به گزارش خبرنگار ایرنا، مازندران استانی که سالانه میزبان ۳۰ میلیون مسافر است از نظر فعال بودن رشته‌های صنایع دستی نیز در کشور ممتاز است و از حدود ۲۰۰ رشته صنایع دستی مصوب معاونت صنایع دستی کشور بیشتر از ۸۰ رشته در این استان تولید می‌شود.
صنایع دستی استان مازندران مانند سایر مناطق کشور، پیشینه و سابقه‌ای چندین هزار ساله دارد و بر اساس آخرین آمار بیش از ۱۲ هزار صنایع دستی کار بومی در استان زندگی می‌کنند که کارت شناسایی از میراث فرهنگی دارند.
علاوه بر پرشمار بودن تعداد رشته‌های صنایع دستی مازندران، از لحاظ کیفی نیز این آثار مورد توجهند، به طوری که تعداد ۱۴ رشته صنایع دستی این استان تاکنون موفق به کسب مهر اصالت سازمان بین المللی آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) شده‌اند و برخی رشته‌های مهم نیز در فهرست دریافت این مهر قرار دارند.
بیش از ۷۲ نوع محصول صنایع دستی هم اکنون توسط هنرمندان این خطه ساخته و برای فروش راهی بازارهای کشور و خارج از کشور می‌شود که این مقوله هم در حد انتظار و ظرفیت پیشبرد ندارد.
بر اساس آمارهار رسمی بیش از ۲۰ هزار نفر در مازندران در رشته‌های صنایع دستی فعالیت می‌کنند که اقلامی همچون لاک تراشی، حصیر بافی، گلیم، چرم، نمد، جاجیم، بافته‌های ابریشمی، پوستین دوزی، صنایع فلزی، صنایع سنگی، سفال، البسه محلی و سوزن دوزی را تولید می‌کنند.
شهرت برخی از این صنایع در حدی است که از میان آنها لاک تراشی، رودوزی الحاقی، نمد مالی و سفالگری مازندران مهر اصالت ملی و بین المللی دریافت کرده‌اند.
مهر اصالت بین المللی یونسکو، گواهینامه‌ای است که از طرف دفاتر منطقه‌ای یونسکو به موضوعات صنایع دستی اصیل و با کیفیت هنرمندان و صنعتگران برای حفظ٬ احیا و تداوم فعالیت حرفه‌ها و ارزش‌های بومی و سنتی اعطا می‌شود. آثار کسانی که موفق به دریافت مهر اصالت یونسکو می‌شوند و با اسم و امضای هنرمند در جهان شناخته می‌شود.
صنایع دستی از دیر باز نه تنها یکی از بخش‌های درآمدی مردم بومی استان است بلکه حاوی سنت و فرهنگ البرز نشینان و مردم نواحی ساحل دریای خزر است، اما متأسفانه امروزه این گنجینه‌های ارزشمند یا در کنج خانه‌ها خاک می‌خورد و یا به صورت پراکنده و یا از طریق دلالان به فروش می‌رسد، مشکلاتی از نبود نمایشگاه دائمی تا کاهش تعداد استادکاران این هنر و عدم انگیزه برای استقبال جوانان امروزه سد معبر صنایع دستی استان برای ادامه حیات است.
براساس آمار ۵۲ رشته صنایع دستی در استان فعال است که تنها ۱۶ رشته بومی و سنتی مازندران و بقیه رشته‌های صنایع دستی دیگر نقاط کشور هستند.
نمد مالی، لاک تراشی، کوب بافی (نوعی بافت با حصیر)، رودوزی الحاقی و جاجیم بافی از رشته‌های صنایع دستی مختص استان مازندران هستند که هم اکنون استادکارانی در این رشته‌ها فعالیت می‌کنند، اما فرتوتی استادکاران امروز دغدغه‌ای به نام مرگ برخی از این صنایع را رقم زده است.
** استقبال جوانان؛ لازمه زنده ماندن صنایع دستی
یک کارشناس گردشگری با اظهار اینکه وضعیت صنایع دستی بومی و سنتی مازندران مطلوب و شایسته نیست، گفت: استقبالی در جوانان برای فعالیت در این رشته‌های صنایع دستی وجود ندارد و مسن بودن استادان این رشته‌ها باعث شده تا امید برای بقای این هنرها کم شود.
محمد صالحی افزود: هم اکنون چراغ برخی رشته‌های صنایع دستی بومی و سنتی استان از جمله لاک تراشی با فوت استادان این رشته‌ها، در حال خاموشی است.
وی همچنین به وضعیت کوب بافی دیگر صنعت دستی بومی مازندران اشاره کرد و ادامه داد: فعالان این هنر با سن ۷۰ سال را می‌توان تنها بازماندگان در این عرصه نام برد در حالی که حفظ این هنرهای سنتی بومی به تلاش‌هایی برای انتقال آنها به نسل جوان نیاز دارد تا از حالت نابودی خارج شود.
این کارشناس اظهار داشت: آشناکردن و آموزش نسل جوان با این رشته‌های صنایع دستی می‌تواند گامی مؤثر در این زمینه باشد.
وی همچنین به بالا بودن هزینه‌های تمام شده برای تولید محصولات صنایع دستی اشاره کرد و گفت: این عامل باعث شده تا هنرمندان تنها بر اساس علاقه شخصی به این کار بپردازند و صنایع دستی استان توان رقابت در بازارهای صادراتی را نداشته باشد.
صالحی افزود: قیمت تمام شده در بازار همواره به عنوان دغدغه‌های این هنرمندان به شمار می‌رود و همیشه گریبانگیر کار و فعالیتشان است.
**حال خوش صنایع دستی مازندران به شرط حمایت
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی ف صنایع دستی و گردشکری مازندران با بیان اینکه صنایع دستی مازندران تا جایگاه اقعی خود فاصله بسیاری دارد، گفت: اما نسبت به گذشته صنایع دستی مازندران از شرایط بهتری برخوردار است.
ایزدی با بیان اینکه صنایع دستی نیازمند حمایت همه جانبه دولت و بخش خصوصی است، افزود: اما این حمایت دائمی نیست و دولت نباید نقش تأمین کننده مالی این صنعت را ایفا کند.
وی اظهار داشت که ما سعی داریم حمایت خود از این صنعت را محدود کنیم و بیشتر بر خود اتکایی تمکز کنیم تا تولید کنندگان تا فروشندگان صنایع دستی بر روی پای خودشان بایستند.
معاون صنایع دستی ما زندران ضمن اشاره به اینکه حمایت از صنعت نوپای هنرهای دستی هم برای اقتصادی بومی و هم برای تقویت گردشگری لازم است، گفت: ما قصد نداریم نا محدود از سرمایه گذاران و تولید کنندگان حمایت کنیم اما حمایت اولیه لازمه تقویت این صنعت است.
وی با بیان اینکه در حال حاضر ۲ بازار دائمی صنایع دستی در بابلسر و فریدونکنار فعال هستند، افزود: در حال حاضر سه نمایشگاه دیگر در شهرستان‌های محمودآباد، تنکاین و بهشهر در حال راه اندازی است که همگی در پیچ و خم بانکی معطل مانده‌اند.
ایزدی گفت: با بیان اینکه این نمایشگاه‌ها در فضای شخصی و تملیکی در حال برگزاری است و سرمایه گذاران نیز چندین میلیارد تا کنون هزینه کرده‌اند، اما برای دریافت تسهیلات بانکی برای تکمیل طرح معطل مانده‌اند.
** تحریم‌ها فرصتی مناسب برای صنایع دستی مازندران
معاون صنایع دستی مازندران با گریزی به مسئله تحریم‌ها، اظهار داشت: با توجه اینکه تحریم‌ها در صنایع دیگر مشکلات متعددی را به وجود آورده است، اما برای صنایع دستی مازندران با توجه به قاچاق اجناس دیگر کشورها فرصتی مناسب برای بازگشت به بازاری عاری از قاچاق هستیم.
ایزدی گفت: در چند سال اخیر بخش عظیمی از صنایع دستی کشور و مازندران از کالاهای تقلبی چینی و هندی به جای صنایع دستی بومی اشباع شد که تحریم‌ها فرصت مناسبی را ایجاد کرد که صنایع دستی بومی به جایگاه خود بازرگرداند.
وی ارزان بودن محصولات قاچاق را راز موفقیت آنان عنوان کرد و گفت: یکی از برنامه‌های مدیریت صنایع دستی که اکنون نیز در حال اجرا است کاهش هزینه تولید و کم کردن قیمت تمام شده برای مصرف کننده است.
۹۹۱۹/۱۶۵۴
نظر شما