سالانه حدود 300 میلیون تن پلاستیك در جهان تولید می شود كه بخشی از آنها بازیافت می شود اما بخش اعظم آن یا در زمین دفن و یا در دریا و طبیعت رها می شود.
زندگی پلاستیكی به نوعی مرگ طبیعت و محیط زیست است، زباله های پلاستیكی سالانه میلیونها جانور آبزی را به كام مرگ می كشاند، همچنین مواد شیمیایی موجود در پلاستیك از عوامل سرطانزایی در انسانهاست.
طبق تحقیقات صورت گرفته ایران جزء پنج كشور اول دنیا در مصرف پلاستیك است. استفاده از پلاستیك در زندگی و مصارف روزانه شاید از لحاظ اقتصادی ارزان و به صرفه باشد اما با آثار زیانبار تخریبی در محیط زیست و طبیعت باید شیوه زندگی را تغییر داد و به جای استفاده از پلاستیك به سمت استفاده از كیسه های گیاهی و الیاف قابل بازیافت در طبیعت رفت كه هر چند هزینه اقتصادی آن بیشتر است اما سود آن در حیات بشر و طبیعت صدها برابر بیشتر خواهد بود.
* بیش از 400 سال عمر تجزیه پذیری پلاستیك
معاون پایش و نظارت اداره كل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی در خصوص مضرات پلاستیك در طبیعت به خبرنگار ایرنا گفت: مصرف بی رویه پلاستیك از جدی ترین چالش های كره زمین است كه از فرآورده های نفتی تولید می شود و تجزیه آنها در طبیعت حداقل 400 سال طول می كشد.
محمد عرفانی افزود: فرآورده های پلاستیكی نه تنها به طبیعت آسیب می زنند بلكه در دل دریاها نیز منجر به مرگ جانوران دریایی می شوند و در روی زمین نیز از مهمترین عوامل سرطانزا در زندگی بشر هستند.
وی ادامه داد: كاهش مصرف پلاستیك و جایگزینی فرآورده های تجزیه پذیر از الزامات حیات بشری است كه باید مورد توجه قرار گیرد.
* منع استفاده از پلاستیك و لزوم جایگزینی فرآورده های تجزیه پذیر
معاون پایش و نظارت اداره كل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی با تاكید بر لزوم جایگزینی ظروف و كیسه های گیاهی به جای محصولات پلاستیكی گفت: باید از سوی نهادهای قانونی و متولی استفاده از پلاستیك و ظروف پلاستیكی در رستورانها، مساجد، مراكز خرید و مراكز تفریحی ممنوع شود.
عرفانی تصریح كرد: امروزه باید به دنبال محصولاتی با پایه گیاهی باشیم كه تجزیه پذیر باشند و باید با آگاه ساختن مردم نسبت به مضرات استفاده از پلاستیك، آنها را به استفاده از محصولات تجزیه پذیر ترغیب كرد.
وی ادامه داد: در خراسان رضوی در زمینه كاهش مصرف پلاستیك اقداماتی از طریق مكاتبه با دستگاههای مختلف در دست انجام است مثلا طی مكاتبه با آستان قدس رضوی، از این نهاد خواسته ایم در امر كاهش استفاده از پلاستیك پیشقدم شود و در كفشداریها، مهمانسراها و آشپزخانه حضرت به جای محصولات و ظروف پلاستیكی از محصولاتی با پایه گیاهی استفاده كند تا این فرهنگ از طریق زائران امام رضا (ع) بین المللی شود.
معاون پایش و نظارت اداره كل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی گفت: با برخی ادارات و سازمان تبلیغات اسلامی خراسان رضوی نیز مكاتباتی در خصوص ممنوعیت استفاده از محصولات پلاستیكی در مناسبتهای مختلف و جایگزینی آنها با ظروف با پایه گیاهی انجام شده است.
عرفانی افزود: پلاستیكها از بزرگترین تهدیدهای زیست محیطی هستند و باید اقدامات مختلفی توسط همه نهادها و سازمانها برای تغییر فرهنگ مصرف مردم صورت پذیرد تا به طبیعت و محیط زیست آسیبهای بیشتری وارد نشود.
*ممنوعیت مصرف بطریهای آب معدنی در ادارات خراسان رضوی
رئیس دبیرخانه كارگروه تخصصی سلامت و امنیت غذایی خراسان رضوی نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا از ممنوعیت استفاده از ظروف پلاستیكی یك بار مصرف و بطریهای آب معدنی در ادارات و سازمانهای دولتی استان از اول دی ماه پارسال خبر داد.
علی میری افزود: اثرات مضر استفاده از ظروف پلاستیكی یك بار مصرف در سلامت انسان و سایر جانداران ثابت شده و علاوه بر به مخاطره انداختن سلامتی، اثرات زیست محیطی مختلف نیز دارد.
وی با بیان اینكه تاكنون ممنوعیت استفاده از ظروف پلاستیكی در چند شهر كشور به صورت پراكنده انجام شده است اظهار كرد: ممنوعیت استفاده از ظروف پلاستیكی و بطریهای آب معدنی در كارگروه سلامت و امنیت مواد غذایی استان خراسان رضوی در 27 مرداد ماه پارسال مصوب و پس از یك فرصت چند ماهه از ابتدای دی ماه عملیاتی شد.
رئیس دبیرخانه كارگروه تخصصی سلامت و امنیت غذایی خراسان رضوی گفت: اداره كل محیط زیست خراسان رضوی به عنوان ناظر این مصوبه عمل می كند و عملكرد دستگاههای دولتی در این زمینه در شاخصهای ارزیابی جشنواره سالانه شهید رجایی لحاظ خواهد شد.
میری افزود: هم اكنون در كشورهایی مانند یونان، بنگلادش، تایوان و آمریكا ممنوعیت استفاده از ظروف پلاستیكی نهادینه شده است.
وی اضافه كرد: ریختن مواد غذایی و نوشیدنی داغ در لیوان و ظروف پلاستیكی باعث می شود منومرهای پلاستیكی سمی و سرطان زا به داخل غذا و یا نوشیدنی نفوذ كرده و وارد بدن شود.
* سهم 8.4 درصدی پلاستیك از زباله
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری مشهد نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: پلاستیك بلای آینده زمین است و مصرف آن باید به صورت جدی كاهش یابد.
ابوالفضل كریمیان افزود: تجزیه پلاستیكها بسته به نوع آنها بین 400 تا 900 سال به درازا می كشد و استراتژی مدیریت پسماند كلانشهر مشهد كاهش تولید زباله و به تبع آن كاهش تولید زباله های پلاستیكی است.
وی ادامه داد: در شهر مشهد روزانه به طور میانگین هزار و 857 تن پسماند شهری تولید می شود كه حدود 8.4 درصد آن پلاستیك است.
او اضافه كرد:روزانه 230 تن زباله خشك نیز در شهر مشهد جمع آوری می شود كه حدود 2.6 درصد از آن معادل 48 تن آن پلاستیك است.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری مشهد گفت: استفاده مجدد از كالاها و وسائل پلاستیكی یكی از رویكردهای سازمان مدیریت پسماند برای كاهش تولید زباله است كه در این راستا طرح خانه تكانی اجرا می شود.
كریمیان افزود: در این طرح شهروندانی كه قصد استفاده از برخی وسایل خود را ندارند آنها را به سازمان مدیریت پسماند شهرداری مشهد تحویل می دهند و سازمان این وسایل را در اختیار شهروندانی قرار می دهد كه به آنها نیاز دارند.
وی اضافه كرد: بر اساس برآوردهای صورت گرفته طی سال 97 شهرداری مشهد میزان پسماند تولیدی شهروندان این شهر نسبت به سال قبل از آن 10 درصد كاهش داشته است.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری مشهد گفت: طرح تفكیك زباله از مبدا یكی از اصلی ترین راهكارها برای جلوگیری از رها سازی پلاستیك درطبیعت است كه اگر توسط شهروندان انجام شود می توان فرایند بازیافت را انجام داد.
كریمیان افزود: حدود 20 درصد از پسماند تولیدی شهروندان قابلیت تفكیك از مبدا را دارد تا در جریان فرایند بازیافت قرار گیرد، 70 درصد از زباله تولیدی نیز مواد آلی را شامل می شود و 10 درصد نیز قابلیت بازیافت را ندارند.
وی اضافه كرد: هم اكنون در كلانشهر مشهد تنها حدود 11 درصد از 20 درصد زباله قابل بازیافت، تفكیك و بازیافت می شود.
او ادامه داد: نرم افزار جدید جمع آوری پسماند خشك شهروندان نیز به زودی رونمایی و ابتدا به صورت آزمایشی در منطقه 9 مشهد و سپس در تمام شهر اجرا خواهد شد.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری مشهد گفت: با این روش شهروندان می توانند به سهولت آدرس خود را اعلام كنند تا خودروهای جمع آوری زباله خشك به محل اعزام و زباله ها را جمع آوری كنند.
كریمیان افزود: در این طرح در قبال جمع آوری زباله های خشك شهروندان، كیف پول شهروندی آنها برای استفاده در ناوگان حمل و نقل عمومی یا دریافت وجه نقد شارژ خواهد شد.
وی ادامه داد: همچنین سعی شده به ازای دریافت زباله خشك به جای پلاستیك زباله های غیر قابل تجزیه، پلاستیكهای زیست تجزیه پذیر در فروشگاههای شهرداری و همچنین بین شهروندان توزیع شود.
*حمایت آستان قدس رضوی از صاحبنظران حوزه پلیمرهای زیست تخریب پذیر
معاون علمی آستان قدس رضوی هم گفت: رویداد علمی 'فناوری پلیمرهای زیست تخریب پذیر' با حمایت مالی معاونت علمی، فنی ریاست جمهوری و عاملیت پارك علم و فناوری خراسان رضوی 30 خرداد ماه امسال برگزار می شود.
محمد مهدی نژاد نوری افزود: یكی از مشكلات آستان قدس رضوی در ارائه خدمات به زائران استفاده از مقدار قابل توجه مواد پلاستیكی و پلیمری غیر تجدید پذیر است كه در ظروف غذا، لیوانهای یكبار مصرف و كیسه های حمل كفش كاربرد دارد كه ضایعات پلیمری به وجود می آورند كه قابلیت جذب در محیط را ندارند.
وی اظهار كرد: مطالعات بسیاری در زمینه تخریب زیستی پلیمرها با هدف غلبه بر مشكلات زیست محیطی ناشی از تجمع پلاستیكها در طبیعت در حال انجام است كه بهترین راه‌حل برای رفع این معضل، تولید پلیمرهای زیست تخریب پذیر است.
معاون علمی آستان قدس رضوی گفت: هم اكنون جایگزینهای مناسبی برای پلاستیك با عنوان پلیمرهای زیست تخریب پذیر و سازگار با محیط زیست شكل گرفته است كه می توان آنها را با استفاده از ظرفیتهای ملی و صاحبان ایده و فكر در داخل كشور تولید كرد.
مهدی نژاد افزود: رویداد 'چالش فناوریهای پلیمری زیست تخریب پذیر' بستری را فراهم می كند كه صاحبان ایده و فكر طرحهای خود را در این زمینه ارائه دهند و این طرحها در یك فضای رقابتی بعد از چند مرحله ارزیابی توسط آستان قدس رضوی مورد حمایت قرار گیرد.
وی ادامه داد: آستان قدس رضوی در این رویداد یك یا چند طرح را پس از اعلام نظر داوران مورد حمایت قرار می دهد به نحوی كه تبدیل به یك محصول نهایی استاندارد شده شود و در مقیاس تجاری، تولید و بهره برداری گردد.
شاید برخی تصور كنند جایگزینی استفاده از فرآورده هایی با پایه گیاهی و تجزیه پذیر به جای پلاستیك هزینه آور است اما اگر یادآوری شود كه مصرف پلاستیك علاوه بر به خطر انداختن سلامت انسانها، سالانه هزاران جانور آبزی و پرنده را نیز به كام نابودی می كشاند دیگر هزینه این جایگزینی نه تنها به چشم نخواهد آمد بلكه نوعی سرمایه گذاری برای حفظ محیط زیست، نجات سیاره زمین و پایان آلودگی پلاستیكی است.
1922/7505
مشهد - ایرنا - مواد پلاستیكی بلای جان طبیعت وعامل نابودی پرندگان، آبزیان وحیات وحش هستند واستفاده بی حد و اندازه از این مواد از جدی ترین چالش های كره زمین است كه نه تنها خشكی ها بلكه دریاها را نیز به خطر انداخته است.
