به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش‌های خبری ایرنا، سالروز خروج آمریکا از برجام آغازی بر بازنگری تهران در تعهدات برجامی خود بود؛ تعهدی که تا کنون یک طرفه اجرایی شده و طرف‌های مقابل هر کدام به نوعی از اجرای آن سر باز زده‌اند؛ موضوعی که در گفت وگوی تلفنی سه شنبه چهارم تیر حجت الاسلام «حسن روحانی» رئیس جمهوری ایران با «امانوئل مکرون» همتای فرانسوی او مورد بحث قرار گرفت.
رئیس جمهوری در جریان این گفت وگو تاکید کرد که «تحت هیچ شرایطی برای توافقی که در نتیجه دوسال مذاکره به دست آمده، مذاکره مجدد نخواهیم کرد.»
روحانی همچنین دلیل پایبندی ایران به برجام پس از خروج آمریکا را وعده طرف‌های اروپایی برای تضمین منافع اقتصادی از جمله حل وفصل مسائل مربوط به روابط بانکی و فروش نفت معرفی و اضافه کرد: متأسفانه هیچیک از آنها در مقام عمل تحقق پیدا نکرد. اگر ایران نتواند از فواید برجام بهره مند شود، بر اساس بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام مرحله به مرحله تعهدات خود را کاهش خواهد داد.
از نخستین روز سالروز خارج شدن آمریکا از برجام (۱۸ اردیبهشت) تهران با صبر استراتژیک خود در این زمینه وداع کرد و اقدام متقابل و البته حساب شده در پیش گرفت که افزایش ذخایر اورانیوم و آب سنگین و همچنین تعیین ضرب الاجل دو ماهه به اروپایی‌ها برای انجام تعهدات از آن جمله بود.
از نخستین روز سالروز خارج شدن آمریکا از برجام (۱۸ اردیبهشت) تهران با صبر استراتژیک خود در این زمینه وداع کرد و اقدام متقابل و البته حساب شده در پیش گرفت که افزایش ذخایر اورانیوم و آب سنگین و همچنین تعیین ضرب الاجل دو ماهه به اروپایی‌ها برای انجام تعهدات از آن جمله بود.
از آن روز تهدیدات ایران مبنی بر کاهش تعهدات به صورت گام به گام در حال اجرایی شدن است. دوشنبه بیست وهفتم خردادماه «بهروز کمالوندی» سخنگوی سازمان انرژی اتمی در جریان بازدید نمایندگان رسانه‌ها از مجتمع آب سنگین اراک در سخنانی هشدارآمیز به اعضای برجام، اظهار کرد: از امروز شمارش معکوس برای عبور از ذخیره ۳۰۰ کیلو اورانیوم غنی شده آغاز می‌شود و تا ۱۰ روز دیگر یعنی ۲۷ ژوئن (۶ تیرماه) از این سقف عبور می‌کنیم.
گزارش اخیر آژانس نیز از افزایش ذخایر ایران حکایت می‌کرد و نشان می‌داد تهران در تصمیم برجامی خود جدی است. دیروز سه شنبه نیز «علی شمخانی» دبیر شورای عالی امنیت ملی اعلام کرد از ۱۶ تیرماه، گام دوم کاهش تعهدات برجامی ایران در چارچوب بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام با جدیت آغاز خواهد شد.
در بخش‌هایی از یاداشتی که دبیر شورای عالی امنیت ملی انتشار داده، تعهدات برجامی اروپایی‌ها به شدت زیر سوال رفته است؛ تعهداتی که تنها بر روی کاغذ باقی مانده‌اند و تروئیکای اروپا تنها در سطح سیاسی خود را متعهد به آن می‌بینند.
به تازگی نمایندگان کشورهای انگلیس، فرانسه و آلمان پس از جلسه شورای امنیت بیانیه‌ای منتشر کرده و در آن ضمن ابراز نگرانی از تنش‌ها اخیر به وجود آمده در منطقه، بر تعهدشان نسبت به حفظ برجام و اجرای کامل قطعنامه ۲۲۳۱ شواری امنیت تاکید کردند.
البته به دنبال اقدامات گام به گام تهران در کاهش تعهدات برجامی، در هفته‌های اخیر شاهد تکاپوی مقامات اروپا همچون برگزاری کمیسیون مشترک برجام بوده‌ایم. افزون بر آن بعد سفر «هایکو ماس» وزیر امور خارجه آلمان که دوشنبه بیستم خردادماه به تهران انجام گرفت و دیدارهایی با رهبری و حجت الاسلام «حسن روحانی» رئیس جمهوری داشت، اینک خبرهای تازه ای از تکاپوی دیپلماتیک سران اتحادیه به گوش می‌رسد.
به تازگی خبرگزاری «رویترز» از سفر قریب الوقوع وزیران امور خارجه سه کشور اروپایی عضو برجام به ایران خبر داده‌اند؛ سفری که گفته می‌شود با طرح جدیدی برای نجات برجام همراه است تا بلکه مقامات جمهوری اسلامی را با سازوکارهای خود به اجرای کامل توافق هسته‌ای دلگرم و متعهد سازند.
تغییر رویکرد انگلیس از دیگر مواردی است که از نگرانی اروپا نسبت تنش‌های تهران- واشنگتن و اقدامات متقابل برجامی ایران حکایت می‌کند. تغییر رویکرد انگلیس از دیگر مواردی است که از نگرانی اروپا نسبت تنش‌های تهران- واشنگتن و اقدامات متقابل برجامی ایران حکایت می‌کند. به دنبال موضع گیری ترامپ و اتهام زنی وی به ایران مبنی بر دست داشتن در حمله به نفت کش‌ها در دریای عمان، «جرمی هانت» وزیر امور خارجه انگلیس آشکارا حمایت خود را از ترامپ اعلام کرد و گفت «دلیلی وجود ندارد که در ارزیابی آمریکا در مورد دست داشتن جمهوری اسلامی ایران در این حملات تردید کنیم.» وی در جریان انفجار کشتی‌ها در بندر فجیره نزدیک امارات نیز تاکید کرد که که کنار آمریکا خواهد ایستاد.
اما اینک چرخشی آشکار در سیاست خارجی انگلیس و سخنان هانت مشاهده می‌شود. وی دیروز سه شنبه در پارلمان بریتانیا با بیان اینکه انتظار ندارد آمریکا از این کشور بخواهد تا به جنگ با ایران بپیوندد، اظهار کرد «بریتانیا بعید است در کنار آمریکا علیه ایران جنگ کند».
کارشناسان بر این باورند برعکس آمریکا که معتقد است فشار بر ایران به مذاکره مجدد خواهد انجامید اما اروپا نگاهی متفاوت دارد. از نگاه سران بروکسل، تهدیدات و تحریم‌های آمریکا که اینک به تقابل ایران چه در زمینه اتمی و چه تحرکات میدانی منجر شده، ممکن است به تشدید تنش‌ها انجامیده و منطقه را به آشوب و ناامنی بکشاند برعکس آمریکا که معتقد است فشار بر ایران به مذاکره مجدد خواهد انجامید اما اروپا نگاهی متفاوت دارد. از نگاه سران بروکسل، تهدیدات و تحریم‌های آمریکا که اینک به تقابل ایران چه در زمینه اتمی و چه تحرکات میدانی منجر شده، ممکن است به تشدید تنش‌ها انجامیده و منطقه را به آشوب و ناامنی بکشاند؛ وضعیتی اسفناک که دامن اروپایی‌ها را نیز خواهد گرفت. از این رو آنها تکاپوی خود را برای برون رفت از این شرایط نابسامان آغاز کرده‌اند.
نظر شما