جشن یک صد سالگی استقلال افغانستان در شرایطی شکننده

به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، در تقویم رسمی افغانستان 28مرداد روز استقلال این کشور نامیده شده است. شاه امان‌الله در ۲۸ مرداد ۱۲۹۸ استقلال افغانستان را از بریتانیا گرفت. روسیه و ترکیه از اولین کشورهایی بودند که استقلال افغانستان را به رسمیت شناختند.مردم این کشور جشن صدسالگی استقلال خود را در شرایط امنیتی برگزار می کنند.

جشن صدسالگی استقلال این کشور در حالی برگزار شد که وضعیت افغانستان شکننده است مذاکرات صلح میان امریکا و طالبان جریان دارد، اما دولت افغانستان تاکنون در مذاکراتی که بر سر آینده‌ی کشور است، اجازه‌ی حضور نیافته است.

زمان برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان نزدیک است، اما مذاکرات صلح بر آن سایه افکنده و احتمال تأخیر آن می‌رود. بسیاری‌ها صلح را مقدم بر انتخابات می‌دانند و باور دارند که در وضعیت کنونی انتخابات افغانستان را به بحران می‌برد.

 در این میان مردم افغانستان با نگرانی مذاکرات صلح  را دنبال می‌کنند و از نتیجه‌ی این مذاکرات چندان راضی به نظر نمی رسند، آنان بر این باورند که مبادا از درون آن چیزی برآید که طالبان دوباره در افغانستان رسما وارد قدرت  شده و دستاوردهای ۱۸ ساله این کشور قربانی شود.

 نگران از آینده مبهم این کشور 

یکصد سال از استقلال افغانستان می گذرد اما گروه های تروریستی، امنیت مردم در این کشور جنگ زده را به بحرانی غیر قابل حل تبدیل نموده اند و وضعیت امنیتی آن به‌شدت وخیم است. دو روز پیش از جشن استقلال، ۶۳ تن در حمله‌ی انتحاری در محفل عروسی در کابل کشته شدند.

یکی از موضوعات و مباحث افغانستان مسئله تامین صلح است. با گذشت چندین سال از استقرار نظام جدید سیاسی و دخالت گسترده جامعه بین المللی، هنوز موضوع تامین امنیت و یا استقرار صلح در کشور در صدر مسایل قرار دارد. بدون شک استقرار صلح در کشوری که بیش از سه دهه در جنگ و بحران به سربرده است، امری نیست که آنی تحقق یابد.

گروه طالبان هر سال به وسعت قلمروشان افزوده و اکنون قسمتی از خاک افغانستان در کنترل این گروه قرار دارد. تا توازن قدرت در افغانستان بوجود نیاید خیلی سخت است که صلحی پایدار در این کشور شکل گیرد زیرا اختلافات درونی در این کشور بسیار عمیق است. 

مردم افغانستان در شرایط کنونی این کشور دو موضوع، صلح با طالبان و انتخابات ریاست جمهوری که قرار است  6 مهر ماه امسال برگزار شود  را به عنوان دو گزینه مهم در تحولات سیاسی این کشور می دانند و با دیده شک و تردید همراه با نگرانی، تحولات سیاسی را رصد می کنند.

طالبان به عنوان یکی از تاثیرگذارترین گروه های ضد دولتی در افغانستان که سال ها درگیر جنگ با دولت مرکزی افغانستان و نیروهای  آمریکایی مستقر در این کشور هست، تاکنون هشت دور مذاکره صلح با آمریکا برگزار کرده اما پیشرفت نسبی صلح در این مذاکرات حاصل نشده و عملا تاثیری در روند صلح افغانستان نداشته است.  به عقیده طالبان دولت مرکزی دست نشانده آمریکا است و باید با قدرت اصلی وارد مذاکره شوند.

 آمریکایی ها می دانند که بوجود آمدن صلح در افغانستان راه حل نظامی ندارد و باید با اصول دیپلماسی وارد شد اکنون در شرایط فعلی نه طالبان موقعیتی دارند که بتوانند مانند گذشته موفق به تصرف کابل شوند و حکومت اسلامی به زعم خودشان برقرار کنند و نه دولت اشرف غنی به دلیل مشکلاتی که دارد می تواند گروه طالبان را از طریق نظامی حذف کند و راه حل فقط از طریق سیاسی امکان پذیر است و زمانی این مشکلات حل می شود و این کشور جنگ زده به صلح می رسد که حداقل تفاهمی با گروه طالبان  در مورد مسائل  افغانستان بوجود آید.

 مسئله تداوم خشونت و افزایش روز افزون آن در داخل افغانستان باعث ایجاد بحران های متعدد گردیده است، و این باعث شده است که مردم از روند صلح در این کشور ناامید شده و عده زیادی به خارج از این کشور مهاجرت کنند آیا برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و مذاکرات صلح آمریکا و طالبان می تواند به صلح پایدار در افغانستان که صد سال از استقلالش می گذرد کمک نماید؟ پاسخ به این سوال نیاز به گذر زمان و تحولات آینده جامعه افغانستان دارد.

برگزاری انتخابات ریاست جمهوری افغانستان تسریع روند صلح

 کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان، با به تاخیر انداختن  انتخابات ریاست جمهوری در این کشور به دنبال این بود که شرایط مساعد شود و دولت جدیدی بر سر کار آید که طالبان با آن مشکلی نداشته باشد و  با فرصت ناشی از به تاخیر افتادن انتخابات، دولت مرکزی کابل به دنبال این است که مذاکرات بین الافغانی شکل دهد.

در این میان مردم افغانستان از جنگ خسته شده اند،  فقر در این کشور  رو به رشد بوده و تا جایی‌که آمارهای رسمی نشان می‌دهد، در دو سال اخیر بیش از نصف جمعیت  این کشور زیر خط فقر زندگی می‌کنند. اما یکی از مشکلات اساسی در افغانستان برای دست یافتن به صلح و تحقق این آرزوی دیرینه آنست که زمامداران و سیاست مداران  افغان تصوری و پنداری متفاوت از جامعه درباره صلح دارند. و موضوع صلح  را به منزله ابزاری می نگرد که اهداف خاص آنان را تامین کند و این موضوع در بین نامزدهای اخیر انتخابات ریاست جمهوری در افغانستان دیده می شود. نامزدها با براه انداختن بازی بنام مذاکره و صلح  به دنبال افزایش میدان مانور سیاسی خود و به انزوا راندن مخالفین هستند.

 افغانستان سالهاست که در گیر جنگ داخلی می باشد و این جنگ میلیون ها کشته و زخمی و آواره بجا گذاشت. کشوری که در این جنگ همه چیزش را از دست داد و تمام زیربناهای اقتصادی، سیاسی، اداری و امنیتی آن نابود شد در شرایط فعلی برگزاری انتخابات ریاست جمهوری می تواند با روند دموکراتیک و اجرای قانون اساسی صلح در این کشور را تحقق بخشد.

اما مردم  افغانستان صلح را برای همه می خواهند. صلحی که بستر مناسبی باشد برای همه افراد که در پرتو آن بخوبی و با عزت زندگی نمایند. برگزاری انتخابات در افغانستان از اهمیت خاص و ویژه ای برخوردار است .کشوری که تاریخش با استبداد و بیدادگری آمیخته شده است. در کشوری که اعتماد میان مردم و حکومت  کم رنگ بوده است سازوکارهای دموکراتیک برای اداره کشور می تواند راهی را به سوی آینده ای روشن  بدون ستمگری، خشونت و تبعیض هدایت نماید.

انتخابات به عنوان یک راهکار مفید و تجربه شده در کشورهای مختلف، برای انتقال قدرت و تسهیل فرایند گردش نخبگان، در نظر گرفته شده است انتخابات سطح مخالفت ها را کاهش می دهد و از برخوردهای فیزیکی و خشن میان طیف ها و گروه ها جلوگیری می کند؛ اما اگر انتخابات برگزار نشود، جناح نارضی و مخالف دولت ممکن است برای ایجاد تغییر و جابجایی نخبگان دست به اقدامات خشونت آمیز بزنند. برای صلح پایدار در این کشور همسایه جنگ زده باید توازن قدرت داخلی بوجود آید و تفاهم در سطح منطقه ای و بین المللی نیز می تواند در تسریع روند صلح این کشور تاثیر گذار باشد.