درهای سالن اصلی مجموعه تئاترشهر پانزدهم اردیبهشت گذشته، برای روند بازسازی و نوسازی بخش ماشینری (تجهیزات ماشینی) این سالن به روی مخاطبان بسته و مقرر شد تا پایان شهریور امسال کار به پایان رسد. داستان بازسازی مجموعه تئاترشهر و سالن‌های اقماری آن تنها مختص این تاریخ نیست و این روند بازسازی بازه زمانی ۱۲ ساله‌ای را پشت سر می‌گذارد.
آغاز تاریخ بازسازی تئاترشهر برای نخستین بار در سال ۱۳۸۶ هنگامی که حسین پارسایی مدیریت اداره کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را در دست داشت و مهرداد رایانی مخصوص بر صندلی ریاست مجموعه تئاترشهر نشسته بود آغاز شد. اما با وجود وعده‌های صورت گرفته و تأخیر سه ماهه، پروژه بازسازی نیمه کاره ماند.
در گام دوم در سال ۱۳۹۱ زمانیکه حمید شاه آبادی جانشین محمد حسین ایمانی خوشخو در مقام معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شده بود و حسین پارسایی کماکان اداره کل هنرهای نمایشی را بر عهده داشت؛ سیدصادق موسوی به عنوان مدیر مجموعه تئاترشهر، ادامه روند بازسازی این مجموعه را در دست گرفت و این بار به دلیل مشکلات مالی، موتور این پروژه از حرکت ایستاد.
سومین گام پروژه بازسازی و نوسازی مجموعه تئاترشهر سال ۱۳۹۳ زمانی که حسین طاهری به عنوان مدیرکل اداره هنرهای نمایشی سکاندار مدیریت امور تئاتر کشور بود و اتابک نادری مدیر مجموعه تئاترشهر، آغاز شد. اما بعد از بازه زمانی پنج ماهه، روند بازسازی به دوره مدیریت اتابک نادری قد نداد و بعد از استعفای او، مدیر جدید مجموعه تئاترشهر، پیگیر روند بازسازی این مجموعه شد که بار دیگر به دلیل نبود بودجه کافی و تفاوت قیمت لوازم مورد نیاز برای بازسازی پروژه مجموعه تئاترشهر رنگ نسیان به خود بگیرد.
چهارمین دوره بازسازی در سال ۱۳۹۵ زمانی که پیمان شریعتی مدیریت مجموعه تئاترشهر را در دست داشت و علی مرادخانی هنوز به عنوان معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مشغول فعالیت بود، آغاز شد. این بار شرکت پیمانکار دو سالن چهارسو و قشقایی را برای روند بازسازی تحویل گرفت و در زمان مقرر در اختیار مسئولان قرار دارد؛ هرچند بعد مشخص شد بخشی از وعده پیمانکار محقق نشده و بار دیگر مساله کمبود بودجه بهانه‌ای برای نیمه کاره ماندن روند بازسازی مجموعه شد.
در نهایت پنجمین دوره بازسازی مجموعه تئاترشهر بعد از گذشت ۱۲ سال در نیمه اردیبهشت ۱۳۹۸ آغاز شد. این بار سعید اسدی بر صندلی مدیریت مجموعه تئاترشهر تکیه داده بود؛ سکان مدیریت اداره کل هنرهای نمایشی در دستان شهرام کرمی بود و دکتر سیدمجتبی حسینی به عنوان معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هدایت امور اجرایی و برنامه‌ای فعالیت‌های هنری را در دست داشت.
نکته دیگر اینکه بعد از گذشت بیش از ۱۱ سال از حضور مسعود معمار به عنوان مدیر دفتر طرح‌های عمرانی وزارت ارشاد، این بار زهرا نوروزی با حکم سرپرستی دفتر طرح‌های عمرانی وزارتخانه مشغول فعالیت بود.
نوروزی همسو با اسدی، پنجمین دوره روند بازسازی و نوسازی این مجموعه را آغاز کردند. دوره‌ای که بار دیگر به دلیل افزایش لجام گسیخته نرخ ارز از یک سو و کُند شدن روند تخصیص اعتبارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای اجرای طرح و برنامه‌های این وزارتخانه، سوالات فراوانی را پیشاروی هنرمندان و علاقمندان تئاتر درباره اتمام بازسازی سالن اصلی مجموعه تئاترشهر قرار داد.
همه این اتفاقات در شرایطی رخ داد که سعید اسدی در نخستین نشست رسانه‌ای (سوم اردیبهشت ۱۳۹۸) پایان کار بازسازی مجموعه را پایان شهریور ۱۳۹۸ وعده داده بود و دیگر مدیران از سرپرست دفتر طرح‌های عمرانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تا مدیرکل اداره هنرهای نمایشی بر پایان یافتن مراحل بازسازی و نوسازی سالن اصلی مجموعه تئاترشهر به ویژه در بخش ماشینری (تجهیزات تخصصی ماشینی) آن تا پایان شهریور تاکید می‌کنند.
برای پیگیری از روند بازسازی و نوسازی ماشینری مجموعه تئاترشهر و همچنین تغییر صندلی‌های سالن اصلی این مجموعه به سراغ زهرا نوروزی سرپرست دفتر طرح‌های عمرانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی رفتیم برای پیگیری مطالبات جامعه هنرمندان و مخاطبان عرصه تئاتر نسبت به حتمیت پایان یافتن و به اتمام رسیدن پروسه ۱۲ ساله روند نوسازی و بازسازی این مجموعه و پرسش‌های موجود را با او در میان گذاشتیم.
پیگیری‌های خبرنگار فرهنگی خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران (ایرنا) از زهرا نوروزی درباره روند بازسازی و نوسازی تجهیزات ماشینی مجموعه تئاترشهر و قطعیت به پایان رسیدن این پروژه در تاریخ مقرر یعنی آخر شهریور است.
دو قرارداد کاری امضاشده و دارای تعهد
ایرنا: روند بازسازی و نوسازی مجموعه تئاترشهر، بازه زمانی ۱۲ ساله را پشت سر می‌گذارد، فارغ از این مدت و طی حدود یک سال اخیر و با حضور شما به عنوان سرپرست دفتر طرح‌های عمرانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به جای آقای مسعود معمار (سرپرست پیشین دفتر) و آغاز روند بازسازی مجموعه از ۱۵ اردیبهشت جاری (۱۳۹۸)، تاکنون چه اقداماتی صورت گرفته و دورنمای این پروژه در تاریخ وعده داده شده به چه صورت است؟
نوروزی: بخشی از کارها در مسیر بازسازی مجموعه طی مدیریت قبلی دفتر طرح‌های عمرانی صورت گرفته و از زمانی که به عنوان سرپرست انتخاب شده‌ام در آخرین گام، پروژه بازسازی و نوسازی سالن اصلی مجموعه تئاترشهر و نه تمام مجموعه در تک تک گام‌ها با مدیریت این مجموعه همراه بودم.
در حال حاضر دو قرارداد کاری امضاشده و دارای تعهد در مسیر بازسازی و نوسازی سالن اصلی مجموعه تئاترشهر داریم. بخش نخست آن به ماشینری این مجموعه و بخش دیگر به تعویض صندلی‌های سالن اصلی باز می‌گردد. این دو مقوله محور مهمترین فعالیت ما از پانزدهم اردیبهشت با بازه زمانی سه تا چهار ماهه و تحویل نهایی این روند بازسازی و نوسازی حداکثر تا پایان شهریور است که قرارداد نهایی آن به شکل مکتوب وجود دارد.
بر مقوله ماشینری و تعویض صندلی‌های سالن اصلی تاکید می‌کنم؛ زیرا باید این نکته را در نظر داشت روند نوسازی و بهسازی سالن اصلی مجموعه تئاترشهر به بخش‌های دیگر مانند امکانات صوتی، نور، امکانات صحنه و همچنین پرده این سالن برمی‌گردد که در قرارداد ما وجود ندارد. برای انجام آنها و تکمیل نهایی فرآیند نوسازی و بازسازی سالن اصلی مجموعه تئاترشهر نیازمند تخصیص بودجه و ردیف بودجه متفاوت و قراردادهای دیگری هستیم.
جاسازی و نصب صندلی‌های سالن اصلی از ۳۱ تیر
ایرنا: اگر قرارداد مورد تعهد شما طبق متوجه ماشینری و تعویض صندلی‌های سالن اصلی مجموعه تئاترشهر بود چگونه است که صندلی‌ها و کف تالار چهارسو تعویض و تعمیر شده است و از دوم تیر در اختیار گروه‌های نمایشی و مخاطبان قرار گرفته است؟ این اقدام با توجه به هزینه کرد بودجه سالن اصلی انجام شده است؟
نوروزی: البته در این میان به دلیل خواست بهره بردار یعنی مدیریت مجموعه تئاترشهر به تعویض صندلی‌های سالن چهارسو همچنین بهسازی کف این سالن اقدام کردیم که این خود نشان دهنده تعهد دفتر طرح‌های عمرانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در راستای تکریم جامعه هنرمندان و مخاطبان تئاتر است.
در تعویض صندلی‌های مجموعه چهارسو و اصلاح و بهسازی کف این سالن از بودجه تعمیرات بخش ماشینری و صندلی‌های سالن اصلی مجموعه تئاترشهر استفاده نشده است.
طرح تعویض صندلی‌های سالن اصلی تاکنون طبق برنامه پیش رفته و امیدواریم بتوانیم کار جاسازی صندلی‌ها را از تاریخ سی و یکم تیر آغاز کنیم، تا نسبت به تاریخ مشخص و متعهد شده برای رساندن این سالن در پایان شهریور از برنامه عقب نمانیم.
بنای تئاترشهر به دلیل ثبت میراث نیازمند روندی متفاوت در مسیر نوسازی است
ایرنا: دلیل پیچیده و سخت شدن دوره پنجم روند بازسازی سالن اصلی مجموعه تئاترشهر که از نیمه اردیبهشت آغاز شده چیست؟ آیا مساله تخصیص اعتبارات است؟ مجوزها دچار اشکال است؟ افزایش هزینه از چهار به شش میلیارد و دویست میلیون تومان شرایط را با آسیب مواجه کرده؟ یا پای موارد دیگری در راه است؟ هدف از طرح این پرسش آن است که آیا باز شاهد توقف روند بازسازی خواهیم بود یا این بار کار به نتیجه می‌رسد؟
نوروزی: به دلیل منعکس نشدن صحیح اخبار روند بازسازی و نوسازی سالن اصلی مجموعه تئاترشهر در شکل رسانه‌ای و نبود اطلاعات کافی مخاطبان و برخی هنرمندان ذکر این نکته الزامی است که برای هر اقدامی در مسیر نوسازی مجموعه تئاترشهر نیازمند رعایت اصول و مقررات خاصی هستیم.
زیرا ساختمان تئاترشهر به عنوان بخشی از میراث ملی در سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ثبت شده است و تلاش بر هر اقدامی از طرف پیمانکار نیازمند مشاوره، نقشه مجزا و اجرای پروتکل‌های اصولی کار بازسازی برای بناهایی با چنین خصوصیاتی است.
هر شرکتی اجازه و صلاحیت مشاوره، نقشه و اجرای برنامه عمرانی را ندارد. شرکت‌های مشاور و پیمانکار باید توسط سازمان میراث فرهنگی تایید شوند؛ زیرا نمی‌توانیم هر گونه دلمان خواست برای تعمیر و نوسازی این مجموعه اقدام کنیم. درباره بنایی صحبت می‌کنیم که فارغ از میزبانی آن از فعالیت هنر تئاتر، هنرمندان و مخاطبان این هنر، به عنوان بخشی از میراث ملی و فرهنگی کشور ثبت شده است.
آکوستیک سالن به دلیل شرایط خاص نیازمند نگاه کارشناسانه و نقشه‌های مورد تأیید توسط مشاورانی است که صلاحیت و درجه اعتبار از سوی سازمان میراث فرهنگی داشته باشند.
ایرنا: خاص بودن بنا و ساختمان مجموعه تئاترشهر به دلیل ثبت میراث آن درست، اما آیا مبحث ابزار و ملزومات فنی مجموعه نیازمند قرارداد مجزاست؟ مثلاً مواردی مثل نور و دستگاه‌های صوتی و برخی لوازم پشت صحنه در ادوار قبلی روند بازسازی خریده شده است؟
نوروزی: بله بخشی از ملزومات مربوط به نور یا صوت مجموعه برای استفاده در سالن اصلی همچنین برخی لوازم پشت صحنه پیشتر در جریان روند بازسازی‌های قبلی این مجموعه خریده شده و امروز نیز تمام آنها دست نخورده در انبار وجود دارد.
اما به دلیل الزام تأیید نقشه‌های مورد قبول سازمان میراث فرهنگی از یک سو و رعایت نکات آکوستیک مجموعه تئاترشهر نمی‌توانیم نسبت به جانمایی امکانات صوتی و نوری این مجموعه اقدام کنیم؛ زیرا برای هر نوع تغییری باید تاییدیه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و مشاوران آن را داشته باشیم و از سوی دیگر باید به امکانات فنی سالن از نظر آکوستیک بودن و تغییرات در جانمایی پروژکتورها یا دستگاه‌های صوتی نیز نگاه فنی و ویژه‌ای داشته باشیم.
تا پیش از مشاوره تخصصی و تهیه نقشه‌های مورد تأیید نیازمند صرف بودجه و اقدامی جداگانه است. اما تلاش می‌کنیم تا پایان زمان مقررتحولی سالن اصلی در حوزه ماشینری و تعویض صندلی‌ها، امکانات نوری و صوتی را در جای امکانات پیشین نصب کنیم. اگر نیازمند تغییر در این زمینه باشیم باید در فازهای بعدی و بعد از تهیه نقشه تأیید شده و تنظیم قراردادهای جدید نسبت به تغییر و جانمایی امکانات صوتی و نوری در جای جدید و با رعایت اصول فنی سالن اقدام کنیم.
همچنین نباید فراموش کنیم فاز دوم بازسازی و نوسازی سالن اصلی مجموعه تئاترشهر از خود این مجموعه نیز خارج می‌شود و به بخش محیطی و منظر این مجموعه باز می‌گردد. برای این مساله نیازمند کار کارشناسی، تهیه نقشه‌ها توسط مشاوران تأییدشده سازمان میراث فرهنگی هستیم.
نظارت مستمر سازمان بازرسی کشور در زمینه هزینه‌کرد بودجه‌های دولتی
ایرنا: چون هنوز پاسخ این پرسش را نگرفتم بار دیگر آن‌را مطرح می‌کنم، پیشتر گفته شده بود بودجه ماشینری سالن اصلی پنج میلیارد تومان است ولی در صحبت‌های شما با رسانه‌ها به افزایش بودجه به شش میلیارد و دویست میلیون تومان برای بخش ماشینری و صندلی مجموعه تئاترشهر اشاره کردید. آیا تمام این بودجه محقق شده یا خیر؟
نوروزی: نباید فراموش کنیم طی یک سال گذشته از نظر شرایط مالی تمام دستگاه‌ها وزارتخانه‌های کشور با سیاست اقتصاد مقاومتی از یک سو و تحریم‌های ظالمانه امریکا مواجه هستند. به همین سبب مقوله تخصیص اعتبارات بودجه نهادها طی سال گذشته با درصد بسیار کمتری نسبت به ادوار قبل صورت گرفته است.
به همین سبب بخش نخست بودجه آغاز طرح نوسازی و بهسازی سالن اصلی مجموعه تئاترشهر در بخش ماشینری و صندلی‌های آن را از اعتبارات سال ۹۷ استفاده کردیم و در شرایطی که هنوز اعتبارات سال ۹۸ تخصیص پیدا نکرده است. تمام همکاران و دستگاه‌های ذیربط در وزارتخانه تلاش می کنند تا بتوانند هرچه سریع‌تر بخشی از بودجه تخصیص یافته به فعالیت حوزه تئاتر در سال ۹۸ را برای تکمیل پروژه بازسازی سالن اصلی مجموعه تئاترشهر برای تحویل در تاریخ مقرر فراهم کنند.
نه مخاطبان و نه هنرمندان به بخشی از فعالیت های توجه نمی کنند؛ به عنوان مثال سازمان بازرسی کشور نظارت‌های مستمر در زمینه نحوه هزینه کرد بودجه‌های تخصیص یافته به نهادهای وزارتخانه‌ای و معاونت‌های آنها دارد.
مقوله صرف هزینه و بودجه در روند بازسازی سالن اصلی مجموعه تئاترشهر نیز از نظارت‌های سازمان بازرسی خارج نیست؛ به همین سبب تمام این پروژه‌ها در هر بخشی از کوچک‌ترین تا بزرگترین روند طراحی و اجرا نیازمند حضور مشاورانی است که صلاحیت و تأیید مراجع ذیربط از سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تا وزارتخانه فرهنگ و ارشاد اسلامی و معاونت امور هنری و دفتر طرح‌های عمرانی وزارتخانه داشته باشند.
کدام یک از این مسائل نقیض حرف‌های پیشین من در زمینه افزایش بودجه از پنج میلیارد تومان به شش میلیارد و دویست میلیون تومان برای پایان روند بازسازی و نوسازی سالن اصلی مجموعه تئاترشهر در دو بخش ماشینری و صندلی‌هاست. تاکید می‌کنم ما متعهد به پایان پروژه در این دو بخش هستیم که قرارداد آنها تنظیم و نهایی شده در تاریخ مقرر یعنی پایان شهریور است.
آنچنانکه اشاره کردم؛ تخصیص بودجه سال ۱۳۹۷ به دلیل شرایط متفاوت اقتصادی به شکل ناچیزی نسبت به ادوار قبلی صورت گرفته است؛ اما خوشبختانه تعهد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نسبت به قراردادهای پیشین از یک سو و اهمیت و جایگاه تکریم مخاطبان و هنرمندان از سوی دیگر باعث شده در بدنه وزارتخانه، معاونت‌های ذیربط آن به ویژه معاونت هنری و همچنین اداره کل هنرهای نمایشی در همراهی با دفتر طرح‌های عمرانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تمام تلاش صورت گیرد که علاوه بر بودجه اختصاص یافته در سال ۱۳۹۷ بخشی از بودجه عمرانی سال ۱۳۹۸ مجزا گرفته شود؛ در حالی که هنوز هیچکدام از بخش‌های بودجه‌ای تئاتر در سال جاری اختصاص پیدا نکرده است. این اقدام انجام شد تا مساله بودجه مانند ادوار قبلی روند بازسازی و نوسازی مجموعه تئاترشهر را به سرنوشت دوره های قبل تبدیل نکند. این بار هر دو طرف قرارداد یعنی بهره بردار و مسئول اجرای این پروژه - دفتر طرح‌های عمرانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی - نسبت به تاریخ تعیین شده متعهد هستند.
اولویت ما توجه به نیاز و خواست بهره‌بردار پروژه است
ایرنا: یعنی به جز مواردی که به آنها اشاره کردید مقوله دیگری نمی‌تواند در اجرای تعهدات شما نسبت به تحویل سالن اصلی مجموعه تئاترشهر حداکثر تا پایان شهریو خلل وارد کند؟ با بیان دیگر با رسیدن به آن تاریخ شاهد از سرگیری فعالیت سالن اصلی مجموعه تئاترشهر خواهیم بود؟
نوروزی: وقتی درباره کار عمرانی و در بخش نوسازی و بهسازی صحبت می‌کنیم نباید این نکته را فراموش کنیم که فقط در این میان ما به عنوان صاحب قرارداد به حساب نمی آییم؛ بلکه ملزم به اجابت خواسته‌های بهره‌بردار – کارفرما؛ یعنی مجموعه تئاترشهر و مدیریت آن هستیم.
در طول مسیر بازسازی گفت‌وگوهای دوستانه‌ای نسبت به روند فعالیت‌های ما صورت می‌گیرد. آنچنانکه نوسازی صندلی‌ها و کف سالن چهارسو به عنوان یکی از تالارهای اقماری مجموعه تئاترشهر در قرارداد ما به شکل رسمی نبود؛ اما به دلیل همراهی با بهره‌بردار از یک سو و تکریم مخاطبان و جامعه هنرمندان امروز هنرمندانی که در سالن چهارسو مجموعه تئاترشهر به صحنه می‌روند و تماشاگرانی که به دیدن تئاترها می‌روند، فضایی متفاوت را تجربه می‌کنند.
جنس ممتاز ایرانی را جایگزین اجناس خارجی کردیم
ایرنا: به صندلی‌های مجموعه تئاترشهر و سالن اصلی آن بازگردیم. در دور پیشین روند بازسازی گفته شده بود صندلی‌ها قرار است از آلمان به عنوان صندلی‌های استاندارد سالن تئاتری وارد کشور شود. آیا در روند قراردادی شما در مسیر پروژه بازسازی و نوسازی مجدد سالن اصلی مجموعه تئاترشهر شما و پیمانکارتان از صندلی‌های آلمانی و استاندارد استفاده خواهد کرد؟
نوروزی: به دلیل نوسانات شدید نرخ ارز در یک سال اخیر و دشواری تهیه تجهیزات از خارج به دلیل استفاده از ارز به شکل مستقیم و افزایش بودجه و تحریم‌ها، تهیه بعضی اقلام سخت شده است.
اما به سبب تعهداتی که پیشتر ارائه شده این بار با همراهی بهره بردار و نظر آنها سفارش تولید صندلی‌های اختصاصی برای سالن اصلی مجموعه تئاترشهر داده شده است. تاکنون نمونه‌هایی به بهره‌بردار ارائه شده که اشکالاتی از آنها مانند کوتاه بودن پشتی گرفته و تمام آسیب‌ها رفع شده است. با توجه به شعار امسال به نام «سال رونق تولید»، اکنون صندلی‌های استاندارد برای سالن اصلی تئاترشهر که یکی از مهمترین سالن‌های نمایش کشور به شمار می‌رود به شکل اختصاصی توسط یکی از معتبرترین شرکت‌های داخلی با مواد درجه یک در حال ساخت است.
نباید فراموش کنیم در طراحی این صندلی‌ها باید معماری سالن را نیز مدنظر داشت؛ زیرا جامعه هنری همواره بر حفظ هویت سالن اصلی مجموعه تئاترشهر تاکید داشتند و نمی‌توانستیم بنا به خواسته آنها صرفاً به خرید صندلی‌های ازپیش‌آماده بپردازیم. همچنین بخش مهمی از فضای آکوستیک و معماری دوار سالن اصلی مجموعه تئاترشهر در راه طراحی صندلی‌های اختصاصی مدنظر قرار گرفته است. قول می‌دهم در سفارش و تهیه صندلی‌های سالن اصلی این مجموعه آخرین استانداردهای روز جهان مدنظر قرار گرفته است و در این میان مخاطبان رضایت خواهند داشت و به آکوستیک سالن و مجموعه لطمه‌ای وارد نخواهد شد.
گفت و گو: از امین خرمی
نظر شما