اتحادیه اروپا در بیانیه‌های رسمی خود اشاره‌ای به مفاد و جزئیات مباحث وزیران خارجه در ارتباط با تنش ها در منطقه خلیج فارس و اقدامات ایران در زمینه کاهش تعهدات برجامی نکرده اما فدریکا موگرینی در کنفرانس خبری پایان نشست و همچنین برخی از وزیران خارجه نیز پیش و پس از نشست لوکزامبورگ در پاسخ به خبرنگاران مطالبی را در این خصوص بیان کردند.
اتحادیه اروپا در بیانیه‌ای رسمی اعلام کرد که وزیران خارجه اروپایی در نشست روز دوشنبه درباره امور جاری جهانی از جمله ونزوئلا، اوضاع در جمهوری مولداوی و اولین سالگرد توافق امضا شده بین یونان و مقدونیه شمالی را بررسی کردند. در این بیانیه آمده است که وزیران خارجه و دفاع اروپایی همچنین درباره راهبرد جهانی اتحادیه اروپا بر پایه سومین گزارش سالانه مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت وگو کردند. شورای امور خارجی اروپا همچنین درباره اوضاع سودان رایزنی و بیانیه‌ای تصویب کرد. وزیران خارجه اروپایی در یک ضیافت غیررسمی ناهار با "ایمن الصفدی" وزیر خارجه اردن درباره تحولات منطقه از جمله سوریه، تنش ها در منطقه خلیج فارس و دورنمای فرایند صلح خاورمیانه بحث کردند. در پایان بیانیه رسمی اتحادیه اروپا به نقل قولی از موگرینی در کنفرانس خبری اشاره شده است که گفت: "افزایش تنش نظامی در خلیج فارس برای همه در منطقه و برای اروپا و بقیه جهان به شدت خطرناک خواهد بود و ما خواستار خویشتنداری و تنش زدایی حداکثری هستیم".
فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که پیش از نشست روز دوشنبه وزیران خارجه اروپایی به خبرنگاران گفته بود که درباره مسائل مربوط به برجام و تنش ها در خلیج فارس با وزیران خارجه اروپایی گفت وگو خواهد کرد، در جمع بندی خود از نشست روز دوشنبه هیچ اشاره‌ای به این موضوع نکرد اما وقتی اولین خبرنگار پرسش خود را با مساله ایران آغاز کرد، موگرینی نیز مواضع اروپا را بیان کرد.
موگرینی در پاسخ به این خبرنگار درباره مطالب اعلام شده در روز دوشنبه توسط سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران مبنی بر عبور از حد ۳۰۰ کیلوگرمی اورانیوم غنی شده در برجام و آیا این مساله نقض برجام است و موجب بازگشت تحریم‌های اروپا خواهد شد، گفت: ارزیابی ما از اجرای برجام هیچگاه بر اساس بیانیه‌ها نبوده است بلکه بر پایه حقایق و ساز وکارهای راستی آزمایی است که در قالب ارزیابی‌های آژانس بین المللی انرژی اتمی انجام می‌شود.
موگرینی افزود: ایران تاکنون (بر اساس ارزیابی‌های آژانس) به تعهدات هسته‌ای خود (مطابق برجام) پایبند بوده و ما انتظار داریم و این کشور را تشویق می‌کنیم که به این پایبندی ادامه دهد. اکثریت جامعه بین المللی در کنار ما با ایران در زمینه کمک به ادامه اجرای برجام همکاری کرده اند. چنانچه ارزیابی و گزارش های آژانس تغییر کند، ما نیز ارزیابی خود را مطابق آن انجام خواهیم داد اما ایران تاکنون پایبند بوده و ما قویاً" امیدواریم و انتظار داریم و این کشور را تشویق می‌کنیم که به تعهدات خود در برجام بطور کامل پایبند بماند.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در پاسخ به این سوال که آیا ایران مقصر این وضعیت است یا آمریکا مقصر تحریک ایجاد این وضعیت است، گفت: من وارد بازی شناسایی مقصر نمی‌شوم؛ منفعت ما در برقرار نگاه داشتن توافق هسته‌ای است و این کار آسانی نیست؛ در سال گذشته اجرای کامل برجام برای همه بطور فزاینده ای دشوار شد اما تمرکز ما بر این نیست که مقصر را شناسایی کنیم یا مسئولیت فروپاشی برجام که ممکن است روی دهد را متوجه کسی کنیم.
موگرینی در پاسخ به سوال دیگری درباره مباحث مطرح شده با وزیران خارجه اروپایی و آیا اینکه اروپا ارزیابی مشترکی از اوضاع در منطقه خلیج فارس دارد و اینکه چه کسی مسئول حمله اخیر به نفتکش‌ها است، گفت: همانطور که می‌دانید اتحادیه اروپا بر اطلاعات رسیده از کشورهای عضو متکی است و اتحادیه اروپا منابع اطلاعاتی خاص خودش را ندارد.
وی افزود: ورای ارزیابی اوضاع و تبادل اطلاعات، چیزی که من از بحث‌های وزیران خارجه دریافت کردم نگرانی بسیار شدید از خطر اشتباه محاسباتی یا افزایش ناخواسته تنش ها بود که ممکن است در منطقه روی دهد. رویکرد مشترک تمام کشورهای عضو اتحادیه اروپا تلاش برای تمرکز اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از تشدید تنش ها و کمک به تنش زدایی است زیرا ما نمی‌خواهیم شاهد افزایش تنش نظامی در منطقه باشیم و گمان می‌کنیم که چنین وضعیتی به شدت خطرناک است و قطعاً برای هیچکس در منطقه در اروپا و در جهان مثبت نخواهد بود. از این رو در کنار ارزیابی از مسئولیت اوضاع، درخواست ما برای خویشتنداری حداکثری و تنش زدایی است که به نفع همه است.
** ابراز نگرانی وزیران اروپایی از تنش در خلیج فارس
برخی از وزیران امور خارجه اروپایی نیز در حاشیه نشست روز دوشنبه در پاسخ به خبرنگاران به اظهارنظر درباره تحولات منطقه خلیج فارس پرداختند
هایکو ماس وزیر امور خارجه آلمان پس از پایان جلسه روز دوشنبه، با بیان اینکه "اروپا به تعهدات خود پایبند بوده است" عملاً منطق پشت اقدامات اخیر ایران در کاهش تعهدات برجامی را زیر سوال برد. ماس گفت: طرف‌های دیگر برجام به تعهدات خود پایبند بوده اند و ایران هم باید به تعهداتش پایبند باشد. ما کاهش یکجانبه تعهدات را نمی‌پذیریم. وی توضیح نداد که اروپا چگونه کاهش یکجانبه و خروج یکجانبه آمریکا از برجام را پذیرفته است؟
وزیر خارجه آلمان درباره افزایش تنش ها در خلیج فارس نیز گفت: همه طرف‌ها می‌گویند که خواستار جنگ نیستند اما این کافی نیست بلکه آنها باید اثبات کنند که خواستار جنگ نیستند و این یعنی اینکه هر طرفی باید اقدامات فعالانه‌ای برای تنش زدایی انجام دهد. وی افزود: رویارویی نظامی در خلیج‌فارس به معنای این است که تمامی منطقه به آتش کشیده خواهد شد و چنین وضعیتی به نفع هیچکس نیست.
"استف بلوک" وزیر خارجه هلند با بیان اینکه "حمایت اروپا از برجام باید مبتنی بر پایبندی ایران به توافق هسته‌ای باشد"، گفت: تنشهای نظامی موضوع جداگانه ای است و علاقمند به دریافت اطلاعات بیشتری درباره حمله به نفتکش‌ها هستیم.
"تئودور ملسکانو" وزیر خارجه رومانی نیز با رد فضاسازی خبرنگاران برخی رسانه‌های عربی درباره ارتباط ایران با حمله نفتکش‌ها گفت: من در جایگاهی نیستم که درباره مسئولیت حمله به نفتکش‌ها اظهار نظر کنم؛ شورای امنیت مساله را بررسی خواهد کرد و باید روشن شود. وی با بیان اینکه ایران هرگونه دخالتی در این کار را تکذیب کرده است، همچنین در پاسخ به سوال دیگری گفت که فشاری از جانب آمریکا در این ارتباط وجود ندارد.
** تاکید بر چندجانبه گرایی در کنار انفعال در برابر یکجانبه گرایی آمریکا
شورای وزیران امور خارجه اروپایی جمع بندی‌هایی در خصوص برخی مسائل مهم مربوط به سیاست خارجی به تصویب رساند و از جمله با بحث درباره اجرای "راهبرد جهانی اتحادیه اروپا" جمع بندی‌هایی درخصوص اقدامات اتحادیه اروپا برای تقویت چندجانبه گرایی بر پایه مقررات بین المللی تصویب کردند. وزیران اروپایی تاکید کردند که منافع اروپا در سامانه چندجانبه بر پایه مقررات و حقوق برای تأمین منافع شهروندان در اروپا و سراسر جهان است.
وزیران خارجه اروپایی در این ارتباط تاکید کردند که تقویت سامانه بین المللی بر سه محور اقدامات شامل حفظ معیارها و توافق‌های بین المللی، تعمیم چندجانبه گرایی به واقعیت‌های جدید جهانی و اصلاح و تطبیق سازمان های جهانی با این هدف استوار خواهد بود.
تأکیدات وزیران اروپایی بر چندجانبه گرایی در کنار بی عملی و انفعال آنها در برابر یکجانبه گرایی آنها در برابر خروج یکجانبه آمریکا از برجام که حتی حاضر به پذیرش و تصریح در مقصر بودن آمریکا در مشکلات به وجود آمده برای توافق هسته‌ای و تنشها در خلیج فارس نیستد، بار دیگر نشان داد که اتحادیه اروپا تا تبدیل شدن به بازیگری فعال، مستقل و تأثیرگذار در جامعه جهانی راه درازی در پیش دارد.
نظر شما