به گزارش گروه تحليل، تفسير و پژوهش هاي خبري ايرنا، صرف نظر از مسائل جمعيت شناختي، اين امر تبعات اجتماعي – فرهنگي بسياري نيز براي جامعه دارد كه از مهمترين آنها مي توان به مواردي از قبيل افزايش روابط نامشروع، فحشا و ارتباطات غير شرعي، بي اعتمادي و گسترش سبك زندگي مربوط به هم باش هاي سياه درجامعه اشاره كرد.
با توجه به اهميت بحث، پژوهشگر ايرنا با امان الله قرايي مقدم جامعه شناس و استاد دانشگاه به گفت و گو نشست.
** عوامل تاثير گذار بر بالارفتن سن ازدواج
قرايي مقدم در خصوص عوامل تاثير گذار بر بالا رفتن سن ازدواج در جامعه گفت: ازدواج اصل و اساس يك جامعه و زمينه تشكيل خانواده است. خانواده سلول بنيادي جامعه است كه از طريق ازدواج حاصل مي شود. اما چندين عامل سن ازدواج را در جامعه بالا برده كه از مهمترين آنها بيكاري است. با توجه به اينكه در جامعه، جوانان بسياري بيكار هستند و امكان تشكيل خانواده براي آنها وجود ندارد، چگونه مي توان انتظار داشت كه ميزان ازدواج بالا باشد.
وي افزود: اين مساله يعني بالا رفتن سن ازدواج از قبل از انقلاب يعني در سال هاي 1354 مطرح بود كه در همان زمان هم 4 عامل براي اين امر مشخص شد. اين عوامل عبارت بودند از تحصيلات، سربازي براي پسران، بيكاري و تفريحات بيرون از خانه.
قرايي مقدم افزود: بسياري از تحصيل كرده ها در جامعه دچار بيكاري كاذب و يا پنهان شده اند. بطوريكه به شغل هايي روي آورده اند كه متناسب با ميزان تحصيلات و رشته آنها نيست. همين امر به يك ميل بسيار قوي براي مجرد ماندن و عدم تشكيل خانواده در جامعه تبديل شده است.
وي افزود: مساله ديگر تفريحات بيرون از خانه و نحوه گذراندن اوقات فراغت است. دست يابي گسترده به دايره دوستي و از بين رفتن مرزهاي دوستي بين زنان و مردان و دختران و پسران در جامعه به اين امر اشاره دارد. دسترسي راحت به جنس مخالف و ارضاي نيازهاي جنسي خود تبديل به عاملي براي به تعويق افتادن سن ازدواج شده اند. برقراري رابطه جنسي راحت و در دسترس، نياز و انگيزه اي براي ازدواج و زير بار تعهد و مسووليت رفتن افراد باقي نمي گذارد.
قرايي مقدم افزود: بنابراين وضعيت معاش، گراني مسكن و بيكاري همه از جمله عوامل اقتصادي بسيار مهمي هستند كه زمينه هاي تجرد گرايي را بيش از گذشته فراهم كرده و زمينه هاي سرخوردگي جوانان را فراهم مي كند.
** هم باش هاي سياه زمينه تجرد را بيش از پيش فراهم كرده اند
قرايي مقدم در خصوص هم باش هاي سياه و تاثيرشان در جامعه گفت: من كلمه هم باش هاي سياه را به جاي ازدواج سفيد بكار مي برم. چون فكر مي كنم ازدواج سفيد واژه اي اشتباه است و نبايد اصلا اين كلمه به كار رود. چون همين پديده كه تقريبا پديده اي غربي است و متناسب با فرهنگ و هنجارها و ارزش هاي جامعه ايراني نيست خود مي تواند زمينه ازدواج را به تاخير بياندازد و خود عاملي براي افزايش تجرد در جامعه باشد. چون در اين صورت افراد نمي خواهند زير بار تعهد و مسوووليت بروند و از اين راه مي توانند نيازهاي جنسي خود را به راحتي تامين كنند. بنابراين يكي از اثرات افزايش تجرد مي تواند افزايش بسيار هم باشي هاي سياه باشد.
قرايي مقدم در خصوص بالا رفتن آمار طلاق و تاثيرش بر ازدواج گفت: بالا رفتن ميزان طلاق خود زمينه هاي بي اعتمادي جوانان نسبت به طرف مقابل و زندگي آينده را به همراه مي آورد. در جوانان نوعي ترس و هراس نهادينه مي شود كه مانع ازدواج آنها مي شود. از طرفي مسوولان نتوانسته اند امكانات لازم را براي جوانان و شغل آنها فراهم كنند و تنها حرف زده اند. با 10 يا بيست ميليون وام امكان ازدواج وجود ندارد. عدم وجود بستر ها و زمينه هاي لازم، تجرد گرايي را در جامعه افزايش داده است.
** اثرات بالا رفتن سن ازدواج در جامعه
قرايي مقدم در خصوص اثرات بالا رفتن سن ازدواج در جامعه گفت: وقتي ازدواج نباشد رشد جمعيت پايين مي آيد و نيروي انساني به خطر مي افتدو هرم سني جامعه رو به ميان سالي و كهنسالي مي رود. اين امر به يك پديده مساله ساز در جامعه تبديل و به دنبال اين مساله ميزان بيماري هاي مقاربتي و اچ اي وي در جامعه بسيار مي شود. در نتيجه سلامت جامعه و فرزندانمان به خطر مي افتد.
وي افزود: افزايش بي اعتمادي در جامعه و افزايش تجرد گرايي از مهمترين آثار و تبعات اين امر است. كاهش تعداد تشكيل خانواده ها و فرزند آوري ها براي دولت خطرناك مي شود. چون جمعيت يك جامعه در حفظ قدرت و اقتدار آن جامعه مهم است. به همين خاطر است كه بسياري از دولت طرح هاي حمايت از تشكيل خانواده و فرزند آوري را در دستور كار خود قرار مي دهند.
قرايي مقدم در خصوص راهكارهاي لازم در اين زمينه گفت: افزايش بستر سازي براي يافتن شغل و بهبود وضعيت اقتصادي افراد، دادن وام هاي مناسب و فراهم ساختن شرايط لازم براي تهيه مسكن جوانان و رفع بحران هاي مربوط به هويت خانواده و اگاهي رساني در خصوص اهميت ازدواج در جامعه از مهمترين راهكارها است كه بايد به آن ها توجه داشت.
پژوهشم**م-ا**1552
تهران- ايرنا- بالا رفتن سن ازدواج در جامعه و به دنبال آن افزايش تجرد گرايي به دليل عوامل مختلف و گسترش تبعات منفي ناشي از اين مساله، زنگ خطر براي مسوولين درخصوص تغيير هرم سني جمعيت را به صدا درآورده است.
