آتش در کمین

آتش سوزی همواره به عنوان یکی از اجزای اصلی اکوسیستم های طبیعی مطرح است و هر ساله خسارت زیادی به اکوسیستم های مرتعی و جنگلی کشور وارد می کند.

از جمله خسارت وارده می توان به کاهش ظرفیت گرمایی ویژه، افزایش اختلاف دمای شب و روز، کاهش تنوع زیستی گونه های سازگار شده با شرایط منطقه، تشدید آلودگی هوا، کاهش گیرش گرد و غبار و کاهش نفوذ آب در خاک اشاره کرد.

بر اساس بررسی های انجام شده، تغییر در اقلیم می تواند سبب تغییر در روند وقوع آتش سوزی در عرصه های طبیعی شود و این تغییر شرایط دمایی که با کاهش رطوبت و بارندگی و افزایش دما همراه است، می تواند شرایط را برای بروز آتش سوزی فراهم کند.

قرار است هوای کردستان در چند روز آینده گرمتر شود و این افزایش دما احتمال آتش سوزی در عرصه های طبیعی را افزایش می دهد.

هواشناسی استان اعلام کرده با تقویت سامانه پر ارتفاع جنب حاره در تراز میانی هوا شاهد افزایش چهار تا پنج درجه ای دما خواهیم بود و دمای هوای سنندج در گرمترین ساعات امروز پنجشنبه به ۴۰ درجه برسد که به طور متوسط چهار تا پنج درجه بیشتر از روزهای گذشته خواهد بود.

اورامانات، پالنگان، سروآباد، سنندج، کامیاران و مریوان از جمله نقاطی هستند که دمای آنان به بیش از ۴۰ خواهد رسید.

افزایش آتش سوزی

تعداد آتش سوزی‌ها در منابع طبیعی کردستان در ماه‌های خرداد و تیر به ۱۰۵ فقره رسید که نسبت به مدت مشابه سال گذشته بیش از ۲.۵ برابر رشد دارد، این در حالی است که تعداد آتش‌سوزی‌ها تا پایان تیر سال گذشته ۳۹ فقره بود.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کردستان اظهار داشت: امسال با توجه به بارش‌های مناسب در ابتدای سال، پوشش گیاهی در سطح مراتع استان حتی در مراتع درجه سه و فقیر افزایش چشمگیری داشته و بخش عمده حریق‌ها مربوط به مراتع درجه سه واقع در حریم شهرها بوده است.

سعدی نقشبندی اضافه کرد: در سطح جنگل‌های استان نیز حریق سطحی به وقوع پیوسته که در همان ساعات اولیه با همکاری مردم محلی و علاقمندان به طبیعت توسط همکاران و نیروهای اطفا حریق منابع طبیعی کنترل و خاموش شده است.

وی با بیان اینکه وسعت کردستان ۲. میلیون و ۹۰۰ هزار هکتار است که یک میلیون و ۸۰۰ هزار هکتار آن را منابع طبیعی (معادل ۶۱ درصد کل مساحت استان) تشکیل می‌دهد اظهار داشت: از دلایل وقوع آتش‌سوزی‌های استان، علاوه بر گرم شدن هوا، عامل انسانی به صورت عمدی و سهوی برآورد شده است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کردستان اضافه کرد: حتی در برخی از موارد آتش سوزی در برخی از مناطق در ساعت ۴ بامداد رخ داده و بیشترین تعداد آتش‌سوزی در سال‌جاری در بعد از ساعت اداری و در ایام تعطیلات به وقوع پیوسته است.

وی گفت: در مدت یاد شده، بیشترین آتش‌سوزی‌ها مربوط به شهرستان کامیاران با ۱۷٥ هکتار و کمترین آن شهرستان دیواندره با پنج هکتار بوده است.

ایثار برای منابع طبیعی

تاکنون ۲ نفر از کارکنان منابع طبیعی استان در هنگام عملیات اطفای آتش مصدوم شده که یک نفر دچار شکستگی پا و یک نفر نیز دچار مسمومیت حاد با دود حاصل از حریق شده است.

افرادی که در سخت‌ترین شرایط به دلیل ناکافی بودن تجهیزات لازم، کوهستانی و صعب العبور بودن و نبود راه دسترسی به مناطق، تنها با بهره‌گیری از تجهیزات انفرادی و نیروی انسانی مانند بهره‌برداران و جوامع محلی، از جان خود می گذرند تا ثروت آیندگان در آتش نسوزد.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کردستان گفت: به همین دلیل فاصله زمانی شروع حریق تا زمان حضور در محل حادثه، بیشتر شده و با بالا گرفتن شدت وزش باد در ساعات بعدازظهرها شرایط برای گسترش آتش نیز مهیا می شود.

نقشبندی اضافه کرد: اطفای حریق در سطح جنگل‌ها و مراتع استان با بهره‌گیری از تجهیزات انفرادی توسط اکیپ‌های اطفای حریق منابع طبیعی با مساعدت و مشارکت بسیار خوب مردم و با همکاری برخی دستگاه‌های مرتبط با موضوع انجام می‌گیرد.

وی افزود: به منظور مشارکت جوامع محلی و بهره برداران منابع طبیعی در پیشگیری، کنترل و مقابله با آتش سوری، ۸۶ گروه واکنش سریع با مدیریت دهیاران در مناطق مختلف این استان تشکیل شده است.

تا امروز ۳۰ هکتار از مساحت جنگل‌های استان دچار حریق سطحی شده است.

روابط عمومی اداره کل منابع طبیعی کردستان ضمن دعوت مردم به مشارکت فعالانه در امر حفاظت از منابع طبیعی به عنوان بزرگترین سرمایه ملی از شهروندان خواسته است گزارش تخریب، آتش سوزی و تصرف اراضی ملی را به سامانه رایگان و ۲۴ ساعته ارتباطی ۱۵۰۴ گزارش دهند.

آتش روشن نکنید

مسئول روابط عمومی اداره کل منابع طبیعی و آبخیرداری کردستان با توصیه به مردم برای پرهیز از روشن کردن آتش در جنگل‌ها و مراتع گفت: پیشگیری و مدیریت اطفای حریق در عرصه های ملی و طبیعی نیازمند مشارکت فعال همه مردم با هدف حفاظت از این سرمایه های ملی است.

پیمان فتاحی اظهار داشت: با توجه به در پیش بودن گرمای بی‌سابقه، خشکی هوا، رویش گسترده پوشش گیاهی و حجم قابل توجه علفی و خشک آن در عرصه های منابع طبیعی رعایت موارد ایمنی در راستای پیشگیری از آتش سوزی در جنگل ها و مراتع از سوی همگان ضروری است.

وی افزود: پیشگیری و مدیریت اطفای حریق در عرصه های منابع طبیعی نیاز به مشارکت همگانی دارد و مردم با مشاهده کمترین دود یا آتش سوزی بلافاصله با ماموران یگان حفاظت منابع طبیعی از طریق شماره تلفن رایگان ۱۵۰۴ تماس بگیرند و با رعایت نکات ایمنی در خاموش کردن آتش مشارکت کنند.

فتاحی تاکید کرد: مردم توجه نمایند از آنجاییکه که بعد از ظهرها وزش باد شدت یافته در این زمان به هیچ عنوان آتش روشن نکنند و در صورتی که مجبور به روشن کردن آتش هستند حتماً با رعایت فاصله از درختان اطراف محل، آتش را از گیاهان علوفه ای خشک شده دور کرده و پس از اطمینان از خاموش شدن آتش، محل را ترک کنند.

مسئول روابط عمومی اداره کل منابع طبیعی و آبخیرداری کردستان یادآور شد: شهرداری ها و دهیاران از آتش زدن زباله ها خودداری کرده و در صورت اقدام به این کار با رعایت اقدامات ایمنی؛ پوشش گیاهی اطراف سایت زباله را به عرض ۱۰ متر از علوفه و گیاهان خشک پاک کنند.

وی ضمن یاد آوری این نکته طبق بررسی‌های به عمل آمده غالب حریق های حادث شده در جنگل‌ها و مراتع استان در خارج از ساعات کاری اداری و روزهای پایانی هفته وایام تعطیلات اتفاق می افتد اضافه کرد: دامداران، کشاورزان، گردشگران و تمام کسانی که در محیط های طبیعی برای تفریح حضور دارند از روشن کردن آتش در طبیعت بخصوص مناطق حساس جنگلی و مرتعی جدا خودداری کنند.

فتاحی با اشاره به اقدام اشتباه برخی از کشاورزان در آتش زدن بقایای گیاهان در مزارع گفت: آتش زدن درختان جنگلی بوته ها، بقایای گیاهی در مزارع و باغات برابر قانون جرم محسوب می‌شود.

طبیعت برای همه ماست

اشیای شیشه‌ای و پلاستیکی در طبیعت در هنگام تابش نور خورشید به حالت ذره بین عمل کرده و موجب آتش سوزی می شوند لذا با جمع آوری زباله های شیشه‌ای و پلاستیکی احتمال بوجود آمدن حریق را کم کنیم.

این طبیعت و داشته های آن تنها متعلق به ما نیست، نسل آینده هم سهمی از آن دارند، با آتشی که امروز به جان آن می اندازیم، فردای کودکان خود را می‌سوزانیم.

سامانه تلفنی ۱۵۰۴ یگان حفاظت منابع طبیعی آماده دریافت گزارشات مردمی در زمینه هرگونه تخریب، تصرف و آتش احتمالی در عرصه های منابع طبیعی است.

از مساحت ۲ میلیون و ۹۳۷ هزار هکتاری استان کردستان، بیش از ۳۷۴ هزار هکتار آن را جنگل تشکیل می‌دهد، جنگل‌های این استان که جزو جنگل‌های زاگرس شمالی به حساب می‌آیند، در طول بیش از ۵۰ هزار سال گذشته تشکیل شده و به لحاظ محافظت از منابع آب و خاک، تولید محصولات فرعی، ذخایر ژنتیکی، مصارف درمانی، توانایی‌های اکو توریستی و ارزش‌های زندگی، دارای اهمیت زیادی است.

جنگل‌های این استان که بخشی از جنگل‌های غرب کشور را تشکیل می‌دهد بیشتر اطراف شهرهای بانه و مریوان واقع شده و بعد از جنگل‌های شمال کشور در رتبه دوم اهمیت قرار دارند.

۹۹۳۷/‌