وی در این سفر که در واقع دومین دور از سفرهای آسیایی اش به شمار می‌رود قصد دارد در این ائتلاف سیاسی و اقتصادی جنوب - جنوب، دیپلماسی فعال و نگاه متوازن تهران را برای احقاق حقوق حقه بین المللی ایران به نمایش گذاشته و همچنین در دیدارهای دوجانبه حاشیه آن مسائل دوجانبه و بین المللی را به بحث و گفت و گو بگذارد.
سیدعباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه یکشنبه گذشته گفت که ظریف قرار است در این مجمع که در واقع سومین کنفرانس "اقتصاد آبی" مجمع کشورهای حاشیه اقیانوس هند است، سخنرانی کند.
ظریف امروز در اولین روز سفر به داکا علاوه بر دیدار با شیخ حسینه، نخست وزیر بنگلادش، با همتای بنگلادشی خود نیز دیدار کرد وهمچنین قصد دارد با دیگر مقامات عالیرتبه این کشور درباره توسعه روابط دوجانبه و مسایل منطقه دیدار و گفت‌وگو کند.
وی هفته پیش هم به کشورهای چین، ژاپن و مالزی سفر کرده و با مقامات این کشورها دیدار و گفت‌وگو کرده بود.
وزیرخارجه ایران حتی روز گذشته با انجام سفری به مسکو با مقامات این کشور درباره موضوعات مختلف دوجانبه، مسائل منطقه‌ای و برجام بحث و تبادل نظر کرد.
اما ظریف دیروز پیش از آغاز به داکا در جمع خبرنگاران گفت: امروز برای حضور در همایش بین‌المللی کشورهای حاشیه اقیانوس هند به بنگلادش می‌رویم که فرصت دیدار با تعدادی از وزرا و هم یک جلسه دیدار دوجانبه با مقامات بنگلادشی را فراهم می‌کند.
داکا میزبان چهادهمین اجلاس آیورا
طبق اعلام دبیرخانه برگزاری این اجلاس در داکا میزبان بیست و یکمین اجلاس آن، علاوه بر اینکه "شیخ حسینه" نخست‌وزیر بنگلادش در افتتاحیه آن سخنرانی خواهد کرد، ظریف و دیگر همتایان او از جمله وزیر خارجه استرالیا و سریلانکا نیز سخنرانی خواهند کرد.
موضوع اصلی اجلاس داکا طبق اعلام دبیرخانه آن، آبزی پروری، گردشگری دریایی، مشارکت بخش خصوصی در توسعه زیرساخت‌ها، شبکه بنادر، خطر آلودگی دریایی و زباله‌های پلاستیکی است که شرکت کنندگان و در واقه سخنرانان آن در باره آنها رایزنی خواهند کرد.
طبق اعلام قبلی میزبان این اجلاس، امروز قرار است یک جلسه کاری قبل از آغاز اجلاس رسمی مجمع کشورهای حاشیه اقیانوس هند در داکا برگزار شود و شرکت کنندگان فردا به استقبال افتتاحیه این اجلاس خواهند رفت که هدف اصلی آن، "توسعه هوشمند، پایدار و فراگیر" کشورهای حاشیه اقیانوس هند است.
مجمع کشورهای حاشیه اقیانوس هند، به عنوان یک سازمان بین‌المللی در 7 مارس ۱۹۹۷ (۱۷ اسفند ۱۳۷۵) با ابتکار هند و موریس در منطقه ای از جهان آغاز به کار کرد که دارای ۱۹ کشور عضو از سه قاره آسیا، آفریقا و اقیانوسیه است که جمعا نزدیک به 2،5 میلیارد نفر جمعیت دارد و ۲۰٫۵ میلیون کیلومتر مربع نیز وسعت دارد.
ایران، استرالیا، بنگلادش، کوموروس، هند، اندونزی، کنیا، ماداگاسکار، مالزی، موریس، موزامبیک، عمان، سیشل، سنگاپور، سومالی، آفریقای جنوبی، سرلانکا، تانزانیا، تایلند، امارات متحده عربی و یمن اعضای اصلی و ژاپن، آلمان، چین، انگلیس، آمریکا، فرانسه و مصر اعضای ناظر اتحادیه همکاری‌های منطقه‌ای حاشیه اقیانوس هند هستند.
استرالیا، هند، ایران و آفریقای جنوبی از وسیع‌ترین کشورهای اتحادیه و هند، اندونزی، بنگلادش و ایران نیز از پرجمعیت‌ترین کشورهای اتحادیه مذکور به‌شمار می‌آیند.
البته کشورهای چین، ژاپن، مصر، انگلیسآ آمریکا و فرانسه از اعضای ناظر و طرف گفت وگوی این اتحادیه هستند.
هدف اولیه از تاسیس این اتحادیه تقویت رشد پایدار و توسعه متوازن در منطقه و بین اعضای اتحادیه، تمرکز بر آن حوزه از همکاری‌های اقتصادی که حداکثر فرصت‌ها را برای منافع مشترک و منافع متقابل فراهم می‌کند و گسترش آزادسازی تجاری و حذف موانع موجود بر سر راه جریان‌های تجارت، سرمایه و فناوری در منطقه اقیانوس هند اعلام شده‌است.
اتحادیه همکاری‌های منطقه‌ای کشورهای حاشیه اقیانوس هند بر پایه بهبود و تسریع همکاری‌های اقتصادی و گردهمایی نمایندگان دولت، تجار و دانشگاه‌ها بنا شده و با در نظر گرفتن اصل چندجانبه گرایی در جهت گسترش تفاهم و همکاری سودمند دوجانبه از طریق اجماع نظر، نگرش تکاملی و عدم مداخله جویی تلاش کرده و اصولی را در مورد تمامی دول عضو به کار خواهد بست.
اهداف کلی اتحادیه مذکور نیز برپایه آزادسازی تجاری، تقویت همکاری‌های آموزشی، تکنولوژیکی و ایجاد تسهیلات تجاری و سرمایه‌گذاری با هدف تقویت روابط تجاری و اقتصادی بین کشورهای عضو تعریف شده‌است.
مهمترین پروژه‌های همکاری بین اعضا، ایجاد واحد حمایت از شیلات در خصوص همکاری در زمینه ماهیگیری و آبزیان، توسعه گردشگری، تشکیل شورای حمل و نقل دریایی، ایجاد مرکز علوم و انتقال فناوری است.
همچنین موضوع همکاری اعضا در خصوص منابع آلودگی اقیانوس هند، حفاظت محیط زیست و ذخایر اقیانوس هند، توسعه تجارت و سرمایه‌گذاری، انرژی، ایجاد پارک‌های فناوری مطرح است.
اتحادیه مذکور اساس دست یابی به این اهداف را با در نظر گرفتن اصل چندجانبه گرایی در جهت گسترش تفاهم و همکاری سودمند دوجانبه از طریق اجماع نظر، نگرش تکاملی و عدم مداخله جویی پیش می برد.
با توجه به حوزه دریایی مورد پوشش این اتحادیه، از مهمترین پروژه‌های همکاری بین اعضا می توان به ایجاد واحد حمایت از شیلات در خصوص همکاری در زمینه ماهیگیری و آبزیان، توسعه گردشگری و تشکیل شورای حمل و نقل دریایی اشاره کرد.
بر این اساس تاکنون سه مرکز منطقه‌ای وابسته به اتحادیه شامل :مرکز علوم و انتقال فناوری در تهران، واحد حمایت از ماهیگیری و شورای حمل ونقل دریایی در عمان راه اندازی کرده است.
اهمیت حضور فعال اعضا در اتحادیه همکاری های منطقه ای حاشیه اقیانوس هند، به فهم و انتظار اطلاعاتی در زمینه فرصت های سرمایه گذاری برای کشورهای عضو بر می گردد که می تواند گامی بزرگ در جهت توسعه اقتصادی آنها باشد.
ایران در آیورا
اگرچه ایران از بدون تاسیس این اتحادیه عضو آن بود اما رسما از ماه مارس 1999 (فروردین 1378) با تصویب مجلس شورای اسلامی به عضویت آن در آمد و از سال ۲۰۰۵ به مدت ۲ سال ریاست دوره‌ای اتحادیه را بر عهده داشت و ریاست هشتمین اجلاس را به عهده گرفت.
با توجه به ریاست موفق ایران بر اتحادیه و همچنین مشکلات یمن برای میزبانی، ریاست ایران برای یک سال دیگر تمدید شد و هشتمین نشست اتحادیه در آوریل ۲۰۰۸ در تهران برگزار شد.
در واقع طرح تاسیس چنین اتحادیه پیشتر در سال 1352 و البته با هدف سیاسی و دفاعی توسط ایران مطرح شده بود،
در ادامه همکاری‌های سیاسی، ایران با همکاری پاکستان و آفریقای جنوبی بود که محمد رضا شاه پهلوی در صدد ایجاد پیمان دفاعی مشترک در حوزه اقیانوس هند برآمد و پیشنهاد تشکیل جامعه مشترک‌المنافع کشورهای غیرکمونیست حاشیه اقیانوس هند را مطرح کرده بود.
اما آن پیشنهاد که با تغییر و تحولات داخلی در 1975 - 1976 آفریقای‌جنوبی و انقلاب اسلامی ایران در 1979 رخ داد، عملی نشد.
گزارشات حاکی است که وزیر خارجه ایران قرار است پس از این اجلاس از داکا عازم جاکارتا، پایتخت اندونزی شود تا در ادامه تور دیپلماتیک آسیایی خود با مقامات عالیرتبه آن کشور نیز در باره مسائل دو جانبه و تحولات جهان اسلام بحث و گفت‌وگو کند.
نظر شما