در قدیم روزهای بعد از نوروز را به دو چهل روز تقسیم می‌کردند؛ ۴۰ روز اول را چله معتدل و چهل روز بعدی را تا پایان فصل بهار روزهای گرم می‌خوانند؛ پس از آن چله تموز آغاز می‌شد که داغ‌ترین روزهای سال را در خود جای داده است.
به همین خاطر است که هموطنان جنوبی از اوایل تیرماه خود را برای «جشن خرماپزان» برای برداشت این میوه بهشتی آماده می‌کنند و به نسبتی که دما و رطوبت در نخلستان‌ها بالا می‌رود، موسم برداشت آنها هم شروع می‌شود.
در همین راستا با اینکه تنها دو روز از آغاز تیرماه می‌گذرد اما آنطور که هواشناسی پیش بینی کرده، هوای گرم تابستانی در همین هفته نخست در کل کشور ماندگاری دارد و دما هوا روند افزایشی خواهد داشت به طوری که ۱۱ مرکز استان دمای بالای ۴۰ درجه را تجربه می‌کنند و ۱۶ شهر بزرگ دیگر که اغلب کلانشهر هستند، دمایی بیش از ۳۷ درجه خواهند داشت.
البته در نیمه جنوبی کشور که در کنار افزایش دما، رطوبت هم زیاد می‌شود «احساس گرما» اعداد بالاتری را برای هموطنان نشان می‌دهد و اغلب شهرهای واقع در استان‌های جنوبی به مرز ۵۰ درجه سانتیگراد خواهند رسید.
با این همه، هرچند پیش بینی شده پس از چهار روز ماندگاری هوای گرم در کشور، یعنی از اواخر هفته با ورود موج ضعیفی به کشور، اندکی از حرارت شهرهای واقع در نیمه شمالی کاسته شود اما این امر نافی مسئولیت همگانی در مدیریت مصرف انرژی نیست زیرا آمارها از حرکت فزاینده مصرف انرژی در کشور حکایت دارد.
طبق بررسی شرکت توانیر، نقشه پایش برق مصرفی در سراسر کشور نشان دهنده قرمز شدن وضعیت مصرف برق در برخی از استان‌هاست یعنی مصرف برق از الگوی مصرف و حد مجاز تعیین شده، فراتر رفته است.
بر اساس این بررسی اکنون وضعیت مصرف برق در استان‌های گیلان، سمنان، بوشهر و کردستان در حالت قرمز قرار دارد و این استانها باید برای برخورداری از وضعیت پایدار برق باید مصرف خود را مدیریت کنند.
برخی استانها از جمله اردبیل، آذربایجان شرقی و غربی، یزد و جنوب کرمان در تقسیم بندی کشوری در نقطه زرد قرار گرفته اند که به معنای افزایش مصرف بوده و باید روش‌های مصرف برق کنترل و راه‌ای مدیریت مصرف در آنجا اعمال شود.
افزایش مصرف برق در حالی رخ داده است که در برخی استانها برای کاستن از مصرف انرژی در اماکن عمومی ساعت کاری ادارات تغییر کرده اما این کافی نیست.
در روزهای پایانی خردادماه امسال اوج مصرف برق کشور از مرز ۵۴ هزار مگاوات گذشت که نسبت به مدت مشابه سال گذشته چهار هزار مگاوات افزایش دارد؛ اگر به یاد بیاوریم که پارسال در همین شهر تهران وزارت نیرو در فصل تابستان مجبور به اجرای طرح خاموشی برای پایدار نگه داشتن شبکه برق شد، اهمیت مدیریت مصرف را بیشتر درک کنیم.
یادآوری این نکته که توان قابل تأمین شبکه برق کشور قابل امسال حدود ۵۹ هزار مگاوات است و براساس پیش‌بینی‌های اولیه اوج مصرف برق تابستان به ۶۲ هزار مگاوات خواهد رسید، خالی از لطف نیست زیرا نشان می‌دهد که این فاصله سه هزار مگاواتی جز با همکاری شهروندان پر نمی‌شود.
صرفه جویی، آسان‌ترین راه
وقتی از بسیاری از شهروندان درباره صرفه جویی سوال می‌شود؛ آن را هم وزن کم مصرف کردن می‌دانند در حالی که این همه ماجرا نیست و در حوزه منابع انرژی معنای دقیق‌تر آن «درست مصرف کردن از منابع و جلوگیری از هدررفت انرژی» است.
به همین خاطر است که همه ساله هفته نخست تیرماه به «هفته صرفه جویی آب و برق» اختصاص می‌یابد تا توجه همگان به صرفه جویی در مصرف این دو منبع انرژی معطوف شود.
برخلاف آنچه تصور می‌شود؛ صرفه جویی بویژه در مصرف برق که برای تولید آن در ایران از سوخت‌هایی فسیلی بویژه گاز و گازوئیل هم استفاده می‌شود، بسیار آسان است و با رعایت برخی نکات می‌توان به میزان قابل توجهی از بار تحمیلی بر شبکه برق کاست.
خاموش کردن وسایل برقی در حین خروج از محل کار، کاهش بار ناشی از استفاده از وسایل سرمایشی نظیر قرار دادن کولرهای آبی در دور کند، تعیین درجه حرارت ۲۴ برای کولرهای گازی و کاهش بار روشنایی از جمله راه‌هایی است که می‌تواند به مدیریت و کاهش مصرف کمک کند.
نگه نداشتن وسایل برقی نظیر تلویزیون و ماکروویو در حالت انتظار و خاموش کردن آن در زمان‌هایی که استفاده نمی‌شود، استفاده نکردن از وسایل برقی غیرضرور همچون ماشین لباسشویی، ظرفشویی، جاروبرقی و اتو در ساعات اوج مصرف و سرویس دوره‌ای وسایل برقی از دیگر روش‌هایی است که از سوی کارشناسان وزارت نیرو برای اصلاح مصرف انرژی توصیه می‌شود.
گزارش از لیلا جودی
۲۰۲۵
نظر شما