظارتی و دولتی نداشتیم. اما قسمتی كه نیاز به آسیب‌شناسی دارد، اصطكاك میان انجمن با دستگاه‌های نزدیك به خودمان یعنی خانواده تئاتر بود.
وی ادامه داد: دوبار در طول این سال‌ها مجبور به واكنش و صدور بیانیه شدیم كه هر دو بار در پاسخ به خانه تئاتر بود كه از نظر فعالیتی به ما نزدیك‌ است اما عملكردشان در این چند سال به نحوی بود كه به نظر می‌رسد فعالیت‌های انجمن صنفی تماشاخانه‌های ایران را برنتابیدند. نمونه اخیر، تدوین آیین‌نامه‌ای برای تماشاخانه‌های خصوصی بود درحالیكه هی مشورتی با صنف ما نشده بود.

**خانه تئاتر نباید نگاه از بالا به ما داشته باشد
چگینی بیان اینكه از بیرون كسی با اصناف كاری ندارد تاكید كرد: نباید نهادی مثل خانه تئاتر نگاهی از بالا به ما داشته باشد و صنفی دیگر را تحمل نكند، اگر این وضعیت به این شكل ادامه پیدا كند، شرایط به نفع هیچ كدام نخواهد بود. باید صعه صدر بیشتری داشته و همدیگر را بپذیریم. ما اصناف باید كنار هم باشیم و امیدوارم بتوانیم زین پس با تعامل بیشتری كار را ادامه دهیم.
وی با اشاره به اینكه انجمن تماشاخانه‌های ایران با 10 عضو آغاز به كار كرد و الان 9 عضو دیگر به آن اضافه شده‌اند، گفت: اكنون بیش از 50 درصد تئاترها در سالن‌های خصوصی اجرا می‌شود و از این امر باید حراست كرد. امیدوارم همه دست‌اندركاران اداره تئاتر كشور، این صنف و مشكلات تماشاخانه‌ها را ببینند.
در ادامه این مراسم با حضور هیات مدیره انجمن صنفی تماشاخانه‌های ایران، از تلاش‌های مهدی شفیعی مدیركل پیشین هنرهای نمایشی به پاس توجه و توسعه فعالیت تماشاخانه‌های خصوصی، با اهدای یك تندیس و لوح تقدیر شد.
وی پشت تریبون قرار گرفت و اظهار داشت: همیشه از به كار بردن عنوان خصوصی برای تئاتر دوری ‌كرده‌ام حتی در فراخوان‌ها ترجیح می‌دادم از عنوان غیردولتی استفاده كنیم زیرا خصوصی تعریفی دارد كه مصداق آنچه در این سال‌ها شاهد بودیم نیست.
شفیعی با تاكید بر اینكه فعالیت و حضور تماشاخانه‌های غیر دولتی، تابوی اینكه تئاتر غیردولتی وجود ندارد را شكست، گفت: این اتفاق كار یك شخص یا سیستم دولتی یا اداره و نهاد خاص نبود، بلكه اتفاقی بود كه اگر انجام نمی‌شد از فرصت‌ها كمتر می‌شد استفاده كرد. البته این مسیر كامل هم نشد چون با بالاتر رفتن بینش خانواده تئاتر می‌توانست تكمیل شود.

**نسل جدید تئاتر با نسل پیشین تفاوت دارد
وی با اشاره به اینكه در نیمه دوم دهه 80 تعداد دانشكده‌های تئاتر از 12 به 60 رسید گفت: شاید خیلی‌ها منتقد وضعیت حوزه آكادمیك تئاتر باشند، نقدی كه به فرایند و كیفیت آموزش می‌شود جای خود، اما من موافق افزایش تعداد دانشكده‌ها بودم و معتقدم حتی این تعداد هم كم است و با رعایت شروط، باید بیشتر شود.
شفیعی ادامه داد: در این سال‌ها با افزایش فعالان تئاتر شاهد به میدان آمدن نسل جدیدی هستیم كه با نسل‌های پیشین تفاوت دارد و این تفاوت‌ها كاملا قابل ارزیابی و آمایش است. این نسل به دلیل ارتباطاتی كه با گروه‌های نمایشی خارج از كشور دارد ‌توانست تغییراتی در آثارش به لحاظ فرم ایجاد كند همچنین از افزایش جمعیت طبقه متوسط و گشایش‌های فناوری برخوردار بود و توانست از ظرفیت‌های اجتماعی پیرامون خود بهره گرفته و جامعه‌پذیرتر و در تعامل با جامعه موفق‌تر باشد.
وی افزود: نسلی كه در اتفاقات پیراتئاتری خیلی فعال‌تر از نسل‌های گذشته عمل می‌كند و منتظر نمی‌ماند تماشاخانه یا فرصت مالی و اجرایی در اختیارش بگذارند بلكه خودش از فرصت‌ها برای جلب مخاطب و گردش اقتصادی گام پیش می‌گذارد. نمی‌گویم برای چنین نسلی، دولت از حمایت شانه خالی كند؛ بحثی كه اتفاقا همواره اتهام آن را به ما وارد می‌كردند. بلكه این اتفاق‌ها باید رخ می‌داد و محدود به هیچ بخشی هم نبود. عامل اصلی آن فعالانی بودند كه عادت‌واره‌ها و سرمایه‌های اجتماعی ویژه خود را دارند كه می‌توانند رویش حساب باز كنند.
معاون اجرایی خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) خاطرنشان كرد: دولت باید سهم خود را ایفا و از این فرصت استفاده می‌كرد و با تغییر پارادیم رخداده، اركان مدیریت تئاتر را بازبینی می‌كرد. در كنار آن، اگر اعتباراتی در حوزه تئاتر دارد، آن را باید به سمت اتفاقات و تماشاخانه‌های غیردولتی و فعالان جدید آن سوق می‌داد كه معتقدم این اتفاق با بینشی كه در شهرام كرمی و توانمندی او و همكارانش سراغ دارم حتما عملی خواهد شد.
شفیعی با اشاره به روند رشد تماشاخانه‌های خصوصی، با بیان اینكه در این تماشاخانه‌ها سه دسته نگرانی وجود داشت گفت: یك دسته آنها بودند كه همیشه نگران گسترش هنر و رشد آن در فضای جامعه هستند و همیشه تهدید هنر را به عنوان اتفاقی كه می‌تواند نگران‌كننده باشد احساس می‌كردند.
مدیركل پیشین هنرهای نمایشی ادامه داد: دسته دوم جزو خانواده تئاتر بودند؛ آنهایی كه همیشه امكان بهره گرفتن از تماشاخانه‌های دولتی را داشتند و مدیران این سالن‌ها موظف به پاسخ مثبت برای اجرای این هنرمندان بودند. این دسته نگران بودند اگر دایره امكان اجرای تئاتر گسترده‌تر شده و فعالان آن بیشتر شوند، شاید این برخورداری كمرنگ‌تر شود.
شفیعی تصریح كرد: اما دسته سوم كسانی بودند كه از توجه رسانه‌ها و مخاطبان همیشه برخوردار بوده و نگران بودند كه تعداد بیشتر اجراها و حضور جوان‌هایی با آثار خلاقه، توجه رسانه‌ها را به آن سو كشانده و به آنها كمتر توجه شود كه البته در عمل چنین اتفاقی هم رخ داد. وقتی آثار جوانان خلاق به صحنه می‌رفت اجرای آنها زیر سایه قرار می‌گرفت اما این دسته باید تحولات را می‌پذیرفتند كه فكر می‌كنم طی این چند سال پذیرفته‌اند.
فراهنگ ** 7561 **9157