با نوید هایی که در اواسط بهار امسال داده شد امید ها برای رها اسزی حقابه بختگان شدت گرفت، اما اکنون در حالی که در گرمترین روزهای سال قرار داریم و بختگان بیش از هر زمانی به حقابه نیازمند است خبری از رها سازی حقابه بختگان نیست، آخرین بازماندگان جوجه فلامینگوها طی هفته های گذشته ازبستر نمکزار بختگان جمع آوری شدند، ده ها فلامینگو در شوره زارهای این منطقه تلف شدند و هیچ آبی به بختگان نرسید.
این در حالی است که تامین آب کشاورزی اراضی زیر دست سد درود زن و همچنین رها سازی آب از سد ملا صدرا برای توسعه کشت شلتوک که یکی از آب برترین محصولات کشاورزی استان فارس در فصل تابستان است در اولویت قرار گرفت و تاکنون در مراحل مختلف آب کشاورزی در بالا دست و زیر دست سد درود زن رها شده است اما همچنان از رها شدن حقابه بختگان از سد درود زدن دریغ می شود.
پیشینه و امیدها برای رها شدن حقابه بختگان
اوایل خرداد ماه ۹۸ بود که مدیر کل حفاظت محیط زیست استان فارس با بیان اینکه امید ها برای رها سازی حقابه بختگان در سال جاری افزایش یافته است گفت: ما رها سازی حقابه بختگان در سال جاری را با جدیت دنبال می کنیم و برای تحقق آن بسیار امیدواریم.
ششم خرداد ماه این سال سعید محمودی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: با توجه به شرایط مناسب بارندگی در سال زراعی جاری و ذخیره مناسب سد درود زن در بالا دست تالاب بختگان امیدها برای رها سازی حقابه بختگان در امسال افزایش یافته است.
وی با بیان اینکه حقابه بختگان حداقل نصف آب رها سازی شده برای کشاورزی است گفت: با توجه به رها سازی ۱۲۰ میلیون متر مکعب آب کشاورزی در فاز نخست در سال جاری مطالبه محیط زیست از حقابه امسال بختگان حداقل ۶۰ میلیون متر مکعب در گام نخست است.
مدیر کل حفاظت محیط زیست استان فارس در ادامه بر لزوم مراقبت از حقابه بختگان تا رسیدن به سطح دریاچه تاکید کرد و گفت: در این رابطه سازمان جهاد کشاورزی و سازمان آب و شرکت‌های برداری آب و کشاورزی مسؤولیت دارند تا از حقابه ها مراقبت کنند تا کشاورزان در مسیر رها سازی از این آب برای توسعه کشت استفاده نکنند، حقابه باید در مسیر رودخانه رها سازی شود و به درستی همه آن به سطح تالاب بختگان برسد.
وی اضافه کرد: متأسفانه برخی کشاورزان با کار گذاشتن پمپ آب در مسیر رودخانه حقابه ها را برای مصارف کشاورزی برداشت می‌کنند.
محمودی همچنین با بیان اینکه در سال‌های گذشته سد درود زن آبی برای رها سازی نداشت گفت: به همین خاطر در سال‌های قبل محیط زیست رها سازی حقابه بختگان را در اولویت اول قرار نداد اما امسال بر اساس بارندگی‌های مطلوب رها سازی حقابه ها باید در اولویت باشد.
مدیر کل حفاظت محیط زیست فارس قبل از آن نیز بر لزوم رها کردن حقابه بختگان تاکید کرده بود و گفت: نباید شرایطی فراهم شود که ما حقابه تالاب های بختگان و طشک را که شفافیت قانونی دارد از سازمان های مسئول گدایی کنیم، حقابه باید داده شود.
محمودی افزود: باید طوری این حقابه ها ادا شود که کشاورزان در مسیر نتوانند آن را برداشت کنند.
وی ادامه داد: محیط زیست، سازمان های آب و کشاورزی و مردم در احیای تالاب های خشک شده هر کدام سهم و نقش دارند ما به دنبال ایجاد مدیریت منابع برای احیای تالاب ها هستیم و سهم هر کدام از این موارد مشخص است و آن را مطالبه می کنیم.
محمودی بابیان اینکه درست نیست سهم و حقابه تالاب را با گدایی بگیریم تا تالاب زنده بماند گفت: قانون در این زمینه روشن است و حقابه را مشخص کرده است، چرا باید حقابه بختگان و طشک را به تاخیر بیندازیم؟ چرا باید وقتی حقابه ای رها سازی می شود طوری و در شرایطی آن را رها کنیم که کشاورزان در مسیر آن را برداشت کنند و آبی به بختگان و طشک نرسد؟
مدیر کل حفاظت محیط زیست فارس در پاسخ به پرسش خبرنگار ایرنا مبنی براینکه بسیاری از سدها آبی برای رها سازی ندارند و یا اصولا آبگیری نشده اند گفت : چرا باید سدی ساخته شود که آبگیری نمی شود و می دانیم آبی برای آبگیری آن نیست؟ اگر سد در جایی احداث شود که آبی برای آبگیری شدن نداشته باشد و سالها بگذرد و آبی به سد وارد نشود اصولا چنین سدی با کدام نظر کارشناسی ساخته شده است؟
حقابه همچنان در حال پیگیری
در تازه ترین اطلاعاتی که روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط زیست استان فارس دراختیار خبرنگار ایرنا قرار داد موضوع تامین حقابه بختگان همچنان در شرایط پیگیری و ممارست قرار دارد اما خبری از رها سازی آب نیست، بر اساس این گزارش رها کردن حقابه در شورای حفاظت از منابع آب و ستاد احیای تالابهای استان فارس نیز درخواست شده است.
این گزارش می افزاید: سازمان آب منطقه ای استان فارس رها کردن ۴۰ تا ۶۰ میلیون متر مکعب آب به عنوان حقابه بختگان را پذیرفته هر چند حقابه قانونی دریاچه بختگان حدود ۳۴۲ میلیون متر مکعب است.
روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط زیست استان فارس در گزارشی به ایرنا اعلام کرد : سازمان آب فقط ۷۱ میلیون متر مکعب آب قابل استفاده پشت سد درود زن دارد و قطعا این میزان آب حق دریاچه بختگان است که باید رها سازی شود.
تالاب و دریاچه در سال‌های پر آب زیستگاه زمستانه پرندگانی مانند فلامینگو، درنا، کبوتر دریایی، آب‌چلیک، مرغابی، غاز است که از روسیه و دشت‌های سیبری به ایران مهاجرت می‌کنند.
این دریاچه که در فاصله ۲۲۰ کیلومتری شرق شیراز در استان فارس قرار دارد در حفظ بوم‌ساختار و محیط زیست شهرستان‌های اطراف نیز تأثیر بسزایی دارد و در سال‌های گذشته کاملاً خشک بود و در حالی که امسال بر اثر بارش‌های بهاری حدود ۶۰ درصد آبگیری شد اما در گرمای تابستان باز هم به سمتی خشکی گرایید.
۶۱۱۳ /۱۸۷۶
