ضرورت وجود یک زیست بوم برای تجلی توانمندی حوزه علوم انسانی

سورنا ستاری روز یکشنبه در آئین «پنجمین دوره گفتمان نخبگان علوم انسانی» در جمع دانشجویان دانشگاه تهران در سخنانی ضمن تاکید براهمیت علوم انسانی در تحول جامعه و خلق ارزش افزوده، وجود یک زیست بوم به منظور بروز توانمندی حوزه علوم انسانی را بسیار ضروری دانست.

 وی با بیان اینکه، نام دانشمندان ارزنده‌ای همچون ابن هیثم، زکریای رازی، فارابی بر تاریخ این کشور ماندگار شده است، در عین حال افزود: اکنون با وجود این که کشور در آموزش نسبت به هر دوره دیگری به میزان بیشتری بودجه هزینه می‌کند، اما نتوانسته‌ایم این تجربه موفق در بروز و ظهور دانشمندان نام آور را تکرار کنیم.

معاون علمی و فناوری رییس جمهور در ادامه، خلأ وجود یک زیست‌بوم مساعد به منظور پرورش دانشمندان نام آور گذشته ها را محسوس دانست.

وی تاکید کرد:حرکت در مسیر تجاری‌سازی ظرفیت‌های علوم انسانی با میدان دادن به کسب و کارهای دانش‌بنیان و استارتاپ‌ها، فرصت‌های تازه اشتغال و ارزش آفرینی از راه برطرف ساختن مشکلات جامعه خلق می کند و پیروزی در میدان مبارزه علیه تمام عیار تهاجم فرهنگی را به ارمغان خواهد آورد.

وی ضمن  تاکید بر عزم جزم معاونت علمی به منظورایجادزیست‌بوم مساعد نوآوری‌ها و زمینه بروز دانشمندان تاریخ‌ساز در کشور اظهارکرد:این ظرفیت شکوفایی دانشمندان برجسته در میان دانشجویان و استعدادهای برتر کشورمان وجود دارد، اما باید محیطی وجود داشته باشد تا این افراد توانمندی هایشان را نمایان سازند.

ستاری با بیان مثالی، توسعه پایدار را مستلزم وجود این زیست‌بوم دانست و گفت: جنگل‌های دست‌کاشت حوالی پایتخت، بدون بودجه دولت و شهرداری، برای نگهداری ماندگار نخواهد بود؛ در مقابل اما، جنگل‌های بارانی و سرسبز شمال کشور که در یک محیط بومی فضای رشد یافته، ماندگار و استوار شده است.

وی تاکید کرد: پژوهش وابسته به بودجه دولتی نیز، کارآمد نمی‌شود و محصول کارآمد و اثرگذار برای جامعه تنها از دل پژوهش بخش خصوصی به ثمر می‌نشیند.

 معاون علمی و فناوری رییس‌جمهوری، در ادامه گفت:اندیشه ناصواب ناشی از خام فروشی و نفتی، به ما تلقین کرده که رفع تمامی مشکلات کشور در گرو درآمدهای نفتی است، در صورتی‌که چنین نیست؛ خوشبختانه این فرهنگ و تفکر در سال های اخیر، با حضور فعالان جوان و خلاق دانش بنیان و استارتاپی بر بستر زیست‌بوم نوآوری تحول یافته است.

وی با بیان این که بسیاری از کسب و کارهای استارتاپی در مسیر تولید محصولات علوم انسانی گام گذاشته اند و به موفقیت‌های چشمگیری در خلق ارزش افزوده و اشغال توأم با تحول فرهنگی جامعه دست‌یافته‌اند، اظهار کرد: شرکت های دانش بنیان و استارتاپ های حوزه تولید محتوا و علوم انسانی، مبارزان خط مقدم تهاجم فرهنگی و اقتصادی به شمار می‌روند.

 ** تولیدات کارآمد و اثرگذار با میدان دادن به بخش خصوصی

ستاری، به ضرورت تمرکز بر حضور بخش خصوصی اشاره کرد و گفت: در حوزه علوم بنیادی و پایه، دولت ها موظف به سرمایه‌گذاری هستند، اما برای تولید محصول و لمس رشد اقتصادی، باید میدان به سرمایه گذار بخش خصوصی داده شود که با پول خود پژوهش را به پیش می برد.

معاون علمی و فناوری رییس‌جمهور، حضور بخش خصوصی و حمایت از محصول مبتنی بر نیاز بومی جامعه را عاملی اثرگذار در جریان‌ساز بودن و رونق محصول حوزه علوم انسانی دانست و گفت: محصولی تأثیرگذار خواهد بود که جامعه خواهان و مشتاقش باشد به ویژه در حوزه علوم انسانی و فرهنگی؛ زمانی جامعه شیرینی چنین محصولی را می‌چشد که بخش خصوصی به میدان سرمایه گذاری وارد شود.

وی افزود: اگر بتوانیم چنین زیست بومی را برای نقش آفرینی بخش خصوصی به راه بیندازیم، قطعا می توانیم اندوخته های فرهنگی و تاریخی و دینی خود را نیز به مدد یک محصول ارزش آفرین و رقابتی، فرهنگسازی و ترویج کنیم.

ستاری ادامه داد: اگر به بخش خصوصی که سرمایه خود را با پژوهش های علوم انسانی همراه کند میدان داده شود، به طور قطع تولیدات کارآمد و اثرگذاری را شاهد خواهیم بود.

به گفته وی، هیچ دانشگاه یا مرکز پژوهشی در دنیا مستقیما محصول تولید نمی کند و این کار، در قالب شرکت های حمایت شده توسط دانشگاه محقق می شود، اگر به دنبال محصول فرهنگی موفق و اثرگذار هستیم، این شرکت ها با پشتوانه دانشگاه باید در این مسیر وارد شود.

**جایگاه تعیین کننده علوم انسانی در اقتصاد دانش‌بنیان

ستاری، از جایگاه تعیین‌کننده علوم انسانی در رونق اقتصاد دانش‌بنیان گفت و ادامه داد: هنگامی که از اقتصاد دانش بنیان می گوییم درباره علوم انسانی صحبت می کنیم چراکه بخش عمده ای از این اقتصاد، متکی و مبتنی بر علوم انسانی است. بسیاری از کسب و کارهای استارتاپی موفق، سوار بر ویژگی های علوم انسانی و تولید محتوا است. غرب با سینمای خود توانسته است تسلط فرهنگی خود را ایجاد کند ما نیز با فرهنگ چندهزارساله و ارزش‌های غنی دینی، می توانیم در توسعه فرهنگ و اقتصاد به کمک علوم انسانی موفق باشیم.

وی با بیان این‌که دانشگاه باید بر مدار حل مشکلات جامعه حرکت کند، افزود: دانشگاه باید جهت‌گیری خود را با مسیر حل مشکلات جامعه و بر اساس ویژگی‌های بومی همراه کند. این جهت‌گیری را در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، به طور جدی پیگیری می‌کنیم.

رییس ستاد فرهنگسازی اقتصاد دانش‌بنیان، با بیان این‌که در میدان مبارزه تمام عیار فرهنگی علیه کشورمان، شرکت‌های دانش‌بنیان و استارتاپ‌ها سربازان خط مقدم میدان تلاش برای حفظ ارزش ها هستند، اظهار کرد: فعالان زیست‌بوم کارآفرینی و نوآوری از جمله شرکت‌های دانش‌بنیان و استارتاپی گرفته تا سرمایه گذارهای بخش خصوصی، نقش مهم و سرنوشت‌سازی در رویارویی با  تهاجم فرهنگی و اقتصادی ایفا می‌کنند. باید فعالان پشت صحنه از جمله سیاستگذاران، نهادهای فرهنگی و دانشگاه‌ها به مثابه جزء جدایی ناپذیر زیست‌بوم، محیطی مساعد برای فعالیت این مبارزان فراهم کنند.

وی با بیان این که رسالت اصلی علوم انسانی در تولید محصول فرهنگی تحول آفرین و رقابتی، مطابق با ویژگی های فرهنگی جامعه پدیدار می‌شود، اظهار کرد: ماحصل پژوهش علوم انسانی به تولید کتاب یا پژوهش محدود نمی‌شود؛  اگر علوم انسانی به درستی در مسیر تجاری سازی قرار گیرد، بسیاری از معضلات اجتماعی و فرهنگی کشور را به دست کسب و کارهای خلاق این حوزه حل می کند و همچنین به یک فرصت تازه برای اشتغال و خلق ارزش افزوده بدل می‌شود.

معاون علمی و فناوری رییس‌جمهوری، از فعالان برجسته و نخبگان علوم انسانی درخواست کرد  موضوع تجاری سازی را ستون کارهای علمی و پژوهشی خود قرار دهند چراکه فرهنگسازی و ترویج ارزش ها، با وجود یک محصول یا خدمت دارای متقاضی و رقابتی مبتنی بر زیست بوم جامعه رنگ واقعیت می گیرد.

وی همچنین به حمایت از کسب و کارهای دانش بنیان و استارتاپی این حوزه اشاره کرد و ادامه داد: معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز در این راه، حمایت از زیست بوم نوآوری و رونق کسب و کارهای حوزه تولید محتوا و علوم انسانی را در اولویت های خود قرار داده است.

در ادامه این آئین که با حضور  احمد واعظی رئیس دفتر تبلیغات اسلامی و حجت الاسلام حمید پارسانیا پژوهشگر و نویسنده ایرانی و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی همراه بود، از 10 کتاب در حوزه علوم انسانی رونمایی شد.