جوانان؛ نخستین قربانیان سوداگران مواد مخدر

یکی از بزرگترین مشکلات بیشتر کشورها در عصر امروز، پدیده مصرف مواد مخدر است که به‌طور مستقیم و غیر مستقیم، کوتاه مدت و بلند مدت، کیفیت زندگی افراد را مختل می‌کند زیرا مواد مخدر یک معضل و ناهنجاری اجتماعی و بهداشتی محسوب می‌شود که منطقه خاصی را در برندارد بلکه در سراسر جهان گسترده شده و جاخوش کرده و می‌رود که جایگاه اول در این زمینه به خود اختصاص دهد.

اعضای خانواده فرد معتاد نیز از کودک و نوجوان گرفته تا همسر، برادر یا خواهر، والدین یا بستگان و دوستان نیز به شدت از معتاد بودن یکی از اعضای خانواده رنج خواهند برد درواقع بیماری اعتیاد هم زندگی فرد معتاد و هم اعضای خانواده وی را تهدید و به ویرانی می کشاند.

مافیای تجاری علت پیشرفت اعتیاد در کشور

امروزه مساله مواد مخدر از هرنوع که باشد برای هر شخص مصرف کننده علاوه بر اعتیادآور بودن آن موجب از هم پاشیدگی خانواده و نابودی زندگی آن شخص می‌شود درواقع سرچشمه بسیاری از آسیب‌های اجتماعی بویژه اعتیاد از هم گسیختگی خانواده هاست و اغلب جرایم جامعه ریشه در اعتیاد دارد.

به واسطه این ناهنجاری اجتماعی، از هم پاشیدگی خانواده‌ها، قتل و خشونت، افزایش فساد، افراطی‌گری و مبارزات تروریستی تمام مرزهای جهان را در برگرفته و نخستین قربانیان این سوداگری مرگ نیز جوانان به عنوان نیروی مولد هر جامعه هستند.

مطالعات نشان داده هزینه‌ای که برای درمان عوارض ناشی از اعتیاد استفاده می‌شود چندین برابر هزینه‌ای است که برای خرید آن مواد صرف می‌شود از این رو علت پیشرفت اعتیاد نیز در جوامع مختلف مافیای تجاری آن است، زیرا عرضه مواد مخدر امروز به شکل‌های مدرن و صنعتی در حال پیشرفت است.

بر اساس گزارش جهانی سازمان ملل در مورد وضعیت مواد مخدر در جهان در سال ۲۰۱۸، کشت و تولید مواد مخدر به رکورد بی سابقه در دو دهه گذشته رسیده و تولید غیرقانونی آن موجب اعتیاد نزدیک به ۲۷۵ میلیون نفر در سراسر جهان شده است.

بر پایه این گزارش، مشتقات تریاک عامل بیش از ۷۶ درصد مرگ و میر ناشی از مصرف مواد مخدر در جهان است.

از طرفی وجود این مواد خطرناک باعث بروز بیماری‌های خطرناک و سرطانی شده که بر اساس گزارش‌های ستاد مبارزه با مواد مخدر، معتادان تزریقی مواد مخدر در معرض بیش‌ترین آسیب‌های بالینی و بهداشتی قرار دارند و بیش از نیمی از آنان دارای بیماری هپاتیت c هستند.

همچنین از هر هشت نفر یک نفر مبتلا به ویروس ایدز است که بنا بر این گزارش، ۴۵۰ هزار نفر در سال ۲۰۱۸ بر اثر مصرف مواد جان خود را از دست داده‌اند.

۷۶ درصد تریاک جهان توسط ایران کشف شده است

جمهوری اسلامی ایران در مقابله خستگی ناپذیر با قاچاقچیان با تحمل خسارات غیرقابل جبران جانی و مالی در سه دهه اخیر توانسته ۱۱ هزار تن از انواع مواد مخدر را با محوریت نیروی انتظامی کشف کند.

همچنین طبق گزارشی از سوی ستاد مبارزه با مواد مخدر کشور، ایران اسلامی همچنین موفق شده در سال ۲۰۱۸ با یکهزار و ۶۰۰ عملیات و تقدیم ۱۸ شهید را تقدیم کند و بیش از ۲ هزار و ۱۰۰ باند منطقه‌ای و بین المللی را منهدم کند.

در این سال اموال قاچاقچیان به ارزش مالی ۵ هزار میلیارد ریال توقیف و ضبط شد که در این راستا بیش از ۸۰۰ تن مواد مخدر از جمله ۴۶ تن هروئین و مرفین را کشف کند.

بر اساس گزارش این ستاد، کشفیات هروئین در ایران در سال ۲۰۱۸ بیش از ۲۶ تن بوده در حالی که این کشفیات در کشور مبدا ۲ تن و در بازار مقصد ۴ تن گزارش شده است.

در اهمیت این موضوع نیز دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر به مناسبت ۵ تیر سالروز مبارزه با مواد مخدر اظهار داشت: با وجود تحریم‌ها و نبود تجهیزات به روز، ۷۶ درصد تریاک جهان توسط ایران کشف شده است.

تولید بیش از ۹ هزار تن مواد مخدر در افغانستان

سردار محمدمسعود زاهدایان رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر نیز سوم تیرماه در گفت و گو با خبرگزاری ایرنا آمار کشفیات انواع مواد مخدر از ابتدای امسال را ۱۹۰ تن اعلام کرد که بیشترین آن در مرزهای شرقی و استان‌های حاشیه شرق کشور کشف شده است.

در اهمیت این مساله رئیس قوه قضائیه نیز در همایش روز جهانی مبارزه با مواد مخدر از مجلس شورای اسلامی، نیروی انتظامی و سایر نهادها خواست تا موضوع مبارزه با مواد مخدر را یک مسئله با اولویت بسیار بالا و مسئله دوم کشور تلقی کنند.

حجت الاسلام رئیسی، فعال شدن وزارت امور خارجه و بخش‌های دیپلماتیک برای مبارزه با مواد مخدر را نیازمند یک کرسی دانست تا هر روز دیپلماسی کشور مبارزه با مواد مخدر را رصد کند.

افغانستان به عنوان بزرگترین تولید کننده مواد مخدر در دنیا به دلیل همسایگی با ایران و همجواری استان‌های سیستان و بلوچستان و خراسان با مرز پاکستان به نوعی همسایه هرمزگان محسوب می‌شود.

بر اساس گزارش ستاد مبارزه با مواد مخدر ایران، در سال ۲۰۰۱ میزان تولیدات مواد مخدر در افغانستان بیش از ۲۰۰ تن بوده ولی اکنون این میزان به بیش از ۹ هزار تن رسیده است.

سوادگران به دنبال ترانزیت مواد مخدر از ایران

استان هرمزگان نیز به دلیل همجواری با استان‌های کرمان و سیستان و بلوچستان و وجود نوار ساحلی اکنون به محل باراندازهای مواد مخدر تبدیل شده است.

مواد مخدری که قاچاقچیان از مسیر کشور ایران و استان هرمزگان ترانزیت می‌کنند بیشتر برای استفاده در کشورهای اروپایی است اما این کشورها کمکی در این رابطه ندارند و بخش اعظمی از مبارزه با این معضل برعهده ایران و استان‌های جنوبی و شرقی این کشور قرار گرفته است.

سرپرست معاونت سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری هرمزگان در نشست خبری اخیر خود به مناسبت به مناسبت هفته مبارزه با مواد مخدر (۳۱ خرداد تا ۶ تیر) اظهار داشت: آمارها نشان می‌دهد اکنون هرمزگان تبدیل به محل باراندازهای مواد مخدر شده است.

به گفته عباس میرزاد، قاچاقچیان بخشی از این مواد را به استان‌های کرمان و یزد و سایر استان‌ها ترانزیت می‌کنند، بخش دیگر در استان مصرف می‌شود، این واقعیت است که تنها ۱۰ درصد مواد مخدر کشف می‌شود و به ۹۰ درصد دیگر دسترسی نداریم.

وی با اشاره به موقعیت جغرافیایی استان هرمزگان، تصریح کرد: با توجه به همجواری استان هرمزگان با استان‌های مرزی کشور و وجود سواحل گسترده، سوداگران مرگ در پی افزایش ترانزیت مواد مخدر به مناطق مختلف هستند که باید اقدامات مقابله‌ای در این رابطه تشدید شود.

میرزاد ضمن تاکید بر اقدامات پیشگیرانه و فرهنگی در راستای مبارزه با پدیده شوم مواد مخدر در سنین پایین به ویژه نوجوانان ابراز داشت: مواد مخدر در بین زنان و دختران، تا پیش از این سابقه بسیار کمی داشته و باید با اتخاذ تدابیر لازم جلوی گسترش این پدیده زشت و مخرب در بین بانوان جامعه گرفته شود.

طرح برخورد با خرده فروشان مواد مخدر اجرا می‌شود

سرپرست معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری هرمزگان با بیان اینکه سن مصرف مواد مخدر کاهش یافته است، گفت: طرح برخورد با خرده فروشان در اطراف مدارس در دست اجرا است.

به گفته میرزاد، در اطراف برخی مدارس ممکن است توزیع مواد مخدر وجود داشته باشد که این موضوع را در دستور کار و پیگیری قرار داده‌ایم.

وی افزود: صدها نوع مواد مخدر در دنیا وجود دارد و برای خانواده‌ها ناشناخته است لذا به آموزش و پرورش هم تاکید شده که نسبت به آگاه سازی خانواده‌ها اقدام کنند.

سرپرست معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری هرمزگان یادآور شد: پیشگیری از این آسیب‌ها نیازمند نظارت خانواده‌ها و مدیران مدارس است زیرا احتمال شیوع آن در مدارس وجود دارد.

توجه مسؤولان و دانشگاهیان به مبارزه جدی با مواد مخدر

استاندار هرمزگان نیز در پیام اخیر خود به مناسبت روز مبارزه با مواد مخدر، از اعتیاد به مصرف مواد مخدر و تولید و فروش و مصرف آن یه عنوان یکی از مهمترین بحران‌های دنیای امروز نام برده است که باعث آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی از جمله کوتاهی عمر، مرگ و میرهای سریع، بیماری‌های خطرناک و از هم پاشیدگی کانون خانواده‌ها می‌شود.

فریدون همتی یکی از خواسته‌های جدی در این مساله را توجه ویژه به دغدغه‌ها و مشارکت مؤثر و حداکثری در مسیر مبارزه جدی با مواد مخدر از سوی تمام مسؤولان، نخبگان علمی و دانشگاهی و سازمان‌های مردم نهاد به منظور تحقق اجتماعی شدن این مبارزه می‌داند.

اجرای طرح‌های پیشگیرانه اعتیاد با هدف توانمندسازی

دبیر شورای مبارزه با مواد مخدر هرمزگان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: شورای هماهنگی مواد مخدر این استان در ۳ حوزه فرهنگی و پیشگیری طرح‌های مختلفی را با رویکرد توانمندسازی جامعه کارگری، دانش آموزی و دانشجویی آغاز کرده است.

ابراهیم فرهادی نیا افزود: در سال گذشته باندهایی که کار توزیع مواد مخدر را انجام می‌دادند ارزش نرخی اموال و دارایی ۲ میلیارد ریال بود.

وی ادامه داد: در حوزه مقابله با خرده فروشان فرهنگ سازی و اطلاع رسانی از آسیب‌های استفاده از مواد مخدر و شناسایی توزیع کنندگان اصلی و خرده فروشان، اجرای طرح پاکسازی نقاط آلوده و تشکیل کارگروه‌های مواد مخدر از جمله راهکارهای مهم در مبارزه با این پدیده است.

دبیر شورای مبارزه با مواد مخدر هرمزگان برگرداندن معتادان متجاهر به استان‌های خودشان، باز آموزی و توانمندسازی و اشتغال را از دیگر برنامه‌های حوزه پیشگیری عنوان کرد.

فرهادی نیا گفت: در حال حاضر ۱۷۰ کلینیک و مرکز اقامتی میان مدت و سرپایی در هرمزگان وجود دارد که از این تعداد در ۱۱۰ کلینیک خدمات سرپایی انجام می‌شود.

کشف ۱۸ تن انواع مواد مخدر در هرمزگان

فرمانده انتظامی هرمزگان گفت: ماموران مبارزه با قاچاق مواد مخدر استان در سه ماه نخست امسال ۱۷ تن و ۹۹۷ کیلوگرم انواع موادمخدر کشف کردند.

سردار عزیزالله ملکی افزود: این مقدار موادمخدر کشف شده شامل ۱۵ تن و ۸۵۲ کیلوگرم تریاک، یک تن و ۸۷۷ کیلوگرم حشیش، ۳۸ کیلوگرم هرویین و ۲۳۰ کیلوگرم نیز سایر مواد بوده است.
وی بیان داشت: در این مدت با تلاش شبانه روزی ماموران انتظامی هرمزگان ۱۵ باند کلان قاچاق مواد مخدر در استان منهدم شد و در این راستا ۹۳۰ قاچاقچی مواد مخدر که ۶۱۷ نفر آنها از خرده فروش بودند، دستگیر شدند.
فرمانده انتظامی هرمزگان اظهار داشت: همچنین ماموران انتظامی استان در این مدت موفق به شناسایی و توقیف ۲۸۱ دستگاه خودرو سبک و سنگین حامل مواد مخدر شدند.
ملکی یادآور شد: در مدت سه ماه گذشته ۱۸۱ مرحله طرح مقابله با ورود و حمل و نقل مواد مخدر با هدف برخورد با قاچاقچیان اصلی و توزیع کنندگان کلان مواد مخدر در استان اجرا شد.
وی همچنین از دستگیری ۱۱ هزار و ۵۳۱ معتاد کارتن خواب در این مدت خبر داد.

سیگار دروازه ورود به اعتیاد

اعتیاد جایگزینی مزمن است که مواد مخدر بیرونی، چه گیاهی و چه شیمیایی و حتی الکلی، جایگزین مواد مخدر و یا مواد شبه افیونی طبیعی جسم انسان یا فرد معتاد شده‌است.

اعتیاد پاسخ فیزیولوژیک بدن به مصرف مکرر مواد اعتیادآوراست و این وابستگی از طرفی باعث آرامش موقت و گاهی تحریک و نشاط گذرا برای فرد می‌شود که در این حالت فرد هم از لحاظ جسمی و هم از لحاظ روانی به ماده مخدر وابستگی پیدا می‌کند و مجبور است به تدریج مقدار ماده مصرفی را افزایش دهد.

افزایش میل به تنهایی و انزوا، نوسانات رفتاری از سرخوشی به حالات عصبی و پرخاشگری، بی خوابی غیرطبیعی و گرایش به خواب در طول روز، آفت تحصیلی یا شغلی، کاهش احساس مسئولیت نسبت به خانواده و جامعه، فراموشی زیاد، علاقه زیاد به مصرف مخدرهای مجاز مانند سیگار و قلیان و تغییر ذائقه فرد به برخی بوها و مواد شیمیایی که به طرز عجیبی فرد را به خود جلب کند برخی از نشانه‌های ظاهری افراد به اعتیاد به انواع مواد مخدر است.

عضو هیات مدیره انجمن صنفی درمانگران اعتیاد هرمزگان از سیگار به عنوان دروازه ورود به اعتیاد به مواد مخدر نام برد و اظهار داشت: در ۲۰ سال اخیر کشور ایران جزو مصرف کننده‌های بالا در حوزه مواد مخدر است.

دکتر ابوالفضل گاینی افزود: شروع سیگار در سن نوجوانی است سنی که نوجوان بر روی افکارها و رفتارهای خود کنترلی ندارد و هیجان‌های این فرد زیاد است.

وی ادامه داد: مطالعات نشان داده در یک جامعه ۹۷ درصد مردم سالم هستند و ۳ درصد افراد در طول زندگی هروئین مصرف می‌کنند که از این تعداد یک درصد امکان وابسته شدن به مواد دارند.

به گفته گاینی، بسیاری از خانواده‌ها نمی‌دانند با فرزندان خود در بحث اعتیاد در چه سنی به آنها صحبت کنند مطالعات نشان داده بهترین سن آخر دبستان و اوایل راهنمایی است.

وی اضافه کرد: وابستگی به مواد مخدر سنتی و صنعتی و مشروبات الکلی یا عادت‌های ناهنجار، یک اختلال روان پزشکی و روان‌شناسی بوده که هم خوشبختی و کانون خانواده را از بین می‌برد و هم آسیب‌های اجتماعی و اقتصادی زیان باری برای خانواده‌ها به دنبال دارد.

ساختارهای اقتصادی و فرهنگی علل افزایش گرایش به اعتیاد بررسی شود

یک جامعه شناس و پژوهشگر اجتماعی در هرمزگان در این باره با تاکید بر نگاه جامعه شناختی به موضوع اعتیاد و نیز مدیریت این آسیب اجتماعی گفت: زاویه نگاه به پدیده ها و آسیب های اجتماعی خیلی مهم است زیرا پدیده هایی مثل اعتیاد و طلاق درد جامعه است پس اینها آسیب را هستند و نباید به راحتی از کنار این دو مهم گذشت.

منصور اخلاقی پور در گفت و گو با ایرنا اظهار کرد: به عنوان مثال علت پایین آمدن میانگین سنی مصرف مشروبات الکلی این است که الگوهای زندگی عوض‌شده، باورها و اعتقادات جوانان تغییر کرده، به لحاظ عرفی نیز خانواده‌های حساسیت خود را به این موضوع ازدست داده‌اند.

وی افزود: در راستای مشکل سلامت اجتماعی، سلامت روانی نیز کم می شود و لذا افراد راه گریز خود را گرایش به سمت این گونه مسایل بیشتر می کنند؛ بنابراین باید خانواده ها روی این موضوع بیشتر مراقبت کرده و نظارت داشته باشند.

اخلاقی پور بر بررسی علل افزایش گرایش به اعتیاد در سطح کلان تاکید کرد و افزود: در بررسی عوامل توسعه این آسیب اجتماعی باید به ساختارهای اقتصادی، هویت یابی، تحرک اجتماعی و کثرت گرایی فرهنگی توجه شود.

استان هرمزگان از نظر کشف مواد مخدر در جایگاه سوم قرار دارد.

در سه ماه گذشته افزون بر ۱۸ تن مواد مخدر کشف شده که در همسنجی با مدت مشابه سال قبل ۲ درصد افزایش یافته است.

در این مدت همچنین ۱۵ باند قاچاق منهدم، ۲۳۳ خودرو و ۴۸ موتور سیکلت هم توقیف شد و ۶۱۷ خرده فروش دستگیر شدند.

بر اساس اعلام مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال ۱۹۸۷ میلادی و به‌منظور تقویت اقدامات و همکاری‌های بین‌ المللی در راستای رسیدن به جهانی عاری از اعتیاد و مصرف مواد مخدر، ۲۶ ژوئن مصادف با پنجم تیر ماه به‌عنوان روز جهانی مبارزه با سو مصرف و قاچاق مواد مخدر تعیین شده است.

در تقویم کشورمان نیز از ۳۱ خرداد تا ۶ تیر به عنوان هفته مبارزه با مواد مخدر نامگذاری شده است.

۹۸۸۷/‌ ۶۰۴۸