به گزارش ایرنا، ذخایر ژنتیکی دامی کشور ایران در دهه های گذشته آسیب های زیادی داده که ناشی از کم توجهی به نژادهای بومی یا آمیخته گری های بین نژادی است.
با وجود اینکه ایران از لحاظ تنوع ژنتیکی دامی از جمله کشورهای کم نظیر جهان است ولی متاسفانه این سرمایه عظیم در معرض تهدید جدی بوده و از نظر بسیاری از متخصصان بعضی از نژادهای بومی در حال انقراض یا در شرایط بحرانی ارزیابی می‌شوند.
با وجود تغییرات شدید اقلیمی و تهدید جدی کشور در زمینه گسترش بیابان‌ها و خشکی‌ها و کاهش منابع آبی و همچنین شیوع بیماری‌های نو پدید دامی، نگهداری و پرورش نژادهای بومی دام‌های سازگار و مقاوم مهمترین روش حفظ امنیت غذایی در کشور است.
شتر از حیوانات بومی با قدمت چندین هزار ساله کشور بوده و طبق گزارش‌های سازمان جهانی خواروبار و کشاورزی (فائو) نژاد دوکوهانه شتر در ایران اهلی شده است اما جمعیت این گونه به کمتر از ۱۰۰ تا ۲۰۰ نفر تقلیل پیدا کرده و در معرض انقراض است.
با وجود اقدامات علمی که در سالیان گذشته برای نجات و گسترش جمعیت این گونه دامی در کشور انجام شده ولی متاسفانه هیچ نتیجه مثبتی عاید نشده به همین دلیل پیمایشگر و جهانگرد هرمزگانی تصمیم گرفت تا سفری را از کشورمان آغاز کند که ضمن اینکه به معرفی جاذبه های کشورمان می پردازد، شتر دوکوهانه را به عنوان یک گونه در معرض خطر انقراض معرفی کند.
«محمد امیری رودان» که یک ورزشکار و معلم هرمزگانی است، حدود ۲۰ سال است که سفرهای جهانگردی خود را به کشورهای مختلف اروپایی و آسیایی آغاز کرده است.
امیری رودان هر ساله همزمان با روز ملی خلیج فارس از طریق رشته های ورزشی این روز را معرفی و گرامی می دارد و در سال جاری نیز از بندر خصب در کشور عمان تا بندرعباس را با شنا طی کرد.
رودان در سفرهای ۲۰ ساله خود تا ۶ سال پیش به صورت پیاده یا با دوچرخه و از ۶ سال پیش سفرهای خود را با موتورسیکلت انجام داده است.
این جهانگرد تا کنون ۲ بار با دوچرخه، ۲ بار با موتورسیکلت و یک بار به صورت پیاده شرق به غرب و شمال به جنوب اروپا را و ۹۵ درصد آسیا را سفر کرده و به عنوان نخستین جهانگرد با دوچرخه دریایی ساخته خود روی دریا طی مسیر کرده و از ایران به عمان سفر کرده است.
امیری رودان سال گذشته برنامه سفر دوره کره زمین با موتورسیکلت را داشت که با گران شدن ارز و نداشتن حامی و اسپانسر نتوانست این سفر را علیرغم قول های مساعدت استانداری و اداره ورزش هرمزگان انجام دهد.
به گفته این جهانگرد هرمزگانی برای ورود به هر کشوری به طور متوسط باید برای هر روز استقرار در آن کشور روزانه حدود ۱۰۰ دلارهزینه کرد که در صورتیکه این امکان را نداشته باشیم ممکن است اجازه ورود به کشور مقصد را دریافت نکنیم.
اما این معلم هرمزگانی سفر جهانگردی اخیر خود را با اهداف مختلفی از بندر سیریک هرمزگان در دوم خرداد ماه سال جاری آغاز کرد و حدود یک و نیم ماه پیش به استان البرز رسیده است.
امیری رودان در طول این مدت در تلاش بود تا هماهنگی ها و همکاری های لازم برای سفر سه ساله خود را جلب و جذب کند.
اکنون با حمایت وزارت جهاد کشاورزی و موسسه تحقیقاتی علوم دامی، سفر سه ساله خود را از کرج به سمت ترکیه برای ورود به اروپا و با هدف معرفی جاذبه های گردشگری و فرهنگی ایران و همچنین معرفی ذخایر ژنتیکی ایران و به خصوص شتر دوکوهانه آغاز کرد.
رودان هدف از سفر سه ساله خود با شتر را ضمن تبلیغات برای معرفی جاذبه های گردشگری ایران با محوریت هرمزگان و همچنین معرفی ذخایر ژنتیکی ایران و اگروتوریسم (گردشگری کشاورزی) دانست و گفت: این در حالی است که تاکنون همکاری که من برای این سفر انتظار داشتم به غیر از وزارت جهاد کشاورزی از طرف دیگر ارگان ها محقق نشده ضمن اینکه نتوانستم اسپانسر و حامی پیدا کنم.
وی به ارایه نحوه سفر خود با شتر پرداخت و افزود: در این سفر سرعت شتر خیلی پایین است و روزانه حدود ۳۰ کیلومتر را می توانم طی کنم که از این میزان ۸۰ درصد را به صورت پیاده هستم و ۲۰ درصد مابقی را احتمال دارد سوار شتر شوم یا نشوم؟
ممکن است در مسیرهایی که جنبه تبلیغاتی دارد یا خسته شده باشم سوار شتر شوم و با توجه به اینکه در کشورهای شتر کم است و در نتیجه شتر در چشم است، کار تبلیغاتی باید در چشم بیاید.
این جهانگرد هرمزگانی گفت: می توانستم با اسب هم سفر کنم و این در حالی است که هم اسب داشتم و هم اینکه لذت سفر با اسب به دلیل سرعت بیشتری که دارد و می تواند روزانه ۸۰ تا ۱۰۰ کیلومتر را طی کند، بیشتر است.
ضمن اینکه تغذیه اسب هم از شتر راحت تر است زیرا شتر بیشتر به غذاهای شور بیابانی عادت دارد و با غذاهای تر دل پیچه می گیرد و مدیریت تغذیه شتر نسبت به اسب سختر است.
نوشتن سفرنامه به چند زبان زنده دنیا
وی دلیل سفر خود با شتر به جای اسب را اینگونه بیان داشت: به دلیل کمی جمعیت شتر در کشورهای مختلف وحتی کشور خودمان احتمال اینکه بتوانم اسپانسر بگیریم خیلی بیشتر است ضمن اینکه با تورگردانی با شتر می توانم قسمتی از هزینه سفر خود را تامین کنم.
به طوریکه در طول سفر به صورت مجازی تبلیغ کنم و یک نفر شاید خواستار این باشد که یک مسیری را با شتر سفر کند که با اسب نمی توانم این کار را انجام دهم.
علاوه بر اینکه در نظر دارم تا سفرنامه خود را بنویسم علیرغم اینکه امیدی ندارم تا در ایران کسی برای مطالعه پول بدهد ولی امیدوارم در خارج از ایران با ترجمه آن به پنج یا ۶ زبان زنده دنیا همچون انگلیسی، عربی، روسی، اسپانیولی و فرانسه بتوانم فروش خوبی از آن داشته باشم.
این ورزشکار جهانگرد هرمزگانی با اشاره به اشتغال در شغل شریف معلمی، گفت: در شرف بازنشستگی هستم واداره ورزش و استاندار هرمزگان قول داده اند تا طبق قانون برای این سفر سه ساله ماموریت یا مرخصی ورزشی شامل حالم شود که اگر اینکار انجام نشود مجبور به استفاده از مرخصی بدون هستم.
در حالیکه مرخصی بدون حقوق حقم نیست زیرا سه سال پرچم کشورم را در کشورهای مختلف حمل خواهم کرد و اگر مرخصی بدون حقوق بگیرم علاوه بر اینکه حقوقی نمی گیرم جزو سابقه ام نیز محسوب نشود.
شتر نمادی مقدس در ایران است
امیری در خصوص اینکه بعضی ها از سفرم با شتر انتقاد کرده اند که چرا با یک نماد عربی به این سفر می روی و جایگاه شتر در ایران پایین است، گفت: شتر قبل از اسلام و بعد از اسلام در ایران مقدس بوده است.
معنی نام پیامبر باستان ایران «زردتشت» یا در واقع «زرداشتر» بود که شتر زرد است و بعد از اسلام هم در قرآن به آن اشاره شده است و در ایران جایگاه شتر بسیار قدمت بالایی دارد.
علاوه بر اینکه بیابان های ایران همیشه شتر داشته و این نیست که خیلی بیگانه با شتر بوده باشیم.
این ورزشکار هرمزگانی افزود: همچنین بسیاری از فعالین محیط زیست انتقاد می کنند که در این سفر طولانی شتر آسیب می بیند در حالیکه این عده افراط و تفریط را در پیش می گیرند به این دلیل که نمی دانند که یک شتر روزانه چقدر می تواند پیمایش کرده و چقدر بار حمل کند و اینکه واقعا آسیب می بیند یا نه؟
یکی از اهداف ما معرفی ذخیره ژنتیکی شتر و تلاش جهت گسترش جمعیت آن است پس نظریه ای که آسیب می بیند منتفی است زیرا می خواهیم با این کار تبلیغ برای افزایش جمعیت آن را داشته باشیم.
شتر قادر است در شبانه روز ۱۵۰ کیلومتر را طی کند که پیمایش ۳۰ تا ۴۰ کیلومتر بسیار پیمایش معمولی است و هیچ آسیبی نمی بیند و از لحاظ وزن می تواند تا ۳۰۰ کیلوگرم را حمل کند در حالی که وزنی را که در نظر دارم با این شتر علاوه بر خودم حمل کنم حدود ۱۰۰ کیلوگرم است.
امیری رودان اضافه کرد: شاید درایران با استقبال زیادی مواجه نشوم ولی در کشورهای دیگر به خصوص کشورهای اروپایی به طور حتم با استقبال خوبی مواجه خواهم شد.
وی در خصوص طول مسیر سفر سه ساله خود گفت: پس از خروج از کشور و ورود به ترکیه به سمت یونان و سپس دفتر فائو در شهر رم کشور ایتالیا می روم و پس از آن از طریق آفریقا به استرالیا، کشورهای از ترکیه یونان به دفتر فائو در شهر رم کشور ایتالیا می رسم و سپس از آفریقا، استرالیا و نیوزیلند به سمت آمریکای جنوبی و مکزیک رفته و سپس با کشتی به چین سفر کرده و پس از آن از طریق جاده ابریشم از راه کشورهای تاجیکستان، ازبکستان و قرقیزستان از شمال ایران وارد کشور خواهم شد.
این معلم هرمزگانی گفت: بعضی از افراد براین اعتقاد هستند که شتر موجب از بین رفتن مراتع می شود در حالیکه شتر باعث جلوگیری از گسترش شن می شود زیرا فضولات شتر منجر به رشد گیاهان و همچنین کوبیدن ماسه ها توسط شتر منجر به جلوگیری از گسترش ماسه ها در فضا می شود.
سفر با شتر تک کوهانه برای تبلیغ شتر ۲کوهانه
محمدحسین بنابازی، معاون پژوهش، فناوری و انتقال یافته های موسسه تحقیقاتی علوم دامی به خبرنگار ایرنا گفت: طرح نمادین سفر جهانگردی امیری رودان با شتر برای تاکید بیشتر و افزایش آگاهی بخشی جامعه نسبت به مساله مهم ذخایر ژنتیکی دامی که به شدت در خطر هست و نیازمند حمایت هست، می باشد.
وی افزود: وظیفه اصلی موسسه تحقیقاتی علوم دامی پژوهش است که هر چه تلاش کردیم از راه علمی و مقاله به این موضوع برای جامعه بپردازیم و روشن کنیم بخش زیادی از جامعه از آن محروم می ماند که این برنامه را موسسه طراحی کرد برای اینکه در طول سفر عملا نشان دهیم که ذخایر ژنتیکی چقدر اهمیت دارد و چقدر در خطر است و چقدر نیازمند حمایت ملی و جهانی است.
امیری رودانی با تجاربی که در پیمایش های قبلی خود داشت پیشنهاد سفر با شتر را ارایه کرد که برنامه ریزی شد سفر اصلی ایشان از موسسه آغاز تا فائو در کشور ایتالیا ادامه یابد و به عنوان سفیر ایران ذخایر ژنتیکی ایران و به خصوص در خطرانقراض ها که شتر دوکوهانه بیشترین تهدید انقراض را دارد، معرفی کند.
به دلیل این تهدیدی که برای این گونه وجود دارد این پیمایشگر سفر خود را با شتر تک کوهانه انجام می دهد تا اگر حتی یکی از ذخایر حفظ شود باز هم غنیمت است.
هماهنگ کننده ملی بحث تنوع ذخایر ژنتیکی دامی در سازمان فائو افزود: تعداد این گونه در کشور به زیر ۲۰۰ و در بعضی موارد به زیر ۱۰۰ نفر گفته می شود که رسیده که عمده پراکنش آن در استان های اردبیل بوده و تعداد محدودی نیز در استان های البرز، قزوین و قم وجود دارد.
امیری رودان سفیر ایران با شعار اینکه «شتر دوکوهانه یک ذخیره ژنتیکی فراموش شده در معرض خطر انقراض است» شد تا جاییکه می شود حمایت های مردمی و همیاری ملی و بین المللی را برای آن جلب کنند.
بنابازی یاد آور شد که برای این سفر سه ساله هماهنگی های لازم با دفتر فائو درتهران و همچنین سفیر دائم کشورمان در مقر فائو در کشور ایتالیا انجام شده تا حمایت ها و تائیدیه های لازم در طول سفر برای این جهانگرد کشورمان صادر شود.
دفتر فائو در ایران در سازمان تحقیقات، ترویج و آموزش کشاورزی مستقر است.
۶۱۵۶/ ۶۱۵۵
نظر شما