روزنامه آرمان در گزارشی نوشت: در این رابطه رئیس انجمن جنگل‌بانی ایران گفته است: اینکه بخواهیم همین روند کنونی را ادامه دهیم و فکر کنیم با ثبت جهانی کسی خواهد آمد و جنگل‌های هیرکانی را از مرگ حتمی نجات خواهد داد به هیچ‌عنوان درست نیست. هادی کیادلیری همچنین خاطرنشان کرد: متأسفانه یک نوع نگاه بسیار سطح پایین و شرم‌آور به جنگل‌ها حاکم بود از این بابت که ما حتی آنها را محل زباله کرده بودیم. یعنی جنگلی که الان ثبت جهانی شده و یک اثر طبیعی و میراث جهانی به شمار می‌رود دپوی زباله ما هم هست.
با توجه به این صحبت‌ها باید به این امر اشاره کرد که سستی خاک، نابودی حیوانات، سیل‌های ویرانگر، حمله شن‌های روان و توسعه بیابان‌ها، خشکسالی، شیوع انواع آفت‌ها، بیماری‌های مضرّ، همه در گروه حفظ جنگل‌هاست. امروزه از درختان چهار باغ اصفهان، باغ‌های قصردشت و شمیران دیگر خبری نیست، حالا سایه درخت یک آرزو شده است و برج‌ها جای آنها را گرفته‌اند. باغ‌های اطراف شهر و جنگل‌ها نیز یا دچار حریق شده‌اند، یا به دام زمین خوارها گرفتار شده‌اند.
باغ‌هایی که ویلا می‌شود
پروفسور پرویزکردوانی در این رابطه می‌گوید: باغ یعنی درخت، درختان در سراسر کشور وجود دارند، چه مناطق کوهستانی و خوش آب و هوا، چه مناطق گرمسیری خوزستان و بوشهر و چه در مناطق کویری مانند شیراز و اصفهان، این درختان در شهر نقش مهمی را ایفا می‌کردند. سابقا شمیران، ریه تهران بود و کرج محلی برای ییلاق پایتخت نشین‌ها. اما بیشتر این باغ‌ها کاربری اراضی داشته‌اند و به نابودی کشیده شده‌اند. البته درختان و باغ‌ها تنها به این دلیل نابود نشدند؛ بلکه دلایل دیگری هم وجود داشت. یکسری از این باغ‌ها به خاطر ندانم کاری مردمی و مسئولان نابود شدند، مثل باغ‌های کرمان که قدمتشان برمی گردد به دوره قاجاریه، یا باغ فین کاشان که ۲ سالی است رو به نابودی رفته است. کارشناسان نقش مهمی در خشک شدن باغ فین کاشان داشتند، آنها گفتند پای درختان خاک ریخته شود، درحالی که نمی‌دانستند درختان از ریشه‌شان نفس می‌کشند و این خاک ریختن راه نفس کشیدن آنها را گرفت و رو به خشکی رفتند. کسب و کار نیز نقش مهمی در نابودی درختان دارند، هر جا درختی است، به آن معناست که آب و سرسبزی وجود دارد. افراد جویای کسب و کار به سراغ این مناطق رفتند تا به کمک درختان برای خود پولی دست و پا کنند.
پدر علم کویرشناسی و جغرافیدان ایرانی در این رابطه ادامه می‌دهد: منطقه شمیران در قسمت شمال تهران، یکی از مناطقی بود که قربانی جویندگان پول و کار شد. هتل‌داران و رستوران داران بیشترین افرادی بودند که به سراغ این ماجرا رفتند. در مشهد ۳۰ تا ۴۰ هزار هکتار باغ، تبدیل به ویلا و ساختمان شده است. در تبریز و اصفهان و شیراز نیز وضعیت به همین صورت بود. ویلاها حتی به مناطق ییلاقی کرج هم رحم نکرده‌اند.او در ادامه افزود: جاده شمال و جاده‌ای که به سمت قزوین کشیده شده است، باعث تخریب این باغ‌ها شده است. حالا کرج مهدمهاجران شده و هزاران مهاجر در آن زندگی می‌کنند، حضور این افراد باعث افزایش ساخت و ساز در این شهر شده و دلیل دیگری برای از بین رفتن درختان رقم خورده است.دزفول یکی دیگر از شهرهایی است که این روزها قربانی ساخت و ساز شده است. درختان این قطعه از ایران محو می‌شوند و جای آن را ویلا گرفته است. برج‌های چند طبقه نه تنها خودشان جای درختان را می‌گیرند بلکه زیربنای چند طبقه‌ای آنها باعث می‌شود که درختان خاکی را نداشته باشند تا ریشه‌هایشان را در آن بدوانند. از طرفی حضور این خانه‌های بدون صاحب و بلاتکلیف باعث بی‌توجهی به درختان می‌شود، آنقدر که درختان مقابل خانه‌های خالی و در حال ساخت، به انتظار آب می‌مانند تا ریشه‌هایشان خشکیده شود.
زمین خواری قاتل درختان
زمین خواری اما یکی دیگر از راه‌های از بین بردن درختان است. گردنه حیران، مرز بین اردبیل و گیلان، این روزها پرونده قطوری برای خودش تشکیل داده است. پرونده‌ای که طبق اعلام رسانه‌ها و سایت‌های رسمی، حدود ۱۰۰ هکتار از زمین‌های بکر گردنه حیران به‌طور غیرقانونی صرف ویلاسازی‌میلیاردی شده است. اما حیران تنها منطقه یا جایی نبود که قربانی این ماجرا شد، به‌طور کلی مناطق شمالی کشور نخستین محل‌هایی هستند که ردپای زمین خواران را می‌توان در آنها دید. هر چند اسفندماه سال قبل و به‌دنبال صحبت‌های رهبری، قوه قضائیه به جد وارد عمل شد و هر روز شاهد تشکیل پرونده‌هایی هستیم که در این خصوص تشکیل می‌شوند.
حالا خرید زمین و تغییر کاربری کار ساده‌ای شده و از آن ساده‌تر ساخت و ساز روی این زمین هاست، البته هر کدام به اسم و مدلی برای خود. یکی به نام زمین خواری، دیگری تصرف عدوانی و دیگری نام باغ شهر را به خود اختصاص می‌دهد، اما چیزی که مهم است این است که جواب تمام اینها یک چیز است و آن پیش درآمد نابودی درختان است. پروفسور کردوانی در این رابطه می‌افزاید: مردم دنیای امروز برای فرار از آپارتمان‌نشینی، طرحی را مد کردند به نام باغ شهر، ساخت بنا داخل یک باغ، اما بعد این بناهای کوچک به برج‌هایی تبدیل شد که یواش یواش زمین‌ها را بلعیدند و درختان را از بین بردند.
وضعیت قطع درختان در کاخ‌های سلطنتی هم چندان رو به راه نیست. به بهانه تأسیسات، درختان یکی یکی در حال قطع شدن است. گاهی اوقات هم مالکانی که تصمیم دارند خانه را بسازند برای آنکه جریمه‌های سنگین قطع درخت را نپردازند، به عمد به درخت‌ها آب نمی‌دهند تا خشک شوند به این صورت از هزینه پرداخت جریمه و قوانین مربوط به آن برای ساخت و ساز در خصوص ملکی که درخت دارد، رها می‌شوند.
آژیر نابودی درختان
هر سال یک و نیم‌میلیون هکتار (۹ درصد) از خاک‌های مرغوب ایران به بیابان تبدیل می‌شود و سالانه یک تا یک و نیم هکتار به مساحت کویرهای ایران افزوده می‌شود. جنگل‌های ایران نیز وضعیت بهتری ندارند، به‌طوری که در هر ثانیه ۳۶۰ متر مربع از سطح جنگل‌ها و مراتع کشور تخریب می‌شود. به بیان دیگر در هر ۵ سال یک‌میلیون هکتار از جنگل‌های ایران نابود می‌شود. یا سالانه یک و نیم‌درصد از جنگل‌های ایران از دست می‌رود. اگر این روند ادامه یابد در ۶۰ سال آینده اثری از جنگل‌های امروزی ایران باقی نخواهد ماند.
کشور ایران در حال حاضر بین ۵۶ کشور دارای جنگل در جهان، مقام چهل و پنجم را داراست. بر پایه گزارش کارشناسان فائو (سازمان خواروبار و کشاورزی ملل متحد) چنانچه سطح جنگل‌های یک کشور از ۲۵ درصد خاک آن کمتر شود آن کشور از نظر وضعیت محیط زیست انسانی در وضعیت بحرانی به سر می‌برد. این درحالی است که سطح پوشش جنگل و مرتع در ایران ۷.۵ درصد از مساحت کشور است. حال با این شرایط فاجعه‌انگیز، چه باید کرد، آژیر نابودی درختان به صدا درآمده است و باید کاری برای مقابله با این بحران انجام داد.
نظر شما