چند دقیقه از بامداد پنجشنبه ۳۰ خردادماه نگذشته بود که پدافند نیروی هوافضای سپاه پاسداران، پهپاد جاسوسی «گلوبال هاوک» آمریکا را که به حریم هوایی ایران در منطقه روبه‌روی کوه مبارک استان هرمزگان تجاوز کرده بود، با شیک یک موشک سرنگون کرد.
با وجود آنکه مسئولان ذیربط و دستگاه سیاست خارجی کشورمان، دلایل مستند خود را از این تجاوز به حریم هوایی ایران اعلام و تصریح کردند که در دفاع از کشور ذره‌ای اغماض نخواهند کرد اما طبق روال، دستگاه سیاست خارجی و دولتمردان آمریکا تلاش کردند، بدون ارائه مستنداتی، مدعی حضور این پهباد در حریم آب‌های بین‌المللی شدند.
از همان زمان تاکنون، دامنه واکنش مقام‌ها و رسانه‌های کشورهای مختلف تا دیدگاه ناظران و تحلیلگران سیاسی همچنان در حال افزایش است و همه ضمن تاکید بر ضرورت خویشتنداری و پرهیز از شدت یافتن تنش‌ها، بر حق ایران در دفاع در برابر هر تجاوزی به حریم سرزمینی خود تاکید کردند.
روسیه
معاون وزیر خارجه روسیه نیز در نشستی خبری با خطرناک خواندن شرایط میان ایران و آمریکا گفت: ما به واشنگتن هشدار می‌دهیم که عواقب اقدامات بیهوده خود علیه ایران را بررسی کند.
به گزارش خبرگزاری ریانووستی، «سرگئی ریابکوف» افزود: خبرهایی که می‌شنویم نگران کننده است… اکنون خطر درگیری ناپدید شده است و روسیه با افراد مسئول اگر در واشنگتن وجود داشته باشند تماس می‌گیرد تا به آنان بگوید عواقب اقدامات خود علیه ایران را محاسبه کنید زیرا ما درباره اقدامات بیهوده هشدار خواهیم داد.
چین
سخنگوی وزارت خارجه چین نیز در نشست خبری با اعلام اینکه کشورش بشدت نگران اوضاع منطقه است، از ایران و آمریکا خواست خویشتنداری خود را حفظ کنند.
«لوکانگ» افزود: چین به هیچ وجه نمی‌خواهد با یک اقدام اشتباه درهای مصیبت به روی این منطقه باز و جعبه فاجعه‌ها و آلام به روی منطقه گشوده شود.
وی با تاکید بر اینکه ایران به تعهداتش در قبال توافق هسته‌ای پایبند بوده است، تصریح کرد: دیگر طرف‌ها هم باید به حق مشروع ایران احترام بگذارند و تقاضاهای منطقی ایران را در نظر بگیرند و تدابیر برجام را اجرا کنند.
رسانه‌های چین نیز در تشریح سرنگونی یک فروند پهپاد جاسوسی بدون سرنشین آمریکا توسط ایران، اعلام کردند که تهران با قدرت از مرزهایش دفاع می‌کند.
فرانسه
خبرگزاری رویترز به نقل از «امانوئل مکرون» رئیس جمهوری فرانسه در حاشیه نشست سران اتحادیه اروپا در واکنش به سرنگونی پهپاد متجاوز آمریکایی نوشت: او با هشدار به تنش‌های اخیر در منطقه خلیج‌فارس، تصریح کرد که این اقدامات هیچ دستاوردی برای طرف‌ها به ارمغان نخواهد آورد.
رئیس جمهوری فرانسه، همه طرف‌ها را به آرامش و خویشتنداری دعوت کرد.
آلمان
«آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان روز شنبه اعلام کرد که جامعه جهانی باید به دنبال راهکاری سیاسی برای ایران باشد.
به گزارش خبرگزاری رویترز از فرانکفورت، وی که در گردهمایی سالانه کلیساهای پروتستان سخن می گفت، یادآور شد که موضوع ایران در نشست هفته آینده سران گروه ۲۰ در ژاپن، دست کم در یک سطح دو جانبه مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.
مرکل گفت: باید راهکاری سیاسی برای ایران وجود داشته باشد و این چیزی است که ما روی آن کار می کنیم.
نشریه آلمانی اشپیگل نیز با اشاره به تحولات اخیر در منطقه خلیج‌فارس تاکید کرد، تلاش آمریکا برای اعمال فشار به ایران با استفاده از تحریم‌های اقتصادی محکوم به شکست است.
این رسانه تاکید کرد که «رویکرد ایران» رئیس جمهوری آمریکا به شکست منجر خواهد شد.
این نشریه آلمانی به حضور ناوها و جنگنده‌های آمریکا در منطقه اشاره کرد و افزود: … هدف اصلی کاخ سفید از بازی‌ها علیه تهران، افزودن میزان فشارها و واداشتن آنها به مذاکره است؛ هرچند ایران بارها با این خواسته آمریکا مخالفت و اعلام کرده که اساساً به گفت‌وگو با فردی مانند ترامپ که قابل اعتماد نیست، تمایلی ندارد.
انگلیس
سخنگوی دفتر نخست‌وزیری انگلیس نیز با هشدار نسبت به افزایش تنش‌های در منطقه خلیج‌فارس تصریح کرد که این تحولات به نفع کسی نیست.
وی گفت: همواره گفته‌ایم که خواستار کاهش تنش‌ها از سوی همه طرف‌ها هستیم.
لبنان
مسئولان و جریان‌های مختلف لبنانی نیز در واکنش‌های مختلف نسبت به مقابله ایران با اقدامات تجاوزکارانه، تصریح کردند که تهران نشان داد در برابر هر تجاوزی، پاسخ سختی خواهد داد.
شیخ «علی دعموش» معاون رئیس شورای اجرایی حزب الله لبنان تصریح کرد: پیام ایران با این اقدام این بود که در برابر تجاوز به حاکمیت خود تساهل نخواهد کرد.
وی تاکید کرد: «ایران کشور ضعیفی نیست که برابر تجاوز مداوم آمریکا سکوت کند، …پیام اساسی ایران از سرنگونی پهپاد آمریکایی این است که برابر هیچ‌گونه تجاوزی به حاکمیت خود کوتاه نخواهد آمد.
شیخ «حسن شریفه» دبیرکل اوقاف مجلس اعلای اسلامی شیعیان لبنان نیز گفت که سرنگونی پهپاد آمریکایی در ایران پس از نقض حریم هوایی این کشور، پیامی برای شکست غرور و سلطه جویی واشنگتن بر منطقه و ملت‌های آن است.
پاکستان
روزنامه پاکستانی «نیشن» نیز در واکنش به سرنگونی پهپاد متجاوز آمریکایی نوشت: دونالد ترامپ پس از خروج غیرقانونی از برجام و اجرای مجدد تحریم‌های ضد ایرانی، با فرستادن پهپاد جاسوسی به ایران ثابت کرد که او متجاوز است نه ایران.
این روزنامه انگلیسی زبان در ادامه نوشت: خردمندان باید در واشنگتن وارد صحنه شوند. ترامپ از برجام خارج شد و اکنون اقدام به تجاوز علیه ایران کرده است؛ جهان به ویژه دولت و مردم آمریکا باید جلودار این رئیس جمهوری «وحشی» را بگیرند.
واکنش‌ها در آمریکا
ایجاد ناامنی و اشاعه ایران‌هراسی در منطقه با هدف فروش سلاح، رویکردی است که دولت ترامپ از زمان حضور در کاخ سفید با شدت بیشتری دنبال کرده است.
پیامد سرنگونی این پهپاد نیز دامنه انتقادها به این رویکردهای تنش‌زای ترامپ در سیاست خارجی بویژه در خلیج‌فارس و خاورمیانه را افزایش داد و با وجود برخی حمایت‌های حزبی از مواضع ترامپ، اما همچنان نوک پیکان انتقادها به سیاست‌های خارجی کاخ سفید از سوی دموکرات‌ها و دولتمردان سابق، به سمت رئیس جمهوری نشانه رفته است.
«جکی اسپایر» عضو دموکرات کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان آمریکا به سی. ان. ان گفت: عامل اصلی تنش‌های اخیر کسی جز ترامپ نیست؛ دلیل آن هم خروج واشنگتن از برجام و اقدامات «تحریک‌آمیز» است.
«نانسی پلوسی» رئیس مجلس نمایندگان آمریکا که روز پنجشنبه در نشست کاخ سفید برای بررسی واکنش احتمالی آمریکا نسبت به انهدام پهپاد این کشور شرکت کرده بود، پس از پایان این جلسه گفت: باید هر چه در توان داریم برای کاهش تنش با ایران به کار بگیریم.
وی در عین حال تصریح کرد که هیچ اطلاعاتی درباره حمله قریب مورد ادعای ترامپ به ایران از کاخ سفید دریافت نکرده است.
پاسخ وی به این ادعای دونالد ترامپ است که عصر جمعه مدعی شد ارتش آمریکا قصد حمله به ۳ سایت در ایران را داشته اما او به دلیل تلفات انسانی این حمله، چند دقیقه پیش از اجرا آن را متوقف کرده است.
«برنی سندرز» از نامزدهای موکرات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ در توئیتی تاکید کرد: ما باید برای حل این بحران با ایران از طریق دیپلماتیک کار کنیم، نه اینکه وارد جنگ شویم.
«بن رودز» مشاور باراک اوباما رئیس جمهوری سابق آمریکا به شبکه فاکس نیوز گفت: این همان چیزی است که وقتی ترامپ از توافق هسته‌ای خارج شد، همه ما می‌گفتیم. «این دولت اعتبار خود را از دست داده است.»
«جو بایدن» معاون رئیس جمهوری سابق آمریکا و دیگر نامزد ریاست جمهوری ۲۰۲۰، با انتقاد از سیاست‌های ترامپ در برابر ایران، آن را «یک فاجعه خودساخته» خواند.
«فردریک پلتن» خبرنگار سی.ان.ان در ایران نیز در تارنمای این رسانه نوشت: ایرانی‌ها می‌خواهند این پیام روشن را به آمریکا بفرستند که قادرند حتی تجهیزات پیشرفته آمریکایی را بزنند و اگر احساس تهدید کنند تعلل نخواهند کرد.
«احساس من این است که رئیس جمهوری آمریکا به ملک سلمان سعودی زنگ می‌زند و از او می‌خواهد پول پهپاد ساقط شده را بدهد.»
«باربارا اسلاوین» مدیر بخش «آینده ابتکار ایران» در شورای آتلانتیک نیز به شبکه سی. ان. ان گفت: مسئولیت نهایی با ترامپ است. او فردی است که از توافق هسته‌ای خارج شد و تحریم‌های نفتی علیه ایران وضع کرد.
سرهنگ «لری ویلکرسون» رئیس دفتر وزیر خارجه پیشین آمریکا نیز در گفت‌وگو با ایرنا واکنش رئیس جمهوری آمریکا ترامپ به سرنگونی پهپاد متجاوز به حریم ایران را نشانه تلاش برای کاستن از سطح درگیری با تهران دانست و تصریح کرد، ترامپ به خوبی می‌داند که جنگ در خاورمیانه برای او در داخل آمریکا گران تمام شده و کمکی به انتخاب دوباره در ریاست جمهوری ۲۰۲۳ نمی‌کند.
نشریه آمریکایی نیویورکر نیز در نوشتاری به بالاگرفتن تنش‌ها میان تهران و واشنگتن اشاره کرد و نوشت: شاید اگر ترامپ به توفق هسته‌ای با ایران پایبند می‌ماند این بحران رخ نمی‌داد.
بعد از اینکه دستگاه سیاست خارجی ایران اعلام کرد شکایت خود از تجاوز پهپاد آمریکایی را با مستندات خود در این زمینه به سازمان ملل خواهد برد، نمایندگی آمریکا در سازمان ملل متحد درخواست کرده برای بررسی این حادثه نشست غیرعلنی شورای امنیت برگزار شود.
این نشست غیرعلنی ساعت ۳ بعدازظهر دوشنبه این هفته به وقت محلی برگزار می‌شود.
جمهوری اسلامی ایران به دنبال ساقط کردن پهپاد جاسوسی آمریکا در نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل متحد و همچنین شورای امنیت، ضمن ارسال مختصات دقیق محل اصابت موشک به این پهپاد، تصریح کرد که به دنبال جنگ نیست اما هرگونه تجاوزی را براساس ماده ۵۱ منشور ملل متحد که بر حق ذاتی دفاع از خود تاکید دارد، پاسخ خواهد داد.
نظر شما