صمد طاهری: کلاسهای نویسندگی در  رشد داستان نویسی موثر بوده اند

خالق زخم شیر برگزیدهٔ بخش داستان کوتاه دومین دورهٔ جایزهٔ احمد محمود در آیین رونمایی کتاب مالوینای انزلی اثر سعید جوزانی نویسنده جوان گیلانی در کافه کتاب بوکا برای حاضران از  فضای داستان نویسی بعد از انقلاب در کشور سخن گفت.

وی با اشاره به دهه 40 بعنوان دهه طلایی داستان نویسی با ظهور نویسندگانی چون ابراهیم گلستان، هوشنگ گلشیری و غلامحسین ساعدی از تاثیر  نسل پیشین این نویسندگان یعنی هدایت، جمال زاده و چوبک و دو دهه ممارست و پختگی آنان یاد کرد.

طاهری تصریح کرد:میراث نسل اول داستان نویسی یعنی هدایت جمال زاده و چوبک و دو دهه ممارست و پختگی به نویسندگان دهه 40 یا همان نسل دوم رسید . دهه طلایی داستان نویسی که تعدادی از بهترین نویسندگان  مانند ابراهیم گلستان، هوشنگ گلشیری و غلامحسین ساعدی پدید آمدند. این روند تا دهه 50 تداوم داشت اما بعد از انقلاب وقفه ای افتاد.  داستان نویسی تا سالهای 61 و62    در محاق بود تا زمانی که  هوشنگ گلشیری پنج داستان را منتشر کرد.

این نویسنده معاصر افزود: پس  از دهه 60 انتشار مجله هایی مثل دنیای سخن وآدینه و چاپ  کتابهایی چون داستانهای کوتاه ایران و جهان ، انتشار گاهنامه  کتاب سخن و  در ادامه انتشار مجله  گردون توسط عباس معروفی و نشریه مفید (از شماره 12 یا 14 توسط هوشنگ گلشیری به مدت یک سال و نیم ) به روند داستان نویسی کمک کرد.

طاهری با اشاره به چند سال وقفه دوباره تا جایگزین شدن نشریات دیگری در این زمینه به برگزاری کلاسهای داستان نویسی توسط گلشیری و براهنی به عنوان موجی (موتور محرک ) در داستان نویسی یاد کرد .

خالق مجموعه داستان شکار شبانه یاداور شد: نسل سوم داستان نویسی ادامه دهنده نسل گلشیری و گلستان بودند  کسانی مثل ابوتراب خسروی ، قاضی ربیحاوی  . در شهرهای مختلف در برخی شهرها یکی و در بعضی شهرها 10 تا 15 کلاس و از این کلاسها نسل چهارم داستان نویسی شکل گرفت؛  کسانی مانند حسین سناپور و کورش اسدی .نسل پنجم هم جوانهای زیر 30 سال اند  که در حال تداوم و گسترش این روند  هستند.

وی اظهار داشت: در دهه 40 یا 50 که دهه های طلایی و اوج داستان نویسی ایران بود حداکثر 10 داستان نویس برجسته وجود داشت و مجموعه داستانهای شاخص از 10 تا بیشتر نمی شد.

وی افزود: در حالی که سال گذشته بعنوان داور جشنواره بوشهر در بررسی یک دوره دو ساله 96،97 داستانها و رمان ها رشد کارها در حدی بود که در مرحله دوم 180 مجموعه داستان کوتاه رسیده بود . قرار بود  بعنوان یکی از داوران جشنواره نام 10 مجموعه را انتخاب کنم . من اسم 15 مجموعه را دادم چرا که حقیقتا دریغ داشتم این پنج مجموعه را کنار بگذارم . سرانجام به ناچار 10 کتاب را انتخاب کردیم و در مرحله نهایی هفت اثر انتخاب شد.

در این دوره دو ساله 15 مجموعه داستان خوب می شد انتخاب کرد رشد کمی هم نشان دهنده رشد است . در دهه 40 اگر بخواهیم اسم ببریم در کل این دهه پنج یا شش مجموعه داستان خیلی ممتاز بیشتر نمی شود .

طاهری با اشاره به تاثیر رشد جامعه و رسانه های مجازی بر داستان نویسی امروز ایران خاطر نشان کرد: تلگرام واتساپ و غیره دسترسی نسل جوان به ادبیات جهانی را سرعت بخشیده داستان نویسی که در کشور ما اتفاق می افتد به سرعت دست به دست می شود در استانها و شهرهای مختلف تجمع ها و تبادل نظرهای مجازی شکل می گیرد .

این نویسنده برجسته اظهار داشت : در زمینه رمان هنوز کمبود داریم . سنت ما در این دوره 80 ، 90 ساله بیشتر روی داستان کوتاه بوده و در زمینه رمان خیلی قوی نبودیم اما شاید در دوره های بعد این فرصت بوجود بیاید.

طاهری همچنین در خصوص اهمیت فضاسازی در داستان گفت : فضاسای کارکردهای متعدد و متنوعی دارد که از مهم ترین آنها باور پذیری است. هرچه فضای داستانی را دقیق تر و با جزئیات بیشتر توصیف کنید در ذهن خواننده باورپذیرتر و موثرتر می شود .

وی افزود: کارکرد دیگر فضاسازی رنگین کردن داستان است ، داستانی که فضای دقیق تر و قابل لمس تر و دقیق تری ایجاد کند برای خواننده لذتبخش تر است .

صمد طاهری متولد ۱۳۳۶ آبادان نویسندهٔ معاصر ایرانی در سبک رئالیسم و جزو نسل سوم داستان‌نویسان ایران است . وی نوشتن را از سال ۱۳۵۳ آغاز کرد  اما از سال ۱۳۵۸ و به‌سبب آشنایی با ناصر زراعتی وبا انتشار اولین داستان خود به‌نام گلبونا در جُنگ فرهنگ نوین به‌طور جدی وارد عرصهٔ داستان‌نویسی شد. در سال ۱۳۶۲ به‌مدت چند ماه در جلسات پنج‌شنبه‌های هوشنگ گلشیری شرکت کرد. در این جلسات علاوه‌بر صمد طاهری و ناصر زراعتی نویسندگانی هم‌چون محمدرضا صفدری، قاضی ربیحاوی، اصغر عبداللهی، یارعلی پورمقدم، اکبر سردوزامی، محمد محمدعلی، عبدالعلی عظیمی، کامران بزرگ‌نیا و مرتضی ثقیان نیز شرکت می‌کردند.

 مجموعه داستان سنگ و سپر،  مجموعه داستان شکار شبانه، مجموعه داستان زخم شیر، رمانِ کوتاه برگ هیچ درختی از آثار این نویسنده معاصر است .

مجموعه داستان زخم شیر صمد طاهری در یازدهمین دورهٔ جایزهٔ ادبی جلال آل‌احمد شایستهٔ تقدیر و در دومین دوره جایزه احمد محمود برگزیده بخش داستان کوتاه شد.