ازدواج مهمترین و در عین حال حساس ترین مرحله زندگی هر انسانی محسوب می‌شود و پیمان مقدسی است که در آن زن و مرد بر اساس یک تعهد قانونی، شرعی و عاطفی ضمن تشکیل خانواده، نیازهای همدیگر را تامین و در فراز و نشیب های زندگی یار و همراه هم می‌شوند.
زمانی جوانان و افراد دارای شرایط سنی، با شوق و شور خاصی اقدام به ازدواج و تشکیل زندگی می‌کردند اما طبق گفته کارشناسان و مشاوران خانواده، آمارها نشان دهنده بالا رفتن سن ازدواج و بی‌میلی جوانان به این امر مهم و مقدس است که این مقوله زنگ خطری برای سلامت جامعه محسوب می‌شود.
براساس تجارب عینی و پژوهشی که در مراکز مشاوره استان کردستان بدست آمده، میزان رغبت جوانان به ازدواج در دهه ۹۰ نسبت به دهه ۸۰ به میزان قابل توجهی کاهش یافته است.
براساس آخرین آمار، استان کردستان دارای یک میلیون و ۶۰۳ هزار نفر جمعیت است که بیش از ۴۶۵ هزار نفر آن را جوانان تشکیل می‌دهند و طبق اعلام اداره کل ثبت احوال کردستان امسال یک هزار و ۴۴ مورد طلاق در این استان ثبت شده ضمن اینکه سه هزار و ۷۴۱ مورد ازدواج نیز در شهرهای مختلف به ثبت رسیده است.
موضوع ازدواج را بهانه کردم و با یکی از پسران سنندجی هم کلام شدم. اسمش جلیل، متولد ۵۸، دارای مدرک کارشناسی صنایع غذایی اما به واسطه اینکه چندین سال است موفق نشده شغلی ثابت برای خود دست و پا کند، احساس ناامیدی از سر و رویش می‌بارد و از اینکه در این سن و سال هنوز بلاتکلیف است، حس بسیار بدی دارد.
به قول خودش هر چند مدت در یک شرکت یا بخش خصوصی کار می کند اما بعد از چند ماه برای اینکه بیمه شاملش نشود، عذرش را می‌خواهند و باز بیکار شده و راه دفاتر کاریابی را در پیش می‌گیرد به امید اینکه کاری موقت پیدا کند.
صحبت از ازدواج که می‌شود، خنده تلخی به لب می‌آورد و می‌گوید: به نظرت با این وضعیت کاری و نبود درآمد و شغل ثابت، دختری حاضر می‌شود با من ازدواج کند؟ آن هم با توقعاتی که خانواده های امروزی دارند! راستش دیگر قید ازدواج را زده‌ام.
جلیل چندین بار خواستگاری رفته اما هر بار به دلیل نداشتن شغل ثابت جواب منفی گرفته است، حالا نوعی بدبینی به ازدواج پیدا کرده و فکر و ذهنش فقط یافتن کاری هر چند موقت است. او چند ماهی است بیکار شده و هر روز به مراکز کاریابی مراجعه می‌کند، اما ...
حوصله دردسر ندارم
حکایت و موقعیت شاهو اما با جلیل کاملا متفاوت است او که کارمند است و حقوق و شغل مناسبی دارد، ذهنیت خوبی نسبت به ازدواج نداشته و به نوعی از این کار اجتناب می‌کند.
شاهو که ۳۶ سال دارد و در یکی از شرکت های خدمات رسان کردستان مشغول به کار است، ازدواج را در شرایط و جامعه امروزی اشتباه می‌داند و معتقد است: تصورم این است که با ازدواج فقط آسایش خود را سلب می‌کنم و چیزی بدست نمی‌آورم.
او از بالا بودن آمار طلاق صحبت می‌کند و ادامه می‌دهد: آیا عاقلانه است که با وجود جامعه ای که اعتماد در آن به شدت کمرنگ شده و توقعات و توجه به تجملات بالاست، خود را به دردسر انداخت و بر پایه شانس و شناختی غیرقابل استناد زندگی مشترک تشکیل داد؟
این جوان سنندجی از قبول کردن مسئولیت ازدواج بیمناک است و به قول خودش دور از هر هیاهو و شلوغی به کارش مشغول و روزگار را سپری می‌کند، ضمن اینکه هر از گاهی به سفر و تفریح رفته و دغدغه جر و بحث با همسر، ترس از طلاق و پرداخت مهریه را ندارد.
ذهنیتی مانند این فرد تا حدود زیادی در جامعه افزایش یافته چرا که هستند دختران و پسرانی که با وجود داشتن شرایط کاری و مالی خوب، به هر دلیلی از ازدواج سر باز می‌زنند و از پذیرش مسئولیت آن امتناع می‌کنند.
ازدواج دیگر هدف جوانان نیست
نظر یکی از دختران سنندجی را نیز راجع به دلایل عدم تمایل جوانان به ازدواج به ویژه در میان مردان پرسیدم، گفت: باید اذعان داشت که امروز دیگر ازدواج هدف اصلی جوانان نیست و تمایل به آن در میان قشر جوان روند کاهشی به خود گرفته است.
رسولی عدم تعهد و بی‌مسئولیتی پسران در کنار مشکلات اقتصادی دامنگیر جامعه را از دلایل اصلی کاهش تمایل جوانان به ازدواج عنوان کرد.
او با بیان اینکه بسیاری نداشتن شغل و درآمد کافی پسران را دلیل ازدواج نکردن آنان می‌دانند، افزود: هر چند این علت منطقی است اما هستند پسرانی که درآمد و شغل مناسبی هم دارند ولی تن به ازدواج نمی‌دهند و این بیانگر ترس آنها از قبول مسئولیت و تعهد است، به همین خاطر ترجیح می‌دهند مجردی زندگی کنند.
این دختر سنندجی در جواب سوالم که چرا تاکنون ازدواج نکرده‌ای؟ با اندکی تامل و البته با چهره ای اخم کرده جواب داد: افزایش آمار طلاق و خیانت در جامعه، دختران و پسران را نسبت به ازدواج دلسرد کرده است.
او معتقد است دخترانی که از نظر مالی مستقل هستند هم نسبت به دیگر دختران محتاط‌تر عمل می‌کنند و حاضر نیستند با هر کسی ازدواج کنند، به همین دلیل سن آنان بالا رفته و قادر به یافتن شخص مورد نظر برای ازدواج نمی‌شوند.
رسولی مهمترین معیار خود و هر جوان دیگری را داشتن سلامت اخلاقی و رفتاری و مسئولیت پذیری عنوان کرد و گفت: امروز بسیاری از جوانان بدون اینکه شناخت کاملی از خود و اهدافشان داشته باشند زندگی مشترک را با فرد دیگری آغاز می‌کنند و بعدها با مشکل مواجه می‌شوند.
این دختر سنندجی تاکید کرد: براساس آنچه در جامعه می‌بینم اعتماد بین پسر و دختر از بین رفته است و جوانان از قبول مسئولیت تشکیل زندگی ترس دارند.
سن ازدواج در مردان به بالای ۳۵ سال رسیده است
دکترای تخصصی مشاوره خانواده و ازدواج می‌گوید: سازمان ملی جوانان سن مناسب ازدواج دختران را ۱۸ تا ۲۴ سال و پسران را ۲۱ تا ۲۷ سال پیش‌بینی کرده که این آمار در دختران اکنون به بالای ۳۰ سال و پسران به بیش از ۳۵ سال افزایش یافته است.
ناصر یوسفی با اشاره به اینکه در حال حاضر ۱۵ میلیون جوان ایرانی در انتظار ازدواج هستند، افزود: حدود سه میلیون ازدواج معوقه نیز ثبت شده که این تعداد جوان سن ازدواجشان گذشته و شرایط ازدواج برایشان فراهم نشده است.
وی با بیان اینکه بررسی آمار موجود از سال ۵۵ تا ۹۴ بیانگر کاهش تمایل جوانان به ازدواج است، یادآور شد: طبق گزارشی که از سوی واحد زنان و جوانان استان در مهرماه سال گذشته انجام شد، بیشترین مشکلات و موانع پیش‌روی ازدواج مربوط به اشتغال و نبود امنیت شغلی بوده است.
عضو هیات علمی دانشگاه کردستان اظهار داشت: به تناسب اینکه علاقمندی به ازدواج در میان جوانان در سال های گذشته کاهش یافته به همان میزان تمایل به طلاق بیشتر شده است، بنابراین نیاز است اقدامی اساسی در زمینه آسیب شناسی مسائل اجتماعی به ویژه ازدواج صورت گیرد.
یوسفی به آغاز تحقیقی در این رابطه با حضور ۲۸ متخصص مشاور حوزه ازدواج در استان اشاره کرد و گفت: در این تحقیق ۲ سوال مطرح شد که شامل علل کاهش ازدواج در استان چیست؟ و چه راهبرد و راهکاری در راستای افزایش تمایل به ازدواج پیشنهاد می‌شود؟
وی با بیان اینکه نتایج تحقیق در ۲ بخش دسته‌بندی شد، اضافه کرد: نخستین شناسه به دست آمده در این تحقیق گویای این نکته بود که جوانان در مسائل اقتصادی کم‌توان و ناتوان بوده و با مشکلاتی همچون تهیه مسکن، عدم استقلال مالی، بالا رفتن روز افزون هزینه‌های زندگی، فاصله طبقاتی و عدم حمایت اجتماعی کافی از نظر اقتصادی، مواجه هستند.
گسترش ازدواج سفید، بی اعتمادی و تجمل گرایی از موانع تمایل به ازدواج
دکترای تخصصی مشاوره خانواده و ازدواج یادآور شد: بیکاری، نداشتن شغل مناسب، درآمد کم، عدم تناسب شغل و مدارج تحصیلی و افزایش تعداد بیکاران تحصیلکرده در کنار بدبینی و ناسازگاری، نگرانی درباره خیانت و نپذیرفتن شرایط سنتی ازدواج از جمله دلایل کاهش میل به ازدواج در جوانان است.
گسترش مشکلات و اختلالات هویتی و اجتماعی از جمله عدم آمادگی برای پذیرفتن مسئولیت اجتماعی خانواده، بی‌اعتمادی در زمینه عصمت و عفت، شکاف بین نسلی، نبود فرهنگ گفت‌وگو بین خانواده زوجین و گسترش ازدواج سفید از دیگر دلایلی است که یوسفی آن را در کاهش تمایل جوانان به ازدواج موثر می‌داند.
وی در ادامه زیاده‌خواهی و تجمل‌گرایی، بالارفتن سطح انتظارات جوانان، افزایش روابط بین دختر و پسر، دسترسی آسان به ارضا نیازهای جنسی پیش از ازدواج، کاهش معنویات و ارزش‌های اجتماعی، الگوپذیری نامناسب در برگزاری مراسم، مشکل در تهیه جهیزیه و توقعات غیرمنطقی را در رده‌های بعدی موانع ازدواج اعلام کرد.
عضو هیات علمی دانشگاه کردستان با اعلام اینکه بر اساس بررسی‌های صورت گرفته در بین ۱۰ طلاق، پنج مورد مربوط به خیانت است، افزود: موضوع ازدواج سفید در استان کردستان باب شده و نباید آن را انکار کرد، بلکه باید به عنوان یک خطر نهفته آن را در نظر گرفت.
وی اضافه کرد: ۴۰ تا ۵۰ درصد طلاق‌ها در فاصله نامزدی تا ازدواج صورت می‌گیرد و این امر به دلایلی همچون نگرانی و کاهش امید به آینده، سرگردانی در فضاهای مجازی نامناسب و آگاه نبودن از مهارت‌های زندگی روی می‌دهد.
دکترای تخصصی مشاوره خانواده نخستین گام و نکته در زمینه پرداختن به مشکلات و موانع ازدواج را پرداختن به اشتغال عنوان کرد و گفت: ایجاد بستر ازدواج آسان، ایجاد توقع منطقی و راه‌اندازی مراکزی جهت مشاوره قبل از ازدواج که هنوز هم در استان ایجاد نشده، می‌تواند خلاهای موجود را کاهش دهد در ضمن ترویج ارزش‌های ضد تجمل‌گرایی از جمله مسائلی است که باید به آنها توجه شود.
به نظر می رسد، بحث ازدواج، عدم‌تمایل جوانان به آن و یا ناتوانی به انجام این امر مقدس به عواملی از جمله بیکاری و نبود درآمد، تجمل گرایی، افزایش توقعات، بی اعتمادی در جامعه، عدم مسئولیت پذیری، نبود مهارت های زندگی، گسترش ازدواج سفید و سرگردانی در فضای مجازی برمی گردد که فراهم کردن شرایط لازم برای اشتغال و ایجاد مراکز مشاوره پیش از ازدواج می تواند بسیار راهگشا باشد.
۷۳۵۵/۹۱۰۲
نظر شما