از مدت‌ها قبل مشخص شده است درون گوشته زمین اتم‌های کربن بر اثر حرارت و فشار بسیار زیاد به یک کریستال بسیار سخت و درخشان تبدیل شده و الماس‌ها تشکیل می‌شوند. سپس در جریان فعالیت‌های آتشفشانی به سطح زمین هدایت می‌شوند.
اما یکی از اسرار ناشناخته الماس‌ها، مبدا مواد اولیه تشکیل دهنده آن‌ها بوده است. در برخی الماس‌های فیبروز ناخالص که بسیار سریع‌تر از الماس‌های خالص تشکیل می‌شوند، آثاری از سدیم، پتاسیم و سایر مواد معدنی یافت شده است. نمک نیز یکی از ناخالصی‌های متداول است. اکنون محققان علت فراوانی این ماده را در الماس‌های ناخالص دریافتند. به اعتقاد محققان اغلب الماس‌های فیبروز از مواد ته نشین شده در بستر اقیانوس‌ها ساخته شده‌اند.
محققان برای بررسی صحت این فرضیه نمونه‌هایی از رسوبات بستر اقیانوس را در محفظه‌ای قرار دادند که فشار و گرمای شدید عمق ۱۲۰ تا ۱۸۰ کیلومتری زمین را شبیه‌سازی می‌کند. سپس نمونه‌هایی از پریدوتیت که فراوان‌ترین سنگ گوشته زمین محسوب می‌شود، درون این محفظه قرار دادند و مجموع این مواد تحت فشار و حرارت شدید قرار گرفتند. در نتیجه این آزمایش در فشار بین ۴ تا ۶ گیگاپاسکال و دمای ۸۰۰ تا ۱۱۰۰ درجه سانتی‌گراد، نمک‌هایی مشابه آنچه درون الماس‌های ناخالص وجود دارد، شکل گرفت.
به گفته محققان برای تشکیل الماس لازم است بخش وسیعی از بستر دریا به سرعت به درون زمین کشیده شده و تا عمق ۲۰۰ کیلومتری آن فرو برود. زیرا پیش از اثرگذاری گرما بر مواد اولیه و ذوب شدن آن‌ها لازم است ابتدا فشار درون زمین این مواد را تا حد زیادی فشرده کند. این فرآیند در طبیعت دائماً رخ می‌دهد. برای مثال درازگودال ماریانا یکی از مناطقی است که به طور مستمر آب اقیانوس و رسوبات بستر آن را به اعماق گوشته زمین سرازیر می‌کند.
گزارش کامل این تحقیقات در نشریه Science Advances منتشر شده است.
علمی ۹۲۵۹ * ۳۰۶۳
نظر شما