به گزارش روز سهشنبه خبرنگار سینمایی ایرنا، سال ۲۰۲۴ میلادی امروز در حالی به پایان میرسد که باکسآفیس این سال، تقریبا مشابه آنچه پیشبینی میشد عمل کرد. در این سال، مخاطبان کمتری به سینما رفتند و آمار سال گذشته میلادی تکرار نشد. فضای سینماها حاشیه چندانی نداشت و تلاش بسیاری برای بازگشت به ریشهها و ویژگیهای سینمای آمریکا دیده شد. دوگانه چندانی در اکران شکل نگرفت و شگفتی چندانی به روی پرده رقم نخورد که بخواهیم سال ۲۰۲۴ را با آن فیلم در ذهن ماندگار کنیم.
بنگاههای ثبت پیشبینی برای سینما، گیشه امسال را بین ۳۰ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تا ۳۱ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار تخمین زده بودند که برای رسیدن به رقم دقیق گیشه سال ۲۰۲۴، باید تا چند روز دیگر که آمارهای رسمی منتشر میشود، صبر کرد. اما این آمار قدرمسلم دو گزاره را تثبیت میکند: نخست آنکه سینمای ۲۰۲۴ حتی اگر طبق بالاترین پیشبینیها هم فروخته باشد (که بعید به نظر میرسد) باز هم در حدود ۲ میلیارد دلار کمتر از ۲۰۲۳ فروخته است و دوم، سینمای ۲۰۲۴، همچنان ناکامی سینماها در بازگشت به دوران پیش از کرونا را تکرار کرده و حالا نقطه ثقل رسیدن به گیشه سال ۲۰۱۹ را دورتر کرده است.
این درحالی است که سینماها در سال ۲۰۲۳، بسیار بالاتر از پیشبینیها ظاهر شدند و توانستند بیش از ۴ میلیارد دلار از آن ۲۹ میلیاردی که برای این سال تخمین زده میشد، بیشتر بفروشند. حال آنکه این جهش برای سینمای ۲۰۲۴ رخ نداد تا باکسآفیس در همان حوالی ۳۱ میلیارد دلار پرسه بزند. این درحالی است که پیشبینی برای سال ۲۰۲۵، حول گیشه ۳۳ میلیارد دلاری میچرخد که این یعنی اوضاع سینما، کمی بهتر میشود.
دورتر شدن دسترسیها به حیات طبیعی پیش از کرونا
اینکه سینما در سال ۲۰۲۳ رشد کرد اما این رشد در ۲۰۲۴ متوقف شد و باز هم رشد حدودا ۱۰درصدی برای ۲۰۲۵ در نظر گرفته میشود، نیازمند تحلیل است که چرا عملکرد ۲۰۲۴ در میانه ۳ سال متوالی، با رکود همراه بوده است. تعداد کم فیلمهای روی پرده برای این سال و اختلالی که در روند نظم اکران این سال در نظر گرفته شده بود، سهم بسزایی در این رکود دارد. البته که میتوانیم به گزاره دیگری نیز اشاره کنیم که طی آن، شکست فیلمهای مطرح بسیاری رقم خورد.
اکنون این نگرانی مطرح است که سینما نتواند به امید بیگپروداکشنها و بلاکباسترهای تاثیرگذارش، تا قبل از ۲۰۳۰ به مرز ۴۰ میلیارد دلار برسد و مرز روانی باکسآفیس ۲۰۱۹ را بشکند
پس از اعتراضهایی که توسط صنوف سینمایی و در راس آنها بازیگران در هالیوود شکل گرفت، پروژههای زیادی نتوانستند در زمان مقرر تنظیمشده، به تولید برسند و به همین دلیل، بسیاری از فیلمهای مهمی که برای اکران ۲۰۲۴ انتخاب شده بودند، به امسال نرسیدند و به اکرانهای ۲۰۲۵ و ۲۰۲۶ حواله شدند. به همین دلیل، دورنمای اکران سینما طی این دو سال، بسیار امیدوارکنندهتر از دو سال اخیر است و حتی گفته میشود که سینما در سال ۲۰۲۶ خواهد توانست به مرزهای حیات معمول پیش از دوران کرونا بازگشته و حتی تا قبل از ۲۰۳۰ بتواند با یک روند صعودی، فروش خیرهکننده ۴۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلاری سال ۲۰۱۹ را پشت سر گذاشته و رکوردشکن شود.
فعلا اما سیاست بر روی فرار از پلههای ابتدایی فاز ۳۰ میلیارد و رسیدن به میانههای این میزان طی دو سال پیشرو است. البته تا پیش از ۲۰۲۴، این افق، کاملا قابل دسترس بود اما با شکستهای متوالی که برای چند پروژه مهم رقم خورد، اکنون این نگرانی وجود دارد که سینما نتواند به امید بیگپروداکشنها و بلاکباسترهای تاثیرگذارش، تا قبل از ۲۰۳۰ به مرز ۴۰ میلیارد دلار برسد و مرز روانی باکسآفیس ۲۰۱۹ را بشکند.
امیدوار به سینمای ۲۰۲۵ پس از طی شدن یک سال بیرحم
سینمای ۲۰۲۴، اگرچه در چندمورد محدود، فراتر از انتظار ظاهر شد اما تعداد شکستهای غیرقابل پیشبینیاش بهمراتب بیشتر از این میزان بود. چه کسی گمان میبرد که «جوکر» با آن هژمونی گسترده فصل قبلش، تا این میزان شکست بخورد. چه مغز متفکری میتوانست حدس بزند که بازگشت فرانسیس فورد کاپولا اسطورهای به سینما پس از ۱۳ سال دوری، به مگالوپلیسی ختم میشود که در برابر هزینه ۱۳۰ میلیون دلاریاش، تنها ۱۳ میلیون دلار بفروشد؟ آیا میتوان پذیرفت در سال ۲۰۲۴، یک دنباله از فرنچایز (حق امتیاز) محبوب «مادام وب» به روی پرده برود و نهتنها هزینه تولید خود را درنیاورد، بلکه با نقدهای منفی فراوان، به یکی از بدترین عملکردهای این فرنچایز و حتی تاریخ مارول تبدیل شود؟
چه کسی گمان میبرد که «جوکر»، تا این میزان شکست بخورد. چه مغز متفکری میتوانست حدس بزند که بازگشت فرانسیس فورد کاپولا اسطورهای به سینما، به مگالوپلیسی ختم میشود که در برابر هزینه ۱۳۰ میلیون دلاریاش، تنها ۱۳ میلیون دلار بفروشد؟
نمونه آثاری از این دست در سینمای ۲۰۲۴ بسیار هستند. از «فالگای» که حتی نصف تخمین بدبینترین منتقدانش هم نفروخت و «مکس دیوانه» گرفته تا «آرگایل»، «سرزمینهای مرزی»، «مرا به ماه پرواز بده» که حتی رقم فروشش به یکسوم حداقلترین تخمینها نیز نرسید یا بازسازی فاجعهآمیز «کلاغ» که چقدر به آن امید بسته شده بود.
اکران ۲۰۲۴ بهقدری بیرحم بود که طی آن رابرت زمکیس به شکل بیرحمانهای شکست خورد. تصور زمین خوردن فیلمی چون «وزارت جنگ ناجوانمردانه» که پدر سینمای جاسوسی دهههای اخیر آن را ساخته، برای هر سینما دوستی در جهان دردآور است. تعدد مواردی از این دست سبب شده تا شیرینی استقبال از آثاری چون انیمیشن «درون و بیرون»، «ددپول و ولورین»، «من نفرتانگیز»، «تلماسه»، «گودزیلا»، «پاندای کونگفوکار»، «ونوم»، «پسران بد»، «پادشاهی سیاره میمونها» و البته آخرین ساخته تیم برتون محبوب چندان خاطره خوبی را از ۲۰۲۴ به یادگار نگذارد. آنهم پس از درک این نکته که تقریبا تمامی فهرست آثار پرفروش و پرمخاطب امسال را دنبالهها تشکیل میدهند که این خود، یکی از نگرانیهایی است که اجازه نمیدهد تا به پیشبینیهای خوشباورانهای که برای سینما تا ابتدای ۲۰۳۰ طراحی شده، ایمان محکمی داشته باشیم.
«آواتار»، «مگان»، «الیو»، «سفیدبرفی»، «سوپرمن»، «کاپیتان آمریکا»، «ماموریت غیرممکن»، «شرور»، «بالرین»، «مرد گرگنما»، «فرمول ۱»، «ترون»، «دنیای ژوراسیک» و «ماینکرفت» تنها بخشی از موردانتظارترین آثار ۲۰۲۵ هستند. حداقل نکتهای که میتوان برای اکران این سال در نظر داشت آنکه قطعا شکستی چنین سخت رقم نخواهد خورد چراکه سینمای ۲۰۲۵، تقریبا خالی از نام بزرگان است و ترکیب فیلمهای این سال را یا دنبالههای موفق و آثار ابرقهرمانی محبوب تشکیل دادهاند و یا آثاری از سینمای مستقل که با حداقل بودجه ساخته شدهاند و احتمالا موفق خواهند شد تا در گیشه، به سودآوری برسند.
نظر شما