نواحی روستایی با داشتن مزرعههای با قابلیت خاص و چشم اندازهای دل نواز، مکانی مناسب برای گذران اوقات فراغت گردشگران شهری و غیر بومی است.
امروزه افراد در سیطره محیطهای پر ازدحام و متراکم شهری و فناوریهای نوین و دنیای مجازی به دنبال یافتن مکانهای جدید باهدف کسب تجربههای متفاوت هستند و این فرصت مناسبی برای کشاورزان در مناطق روستایی است تا با گشودن فضای مزرعه و باغها بر روی بازدیدکنندگان شهری و غیربومی و ارائه خدمات گردشگری به آنها، علاوه بر تنوع در عملکرد مزارع، منبع درآمد جدیدی ایجاد کنند.
حس خوب زندگی در خانههای روستا و آن هم اقامت شبانه در کنار روستاییان، گشت و گذار در کشتزارها و بهره مندی از خدمات کشاورزان و برداشت محصولات باغی و زراعی مورد نیاز و تهیه محصولات دامی و یا حتی تولید بخشی از آن و در ازای بهره مندی از این فعالیتها، پرداخت هزینه به کشاورزان برای شهروندان و غیربومیان در دنیای پرهیاهوی امروزی، توام با صفای دل، روح و جان است.
گردشگری کشاورزی به طور قطع به علت اجرا شدن در محیطهای روستایی، هزینه کمتری نسبت به گردشگری در اماکن شهری دارد بنابراین همه اقشار جامعه از قشر مرفه گرفته تا قشر ضعیف میتوانند از این نوع گردشگری بهره مند شوند و نیز تحقق این امر به رونق بخش گردشگری داخلی در کشور کمک شایانی میکند.
در مجموع، گردشگری کشاورزی در هم تنیدگی آموزش و سفر است به گونهای که در آن گردشگران در کنار تجربه زندگی با خانوادههای روستایی، مطالبی در زمینه کوشش کشاورزان، حیات در مزارع، باغها و کشتزارها فرا گیرند.
گردشگری روستایی، شیوهای اثرگذار در تجدید زندگانی روستاهایی که زمانی با پراکنش طبیعی خود، رگهای حیات تولید و امنیت بودند محسوب میشود.
گردشگری کشاورزی در پی مشارکت و دخالت مسئولانه گردشگران در فعالیتهای این بخش، در نواحی روستایی آثار بسیار گستردهای همچون بسط بهره برداری از مزرعه، نوآفرینی در نقدینه سازی، افزایش مصرف کنندگان فرآوردههای کشاورزی، ارتقاء شناخت در زمینه محصولات محلی و افزایش استفاده از آنها، کمک به رونق، احیا و توسعه آئینها، نمادها و صنایع محلی، پیشرفت و رفاه زندگی کشاورز، حفاظت از زیستگاههای طبیعی و تشویق کشاورزان به ادامه کشاورزی دارد.
وجود بیش از ۲۸۰ روستا و همجواری قالب این روستاها با جنگل، کویر و کوهستان و طبیعت بکر، فرصت ویژه و استثنایی برای استان سمنان با هدف ایجاد و توسعه گردشگری کشاورزی به وجود آورده است.
۱۴۱ هزار و ۸۵۸ نفر از جمعیت ۷۰۲ هزار و ۳۶۰ نفری استان سمنان در مناطق روستایی آن زندگی میکنند که متأسفانه طی این سالها زوال مناطق روستایی در این دیار همزمان با سراسر کشور در حال وقوع است و علت آن هم نرخ کمتر ایجاد کسب و کار در این نواحی میباشد.
رویکرد جدید مسؤولان و صاحبنظران این است که روستاها که چرخه محرک اقتصاد محسوب میشوند، دوباره احیا شوند.
۱۹۸ هزار هکتار از وسعت اراضی استان سمنان را اراضی کشاورزی تشکیل میدهد که از این وسعت ۵۴ هزار هکتار باغ، ۱۱۰ هزار هکتار زراعت و بقیه در مرحله آیش است و حدود ۴۵ هزار بهره بردار در این بخش فعالند.
در استان سمنان محصولات مهم زراعی و باغی همچون انار، زردآلو، پسته، گردو، انگور، خرما، گندم و نیز گیاهان دارویی از جمله خارشتر و باریجه تولید میشود که برخی از این محصولات زبانزد و به لحاظ کمی و کیفی در رتبههای بالا در کشور را در اختیار دارد، وجود ۴۰ روستای هدف گردشگری و ۳۴ اقامتگاه بوم گردی، هفت خانه مسافر، یک متل و سه مجتمع، محوطه و مجموعه گردشگری در منطقه روستایی نشان از ظرفیت بسیار مناسب در جذب گردشگران بومی و غیربومی و توسعه گردشگری روستایی و از قبِلَ آن، گردشگری کشاورزی وجود دارد که باید حداکثر بهره از آن به عمل آید.
جشنوارههای شکرانه، شیردوشان و دشت شقایقها، برداشت انواع میوهها از باغها و کشتها در مزارع، کشتزارهای زرد کلزا در روستاهای مختلف استان سمنان میتواند بهانهای برای گردهمایی علاقه مندان به گردشگری برای ثبت لحظههای شاد و خاطره انگیز با هدف تقویت و رشد این صنعت در این دیار تبدیل شود.
نبود فرهنگ گردشگر پذیری، اختلاف فرهنگی و اجتماعی مردم روستا با گردشگران داخلی و خارجی، فقدان اطلاع رسانی و تبلیغات معقول به گردشگران، موانع رفاهی، فرهنگی و تسهیلاتی از جمله مشکلات توسعه گردشگری کشاورزی است که رفع این معضل ها بیش از هر مسألهای نیازمند فرهنگ سازی این نوع گردشگری در بین شهروندان و کشاورزان است.
مسؤولان میتوانند با توجه به فصلهای کاشت و برداشت محصولات در کنار افزایش تنوع در تولیدات کشاورزی و دامی و توسعه زیربنایی در مناطق روستایی سیر طبیعت دوستان را به این مناطق محقق سازند.
اطلاع رسانی و تبلیغات برای معرفی مناطق روستایی مستعد و نیز زمان بهره برداری از محصولات و ایجاد بازارچههای محلی و موقت، کنار مزرعهای و جادهای برای خرید بی واسطه تولیدات کشاورزی از سوی مصرف کنندگان از دیگر راهکارهای جذب گردشگران کشاورزی است.
مسؤولان استانی متولی صنعت گردشگری میتوانند در خصوص بهره برداری مناسب و علمی از گیاهان دارویی مانند خارشتر، باریجه و زرشک کوهی به عنوان یکی از دیگر از قابلیتهای گردشگری این دیار برنامه ریزی داشته باشند.
زیبا سازی مناطق روستایی با شرط حفظ اصالت آن، ایجاد اقامتگاههای بومی و محلی، اجرای موسیقی و بازیهای محلی، فراهم آوردن شرایط گردشگری و تفریح در مزارع و بسترسازی برای آموزش و یادگیری اصول کشاورزی به صورت عملی و کاربردی به گردشگران از دیگر راهکارهای توسعه صنعت گردشگری کشاورزی است.
هم افزایی بین دستگاههای متولی مانند محیط زیست، میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، شهرداری و جهاد کشاورزی نیز برای تحقق این امر لازم است.
۹۸۹۱/۷۴۰۸