طرح تابستانه کتاب ۲۵ تیر تا ۳ مرداد ۹۸ اجرا می‌شود

وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از سال ۹۴، در اعطای یارانه نشر تغییراتی ایجاد و به جای تخصیص یارانه به ناشران، آن را به کتابفروشی‌ها اعطا کرد؛ طرح‌های تابستانه، عیدانه و پاییزه کتاب بر همین اساس طراحی و اجرا شد. در این طرح‌ها، علاقمندان می‌توانند با تخفیف از کتابفروشی‌ها کتاب بخرند و کتابفروشی‌ها میزان تخفیف را از وزارت فرهنگ دریافت می‌کنند. اما طرح یادشده آخرین بار پاییز گذشته اجرا شد و در نوروز ۹۸ چشم‌انتظاری علاقمندان به اجرای آن بی‌نتیجه ماند؛ اما طرح تابستانه کتاب در روزهای پیش رو میزبان کتابفروشی ها خواهد شد.

نیکنام حسینی پور عصر چهارشنبه در نشست هم اندیشی خانه کتاب در مورد برگزاری طرح تابستانه کتاب اظهارداشت: این طرح در کل کشور، ۱۰ روز و در شهر تهران ۸ روز برگزار می شود؛ زیرا در این طرح هدف ما توجه به کتابفروشی های محلی و کوچک بود.

وی ادامه داد: در طرح امسال با رویکرد قبلی تفکیک بین تالیفو ترجمه را لحاظ کرده ایم؛ البته آمار نشان می دهد تفاوت معناداری بین خرید کتاب های تالیف و ترجمه وجود ندارد ولی انجمن داستان نویسان و ناشران خواستند تخفیف کتاب های تالیفی بیشتر باشد و با این رویکرد تخفیف روی کتاب های تالیف ۲۵ و کتاب های ترجمه ۱۵ درصد خواهد بود و هر شهروند ایرانی با ارائه کد ملی خود می تواند یکصد هزارتومان کتاب بخرد.

وی همچنین بر مشارکتی بودن اجرای این طرح توسط کتابفروشی ها تاکید کرد: با توجه به محدودیت منابع از کتابفروشی ها می خواهیم در اجرای طرح مشارکت کنند؛ کتابفروشی هایی که بیش از ۱۰ میلیون تومان منابع مالی تخفیف به آنها اختصاص می یابد از ۶۰ درصد به بالا، کتابفروشی هایی با تخفیف های ۵ تا ۱۰ میلیون تومان بعد از ۴۰ درصد وارد مشارکتی شوند و خود در تامین منابع مالی تخفیف کمک کنند.

مدیر عامل موسسه خانه کتاب گفت: مشارکت کتابفروشی ها را از این جهت در طرح تدارک دیدیم که منابع تخصیص یافته به بعضی کتابفروشی ها گاه در روزهای اول و دوم پایان می یابد ولی خود آنها می خواهند طرح را ادامه دهند، با افزودن گزینه مشارکتی در طرح تابستانه خواستیم هم محدودیت منابع را کنترل کنیم و هم کتابفروشی ها روند فروش خود را با تخفیف تا پایان طرح ادامه دهند.

وی با اشاره به تلاش برای افزایش منابع این طرح نیز گفت: با نهادهایی خارج از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی رایزنی کرده ایم ولی هنوز موافقت این نهادها را کسب نکرده ایم که اگر موافقت کنند اعتباراتی به جمع اعتبارات طرح تابستانه ۹۸ افزوده می شود.

کتابفروش ها در صف اول ارتباط با مخاطبان هستند
وی با تاکید بر اهمیت توجه به همه حلقه های نشر از جمله پدیدآور، موزع، کتابفروش و مصرف کننده گفت: از برنامه ششم توسعه کشور تصمیم گرفته شد یارانه نشر از کانال کتابفروشی ها به مصرف کننده ها اختصاص داده شود به جای ناشران، بر همین اساس طرح های فصلی کتاب اجرا شد که به اذعان اکثر کتابفروش ها طرح های موفقی بوده اند.
حسینی پور گفت: این طرح ها هم عدالت فرهنگی و هم به مصرف کننده آزادی می دهد با اختیار خود انتخاب کند.

دوران حبس آمار گذشته است
وی همچنین به دست آمدن آمار فروش کتاب های مختلف را از برکات طرح های فصلی فروش کتاب دانست و افزود: آمار خام فروش کتاب ها در طرح در دست ماست و ناشران می توانند به خانه کتاب مراجعه کرده و با استفاده از این آمار ذائقه مخاطب را به دست آورند.
مدیر عامل خانه کتاب افزود: با اینکه آمادگی ارائه این آمار در خانه کتاب وجود دارد، تاکنون ناشری به ما برای گرفتن این آمار مراجعه نکرده است. بارها گفته ایم دوران حبس آمار گذشته و این آمار برای سیاستگذاری و برنامه ریزی به کمک ناشران می آید.
وی با اشاره به وجود انحرافات حداقلی در اجرای این طرح های فصلی گفت: بعضی کتابفروشی ها کتاب های غیرمشمول تخفیف را در این طرح می فروشند ولی کتاب های مشمول طرح را وارد سیستم می کنند و انحرافاتی از این دست جزئی وجود دارد؛ اما بحث نظارت بر اجرای طرح را به عهده خود کتابفروشی ها گذاشته ایم.
حسینی پور با اشاره به مطالبات کتابفروشی ها به عنوان یکی از طرف های اجرای این طرح گفت: نشر به شدت به یارانه وابسته است، تصیص اعتبارات هم با فاصله انجام می شود در سه ماه اول امسال یارانه نشر اصلاً تخصیص داده نشده است، با وجود همه این موارد سعی می کنیم سهم کتابفروشی ها را سریع تر تسویه کنیم.

دغدغه های تشکل های ناشران و پدیدآورندگان
در این جلسه همچنین شماری از ناشران و نمایندگان تشکل های نشر و پدیدآورندگان از جمله انجمن داستان نویسان استان تهران، نویسندگان کودک و نوجوان، کتاب های آموزشی، انجمن کتابفروشان انقلاب اسلامی، ناشران کتاب کودک و نوجوان، مدیر انتشارات شایسته تبریز و نماینده مجموعه شهر کتاب اصفهان نیز حضور داشتند و دغدغه های خود را نسبت به وضعیت بازار کتاب به طور کلی و طرح های فروش فصلی کتاب به شکل خاص بیان کردند.
فعالان صنعت نشر در این نشست انتقادات خود را نسبت به طرح های فصلی کتاب به این شرح برشمردند؛ یکسان نبودن یارانه ترجمه و تالیف کتاب ها، کم بودن زمان اجرای طرح، کافی نبودن اعتبارات در طرح، مشکلات نرم‌افزاری، تخلف ها در اجرای طرح توسط کتابفروشی ها، ضرورت تبلیغات کافی برای اجرای طرح، تدوین دقیق تر آیین نامه فروش برای رعایت بیشتر عدالت در اجرای طرح، بررسی دقیق تر برگزاری نمایشگاه های استانی، هیجانی برخورد نکردن با عناوین پرفروش و ناچیز بودن تخفیف ۱۵ و ۲۵ درصدی در طرح با توجه به گران شدن ۳۰ درصدی کتاب.
حسینی پور پس از شنیدن انتقادات فعالان حوزه نشر ابتدا آمارهای ۱۰ دوره قبلی طرح های فصلی را ارائه داد و گفت: طی ۱۰ دوره، ۸۰۰ کتابفروشی به طور متوسط در طرح شرکت کرده اند، بیش از یک میلیون و ۶۰۰ هزار نفر کتاب خریده اند و بیش از ۴ میلیون و ۱۰۰ هزاز کتاب فروخته شده که جمع فروش به بالای ۸۷ میلیارد تومان می رسد.
وی در مورد اعلام اسامی آثار پرفروش نیز گفت: اعلام کتاب های پرفروش حین اجرای طرح موجب هیجانی شدن بازار بود و از ۳ دوره قبل این روند را متوقف کردیم و آمار را بعد از برگزاری طرح اعلام می کنیم.
مدیر عامل خانه کتاب فاش شدت مواردی از قاچاق کتاب را یکی از نتایج طرح دانست و گفت: آمار فروش کتاب در شهرهای مختلف منجر به آشکار شدن مواردی از قاچاق کتاب در طرح های قبل شد.
وی در مورد انحرافات طرح اظهار داشت: کتابفروشی ها را دقیق رصد می کنیم تا غیر از کتاب اقلام دیگری فروش نرود. حسینی پور با تاکید بر طرح مشکلات ناشران و کتابفروشی ها ضمن اجرای این طرح ها گفت: ناشران باید حرفه ای شوند و ما نیز به سمت آمارهای کیفی برویم.
وی در مورد یکسان نبودن تخفیف کتاب های تالیفی و ترجمه نیز گفت: هدف ما توجه بیشتر به مسائل اهل قلم ایرانی است ولی اگر در نهایت به جمع بندی برسیم که بازخورد مثبتی در جامعه ندارد این روند را تغییر می دهیم.
مدیر عامل خانه کتاب با تاکید بر تلاش برای اجرای موفق طرح تابستانه کتاب ۹۸ از نویسندگان، مترجمان و اصحاب قلم و رسانه خواست ضمن تبلیغ برای این طرح با حضور در کتابفروشی ها طی ایام اجرای طرح به اجرای موفق آن و ایجاد شوروشوق خرید کتاب در روزهای گرم و طولانی تابستان تاکید کرد.