به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، نشست سران هفت کشور صنعتی جهان در حالی در بیاریتز فرانسه برگزار شد که رهبران اقتصادی جهان قادر به توافق کامل بر روی موضوعی خاص نشدند. این نشست نه تنها بدون امضا یا ارائه بیانیه پایانی خاتمه یافت بلکه تنها نکته قابل ذکر آن بیان امیدواری سران به تحولات آتی بود. ابراز امیدورای به آینده ای بهتر در حوزه محیط زیست به ویژه همکاری بیشتر برزیل در زمینه حفظ جنگل آمازون و دادن چند وعده اقتصادی در کنار دل بستن به ظهور دریچه هایی برای گشایش در تنش میان ایران و آمریکا از ثمرات بارز ملاقات ها در بیاریتز بودند.
در مورد آتش سوزی در جنگل های برزیل ۷ کشور صنعتی مبلغ ۲۲ میلیون دلار کمک را برای مقابله با این بحران به دولت برزیل پیشنهاد دادند که البته مورد قبول رئیس جمهوری این کشور قرار نگرفت. «ژائیر بولسونارو» این اقدام کشورهای ثروتمند جهان را استعماری و غیرقابل پذیرش اعلام کرد. علاوه بر اینکه در حوزه حفاظت از محیط زیست تنش آشکاری میان روسای جمهوری برزیل و فرانسه به ویژه در فضای مجازی وجود داشت، رهبران این دو کشور پس از نشست هم به این مجادله ادامه دادند. این دو رهبر به ویژه بولسونارو به مسائل شخصی هم ورود کرد و پای همسرش را هم به درگیری سیاسی خود با همتای فرانسوی اش باز کرد.
سایه سنگین ایران بر نشست گروه۷
به اعتقاد کارشناسان مسائل مربوط به ایران مهمترین موضوعی بود که تاثیر آن بر روند نشست گروه۷ از ابتدا تا انتها احساس می شد. مساله ایران اما پیچیده تر بود. سفر غیرمنتظره «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه کشورمان به محل برگزاری نشست و دیدار با رئیس جمهوری و وزیر امور خارجه فرانسه با حاشیه های زیادی همراه بود.
گمانه زنی های متعددی برای این تحولات بیان شد و حتی برخی رسانه ها از ارائه پیشنهادهای تازه از سوی کاخ الیزه به تهران خبر دادند اما شاه بیت موضوع در نشست خبری «دونالد ترامپ» و «امانوئل مکرون» ارائه شد. مقام ارشد فرانسوی در مقابل خبرنگاران از دستیابی به پیشرفت هایی در زمینه حل تنش میان تهران و واشنگتن مخصوصا در مورد برجام سخن گفت. وی حتی مدعی شد که شرایط را برای دیدار احتمالی رئیس جمهوری آمریکا با «حسن روحانی» آماده کرده است و حتی تا چند هفته بعد این ملاقات عملی می شود. رئیس جمهوری آمریکا هم با تکرار سخنان قبلی خود از آمادگی کاخ سفید برای انجام دیدار سخن گفت.
با اینحال هر دو رئیس جمهوری در نشست خبری این موضوع را فاش کردند که در زمینه محدودکردن توانایی های دفاعی، منطقه ای و هسته ای تهران دیدگاه های کاملا یکسانی دارند و در واقع در کنار دیگر کشورهای اروپایی همین هدف را دنبال می کنند. این موضوع از سوی «آنگلا مرکل» هم مورد تایید قرار گرفت. جالبتر اینجاست که «بوریس جانسون» نخست وزیر انگلستان در سخنانی شگفت آور شرایط کنونی را بهترین فرصت برای ایران جهت بازگشت و اجرای برجام توصیف کرد.
بخش انگلیسی تارنمای «یورو نیوز» وضعیت اضطراری جنگل های آمازون و آتش سوزی گسترده آن در کنار حضور غیرمنتظره ظریف را اصلی ترین مسائل در نشست سه روزه بیاریتز دانست. همچنین نخستین برخورد ترامپ وجانسون پس از کسب نخست وزیری انگلیس و توجه به تدوین قوانینی جدید برای تجارت جهانی از مباحث مهم این دیدارها عنوان شده است.
این شبکه خبری اروپایی در مورد ایران آورده است مکرون ابتدا با دعوت از وزیر امور خارجه ایران همه را بهت زده کرد و سپس اعلام کرد شرایط برای دیدار ترامپ و همتای ایرانی در چند هفته آینده ایجاد شده است. البته گزارش یورو نیوز تشدید تنش میان ایران و آمریکا را به زمان خروج دونالد ترامپ از برجام و برقراری تحریم ها علیه ایران و کشورهای معامله کننده با تهران مرتبط دانست.
ترامپ بار دیگر در گفت وگو با رسانه ها مدعی شد واشنگتن در خروج از توافق هسته ای کار درستی را انجام داد زیرا وی با اینکار باعث کاهش توانایی های ایران شده است. رئیس جمهوری آمریکا با این حال شروطی را هم برای دیدار با مقام های ایرانی مطرح کرد ؛ فراهم شدن شرایط برای کسب یک توافق به عنوان امری ضروری برای انجام ملاقات در آینده نزدیک در صدر خواسته های ترامپ قرار دارد.
برخی کارشناسان البته بر این باورند که منظور روسای جمهوری آمریکا و فرانسه از انجام دیدار در آینده نزدیک به زمان برگزاری مجمع عمومی سازمان ملل اشاره دارد که قرار است تا چند هفته دیگر در نیویورک برگزار شود.
شبکه خبری «سی.ان.ان» اما در گزارش خود آورده است که رئیس جمهوری فرانسه با دیپلماسی پرتحرک اما خیالی خود نشست گروه ۷ را متفاوت ساخت. این گزارش نیز حضور وزیر امور خارجه کشورمان را یکی از ابتکارهای تکان دهنده مکرون ارزیابی کرد که پیش از این سابقه نداشته است.
به نوشته سی.ان.ان با این حال در روز پایانی نشست (دوشنبه) دونالد ترامپ با سیاست پنهانکارانه مکرون همراهی کرد و مدعی شد نه تنها از سفر ظریف مطلع بود بلکه وی به همتای فرانسوی خود اجازه داد تا وزیر امورخارجه ایران را دعوت کند.
طبق تحلیل فوق، اگرچه در این شرایط مکرون خود را اندکی به خواسته چندماه اش در مورد برگزاری دیدار مستقیم روسای جمهوری ایران و آمریکا نزدیک کرد با اینحال ترامپ پیش شرایط هایی را برای انجام ملاقات مطرح کرد.
این شبکه آمریکایی در پایان بر این باور است حتی اگر ابتکار مکرون در زمینه ایران نتوانسته باشد سفر فراآتلانتیکی ترامپ را متحول سازد اما به نظر می رسد رئیس جمهوری فرانسه چالش دیگری را در تاریخ زندگی سیاسی رئیس جمهوری آمریکا ایجاد کرده است.
در هر صورت نشست جی هفت در بیاریتز با نشست خبری که در آن ابراز امیدواری برای گشایش در آینده برجسته بود، پایان یافت و رسانه هایی همچون شبکه خبری «الجزیره» بر این موضوع تمرکز کردند که رئیس جمهوری آمریکا موضوع های مربوط به خود همچون دیدار با همتای ایرانی یا حل و فصل موضوع تعرفه ها با چین همه چیز را به آینده محول کرد.
درکل کارشناسان مسائل بین المللی نشست اخیر گروه هفت را تحت تاثیر موضوع جمهوری اسلامی ایران می دانند به گونه ای که ایران هم بر روند برگزاری نشست و هم در مراسم پایانی، بحث محوری را تشکیل می داد. ولی باید پذیرفت که نشست بیاریتز یک صحنه گردان داشت و آن هم کسی جز رئیس جمهوری فرانسه نبود. به نوشته روزنامه «نیویورک تایمز» امانوئل مکرون خود را در نشست گروه هفت همچون یک ستاره به نمایش گذاشت. ضیافت ناهار و دیدار طولانی با ترامپ، دعوت از وزیر امور خارجه ایران و دفاع تمام قد از مباحث زیست محیطی، جایگاه رئیس جمهوری فرانسه را در این نشست سه روزه برجسته تر ساخت.
در دوره ای که ترامپ در بسیاری از موضوعات بین المللی آمریکا را منزوی ساخته و صدراعظم آلمان هم به حاشیه رانده شده است، این رئیس جمهوری فرانسه بود که رهبری یک اتحاد اروپایی را برعهده گرفت و منادی چندجانبه گرایی در عرصه بین المللی شد. براساس ارزیابی ها، نکته مهم دیگر آن است که در عمل هم مکرون توانست در پرونده ایران مسیر رویکردهای ترامپ را تغییر دهد و وی را به سمت تازه ای ببرد.
نظر شما