روزنامه ستاره صبح در این گزارش آورده است: با تائید کارشناسان «IUCN» در چهل و سومین اجلاس یونسکو، جنگل‌های هیرکانی، نامِ دومین پرونده ی جهانی میراث طبیعی ایران را از آن خود کرد تا طلسمِ ۱۳ ساله‌ی ثبت جهانی این پرونده بالاخره در کشوری که راه را برای ثبت جهانی‌اش باز نمی‌کرد، شکسته شود. روایتِ این طلسمِ ۱۳ ساله ازآنجا آغاز شد که جمهوری آذربایجان در سال ۲۰۰۵ میلادی (۱۳۸۴) پرونده‌ای تهیه‌کرده بود تا جنگل‌های هیرکانی را به‌صورت مستقل و به نام خود ثبت جهانی کند. با اعتراض ایران نسبت به این اقدام، یونسکو و «IUCN» (کمیته بین‌المللی حفظ میراث طبیعی و ارگان مشورتی یونسکو)، پرونده‌ی جمهوری آذربایجان را بررسی و درخواستِ آن را برای ثبت به‌صورت مستقل رد و اعلام کردند، با توجه به این‌که بیش از ۹۰ درصد جنگل‌های هیرکانی در ایران و بخش کوچکی از آن در کشور آذربایجان است، این کشور نمی‌تواند بدون مشارکت ایران «جنگل های هیرکانی» را ثبت جهانی کند.یونسکو و اتحادیه‌ی جهانی حفاظت از آثار طبیعی، با تأیید اهمیت این جنگل و با اشاره به فرامرزی بودن آن، اعلام کردند که این جنگل به عنوان یک اثر طبیعی مشترک میان ایران و جمهوری آذربایجان از سوی دو کشور برای ثبت به یونسکو ارائه شود.
برای نخستین بار پرونده جنگل های هیرکانی سال ۸۷ به صورت مشترک با کشور آذربایجان برای ثبت در فهرست آثار جهانی یونسکو مطرح شد که این پرونده در آن زمان به دلیل برخی مشکلات معلق و ریفر (ارجاع داده‌شده) شد. در ابتدای کارِ تهیه پرونده ایران و آذربایجان اختلاف نظرهایی بین دو کشور وجود داشت و برطرف شدن این اختلاف‌نظرها به کشور آذربایجان برمی‌گشت. ثبت جهانی «هیرکانی» مدتی در سکوت گذشت تا سال ۱۳۹۴ که ایران اقدامات جدیدی برای پرونده‌ی «جنگل های هیرکانی» آغاز کرد و بار دیگر از سرگیری مذاکرات ایران و آذربایجان برای رسیدن به نقاط مشترک مطرح شد تا چطور این پرونده را با همکاری یکدیگر تدوین و به صورت مشترک به یونسکو بفرستند، بنابراین در قدم نخست پیش بینی شد تا چند ماه بعد یعنی اواخر سال ۱۳۹۴ ایران و آذربایجان وارد مذاکره شوند و اگر مخالفتی نبود روند ثبت پرونده جلو برود. قدم‌ها برداشته شدند، اما مخالفت ها یا شاید بهانه‌هایی که آذربایجان برای تهیه و چگونگی تدوین پرونده مطرح می‌کرد ازجمله درخواست برای مدیریت پرونده آن‌هم در شرایطی که کمتر از پنج درصد از مساحتِ این جنگل در این کشور است و ۹۵ درصد دیگر آن در استان های مختلف ایران قرار دارد، باعث شد تا ارجاع پرونده به یونسکو معلق بماند.
سرانجام به دلیل نرسیدن به یک نقطه‌نظر مشترک بین ایران و آذربایجان، ایران تصمیم گرفت تا به صورت مستقل پرونده‌ی «جنگل های هیرکانی» را به یونسکو بفرستد؛ در همین ارتباط در طول دو سه سال گذشته، جلسات مختلف تمرینی در ۵ استان گیلان، گلستان، سمنان، مازندران و خراسان شمالی که جنگل در آنها پراکنده است، برگزار کرد و برنامه‌ریزی و هماهنگی ها توسط کمیته کارشناسی پرونده «جنگل های هیرکانی» برای آماده سازی زیرساخت های لازم، پیش از ورود ارزیابان کمیته بین‌المللی حفاظت از طبیعت (iucn) به ایران آغاز شدند.
هرچند با ارسال پرونده به یونسکو، برخی مسئولان میراث فرهنگی از احتمال وجود چالش هایی در خصوص ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی با توجه به پیشینه‌ی ثبتِ آن خبر می‌دادند، اما بالاخره بعد از بررسی پرونده‌ی «پناهگاه پرندگان مهاجر در امتداد ساحل دریای زرد بوهایی در خلیج چین»، به‌سرعت بیست و چهارمین اثر ملموس و دومین اثر طبیعی ایران بارأی کارشناسان «IUCN» و یونسکو در فهرست میراث طبیعی جهانی ثبت شد.
نظر شما