سعید رضا عاملی روز جمعه در گفت و گو با خبرنگار دانشگاه و آموزش ایرنا اظهار داشت: امروزه شرایط به گونه ای تغییر کرده که در گذشته صرفاً از چهار خبرگزاری بزرگ در جهان صحبت به میان می آمد؛ حال آنکه امروزه رسانه ای چون گوگل با مرجعیتی که دارد، خبر سه هزار خبرگزاری مهم جهان را به لحظه ویرایش می کند و درون منبع خبر خود قرار می دهد.
۶۲ میلیون نفر در ایران کاربر اینترنت هستند
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران ادامه داد: امروزه منطق آنالوگ تبدیل به منطق دیجیتال شده و تعداد کاربران اینترنت ایران به ۶۲ میلیون نفر رسید؛ این ظرفیت موجب تراکم و تکثر بهره‌دهی و بهره‌وری می‌شود.
وی افزود: نزدیک به ۶۲ درصد جامعه ایران از شبکه های اجتماعی استفاده می کنند و به عنوان کنشگر در فضای مجازی مشغول به فعالیت و ارسال اخبار ترکیبی در فرآیند تولید و بازنشر خبر هستند.
انتقال به روزنامه نگاری تخصصی
عاملی با بیان اینکه اگر چه شبکه های اجتماعی فاقد تولید گسترده خبر معتبر هستند، اما جذابیت دارند، ادامه داد: این شبکه ها با پیشرفتی که به دست آورده اند، قدرتمند و رقیب رسانه های اصلی شده اند. با شرایط کنونی اگر رسانه های اصلی تغییر روش ندهند با توجه به قدرت رو به پیشرفت شبکه های اجتماعی ممکن است، رقابت را ببازند.
وی افزود: منظور از تغییر روش رسانه های اصلی، انتقال به روزنامه نگاری پژوهشی و روزنامه نگاری تخصصی است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی خاطرنشان کرد: ما خبرنگار تخصصی در رشته های تخصصی مثل پزشکی، علوم پایه، مهندسی ها، علوم اجتماعی و انسانی و همچنین خبرنگار تخصصی در حوزه های متننوع کار دولت مثل خبرنگار انرژی، خبرنگار صنعت، خبرنگار برنامه و بودجه و ... هستیم.
عاملی یادآور شد: صنایع بزرگ مثل خودروسازی، پتروشیمی، لوازم الکترونیک نیز نیازمند خبرنگار خاصی و تخصصی هستند. خبرنگار بازار و کسب و کار حیطه بزرگی از کار خبرنگاری حرفه ای و تخصصی را به خود اختصاص می دهد.
وی افزود: گاهی اوقات برخی از افراد به سبب استفاده از واژگان تخصصی نیازمند خبرنگار تخصصی هستند تا مفهوم مورد نظر آنها به درستی به مخاطب منتقل شود.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: مبحث مهمتر، خرد ارتباطی است که بر اساس آن هرچه ارتباط با سوژه بیشتر باشد، فهم از سوژه هم بیشتر می شود و هرچه ارتباط با سوژه کمتر باشد، اختلال فهم عمق پیدا می کند.
وی افزود: از یک اقتصاددان مشهور پرسیدم که به نظر شما امروزه دانش مرجع چیست؟ و علی رغم اینکه انتظار می رفت او اقتصاد را به عنوان دانش مرجع امروزی اعلام کند، اما ارتباطات را به عنوان دانش مرجع دانست.
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران ادامه داد: امروزه ارتباطات مادر همه دانش هاست و اگر کسی ارتباطات را درک نکند کسب و کار، صنعت، دولت و... را هم درک نمی کند.
اختلال فهم از اقدامات دولت معضل جدی روزنامه نگاری
وی یکی از معضلات جدی کنونی را اختلال فهم نسبت به اقدامات دولت دانست و تاکید کرد: غالب فعالیت روزنامه نگاری در دو گروه طرفداری از اقدامات دولت یا مخالفت با دولت تعریف می شود که هر دوی آنها دچار اختلال فهم هستند و یکی از طرفین دولت یا مردم را نادیده می گیرند.
وی افزود: یکی از بخش های اصلی این اختلال فهم، همان عدم ارتباط و انگاره های هنجاری و سیاسی است؛ چرا که اگر کسی سختی کار دولت را درک کند، به راحتی درباره دولت، قوه قضائیه و مجلس قضاوت یک جانبه نمی کند؛ پس ما نیازمند فهم ارتباطی عمیق تر به حوزه های بازنمایی خبری هستیم.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به اینکه برجسته سازی یک رکن تولید خبر است، گفت: اکثر مواقع در برجسته سازی دچار شبه دروغ می شویم و به چیزی اهمیت درجه یک می دهیم که واقعاً اهمیت آن چنانی ندارد؛ بلکه به دلیل گرایش های سیاسی موضوع درجه یک می شود.
استاد ارتباطات دانشگاه تهران نقد را به دو بخش تقسیم بندی کرد و افزود: نقد یعنی طبقه بندی و دسته بندی کردن، پیدا کردن خلأها و برجستگی ها که متأسفانه در زمینه نقد اجتماعی فقط به خلأها توجه می کنیم، اما بعد برجستگی ها و دارایی ها را مورد توجه قرار نمی دهیم و در بسیاری از موارد مرز بین تخریب و نقد مشخص نیست.
عاملی با اشاره به سازگاری اجتماعی اظهار داشت: این نوع از سازگاری امری است که جامعه را از اضطراب خارج می کند و در شرایط امروزی که جامعه ما با اضطراب اجتماعی درگیر است، کاهش اضطراب اجتماعی باید به عنوان یک هدف رسانه ای مورد توجه باشد.
وی ادامه داد: از ناحیه های مختلف رسانه ای، سیاسی، اقتصادی و... مردم را دچار اضطراب می کنیم و استمرار این اضطراب بیش از حد مثل شرایط کسی است که دچار تشنج یا تب بالا می شود و این تشنج و تب بالا اگر ادامه پیدا کند و ثابت بماند، مهلک است.
استاد ارتباطات دانشگاه تهران در مورد نظام ارزشی شبکه های اجتماعی تاکید کرد: همه این شبکه ها دارای نظام ارزشی هستند و برای خود نوعی ارزشهای اجتماعی را تعریف کرده اند، بنابراین اذیت کاربر و خواننده یک خط قرمز است و باید به آن توجه داشت.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در مورد اخلاق حرفه ای اظهار داشت: اخلاق حرفه ای هنوز به عنوان یک امر الزام آور که همراه با پاداش و جزا باشد در نظام عملکردی ما نهادینه نشده و نظام اخلاق حرفه ای در کشور ما بیشتر جنبه توصیه ای دارد.
نظر شما