روزنامه اعتماد در یادداشتی به قلم علی بیگدلی آورد: وجه اول آن به تلاش اتحادیه اروپا برای حفظ برجام بازمی‌گردد و از آن به عنوان یک نمایش قدرت در برابر ایالات‌متحده امریکا استفاده کند تا امریکا مسلط بر نظم بین‌المللی نشود. اکنون دونالد ترامپ رییس‌جمهوری امریکا شدیداً مخالف اتحادیه اروپاست و با خارج شدن بریتانیا از اروپا، این احتمال وجود دارد که اتحادیه ضعیف‌تر از گذشته شود.
اما امانوئل ماکرون رییس‌جمهوری فرانسه قصد دارد اقداماتی را انجام دهد تا اجازه ندهد حیثیت اروپا ازبین برود و کماکان چارچوب اتحادیه در برابر امریکا حفظ شود، بنابراین ملاقاتی که در حاشیه اجلاس گروه ۲۰ در اوزاکای ژاپن میان ماکرون و ترامپ صورت گرفت، قرار بر این شد که ایالات‌متحده تاحدی از فشارهای خود روی ایران را کاهش دهد و فرانسه یک پادرمیانی انجام دهد که هم انتظارات ایران برآورده شده و هم جلوی خروج ایران از برجام گرفته شود.
اما وجه دیگری که در این سفر با آن مواجه هستیم به مسائل داخلی فرانسه بازمی‌گردد. امانوئل ماکرون با مشکلات فراوانی روبه‌رو است که ازجمله آن می‌توان به بحث تظاهرات جلیقه‌زردها اشاره کرد. ماکرون به دنبال پیروزی است تا نقطه ضعفی که حاصل حضور جلیقه‌زردها در خیابان‌هاست، جبران شود. از سوی دیگر نیز فعالیت می‌کند تا در دور بعدی وارد انتخابات شود و جلوی مارین لوپن به عنوان رهبر راست‌های افراطی فرانسه را در انتخابات بگیرد، زیرا با فعالیتی که جلیقه‌زردها طی ماه‌های گذشته در داخل فرانسه انجام دادند، شانس پیروزی احتمالی خانم لوپن در انتخابات بعدی ریاست‌جمهوری را به‌شدت افزایش داده است.
از سوی دیگر دولت امریکا نیز به این نتیجه رسیده که فشارهای اقتصادی و تحریم‌ها نتوانسته به آن انتظاراتی که داشته، پاسخ دهد و ایران را مجبور کند به میز مذاکره بازگردد و ناکامی ترامپ هم در کره‌شمالی و هم در ونزوئلا، موجب شده به موقعیت ژئواستراتژیک ایران توجه بیشتری داشته باشد و روی آن مانور دهد و ایران را به نحوی وارد مذاکره کند. از طرفی ما هم تمایل داریم تا فشارهای اقتصادی از روی مردم برداشته شود. حال اینکه نماینده آقای ماکرون در ایران چه پیام‌هایی دارد، چندان مشخص نیست و باتوجه به صحبت‌هایی که آقای ماکرون با آقای روحانی انجام داده باید دید چه قول و قرارهایی با یکدیگر داشته‌اند. البته پس از برداشته شدن گام دوم کاهش تعهدات ایران در برجام شاهد محکومیت این اقدام ایران از سوی فرانسه و شخص آقای ماکرون بودیم.
از طرفی فرانسوی‌ها باید رویه‌ای را در پیش بگیرند که هم امریکا و هم اسراییل و عربستان‌سعودی را نیز راضی کنند. فرانسه سالانه باتوجه به فروش سلاحی که در منطقه خاورمیانه دارد، ملاحظات خاصی را رعایت می‌کند تا این منافع را از دست ندهند. همین موارد ابهام در شرایط را بیشتر می‌کند و مشخص نیست نماینده آقای ماکرون حامل چه پیام‌هایی است و آیا این پیام‌ها می‌تواند مقام‌های ما را راضی کند که گام‌های بعدی کاهش تعهدات در برجام را بردارند یا خیر. از طرفی دیگر نیز باید دید که آیا فرانسوی‌ها قادر خواهند بود که امریکایی‌ها را راضی کنند که فشار تحریم‌ها را از روی ایران کاهش دهند یا خیر.
در حال حاضر بحث ظرفیت‌های اتحادیه اروپا در حفظ برجام از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. اتحادیه اروپا تلاش فراوانی را به کار بسته تا برجام را حفظ کند. دلیل اصلی سیاسی آن هم این است که اروپایی‌ها نمی‌خواهند اتحادیه در برابر امریکا و به‌خصوص شخص ترامپ ضعیف جلوه کند، زیرا ترامپ در ملاقاتی که با مقام‌های بریتانیایی داشت عنوان کرد که خارج شدن از اتحادیه بهترین تصمیم بریتانیایی‌ها خواهد بود و این موضوع نشان داد ترامپ روی خوشی به اتحادیه اروپا ندارد و فرانسه که خود بنیانگذار اتحادیه اروپاست، تلاش می‌کند تا اتحادیه اروپا را به هر شکل ممکن حفظ کند تا اتحاد اروپایی در برابر خودخواهی‌های ترامپ از بین نرود.
از سوی دیگر انتظارات ایران هر چند به‌طور کامل در چارچوب برجام و حق ایران است اما نباید فراموش کرد این توقعات در حد و اندازه‌های اتحادیه اروپا - با توجه به مراوده‌اش با امریکا- نبوده و برای آنها به‌شدت سنگین است، به‌خصوص درمورد بحث فروش نفت و ایجاد یک شبکه بانکی برای نقل و انتقال پول، برای اتحادیه اروپا بسیار سنگین است. اتحادیه اروپا ضمن اینکه باید امریکا را نیز راضی کند باید گوشه‌چشمی به عربستان و اسراییل داشته باشد، بنابراین اگر مساله صدور نفت ایران به اروپا عملیاتی شود در حقیقت کمر تحریم‌های امریکا شکسته می‌شود و اگر شبکه‌ها و اتصالات بانکی نیز برقرار شود، می‌تواند یک شکست بزرگ‌تر برای تحریم‌های امریکا باشد. اما در حقیقت اروپایی‌ها توانایی آن را ندارند که این دو انتظار را برآورده کنند، بنابراین باید دید که آیا اروپایی‌ها می‌توانند یک راه میانه را ایجاد کنند که طرف ایرانی از شرایط راضی شود که پیدا کردن آن کار بسیار بسیار مشکل است، بنابراین تردیدهای فراوانی وجود دارد که نماینده آقای ماکرون بتواند دست پر از ایران خارج شود.
دلیل آن هم این است که آقای ماکرون اگر در برابر امریکا شکست بخورد، این شکست به معنی پیروزی راست افراطی و شخص خانم مارین لوپن خواهد بود و بارها شاهد آن بودیم که دونالد ترامپ شخصاً از خانم لوپن تجلیل به عمل آورده است و باتوجه به راه افتادن موج راست افراطی در اروپا اگر این موج در فرانسه و آلمان به پیروزی برسد باید فاتحه اتحادیه اروپا را خواند و به همین دلیل است که از جهت سیاسی برای فرانسه بسیار مهم است تا بتواند یک برگ برنده در برابر امریکایی‌ها نشان دهد، بنابراین می‌توان گفت که حفظ برجام توسط اروپا می‌تواند سدی جدی در برابر موج افراط‌گرایی در اروپا باشد، چراکه اول می‌تواند جلوی ترامپ را به عنوان نماد برجسته‌ای از راست افراطی بگیرد و از طرفی هم می‌تواند موقعیت اتحادیه اروپا را در مقابل امریکا محکم‌تر از گذشته کند.
نظر شما