حکایت انحراف طرح شفافیت آرای نمایندگان به روایت مبتکر آن

«محمدجواد فتحی» به عنوان مبتکر طرح شفافیت عملکرد نمایندگان مجلس شورای اسلامی شناخته می‌شود. او که برای نخستین بار در آذماه سال ۹۶ این طرح را با ۳۸ امضا تقدیم هیئت رئیسه کرد در گفت و گو با ایرنا علت شکل گیری چنین طرحی را اینگونه بیان کرد:

من مشاهده کردم که به عنوان مثال مؤسسات مالی و اعتباری متعددی به موجب قانون مصوب مجلس در دوره‌های قبل ایجاد شد. اما این قانون قانون فاسدی بود. قانونی که به وزارت تعاون اجازه می‌دهد بدون دخالت و نظر بانک مرکزی و وزارت اقتصاد و دارایی بانک تأسیس کند، فاسد است. آقای دکتر بهمنی رئیس وقت بانک مرکزی به من می‌گفت، تمام این صندوق‌ها برای فعالیت مجوز نیروی انتظامی را می‌خواستند که آن را هم کسب کرده بودند.

وی ادامه داد: بدیهی است که سیاستگزاری نظام پولی کشور به صورت متمرکز از سوی بانک مرکزی اجرا شود. حالا شمای نماینده آمده‌اید قانون فاسدی را تصویب کرده‌اید و رفته‌اید. خسارت هنگفت آن قانون فاسد را هم یک دفعه از جیب همه این ملت پرداخت شد. چه کسی پاسخگو هست؟ هیچکس! آیا آن نماینده مجلسی که آمده به چنین قانونی رأی داده و الان رفته، نباید شناسایی شود و پاسخگو باشد؟

عضو کمیسیون حقوقی و قضائی مجلس افزود: علاوه بر این من دیده‌ام، نمایندگان مجلس نسبت به مسائلی که در صحن می‌گذرد خیلی دقیق نیستند و متوجه نیستند موضوع چیست. نهایتاً زمان رأی گیری نگاه می‌کنند به دیگر نمایندگان که عدد ۲ را نشان می‌دهند یا ۴ را و بر اساس آن رأی خود را مشخص می‌کنند.

این عضو اصلاح طلب مجلس ادامه داد: خب من دیدم که احساس مسئولیت نماینده مجلس نسبت رأی خود، خیلی کم رنگ است. به همین دلیل به ذهنم رسید که واقعاً باید آرا شفاف باشد. به همین علت طرحی را نوشتم.

اما طرح فتحی در هیئت رئیسه ماند و به صحن علنی نرسید، تا نزدیک به یک سال بعد به یکباره برخی نمایندگان اصولگرای مجلس مانند حسینعلی حاجی دلیگانی و مجتبی ذوالنور به صورت جداگانه برای این طرح امضا جمع کردند و موج تبلیغاتی و رسانه‌ای درباره طرح شکل گرفت. فتحی درباره شرایط جدید ایجاد شده گفت: بعد از آن متأسفانه آقایان آمدند وطرح را در بازی‌های سیاسی وبحث FATF بردند و متأسفانه بحث منحرف شد.

در آن روزها مسئله تصویب لوایح چهارگانه FATF در مجلس در حال بررسی بود و نمایندگان مخالف این طرح برای جلوگیری از تصویب آن و فشار به نمایندگان موافق، اقدام به حمایت از طرح شفافیت آرای نمایندگان کردند.

فتحی با یادآوری تلاش خود برای جمع آوری امضای طرح گفت: جالب این است که من ۳۵-۳۶ امضا گرفته بودم. بسیاری از همین‌هایی که سال بعد رفتند در حمایت از شفافیت مصاحبه کردند بنا به دلایل سیاسی، کسانی بودند که وقتی من طرح را پیش آنها بردم امضا نکردند!

با وجود آنکه در میان امضا کنندگان طرح او برخی افراد اصولگرا هم حضور داشتند، اما فتحی معتقد است آن‌هایی که سال بعد با سیاسی کردن مسئله طرح را منحرف کردند از رقبای فراکسیون امید بودند: من طرح را برای همه نبرده بودم و انتخاب شده سراغ افراد می‌رفتم. مثلاً من طرح را برای آقای امیرحسین قاضی زاده هاشمی در هیئت رئیسه هم بردم و ایشان امضا کردند. کنار دست ایشان یک آقای دیگری بود و گفت این مسخره بازی‌ها چیست و طرح را امضا نکرد و رفت. بعدها درکمال تعجب ایشان شدند یکی از سردمداران حمایت از طرح شفافیت. آنهایی که طرح مرا امضا کرده بودند با دقت و اعتقاد امضا کرده بودند.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در پایان تاکید کرد: ای کاش این طرح سیاسی نمی‌شد و با اصلاحاتی تصویب می‌شد. اما الان عملاً از دستور خارج شده است.

لازم به ذکر است ایرنا پیش از این در گزارشی «مشتاقی و مهجوری شفافیت در میان نمایندگان مجلس» به فراز و فرود این طرح در مجلس پرداخته است.