به گزارش ايرنا اوايل دهه 1390 تصاوير بيابان زايي در حاشيه درياچه اروميه نظر بسياري از مردم، مسوولان و حتي محققان حوزه بيابان را به خود جلب كرد؛ اين تصاوير كه در نگاه اول بسيار غيرواقعي به نظر مي آمد و بيشتر به كويرهاي مركزي ايران يا حتي كويرهاي بي آب و علف برنامه هاي مستند تلويزيون شباهت داشت، دغدغه بيابان زدايي در كمربند حاشيه درياچه اروميه را كليد زد.
جلوگيري از تداوم اين روند با روي كارآمدن دولت تدبير و اميد در دستور كار قرار گرفت و در كنار اجراي طرح هاي احيايي براي بازگرداندن حيات به درياچه اروميه، اجراي طرح هاي بيابان زدايي نيز عملياتي شد.
حال پس از گذشت حدود پنج سال از اجراي طرح هاي خلاقانه بيابان زدايي در حاشيه نمكي درياچه اروميه، نتايج بسيار خوبي از آن حاصل شده كه مجريان را به تداوم اجراي آنها در راستاي كاهش حداكثري بيابان هاي اطراف اين پهنه آبي ترغيب كرده است.
مديركل منابع طبيعي و آبخيزداري آذربايجان‌غربي كه مسووليت مستقيم اجراي طرح هاي بيابان زدايي در حاشيع درياچه اروميه را در سواحل غربي اين پهنه آبي برعهده دارد، با بيان اينكه ميزان گرد و غبار نمكي با منشاء درياچه تا 70 درصد مهار شده، گفت: بيابان زدايي در بيش از نيم ميليون هكتار از حاشيه درياچه اروميه يكي از موفق ترين پروژه هاي منابع طبيعي است.
ميرصمد سيدموسوي افزود: طي چهار سال گذشته يكهزار و 967 هكتار عمليات بوته و نهال كاري در حاشيه اطراف درياچه اروميه انجام شد كه رقمي كم نظير در اين حوزه به شمار مي رود.
وي اظهار داشت: در اين راستا 251 ميليارد ريال در چهار منطقه بحراني واقع در شهرستان هاي اروميه، سلماس و مياندوآب از محل اعتبارات ستاد احياي درياچه اروميه هزينه شد.
وي بيان كرد: در اين بازه زماني 112 كيلومتر بادشكن غيرزنده در راستاي احياي بيولوژيكي درياچه اروميه در سايت «جبل‌كندي» احداث شد.
مديركل منابع طبيعي و آبخيزداري آذربايجان غربي اضافه كرد: همچنين ساماندهي چراي دام در سطح 500 هزار هكتار و مراقبت و نگهداري از گززارهاي اطراف درياچه در سطح حدود 600هكتار انجام شد.
«موسوي» با اشاره به قرق مطلق در سطح 25 هزار هكتار از مناطق حاشيه اي درياچه اروميه با هدف بيابان زدايي از طريق توزيع رايگان بسته‌هاي حمايتي، گفت: در اين بازه زماني توزيع رايگان جو به ميزان 518 تن، مديريت هرز آب در سطح 2 هزار و 600 هكتار از اراضي ساحلي، آبياري سنواتي، پژوهش در زمينه روش‌هاي نوين مقابله با فرسايش بادي و گرد و غبار، اقدامات ترويجي و فرهنگي در قالب مدل ترسيب كربن و نيز مطالعات اجرايي در هفت هزار و 600 هكتار از اراضي منطقه «جبل كندي» و محدوده پارك ملي صورت گرفت.
وي افزود: طبق بررسي ها حداكثر ظرفيت انتقال تجمعي گرد و غبار در منطقه نصف شد و از 298 كيلوگرم در سال 1396 به 157 كيلوگرم در مترمربع طي سال گذشته رسيد.
وي اضافه كرد: در اين مدت همچنين تلفات خاك تجمعي از 39 تن در هكتار در سال 1396 به 12 تن در هكتار در سال گذشته كاهش يافت.
مدير دفتر استاني ستاد احياي درياچه اروميه در آذربايجان غربي نيز در اين خصوص گفت: در سال‌هاي 1393 و 1394 با كوچك‌ترين باد، توفان نمك به آذربايجان شرقي و اطراف درياچه مي‌رسيد و تثبيت ريزگردها و جلوگيري از بروز بحران در اين بخش در دستور كار قرار گرفت.
فرهاد سرخوش افزود: عمليات مقابله با ريزگرد در سال هاي اخير يكي از موفق ترين اقدامات در حوضه درياچه اروميه به شمار مي رود كه حدود 80 درصد آن به ثمر نشسته است.
وي اضافه كرد: علاوه بر اجراي طرح هايي نظير بادشكن غيرزنده، بوته كاري و نهال كاري، ساماندهي چراي دام، مراقبت و نگهداري از گززارهاي موجود و مديريت هرزآب اقدامات قابل توجه ديگري نيز انجام شد كه احداث ايستگاه هاي سنجش و پايش فرسايش بادي از جمله آنها به شمار مي رود.
وي اجراي طرح هاي بيابان زدايي را عامل اجراي طرح هاي پژوهشي و تحقيقي در راستاي جلوگيري از مشكلات در آينده دانست و بيان كرد: در اين راستا طرح هاي پژوهشي در خصوص روش هاي نوين مقابله با فرسايش بادي و گرد و غبار انجام شد كه نتايج آن مي تواند در ارتقاي شاخص هاي طبيعي موثر باشد.
مدير دفتر استاني ستاد احياي درياچه اروميه در آذربايجان غربي با ابراز خرسندي از اقدامات انجام شده، اظهار اميدواري كرد كه در آينده نيز با اختصاص اعتبار مناسب، اين روند ادامه يابد.
كارشناس حوزه منابع طبيعي نيز در اين خصوص به خبرنگار ايرنا گفت: اقدامات انجام شده در حوضه درياچه اروميه بسيار قابل توجه بوده و در صورتي كه اين اقدامات انجام نمي شد، شاهد بروز مشكلات اساسي در حوزه زيست محيطي بوديم.
هوشنگ داداش زاده افزود: اجراي طرح هاي كاشت نهال، بوته كاري و استفاده از بادشكن هاي غيرزنده كه با شرايط درياچه اروميه نيز سازگاري داشته، توانسته است تا حدود زيادي از بروز مشكل در حاشيه اين درياچه به ويژه روستاهاي اطراف بكاهد.
وي اضافه كرد: در صورت اجرايي نشدن طرح هاي منابع طبيعي در اين حوضه، شاهد مهاجرت روستاييان و حاشيه نشينان درياچه بوديم و با تمهيدات ويژه اي از سوي نهادهاي مسوول جلوي اين امر گرفته شد.
وي بيان كرد: اين طرح ها بايد با همراهي اعتباري دولت تداوم يابد تا زمينه ريشه كن شدن مشكل بيابان زايي در حاشيه درياچه اروميه فراهم شود.
به گزارش ايرنا ارتقاي كيفيت زندگي در حاشيه درياچه اروميه و روستاهاي اطراف اين نگين فيروزه اي مورد توجه همه نهادهاي مسوول مي باشد ولي مردم نيز بايد در اين خصوص همراهي لازم را داشته باشند تا موفقيت طرح ها دوچندان شود.
تراز درياچه اروميه از سال 1344 تا سال 1372 در حد فاصل يكهزار و 274 متر تا يكهزار و 278 متر متغيير بود اما از اين تاريخ به بعد روند كاهشي تراز درياچه آغاز شد و تا سال 1393 كاهش متوسط سالانه 40 سانتي متر و در مجموع هشت متر از تراز درياچه اروميه به ثبت رسيد.
درياچه اروميه يكي از مهمترين و ارزشمندترين زيست بوم‌هاي آبي در شمالغرب ايران است كه 550 گونه گياهي يك ساله و چند ساله در ناحيه اكولوژيك آن شناسايي شده و پوشش گياهي بيشتر اين منطقه شامل گونه‌‌هاي شورپسند، خشكي دوست و آبزي است.
اين درياچه به دليل برخورداري از ويژگي‌هاي طبيعي و اكولوژيكي منحصر به فرد از سال 1346 به عنوان پارك ملي و به همراه جزاير كبودان و قويون داغي جزو مناطق حفاظت شده اعلام شد.
درياچه اروميه در سال 1354 به عنوان سايت رامسر( تالاب بين المللي) ثبت و در سال 1356 از سوي يونسكو جزء مناطق حفاظت شده نيز اعلام شد.
حوضه آبريز اين درياچه با مساحت 51 هزار و 876 كيلومترمربع يكي از 6 حوضه آبريز اصلي كشور است.
8137/518
اروميه- ايرنا- حاشيه نمكي درياچه اروميه كه تا چند سال پيش به عنوان يكي از مناطق بحراني در موضوع بيابان زايي مطرح بود، با اجراي طرح هاي اجرايي تمهيد شده به الگويي كم نظير در اجراي طرح هاي بيابان زدايي كشور تبديل شده است.
