نمایشنامه از ریورساید تا دیوانگی با نام اصلی Between Riverside and Crazy، زندگی پیرمردی سیاه‌پوست را تصویر می کند که حاضر است برای پیروزی در شکایتش از شهردار، همه دارایی‌اش را به وکلا بدهد.
این نمایشنامه که به همت نشر نی و جعفر میرزایی و فرزانه غلامی به فارسی برگردان و روانه بازار شده است، ماجرایی پرکشش از تلاش‌های یک افسر بازنشسته پلیس (به نام والتر واشنگتن با نام دوم پاپ) را نشان می دهد که در آپارتمانی سه خوابه در خیابانی به نام ریورساید در محله منهتن نیویورک زندگی می کند. وی به تازگی همسر خود را از دست داده، اما مدت مدیدی است از شهردار نیویورک به دلیل شلیک شش گلوله توسط یک افسر پلیس سفیدپوست به او، شکایت کرده تا غرامت بگیرد.
ماجرای شکایت این پلیس سیاه پوست به رسانه‌ها کشیده است؛ اما مدتی است جاذبه ماجرا برای رسانه‌ها از بین رفته و شانس پیرمرد برای پیروزی در دادگاه کاهش پیدا کرده. او که نمی خواهد این شکست را بپذیرد، همچنان مصر است تا انتهای ماجرا پیش برود، حتی به قیمت بی‌خانمان شدنش. پیرمرد حاضر نیست بپذیرد به زودی یک بازنده خواهد بود.
در بخشی از این نمایشنامه می‌خوانیم: تو یه مرد مغروری. هشت سال پیش وقتی هر روز اسمت تو روزنامه‌ها بود و افکار عمومی متشنج و همه پر از خشم عدالت طلبی می‌شد، اون موقع می‌شد روی هر چیزی می‌خواستی بگیری اصرار کنی! ولی حالا چی؟ واقعیت اینه حالا هیچکی به جز خودت به پرونده اهمیت نمی‌ده.
در خلال این نمایشنامه مسائل اجتماعی دهه ۱۹۷۰ میلادی آمریکا نیز بازنمایی شده است؛ مجموعه‌ای از مسائل اجتماعی و مذهبی در قصه‌پردازی استیون ادلی گرگس وارد شده است که به‌جا و به‌حق در نمایشنامه گنجانده شده‌اند. در یکی از پرده‌های این نمایشنامه «پاپ» -شخصیت محوری نمایشنامه- از وضعیت سیاه پوستان در آمریکا پرده بر می‌دارد و نشان می‌دهد چطور سیاه پوست بودن او در به سرانجام نرسیدن پرونده مؤثر بوده است.
این شخصیت در دیالوگی تأثیرگذار می‌گوید: مساله سیاه بودن و سفیدبودن و آبی بودن نیست؛ مساله سبزه، شازده؛ مساله پوله، پول. اگر سفید بودم آنها خیلی وقت پیش پنج میلیون من رو داده بودند.
ناگفته پیداست این اثر چند بار اجرا و با اینکه با استقبال مردم عادی مواجه شده است، واکنش های مختلفی را از سوی منتقدان برانگیخته است.
نشریه راهنمای تئاتر نیویورک در نقدی به این اثر بعد از اجرای آن فوریه ۲۰۱۵، (زمستان ۹۵) می‌نویسد: جرجس در این نمایشنامه در مورد روح انسان و زندگی‌هایی می‌نویسد که خلاف جهت کلی جامعه حرکت می کنند و داستان هایی می آفریند که ما را به تفکر وامی‌دارند موضوعات حساسی در مورد نژاد و جنسیت یا عدالت، اما این داستان با مساله فقدان باورپذیری روبروست؛ به همین دلیل مخاطب سالن نمایش را در حالتی ترک می کند که این افراد در ذهن او هستند اما زمان زیادی باقی نخواهند ماند.
یا نشریه آنلاین آرت فاز آمریکا در نقد این اثر نوشته است: این نمایشنامه به هنری ترین شکل به مفهوم رویای آمریکایی می تازد، این مفهوم به شما می گوید اگر خوب کار کنید، اراده و به جامعه و ملیت خود ایمان داشته باشد، پیشرفت خواهید کرد و استعدادهای تان شکوفا می شود اما پاپ شخصیت اصلی این داستان با اینکه همه این مواهب را دارد در سن میانسالی و به دلیل یک اشتباه گرفتار حمله ای مسلحانه توسط یک پلیس می شود و از آن به بعد روند افول را طی می کند.
کوتاه از نویسنده
استیون ادلی گرگس (Stephen Adly Guirgis) (که به شهادت سایت های تلفظ اسامی صورت درست نام وی استیون عدلی جرجیس است) نمایشنامه نویس، فیلمنامه نویس، بازیگر و کارگردان پنجاه و دوساله آمریکایی است. وی عضو و مدیرهنری پیشین شرکت تئاتری لابیرنت LAByrinth Theater Company در نیویورک است. وی که از پدری مصری و مادری ایرلندی در نیویورک به دنیا آمده، دانش آموخته تئاتر در دانشگاه ایالتی نیویورک در شهر آلبانی است.
جرجیس پیش از این نمایشنامه های دیگری نیز نوشته و دست کم از سال‌های آخر دهه ۹۰ میلیادی آثاری را چاپ کرده است که یا به فارسی منتشر نشده اند یا با اسامی دیگری برگردانده و عرضه شده اند که یافتن آنها حتی در فهرست کتابخانه ملی نیز دشوار است. در عوض این اثر که جایزه پولیتزر و جایزه حلقه منتقدان تئاتر نیویورک و جایزه لوسیل لورتر را در سال ۲۰۱۵ کسب کرده است، پیش از این نیز به چشم مترجمان ایرانی آمده و در سال ۱۳۹۶ انتشارات یکشنبه به همت آراز بارسقیان و معین محب علیان آن را به فارسی برگردانده و به نام مابین محله‌ی ریورساید تا دیوانگی به مخاطبان ایرانی عرضه کرده است.
نظر شما