استان سمنان با مساحتی حدود ۹۸ هزار کیلومتر مربع، از استان‌های پهناور کشور دارای اقلیمی بیابانی و نیمه بیابانی است و به دلیل محدودیت‌های آب و خاک، از موقعیت کشاورزی مطلوبی برخوردار نیست.
وجود چالش‌های ناشی از خشکسالی و کاهش نزولات جوی در سال‌های گذشته در سمنان، چشمه‌ها و چاه‌ها را با کاهش سطح آب روبرو کرد و خلاصه شدن مدیریت مصرف آب در تغییر الگوی کشت کشاورزی یا صرفه‌جویی در استفاده و اجرای طرح‌های نوین آبیاری، مشکلات موجود را برطرف نمی کند بلکه پرورش دام‌های متناسب با شرایط کنونی نیز در این استان باید جدی گرفته شود.
شتر یکی از انواع دام‌های سازگار با شرایط کم آبی و خشکسالی‌های پیاپی و اقلیم سمنان است و پرورش حیوانی که از آن به عنوان دام آینده جهان یاد می‌شود قابلیتی است که خشکسالی را به فرصتی طلایی برای سرمایه‌گذاری کویرنشینان تبدیل می‌کند.
شتر در تناول از علوفه‌های مراتع با هیچ دامی رقابت ندارد و از هر نوع گیاهی که به مذاق دیگر علفخواران خوش نمی‌آید، تغذیه می‌کند تا جایی که این حیوان از خار شتر یا گیاهان شور و حتی بی ارزش ترین گیاهان از لحاظ تغذیه‌ای، استفاده و تبدیل به شیر و گوشت می‌کند و این درحالی است که در شرایط کم آبی نیز این حیوان تا مدت‌ها هیچ نیازی به آب ندارد.
این خصوصیات ارزشمند و سازگار با اقلیم گرم و خشک، شتر را به سرمایه‌ای سرگردان در کویر تبدیل کرد که اکنون میراث داران شغل کهن شترداری در نگهداری و حفظ آن تنها مانده‌اند.
بنابر گزارش‌ها تعداد شتر در سال ۱۳۵۴ به حدود ۳۰۰ هزار نفر بود که این تعداد به تدریج رو به کاهش گذارده و اکنون در حدود ۱۷۰ هزار نفر است.
پژوهشی آماری حاکی از این است که تولید شیر در ایران از ۲ هزار و ۳۰۰ هزار تُن در سال ۱۳۵۳ با متوسط نرخ رشد سالانه ۳.۳۴ به هشت هزار و ۲۶۸ هزار تُن در سال ۱۳۹۲ افزایش یافته و مقایسه این رقم با میزان تولید شیر شتر نشان دهنده سهم اندک آن به نسبت محصولات لبنی دیگر دام‌ها در سفره غذایی مردم است.
سالانه حدود پنج هزار تُن گوشت و ۱۸ هزار تُن شیر شتر در کشور تولید می‌شود. در حالیکه ۱۵ هزار نفر شتر در سمنان وجود دارد، در این استان سالانه یک هزار و ۵۰۰ تُن گوشت و ۵۵۰ تُن شیر شتر تولید می‌شود که با این وجود تاکنون برنامه‌ریزی خاصی برای استفاده از این ظرفیت ویژه و بالابردن ارزش افزوده محصول تولید شده وجود نداشته است.
نبود کشتارگاه خاص برای شتر، فقدان آگاهی بهره‌برداران از شیوه‌های نوین و تامین وثیقه برای تسهیلات در مناطق روستایی برای شترداری از جمله مشکلات رشد و توسعه این صنعت در استان سمنان است.
نبود متخصص در حوزه پرورش شتر در کشور و استان سمنان یکی دیگر از مشکلات صنعت شترداری است و حتی در دانشگاه ها واحد تخصصی شتر وجود ندارد که این مساله نیاز به آموزش را در دانشگاه‌ها به شیوه تئوری و تجربی برای علاقمندان این صنعت بیش از پیش نمایان می‌کند.
ذائقه ایرانی هنوز با گوشت شتر آشنایی و انس ندارد و گوشت گوسفند، بز و گاو بیشتر مصرف می‌شود بنابراین فرهنگ‌سازی مصرف تولیدات شتر نیازمند اطلاع‌رسانی منطقی و درست است از این‌رو می‌طلبد رسانه‌ها در این زمینه تلاش مضاعف داشته باشند.
آشنایی جامعه با اثرات دارویی و درمانی تولیدات شتر به منظور گسترش مصرف این فرآورده‌ها با برپایی جشنواره‌ها از دیگر راهکارهای مصرف محصولات برای حمایت از صنعت شترداری و شترداران است.
هرچند بازاریابی محصولات شتر مستلزم تعامل بین بازار و تولیدکنندگان است و در کنار آن، ایجاد کارخانه‌های صنایع تبدیلی شیر شتر به صورت صنعتی و پاستوریزه و دیگر محصولات باید مد نظر گرفته شود و تحقق این مساله، خود زمینه اشتغال جوانان را فراهم می‌کند.
محصولات شتر شامل شیر، گوشت، پشم و فروش بچه شتر است، به طور کلی دام آینده جهان فراسودمند بوده که این صنعت فرصت مناسبی برای سرمایه گذاری برای اشتغال‌زایی، رشد و توسعه اقتصادی و پویایی تولید است.
یک نفر شتر برای صحرانوردی به حداقل یک هکتار مرتع یا زمین شوره‌زار نیاز دارد که فراهم بودن آن کمک بزرگی به احیا و توسعه شترداری می‌کند.
حدود ۲ هزار هکتار مرتع برای شتر در استان سمنان در سال ۱۳۷۱ تعریف شد، اما در اجرا مناطق میان‌بند و ییلاق مشخص نبوده و در مراتع تعریف شده تنها چهار تا پنج آبشخور برای شتر فراهم می‌باشد که لازم است نسبت به کمبود آبشخورها چاره‌اندیشی شود.
شترداری سنتی باید به سمت روش نوین و نیمه بسته هدایت شود؛ در واقع نگاه تلفیقی شترداری سنتی و صنعتی برای باقی ماندن مراتع و نیز سلامت شتر سلامت باشد.
کارشناسان امر، شترداری را به علت سازش حیوان با فقر طبیعت، نماد واقعی اقتصاد مقاومتی می‌دانند، شغلی کهن که نیازمند بسترسازی و حمایت دولتمردان و سیاست‌گذاران عرصه اقتصاد کشاورزی و دامی است.
۹۸۹۱/۷۴۰۸
