ادعای پمپئو درباره عدم همکاری ایران با آژانس

مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا روز سه‌شنبه در پیامی توئیتری نوشت: عدم همکاری کامل ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پرسش‌هایی پیرامون وجود مواد یا فعالیت‌های هسته‌ای اعلام‌نشده مطرح می‌کند.

وی بدون اشاره به خروج غیرقانونی و یکطرفه کشورش از برجام و فعالیت های مخرب هسته ای آمریکا ادعا کرد که این موضوع با الگوی نادرست گویی تهران انطباق دارد و جهان فریب آن را نخواهد خورد. ما همه راه‌ها برای رسیدن ایران به سلاح هسته‌ای را خواهیم بست.

ادعای پمپئو در حالی است که جمهوری اسلامی ایران افزون بر آنکه از طریق عضویت در پیمان منع گسترش (NPT) متعهد به عدم ساخت تسلیحات هسته‌ای است، همواره به صورت آشکار نیز اعلام کرده که هرگز به دنبال چنین چیزی نیست.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در شانزدهمین گزارش خود از فعالیت‌های هسته‌ای ایران تحت برجام که در روز 8 شهریورماه منتشر شد، این نهاد بین‌المللی تاکید کرده که به همه سایت‌ها و اماکن هسته‌ای طبق درخواست خود دسترسی کامل و منظم داشته است.

این گزارش آژانس همچنین با وجود اقدام ایران به کاهش تعهدات هسته‌ای خود ذیل بند 36 برجام که در واکنش به نقض این توافق از سوی دیگر طرف‌های آن (آمریکا و اروپا) انجام شده، تاکید دارد که همه سانتریفیوژها و زیرساخت های مربوطه در انبار، تحت نظارت مداوم آژانس باقی مانده اند.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در 14 گزارش فصلی پیشین خود که پیش از آغاز گام‌های برجامی ایران در کاهش تعهدات به این توافق منتشر شده، همواره پایبندی کامل ایران به توافق هسته‌ای را به صورت کامل تایید کرده و از همکاری تهران در ارائه دسترسی کامل به سایت‌ها و اماکن هسته‌ای قدردانی کرده است.

ایران با امضای توافق برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) با 6 قدرت جهانی در سال 1396 اجازه نظارت‌های بی‌سابقه‌ای را به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی داد، اما آمریکا اردیبهشت ماه سال گذشته در اقدامی غیرقانونی و یکجانبه از این توافق که مورد تایید شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز بود، خارج شد.

آمریکا به ریاست جمهوری دونالد ترامپ همچنین تحریم‌هایی را که به واسطه برجام رفع شده بود، علیه ملت ایران بازگردانده و در چندین مرحله تحریم‌های جدیدی به اقدامات غیرقانونی خود افزود.

اما ایران و سایر طرف های برجام بر لزوم پایبندی به این توافق و حق تهران در انتفاع اقتصادی حاصل از برجام تاکید کردند که با گذشت نزدیک به ۱۶ ماه و تایید ۱۵ باره آژانس بین المللی انرژی اتمی، اروپایی ها نتوانستند در برابر تروریسم اقتصادی آمریکا اقدام ملموسی انجام دهند.

این مساله سبب شد تا جمهوری اسلامی ایران به موجب ماده ۳۶ برجام، گام های کاهش تعهدات خود را برای الزام طرف های دیگر به اجرای تعهداتشان بردارد.

ایران در گام های اول و دوم عبور از غنی سازی زیر سطح ۳.۶درصد و سپس افزایش میزان اورانیوم غنی شده از رقم های مندرج در توافق هسته ای را برداشت و همواره تاکید کرده که این گام ها قابل برگشت است به شرطی که طرف های اروپاپی خواسته های ایران بویژه به گفته وزیر خارجه ایران تضمین فروش نفت و بازگشت پول آن را برآورده سازند.
 گام سوم کاهش تعهدات برجامی نیز در خصوص پایان محدودیت های توسعه و تحقیق بود و به نظر می رسد این موضوع آمریکایی ها را نگران کرده است. 

از سخنان پمپئو چنین برداشت می شود که آنها از ظرفیت ایران در توسعه دانش هسته ای خود آگاه هستند و با تکرار ادعاهای قبلی سعی دارند خروج بی معنی و بدون نتیجه دولت ترامپ از برجام را توجیه کنند.