مقاومت در برابر تروریسم اقتصادی آمریکا؛ پیام جهانی ظریف از آسیا

دومین تور دیپلماتیک وزیر امور خارجه در هفته‌های اخیر ، سه‌شنبه شب با سفر به داکا پایتخت بنگلادش آغاز شد. ظریف روز چهارشنبه  در داکا با «شیخ حسینه» نخست وزیر، عبدالمومن وزیر خارجه و «شیرین شرمین چودری» رئیس مجلس بنگلادش دیدار و در خصوص روابط دوجانبه، مسائل منطقه و مسائل بین‌الملل تبادل نظر کرد. وی عصر چهارشنبه هم در نشستی صمیمی با اندیشمندان و اساتید زبان فارسی بنگلادش دیدار کرد.

** محکومیت تروریسم اقتصادی آمریکا و تاکید بر اراده سیاسی برای دور زدن تحریم ها 

پیام مهم و جهانی ظریف در این سفر آسیایی در رسانه های منطقه نیز بازتاب یافت. روزنامه "داکا تریبون" بنگلادش گزارش داد: جواد ظریف وزیر خارجه ایران در سفر به بنگلادش در مخالفت با تحریم های آمریکا سخن گفت ؛ تحریم هایی که مبادلات تجاری کشورهای دیگر با ایران را دشوار ساخته اند.

این روزنامه افزود: وزیر خارجه ایران از کشورهای جهان از جمله بنگلادش خواست که در برابر "تروریسم اقتصادی" دولت آمریکا تسلیم نشوند. ظریف از این کشورها خواست که از مکانیزم های تجاری جایگزینی برای مقابله با  تروریسم اقتصادی آمریکا و ادامه دادوستد با ایران استفاده کنند.

ظریف روز چهارشنبه گذشته در گفتگو با خبرنگاران در هتلی در داکا گفت: اقدامات آمریکا علیه ایران همچنین کشورهایی را که می خواهند قانون را رعایت کنند مجازات می کند زیرا قطعنامه 2231 شورای امنیت از کشورهای جهان خواسته که روابط تجاری با ایران را عادی کنند. وی افزود: آمریکا در این فرایند با جلوگیری از مبادلات کشورها با یک شریک مهم بخصوص در بخش پتروشیمی ، به این کشورها آسیب وارد می کند. وی به عنوان مثال خاطرنشان کرد که کشور هند به علت این تحریم ها برای تامین محصولات پتروشیمی با مشکلاتی رو به رو شده است.  

این روزنامه بنگلادش خاطرنشان کرد که ظریف در سفر به این کشور با نخست وزیر، وزیر خارجه و رئیس مجلس دیدار کرد و برای افزایش تجارت دوجانبه که در حال حاضر در حدود 160 میلیون دلار است ، ابراز خوشبینی کرد. سیستم مبادله ای پایاپای (barter) به عنوان یک راهکار مبادله کالا و خدمات بین دو کشور مطرح شد. یک دیپلمات ایرانی در گذشته گفته است که ایران می تواند یک حساب بانکی در داکا با استفاده از "تاکا" بنگلادش داشته باشد و این کشور نیز با حسابی به ریال در تهران کار کند. ایران در گذشته تجارت پایاپای با هند و روسیه داشته است.

به نوشته این روزنامه ، ظریف گفت که  در صورت وجود اراده سیاسی می توان راه هایی برای همکاری با تهران پیدا کرد . 

** تاکید بر امنیت بومی با همکاری کشورهای منطقه در اجلاس کشورهای حاشیه اقیانونس هند

وزیر اموررخارجه ایران روز پنجشنبه گذشته هم در سومین کنفرانس اقتصاد آبی (Blue Economy) اتحادیه کشورهای حاشیه اقیانوس هند  در داکا بنگلادش حضور یافت و از خطرات یکجانبه‌گرایی، افراطی‌گری و تروریسم اقتصادی سخن گفت.

ظریف در این اجلاس با تاکید بر این که شکوفایی اقتصاد آبی نیاز به امنیت و ثبات در کل منطقه دارد گفت: ایران اعتقاد دارد که این سرمایه، برآمده از همکاری کشورهای منطقه است و نمی‌توان آن را از بیرون خریداری کرد زیرا این امر منجر به افزایش پایگاه‌های نظامی در منطقه خواهد شد.

وزیر امور خارجه با بیان اینکه اقیانوس هند با چالش های زیادی از جمله دزدی دریایی ، قاچاق انسان ، قاچاق مواد مخدر و اسلحه ، ماهیگیری غیرقانونی، آلودگی و بهره برداری غیرقانونی از منابع دریایی رو به رو است ، گفت: امنیت و ثبات این اقیانوس برای همه ما بسیار مهم است.

ظریف در بخش دیگری از سخنرانی خود در این اجلاس تصریح کرد:  افزایش نگران کننده یکجانبه گرایی و افراط گرایی ، بی اعتنایی به حکومت قانون، احیای دیپلماسی قایق های مسلح و اقدامات قهرآمیز علیه مردم عادی همچون تروریسم اقتصادی، نه تنها از مهمترین چالش‌های پیش روی کشورهای حاشیه اقیانوس هند، بلکه چالشی برای دستاوردهای جمعی جهانی دهه های گذشته است.

وی با تاکید بر اینکه شکوفایی اقتصاد آبی نیاز به امنیت و ثبات در کل منطقه دارد، افزود: جمهوری اسلامی ایران اعتقاد دارد که این  امنیت و ثبات باید برآمده از همکاری کشورهای منطقه باشد و نمی توان آن را از بیرون خریداری کرد،  زیرا این امر منجر به افزایش نیروهای نظامی، رقابت و حذف خواهد شد. ما آماده همکاری در هرگونه ترتیبات جمعی برای تحقق این هدف هستیم.

سومین اجلاس اتحادیه کشورهای حاشیه اقیانوس هند با حضور وزیر امور خارجه، شیخ حسینه نخست وزیر بنگلادش، تعدادی از وزیران کشورهای عضو و کشورهای طرف گفت و گو در داکا آغاز به کار کرد.  دو اجلاس قبلی این اتحادیه سال۲۰۱۵ در موریس و سال۲۰۱۷ در جاکارتا اندونزی برگزار شده بود.

 آفریقای جنوبی، هندوستان، جمهوری اسلامی ایران، سنگاپور، مالزی، اندونزی، تایلند، سریلانکا، استرالیا، امارات متحده عربی، عمان، یمن، بنگلادش، کنیا، موریس (مقر اتحادیه)، تانزانیا، ماداگاسکار، موزامبیک، سیشلز ، کومور،  سومالی و مالدیو 22 عضو اصلی و کشورهای چین، ژاپن، مصر، انگلستان ، فرانسه ، آلمان ، ترکیه ، آمریکا و کره جنوبی 9  کشور طرف گفت و گوی این اتحادیه هستند.

هدف این اجلاس استفاده و بهره برداری  از ظرفیت های اقیانوس هند در بخش های اقتصادی، حمل ونقل و منابع با لحاظ کردن ملاحظات زیست محیطی است.   شعار این اجلاس توسعه اقتصاد آبی ‌پایدار و استفاده بهینه از  فرصت های اقیانوس هند مطرح شد.

** تاکید بر انتفاع ایران از برجام و تشکیل مجمع گفتگوی منطقه ای خلیج فارس در اندونزی 

وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در ادامه سفر خود عصر پنج شنبه به جاکارتا رفت و  صبح روز جمعه با «رتنو مرسودی» همتای اندونزیایی خود دیدار و درباره توسعه روابط دوجانبه، مسائل بین المللی و جهان اسلام دیدار و گفت وگو کرد.
وزیران امور خارجه ایران و اندونزی در این دیدار با ابراز خرسندی از سطح روابط، گفت‌وگوها و رفت‌وآمدهای سیاسی و پارلمانی و نیز همکاری‌های اقتصادی بین دو کشور بر گسترش و تعمیق روابط با توجه به ظرفیت های موجود در دو طرف تاکید کردند.
ظریف همچنین در این  دیدار رویکرد اصولی جمهوری اسلامی ایران در قبال برجام  در شرایط کنونی را تشریح  و بر ضرورت پایبندی طرف مقابل به تعهدات خود و بهره‌مندی ملت ایران از منافع اقتصادی برجام تاکید کرد.
حمایت از افزایش رایزنی‌های سیاسی و همکاری های فی مابین در خصوص مسائل مهم جهان اسلام، به ویژه فلسطین و ادامه مشورت ها در خصوص مسائل مهم منطقه و همچنین در سازمان همکاری اسلامی و دیگر مجامع بین المللی نیز از دیگر موضوعات مورد رایزنی وزرای خارجه دو کشور در این دیدار بود.ظریف پس از دیدار با همتای اندونزیایی خود در جمع خبرنگاران اظهار داشت: ما امروز در مورد مسائل منطقه‌ای گفت‌وگو کردیم. من آمادگی ایران برای همکاری با کشورهای منطقه و رفع سوءتفاهمات و همچنین پیشنهاد تشکیل مجمع گفت‌وگوهای منطقه‌ای در خلیج فارس برای گفت‌وگو بین این کشورها را به طرف اندونزیایی اعلام کردم.

وی افزود: من اعلام کردم که امنیت خلیج فارس نمی‌تواند از خارج از این منطقه آورده شود یا با هزینه کردن امنیت یکدیگر به دست آید بلکه امنیت این منطقه فقط با همکاری کشورهای منطقه ممکن است.

** اقدامات موقت ایران درباره برجام قابل برگشت است 

ظریف با بیان اینکه اقدامات ایران بر اساس پاراگراف ۳۶ برجام در مقابل بازگشت تحریم‌های آمریکا را برای طرف اندونزیایی تشریح کرده است ، افزود: ما این تحریم‌ها را نوعی تروریسم اقتصادی می‌دانیم چرا که زندگی مردم عادی ایران را هدف قرار داده است.

وی افزود: ما همچنین ناتوانی اروپایی‌ها برای جبران خروج آمریکا از برجام را تشریح کردیم و اینکه اقدامات موقت ایران در صورت پایبندی کشورهای اروپایی به تعهداتشان قابل بازگشت هستند. ما در کنار همتای اندونزیای‌ خود  از همه طرف‌ها می‌خواهیم که به مفاد برجام کاملا پایبیند باشند.

وزیر امور خارجه ادامه داد: متاسفانه، آمریکا نه تنها روابط اقتصادی را با ایران بر اساس برجام عادی نکرده بلکه دیگر کشورها را که روابط اقتصادی عادی با ایران دارند ، نیز جریمه می‌کند که غیرقابل قبول است.

وزیر خارجه درباره دیدار با همتای اندونزیایی خود گفت: روابط دو جانبه تهران و جاکارتا و همچنین مسائل جهانی را بررسی کردیم. دو  طرف نگرانی‌های مشترکی داشته و دیدگاه مشابهی را در خصوص اهمیت همکاری بین کشورهای در حال توسعه داریم.

وی افزود: هیات‌های زیادی از ایران در روزهای اخیر برای گسترش همکاری‌ها با اندونزی در زمینه‌های مختلف علمی، فناوری، کنسولی، حقوق بشر و پارلمانی به اندونزی سفر کردند و ما امیدواریم که این دیدارها به ارتقای روابط این دو کشور مسلمان که در حوزه علم و فناوری پیشرو هستند، بیانجامد.

** فلسطین آرمانی ملی است نه یک سرزمین 

وزیر خارجه ایران در بخش دیگری از اظهاراتش افزود: در موضوع فلسطین، این نگاه که فلسطین را یک سرزمین معرفی می‌کند، محکوم به شکست است چرا که فلسطین یک آرمان ملی است. فلسطین قبله اول مسلمانان است. آرمان میلیون‌ها فلسطینی است که سال‌ها خارج از مرزهای فلسطین به امید بازگشت به وطن خود زندگی کرده‌اند.

وزیر امور خارجه افزود: من و همتای اندونزیایی‌ام هم عقیده هستیم که باید حق فلسطینی‌ها برای تصمیم‌گیری درباره سرنوشت خود، حق آنها برای بازگشت به سرزمین مادری و تعیین حکومت مورد نظرشان در قدس شریف به رسمیت شناخته شود. ما به همکاری‌ها برای تحقق خواست مردم فلسطین در سازمان همکاری اسلامی، سازمان ملل و دیگر نهادهای بین المللی ادامه خواهیم داد.

ظریف گفت: ما همکاری‌ها با دولت اندونزی و بخش خصوصی این کشور را ارتقا خواهیم داد و امیدواریم که بتوانیم شاهد بازدید گردشگران ایرانی بیشتری در اندونزی و همین طور گردشگران اندونزیایی بیشتری در ایران باشیم. ما و اندونزیایی‌ها مشترکات فراوانی داریم و هر دو از یک خانواده هستیم و آن خانواده اسلام است.

وزیران امور خارجه ایران و اندونزی در این دیدار با ابراز خرسندی از سطح روابط، گفت و گوها و رفت و آمدهای سیاسی و پارلمانی و نیز همکاری های اقتصادی بین دو کشور بر گسترش و تعمیق روابط با توجه به ظرفیت‌های موجود در دو طرف تاکید کردند.
علاوه براین در این  دیدار رویکرد اصولی جمهوری اسلامی ایران در قبال برجام در شرایط کنونی از سوی وزیر امور خارجه کشورمان تشریح و بر ضرورت پایبندی طرف مقابل به تعهدات خود و بهره مندی ملت ایران از منافع اقتصادی برجام تاکید شد.
حمایت از افزایش رایزنی‌های سیاسی و همکاری های فی مابین در خصوص مسائل مهم جهان اسلام، به ویژه فلسطین و ادامه مشورت ها در خصوص مسائل مهم منطقه و همچنین در سازمان همکاری اسلامی و دیگر مجامع بین المللی نیز از دیگر موضوعات مورد رایزنی وزرای خارجه دو کشور در این دیدار بود.

** وزیر خارجه اندونزی: خواستار اجرای کامل برجام هستیم

وزیر امور خارجه اندونزی نیز با تاکید بر حل اختلافات در منطقه خاورمیانه از طریق گفت‌وگو  اعلام کرد : ما خواهان اجرای کامل برجام از سوی طرفین هستیم.

رتنو مرسودی پس از دیدار با ظریف در جمع خبرنگاران با تاکید بر اینکه اندونزی خواستار خاورمیانه منطقه‌ای با ثبات و امنیت و دارای رفاه است، تصریح کرد: ما معتقدیم صلح جهانی بدون صلح خاورمیانه قابل دستیابی نیست و اندونزی از همه کشورها می‌خواهد برای برقراری صلح و امنیت در خاورمیانه تلاش کنند.

وی  افزود: اختلافات در خاورمیانه از طریق گفت وگو و با رعایت اصولی از جمله احترام به حاکمیت کشورها عدم دخالت در امور داخلی کشورها باید حل و فصل شود.  اندونزی خواستار اجرای کامل برجام است و امیدوار است و این توافق نامه بین المللی به طور کامل توسط طرفین اجرا شود.

 وزیر امور خارجه اندونزی تاکید کرد: فلسطین موضوعی است که همواره باید مورد توجه افکار عمومی قرار بگیرد  و اندونزی همواره اعلام کرده که راهکار دو کشوری در موضوع فلسطین تنها راهکاری است که می‌تواند به صلح و امنیت پایدار منجر شود.

 وزیر خارجه اندونزی افزود: در این دیدار در حوزه روابط دوجانبه و آخرین فعالیت‌های مشترک و همکاری‌ها، برگزاری پنجمین دوره نشست کمیسیون مشترک همکاری‌های کنسولی، همچنین گفت‌وگوهای دو کشور در حوزه حقوق بشرمورد بررسی قرار گرفت.

وی با اشاره به سفر اعضای کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس شورای اسلامی به اندونزی در آگوست ۲۰۱۹،  سفر هیات پارلمانی اندونزی به ایران در اواسط ماه آگوست گذشته را از جمله تحولات در توسعه روابط دو کشور عنوان کرد.

مرسودی با استقبال از پیشرفت همکاری دو کشور در حوزه توانمندسازی بانوان اظهار داشت: ماه آوریل گذشته نشستی با عنوان توانمندسازی اقتصادی بانوان در اندونزی برگزار شد که ایران هم در آن حضور یافت.

 وزیر خارجه اندونزی گفت: نشست مجمع همکاری دو کشور در حوزه بهداشت را برگزار کردیم که قرار است دور آتی آن در ایران برگزار شود.

وی با اعلام حمایت از همکاری اندونزی و ایران در حوزه بهداشت به ویژه تجهیزات پزشکی و دارویی افزود: در این سفر همچنین هیات فناوری نانو از جمهوری اسلامی ایران هم به اندونزی سفر کرد.

مرسودی با اشاره به تلاش های دو کشور  برای توسعه مناسبات اقتصادی گفت: در دیدار با همتای ایرانی خود در خصوص مباحث منطقه ای و بین المللی از جمله امور مربوط به خاورمیانه گفت‌وگو کردیم.

محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی  در پایان سفر به دو کشور بنگلادش و اندونزی ، بامداد شنبه به تهران بازگشت. ظریف اوایل شهریور ماه نیز در راستای پیگیری و اجرای دیپلماسی فعال و متوازن  جمهوری اسلامی ایران در صدر هیاتی به چین، ژاپن و مالزی سفر کرد و  روابط دو جانبه و مهمترین مسائل منطقه ای و بین المللی را مورد بحث و بررسی قرار داد.