ترامپ در آرزوی جنگ ستارگان جدید

به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا پس از نزدیک به یک سال و نیم، برنامه خود را مبنی بر ایجاد نیروی نظامی ویژه آمریکا در فضا اجرایی کرد و در این مسیر چند روز قبل مرکز فرماندهی جنگ فضایی (SpaceCom) را تاسیس کرد. وی که از سال قبل به دنبال گسترش توانایی نظامی آمریکا در این حوزه بود و تشکیل نیروهای فضایی را به عنوان ششمین شاخه نیروهای مسلح این کشور در دستور کار کاخ سفید قرار داده بود.

گفتنی است این مرکز فرماندهی پیش از این هم از سال ۱۹۸۵ تا ۲۰۰۲ میلادی مشغول به فعالیت بود اما ۱۷ سال قبل تغییر رویکردهای تهاجمی و نظامی آمریکا به ویژه اولویت یافتن امنیت داخلی و  احساس تک قطبی شدن نظام بین الملل باعث شد تا واشنگتن فعالیت آن را متوقف کند. به اعتقاد تحلیلگران نگرانی از پیشرفت‌های چین و روسیه در این حوزه موجب تغییر دیدگاه های مقام های ارشد آمریکا شده است.

طرح فوق سال گذشته با مخالفت نیروی هوایی و حتی برخی قانونگذاران آمریکایی روبرو شده بود و اکنون فرماندهی مشترک نیروهای  فضایی آمریکا، به عنوان شاخه ای مجزا از نیروی هوایی اما تحت فرمان پنتاگون عمل می کند و تقریبا تمامی فعالیت های فضایی ایالات متحده را تحت پوشش قرار می دهد. در این چارچوب نیروهای فضایی، در کنار ارتش، نیروی هوایی، دریایی، گارد ساحلی و تفنگداران دریایی  تحت نظر یک فرماندهی کل فعالیت خواهند کرد.

بخشی از وظایف این نیروهای جدید تکمیل امکانات و تقویت سیستم موقعیت یاب جهانی (GPS) و کمک به رهگیری و مقابله با سلاح های موشکی و تسهیل ارتباط نظامیان و فرماندهان آمریکایی در میدان های نبرد عنوان شده است. به نوشته روزنامه «ایندیپندنت» اگرچه وظیفه این فرماندهی از نیروی هوایی آمریکا مجزا است اما درواقع می تواند در کنار وظیفه فضایی خود خدماتی متمایز را به نیروهای هوایی، زمینی و دریایی هم ارائه کند.

 ترامپ چندماه قبل  ژنرال «جان ریموند» را به عنوان نخستین فرمانده نیروی نظامی فضایی آمریکا به سنا معرفی کرده بود. رئیس سجمهوری آمریکا سال گذشته و هنگام ارائه بودجه نظامی بیش از ۷۰۰ میلیاردی برای سال ۲۰۱۹  در قانون «اختیارات دفاع ملی» هم به صورت رسمی عرصه فضا را در کنار زمین و دریا میدان های جنگی توصیف کرد. دونالد ترامپ تنها حضور در فضا را کافی ندانست، بلکه لزوم تقویت توانایی نظامی واشنگتن برای سیطره بر این عرصه را  مورد تاکید قرار داد.

به تازگی ژنرال فوق به عنوان فرمانده این مرکز نیز به صورت تلویحی رقبای آمریکا را به تقویت توانایی نظامی در فضا متهم و تاکید کرد فضا به یک قلمروی جنگی نوینی تبدیل شده است.

تشدید رقابت تسلیحات فضایی 

اگرچه بسیاری از تحلیلگران این اقدام واشنگتن را عاملی برای تشدید مسابقه تسلیحاتی و کشانده شدن فضا به عرصه رقابت میان قدرت ها همچون طرح های متوهمانه (جنگ ستارگان) «رونالد ریگان» رئیس جمهوری پیشین آمریکا می دانند اما ترامپ علت این تصمیم را پاسخ دادن به برنامه های دشمنان واشنگتن در نظامی کردن مدارهای فضایی عنوان کرد. ترامپ سال گذشته فضا را در زمره عرصه های نوین نبرد میان آمریکا و دیگر قدرت دانست و بر ضرورت افزایش توان این کشور در حوزه فضا تاکید کرد.

این تصمیم در حالی گرفته شد که معاهدات بین المللی با صراحت، نظامی کردن فضا را ممنوع کرده اند اما ازآنجاکه رئیس جمهوری آمریکا تقریبا با هر مقررات و پیمانی که برخلاف میل و منافع مورد نظرش باشد مخالفت می کند، به استقرار سلاح و نیروهای فضایی در جو به عنوان یک ابزار برتری بخش به واشنگتن می نگرد و به دنبال اجرای آن است.

سال گذشته نشریه «نشنال پست» با اشاره به طرح خطرناک ترامپ برای فضا عنوان داشت که رئیس جمهوری آمریکا با رویکردی خطرناک پنج شاخه نظامی نیروهای مسلح را کافی نمی داند و به همین دلیل ایجاد نیروی نظامی در فضا را دنبال می کند.

این نگاه تحلیلی گذشته از موضوع زباله های فضایی و نابودی ماهواره ها، درگیری در فضا را هم برای کشورهای متخاصم و هم برای کل بشر و کره زمین خطرناک می داند زیرا این عرصه برای هدایت امور مختلف ارتباطی بر روی زمین به شدت ضروری است.

روزنامه «گاردین» نیز اعلام تشکیل فرماندهی نظامی در فضا را نشانه ای از آماده شدن ترامپ برای راه اندازی دور جدیدی از نزاع بر  سر مدارهای فراز زمین دانست و افزود این فرماندهی جدید هراس ها از آسیب پذیری ماهواره های قدرت های جهانی را بیشتر می کند که البته این امر خود می تواند محرکی برای وقوع یک جنگی واقعی باشد.

ترامپ در مراسمی در واشنگتن وظیفه این فرماندهی را دفاع از منافع حیاتی آمریکا در فضا خواند که به عرصه تازه ای از جنگ تبدیل می شود. رئیس جمهوری آمریکا وظیفه شاخه ششم نیروی نظامی آمریکا را محافظت از ماهواره های کشورش و مقابله با موشک های پرتاب شده از سوی دیگر کشورها عنوان کرد. تارنمای نشریه «گلوبال نیوز» در گزارشی بر این اعتقاد است که هدف از تشکیل ارتش فضایی آمریکا مقابله با تسلیحات لیزری ضدماهواره ای است که چین و روسیه در اختیار دارند.

گاردین این موضوع که ترامپ فضا را عرصه جنگی جدیدی توصیف کرده است خطرناک دانست و افزود ماهواره های مسلح به لیزر، گیرنده های فرکانس های رادیویی، اسپری های شیمیایی و حتی ربات های مسلح از جمله تسلیحات فرازمینی هستند که اطلاعات چندانی از وجود آن ها در ارتش های قدرت های جهان در دسترس نیست.

در سال ۱۹۶۷ معاهده فضای بیرونی یا ماورای جو با هدف جلوگیری از نظامی شدن فضا از طریق ممنوعیت استفاده از سلاح های هسته ای در مدارهای دور زمین به تصویب رسید. اما اکنون ارتباط فناوری های ساده تر و نگرش دولت های ملی گرا در حال تبدیل فضا به جبهه جدیدی برای نبرد هستند. روزنامه ایندیپندنت هم عنوان داشت قلمروی جنگی دانستن فضا از سوی ترامپ مورد انتقادهای گسترده ای قرار گرفته است. کارشناسان این نگرش را زیاده روی در بحث های امنیتی دانسته اند که میلیاردها دلار هزینه را به مالیات دهندگان آمریکایی تحمیل می کند. به اعتقاد تحلیلگران به فرض آنکه جنگی در فضا شکل بگیرد نظامی سازی این حوزه بر خطرات یک جنگ هسته ای می افزاید. بر این اساس در دوره ای که ترامپ از توافق های کنترل تسلیحات کنار می کشد و مسابقه تسلیحاتی نوینی را به راه می اندازد نیازی وجود ندارد که بر تهدید جنگ های هسته ای هم افزوده شود.

تحلیلگران و رسانه های جهان به ویژه در آمریکا بر این اعتقادند طرح مورد نظر ترامپ برای ایجاد نیروی فضایی، بیشتر از گذشته موجب تحریک روسیه و چین در مسیر افزایش توان نظامی آن ها به ویژه در فضا می شود. اگرچه واشنگتن نگران توانایی این کشورها است اما تجربه پیشین جنگ ستارگان نشان داد که دامن زدن به مسابقه تسلیحاتی در فضا تنها موجب اتلاف سرمایه ها و گسترده تر شدن رقابت های نظامی و افزایش تهدیدها برای هر دو طرف می شود.