پوتین که سخنان وی بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های جهان داشت، خاطر نشان کرد: اخباری درباره اعزام تروریست‌ها از ادلب سوریه به لیبی وجود دارد که اگر درست باشد، بسیار نگران کننده خواهد بود و روسیه خواستار آتش بس در لیبی و شروع گفت و گوها بین طرف‌های درگیر در این کشور است.
کشور آفریقایی لیبی از زمان سرنگونی "معمر قذافی" دیکتاتور سابق این کشور در سال ۲۰۱۱ میلادی به دو دولت موازی در شرق و غرب تقسیم شده است که "دولت وفاق ملی" به ریاست «فایز السراج» در طرابلس و غرب لیبی تشکیل شده و مورد حمایت جامعه جهانی است و دولت شرق در شهر "طبرق" به نخست وزیری «عبدالله الثنی» و «عقیله صالح» رئیس مجلس نمایندگان که اعلام موجودیت کرده و ژنرال "خلیفه حفتر" از آنها حمایت می‌کند.
حفتر که از نزدیکان قذافی دیکتاتوری سابق لیبی بود، پس از آغاز قیام مردمی علیه وی در سال ۲۰۱۱ در مقابل دوست پیشین خود قرار گرفت و از همان سال نیز برای کسب قدرت، نیروهایی را با کمک سه کشور عربستان، امارات و مصر گردآوری و در مقابل حکومت مرکزی صف آرایی کرد.
در همین حال سوریه نیز از اسفند ماه ۱۳۸۹ درگیر بحران ناشی از حمایت برخی از همسایگان این کشور و کشورهای غربی و عربی در کنار رژیم صهیونیستی از تروریست‌ها بود که اکنون وارد نهمین سال خود شده است.
بحران در این کشور در سال‌های اخیر تا آنجا پیش رفت که ۸۰ درصد از خاک سوریه در اشغال تروریست‌ها قرار گرفت و به دنبال برخی تحولات در صحنه درگیری‌های نظامی و ورود دو کشور دوست به سوریه بنا به خواست دولت قانونی دمشق، ورق برگشت و اکنون کمتر از ۲۰ درصد خاک سوریه در اشغال تروریست‌ها قرار دارد که بخشی از آن در شمال غرب این کشور شامل استان ادلب و بخش دیگر در شمال شرق است که مناطق کردنشین سوریه است.
در جریان درگیری در مناطق مختلف مرکزی و جنوبی سوریه در اثنای بحران در این کشور بر اساس توافق‌های انجام شده قرار بر این شد که تروریست‌ها با بر زمین گذاشتن سلاح‌های سنگین خود و همراه داشتن سلاح‌های سبک از مناطق درگیر به همراه خانواده با توجه وجود اختلاف بین آنان و جلوگیری از بروز درگیری به دو منطقه در شمال سوریه (جرابلس و ادلب) منتقل شوند که استان ادلب یکی از آنها بود.
در جریان این اقدامات ۱۴۶ هزار تروریست از یکصد گروه فعال طی چند سال از سراسر سوریه به شمال غرب این کشور منتقل شدند و از سال ۱۳۹۷ که نیروهای نظامی سوریه عزم خود را برای آزادی تمام خاک این کشور جزم کردند، برخی طرف‌ها مانند ترکیه به بهانه‌هایی مانند راه افتادن سیل جدید آوارگان از سوریه مانع از ادامه عملیات نظامی این کشور علیه تروریست‌ها شدند و در نهایت نیز توافق بین روسیه و ترکیه در سوچی برای ایجاد منطقه حایل در شمال غرب سوریه نیز نتوانست موجب از بین رفتن خطر تروریست‌ها شود و آنان به دنبال عدم تمکین از ترکیه اقدام به برخی اقدامات نظامی علیه نیروهای نظامی سوریه در مناطق مسکونی در این کشور کردند.
در ماه‌های اخیر بارها مناطق مسکونی در اطراف ادلب مانند حلب، حماه و لاذقیه با موشک و خمپاره از سوی تروریست‌ها هدف قرار گرفتند که ارتش سوریه نیز به این اقدامات پاسخ داده و با بمباران مراکز تجمع و محل‌های استقرار خمپاره، آنان را نابوده کرده است.
اکنون با اصرار و پافشاری سوریه برای آزادی ادلب و تاکید روسیه بر لزوم اجرای توافق سوچی و از بین رفتن خطر تروریست‌ها در سوریه که پایگاه‌های نظامی این کشور را در "حمیمیم" مورد حمله قرار می‌دهند، حامیان تروریست‌ها راهی جز انتقال آنان به مناطق دیگر بحران زده در کشورهای مختلف جهان نظیر افغانستان و لیبی ندارند که در این میان با توجه به اوضاع لیبی و بروز تنش بین ترکیه و عربستان بر سر قتل "جمال قاشقچی" روزنامه نگار سعودی در کنسولگری عربستان در استانبول از سوی مأموران عربستان با اره برقی و حضور هر دو این کشورها در بحران لیبی انتقال تروریست‌ها شاید بتواند صحنه درگیری‌ها را در این کشور به نفع دولت قانونی تغییر دهد.
به تازگی در جریان درگیری‌ها در لیبی ۶ نفر از اتباع ترکیه از سوی نیروهای حفتر ربوده شدند و جنگ لفظی میان این گروه با ترکیه بالا گرفته است و از نظر کارشناسان با توجه به افزایش تنش بین آنکارا – ریاض این احتمال وجود دارد که آنان که زمانی از تروریست‌ها در سوریه به صورت مشترک حمایت می‌کردند، اکنون در نقطه مقابل قرار گرفته و این بار با توسل به همین تروریست‌ها در برابر هم قرار بگیرند.
هدف آنکارا از این اقدامات رهایی از دست تروریست‌های یاغی عضو گروهک‌های مختلف و تغییر معادلات شمال آفریقا به نفع خود است تا هم مشکلات خود را در مناطق مرزی جنوب و هم مرز با سوریه حل کرده و هم خطر احتمال ورود این افراد در صورت بالا گرفتن عملیات نظامی سوریه به ترکیه را کاهش دهد.
در ماه‌های اخیر یکی از نگرانی‌های آنکارا حضور تروریست‌هایی است که در یک دهه گذشته دستشان به خون سوری‌ها و نیروهای نظامی آلوده شده و با توجه به آموزش‌های نظامی گسترده به آنان در صورت ورود به ترکیه ثبات و امنیت این کشور را به خطر خواهند انداخت و حتی شنیده شده که تروریست‌ها با حفر تونل‌هایی بین سوریه و ترکیه تصمیم دارند در صورت تنگ شدن عرصه در سوریه و جلوگیری از ورود به ترکیه به خاطر استقرار نیروهای نظامی این کشور در مرز از طریق این تونل‌ها وارد ترکیه شوند.
از سوی دیگر ترکیه اکنون بشدت درگیر خرید سامانه "اس – ۴۰۰ " از مسکو است و نمی‌خواهد چندان بر سر موضوعات سوخته نظیر تروریست‌های مستقر در ادلب، مناسبات خود را با روسیه دچار مشکل کند و روی همین اصل تلاش می‌کند تا با انتقال تروریست‌ها به لیبی خود را از دست آنان و تبعات ناشی از ادامه حمایت‌ها رها کند، ولی به نظر می‌رسد سخنان اخیر پوتین برای آنکارا تا حدودی غیر منتظره بوده است.
البته با توجه به اینکه در آینده نزدیک نشست سران سه کشور جمهوری اسلامی ایران، روسیه و ترکیه به عنوان کشورهای ضامن در ارتباط با بحران سوریه برگزار می‌شود؛ از هم اکنون با توجه به ابراز نگران روسیه از روند تحولات در لیبی؛ به نظر می‌رسد یکی از محورهای اصلی و اختلافی این نشست انتقال تروریست‌ها از ادلب به لیبی باشد.
از دیدگاه کارشناسان اکنون بحران در لیبی به نقطه اختلاف بین مسکو و آنکارا تبدیل شده که در صورت ادامه این روند و اصرار مسکو بر پایان آن؛ می‌تواند به بروز تنش نیز منجر شود که در این میان نفع همه آنها به سود سوریه خواهد بود که خود را از دست تروریست‌ها بدون هرگونه عملیات نظامی رها کرده و می‌تواند توان خود را برای حل معضل مناطق شمال شرق معطوف کند.
ذکر این مطلب نیز لازم است که با توجه به حضور چندین هزار از اتباع "ایغور" چین در مناطق شمال غرب سوریه در صورت انتقال آنان به لیبی نیز به خاطر حساسیت‌های چین بین آنکارا و پکن نیز تنش‌هایی ایجاد شود، چون چین بشدت نگران بازگشت احتمالی این افراد به این کشور و خطرات ناشی از آن برای امنیت و ثبات خود است.
نظر شما