تلاش امارات برای خروج از باتلاق یمن

در روزهای اخیر خبرهای مختلفی درباره خروج بخشی از نیروهای امارات از یمن منتشر شده که دلیل آن شکست های پی درپی ائتلاف عربی – آمریکایی به سرکردگی عربستان در تجاوز به یمن می باشد.

هرچند هنوز خروج نیروهای متجاوز اماراتی از یمن به طور رسمی اعلام نشده، اما به نوشته روزنامه لبنانی "الاخبار" به نظر می‌رسد حاکمان ابوظبی پس از آنکه "آتش به داخل خانه‌هایشان رسیده" تصمیمی راهبردی گرفته‌اند و برای دور کردن این آتش، دست به دامن تهران و مسکو شده‌اند.

الاخبار در این باره می نویسد، امارات به دنبال فهم وضع خود در قبال ایران و یمن، تصمیم گرفت به صورت آبرومندانه! از یمن خارج شود و برای همین یک نماینده به تهران فرستاد و سه پیشنهاد به ایران داد.

این روزنامه در گزارش خود می افزاید، پس از انفجارهایی که کشتی‌های تجاری و نفتکش‌ها در بندر فجیره امارات را در تاریخ ۱۲ ماه می (۲۲ اردیبهشت) هدف قرار داد، هیأتی امنیتی از امارات به ایران سفر کرد، اما پاسخ قاطعی که شنید این بود "پس از اینکه شما خطوط قرمز را زیر پا گذاشتید، دیگر چیزی نزد ما باقی نمانده که بر سر آن با شما مذاکره کنیم".

الاخبار می نویسد، بر اساس اعلام منابع دیپلماتیک مطلع، هیأت عالی‌رتبه اماراتی پیشنهادی با خود (برای تهران) داشت که اماراتی‌ها در آن زمان فکر می‌کردند، غیرقابل رد است؛ این پیشنهاد شامل سه بند بود: بازگرداندن روابط میان دو کشور بر اساس روال قبلی، تأمین حمایت مشترک دو طرفه از گذرگاه‌های دریایی تا (امنیت) جریان (انتقال) نفت از تمام کشورهای (حاشیه) خلیج (فارس) تأمین شود و سوم که مهم‌ترین بند است، آمادگی امارات برای ترک یمن بود.

در ادامه گزارش این روزنامه لبنانی آمده، اماراتی‌ها پس از آنکه جواب قاطع ایران را شنیدند باز هم ناامید نشدند و زمانی که "عبدالله بن زاید" وزیر خارجه امارات در ۲۵ ژوئن گذشته (۴ تیر) به روسیه سفر کرد، خواستار میانجی‌گری مسکو برای (راضی کردن) ایران شد، اما جواب همان بود، "چیزی نزد ما وجود ندارد که بر سر آن مذاکره کنیم"؛ برای ایرانی‌ها آشکار شده که ابوظبی دنبال «استراتژی خروج» از باتلاق یمن است و می‌خواهد آن را بخرد؛ این یعنی اینکه اینچنین کالای کسادی در بازار تهران خریدار ندارد.

روزنامه نیویورک‌تایمز نیز در گزارشی در همین زمینه نوشته است، خروج نیروهای اماراتی از یمن ضربه‌ای به تلاش‌های سعودی در این کشور جنگ‌زده می باشد.

در این گزارش که توسط "دکلان والش" و "دیوید د کرک پاتریک" تهیه شده، آمده است، امارات طی ۴ سال گذشته بخشی حیاتی در جنگ تحت فرماندهی عربستان سعودی در یمن بود، به نحوی که حمایت‌های نظامی و مالی تقدیم و هزاران سرباز را در جنگ علیه انصارالله گسیل کرد. نیروهای اماراتی بیشترین نقش را در این عملیات جنگی داشته‌اند و الان تصمیم گرفته‌اند که دیگر نمی‌تواند بیشتر از این در جنگ مشارکت کنند.

این دو روزنامه‌نگار ابراز عقیده کرده‌اند که امارات متحده عربی به سرعت نیروهایش را از یمن خارج خواهد کرد و بدین گونه به صورت دیرهنگام اعتراف کرد که در جنگ ویرانگری، که در آن هزاران غیرنظامی کشته شدند و یمن را به بزرگ‌ترین فاجعه انسانی تبدیل کرد، نمی‌توان پیروز شد.

هفته‌هاست که اماراتی‌ها می‌گویند که نیروهای‌شان را، که شمارشان چند سال قبل ۵ هزار سرباز تخمین زده شد، به صورت مرحله‌ای و جزئی خارج می‌کنند. ولی دیپلمات‌های غربی و عربی می‌گویند که امارات به شکلی واضح از شمار نیروهای‌ش در یمن کاسته و تصمیم ترک میدان یمن به خاطر هزینه گزاف جنگ اتخاذ شده، حتی اگر این عقب‌نشینی، به معنای خشمگین کردن همپیمانان سعودی‌شان باشد.

در ماه گذشته، اماراتی‌ها حجم حضورشان را اطراف بندر الحدیده در غرب یمن که نیروهای انصارالله در آن استقرار دارند، ۸۰ درصد کاهش دادند، این بندر میدان جنگ در سال گذشته بود که اماراتی‌ها و همپیمانان‌شان برای سیطره بر آن تلاش می‌کردند.

طبق گفته یک مقام مطلع به روند این عقب‌نشینی، بالگردهای نظامی و تسلیحات سنگین امارات از این منطقه خارج شده‌اند به نحوی که انجام هرگونه عملیات نظامی جدید اطراف این بندر استراتژیکی، که بخش اعظمی از کمک‌های انسانی از آن عبور می‌کند، بعید است.

یک مسئول برجسته اماراتی در توجیه این گام کشورش، گفت که این عقب‌نشینی تلاشی برای حمایت از روند سیاسیِ زیر نظر سازمان ملل متحد است.

وی با بیان این‌که "تعهدمان به یمن همچنان به قوت خود باقی‌ست"، عنوان کرد: نیروهای اماراتی ۹۰ هزار سرباز یمنی را آموزش داده‌اند تا بتوانند خلأ را در صورت خروج اماراتی‌ها پُر کنند.

«مایک هیندمارچ» ژنرال بازنشسته استرالیایی، که فرمانده گارد ریاستی امارات را بر عهده دارد، اخیراً در نشستی اعلام کرد که جنگ در یمن به باتلاقی تبدیل شده است. او حوثی‌ها (انصارالله) را «ویت‌کنگ یمن» توصیف کرده است.

"مایکل استیونس" پژوهشگر موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک در لندن نیز طی اظهارنظری گفت که، "عقب‌نشینی اماراتی‌ها (از یمن) چشمان سعودی‌ها را باز خواهد کرد که این جنگ شکست‌خورده است" و "به ما این چشم‌انداز را می‌دهد که بازیگران اصلی در جنگ، یعنی عربستان سعودی و امارات، پیروز جنگ یمن نخواهند بود".

در سال گذشته، اماراتی‌ها عملیاتی نظامی برای سیطره بر الحدیده را هدایت کردند، ولی مقاومت انصارالله و نیز مخالفت بین‌المللی از تحت تاثیر قرار گرفتن حمل و نقل در این بندر، اماراتی‌ها را متوقف کرد.

دیپلمات‌های غربی درباره خروج بخشی از نیروهای اماراتی از یمن و واکنش مقامات عربستان در این خصوص گفته اند که سعودی‌ها نگرانی شان را از تصمیم امارات ابراز کرده‌اند. مقامات عربستانی (به ویژه محمد بن سلمان) تلاش می‌کنند تا اماراتی‌ها را از کاهش نیروهای‌شان در یمن منع کنند. برخی از دیپلمات ها اعلام کرده‌اند که اماراتی‌ها برای جلوگیری از خشم سعودی‌ها، از اعلام زمان درباره عقب‌نشینی‌شان اجتناب می‌کنند.

بنابر اخبار منتشره، اماراتی‌ها حضور جزئی‌شان در بندر عدن (جنوب یمن) را حفظ خواهند کرد و به حمایت از ۱۶ گروه شبه‌نظامی یمنی، که متشکل از ۲۰ هزار نیرو هستند، ادامه خواهند داد.

یک مسئول اماراتی اعلام کرده که دو پایگاه در «المخا» و «المکلا» را به سعودی‌ها تحویل داده‌اند. شماری از شبه‌نظامیان یمنی که پیشتر تحت فرماندهی اماراتی‌ها بودند، تجربیات میدانی خوبی ندارند و نگرانی‌هایی درباره شورش آنها علیه یکدیگر بعد از این عقب‌نشینی وجود دارد.

** نتیجه

شواهد نشان می دهد شرایط منطقه به نحوی پیش رفته که دو کشور متجاوز عربستان و امارات به دنبال خروج از بحران یمن هستند.

یکی از دلایل مهم تغییر راهبرد امارات در خصوص ایران و یمن، سرنگونی پهپاد پیشرفته و متجاوز گلوبال هاک آمریکا در ۳۰ خرداد ماه ساال جاری توسط سامانه پدافند سوم خرداد و همچنین هزینه های انسانی و مادی جنگ یمن برای ابوظبی است.

مقامات اماراتی و سعودی پس از سرنگونی پهپاد متجاوز آمریکایی در فضای ایران، فکر می کردند که یانکی ها دست به اقدامات نظامی هرچند محدود علیه تهران بزنند، ولی ایستادگی قاطعانه نیروهای نظامی ایران موجب شد تا واشنگتن فکر هرگونه اقدام خطرناک علیه جمهوری اسلامی را به سرعت به فراموشی بسپارد، چراکه مقامات آمریکایی از پاسخ شدید ایران مطلع شده بودند و همین امر باعث شد تا سران امارات به فکر نزدیکی به تهران بیفتند تا با یک تیر دو نشان بزنند، اول رابطه خراب شده خود با تهران را بهبود ببخشند و دوم اینکه بتوانند به سرعت از باتلاق یمن خارج شوند.

از دیگر دلایل شیوخ امارات در تغییر رویکرد و راهبرد خود در یمن، فرار دوباره "عبدربه منصور هادی" رییس جمهوری مستعفی و فراری این کشور به آمریکا می باشد؛ دلیل واهی حمله عربستان و امارات و متحدان خود که از ششم فروردین سال ۱۳۹۴ آغاز شده بازگرداندن دوباره منصور هادی به قدرت در یمن بود، ولی سفر اخیر وی به آمریکا و استعفا از همه مسئولیت هایش، بهانه ای برای اماراتی ها و سعودی ها باقی نگذارد؛ از این رو مقامات سعودی و اماراتی نه در داخل توجیهی برای شهروندان خود در ادامه تجاوز به یمن دارند و نه در خارج می توانند حضور غیر قانونی خود در یمن را توجیه کنند.

همچنین از دیگر دلایل مهم تغییر رویکرد مقامات اماراتی در موضوع یمن، تقویت قدرت موشکی و پهپادی نیروهای یمنی می باشد؛ در یکسال اخیر رزمندگان یمنی بارها با پهپادهای مجهز و دوربرد خود خطوط لوله نفت و چندین پایگاه نظامی عربستان را هدف قرار داده اند و به اماراتی ها نیز پیام دادند که منتظر اقدام مشابه باشید، پیامی که لرزه به اندام مقامات متجاوز اماراتی انداخت، البته این امر باعث شد تا اماراتی ها در پیام های پی در پی به نیروهای انصار الله اعلام کنند که آماده خروج از یمن هستند و این جنبش نیز فرصتی هرچند کوتاه به ابوظبی برای خروج نیروهایش از یمن داد.

اماراتی ها به این نتیجه رسیده اند که اگر ادامه جنگ یمن به ابوظبی یا دبی و یا یکی دیگر از امیرنشین ها برسد، همانگونه که به خطوط لوله نفت و پایگاه های هوایی عربستان رسیده، شرایط برای اماراتی ها انفجار آمیز خواهد بود و به اعتقاد برخی تحلیل گران مسایل منطقه شاید یک هفته نیز طول نکشد که بسیاری از شرکت های بین المللی دفاتر خود را از امارات خارج کنند که این امر موجب خسارت های غیرقابل جبران برای اماراتی ها خواهد شد.