«علیرضا پناهیان» در هفته گذشته و تنها یک روز پس از آن که با انتشار فیلم سخنرانی اش درباره نمایندگان مردم خبرساز شده بود، در مجلسی دیگر دامنه خطاب‌های توهین آمیز خود را گسترش داد. هرچند موضع گیری‌های سیاسی علیرضا پناهیان به نفع یکی از جناح‌های سیاسی کشور سابقه ای طولانی دارد و در سال‌های اخیر نیز انتقادهای تند او علیه قوای مجریه و مقننه پدیده‌ای غریب محسوب نمی‌شود، اما تکرر این انتقادات از تریبون های مختلف در فواصل زمانی بسیار کوتاه، می‌تواند نشان از اهدافی معین در لوای نقدهای طرح شده، داشته باشد.
خطابه‌های مذکور بنا به فرصت مراسم‌های عزاداری شهادت سالار شهیدان (ع) و یاران باوفایش، ممکن شده بود، اما گویا برای این واعظ جنجالی مخاطبان محدود این جلسات کفایت نمی‌کرد و علاوه بر منبر وعظ، او تریبون نماز جمعه و مخاطبان میلیونی آن را هم برای بیان انتقادات خود علیه دولت و مجلس نیاز داشت. پناهیان روز جمعه گذشته به عنوان سخنران پیش از خطبه‌های نماز جمعه تهران از سوی شورای سیاستگذاری ائمه جمعه دعوت شد و به این وسیله با سخنرانی برای نمازگزاران در دانشگاه تهران، برای سومین بار در فقط یک هفته، به صدر اخبار جنجالی رسانه‌های کشور بازگشت.
اعتراضات دامنه‌دار؛ نوبت رئیس جمهور...
علیرضا پناهیان که در ابتدای هفته نمایندگان مجلس شورای اسلامی را با الفاظی تند خطاب قرار داده بود، در سخنرانی پیش از خطبه‌های نماز جمعه هفته گذشته تهران علی رغم آنکه در ابتدا از رئیس جمهور تشکر می‌کند، اما در ادامه اعتراض شدید خود را نسبت به گفتار او نیز طرح می‌کند و می‌گوید: «از ایشان عجیب بود که در یک سخنرانی، هم علیه دوقطبی‌سازی سخن می‌گویند هم اینکه با طرح موضوع زن، یک دوقطبی را برای انتخابات آتی ایجاد می‌کنند و به تبلیغات‌چی‌ها گرا می‌دهند که از این موضوع برای ایجاد دوقطبی استفاده کنند.»
این واعظ اصولگرا در این سخنان ضمن تاکید بر آن که در جامعه اسلامی اختلاف نظر مایه برکت است تاکید می‌کند: «دو قطبی کردن جامعه و ذلیل کردن یک قطب و عزیز دانستن یک قطب دیگر رفتاری منافقانه است.» و در ادامه ضمن برشمردن معایب دوقطبی سازی اینچنین می گوید: «خدا لعنت کند کسانی را که به این دوقطبی‌سازی ها دامن می‌زنند، خدا لعنت کند کسانی را که هرکسی که انتقادی می کند او را متهم و منتسب به یک جناح می دانند. این لعنتی‌ها کسانی هستند که نمی گذارند جامعه به جلو برود و فضای نقد و گفت و گوی ازاد پیش بیاید.»
به این ترتیب نایب رئیس پیشین قرارگاه عمار در سخنانی برای بررسی «ریشه های قتل اباعبدالله»، صراحتا رئیس جمهور را متهم به دوقطبی سازی می کند و به صورت غیر مستقیم این رفتار رئیس جمهور را نه تنها منافقانه معرفی می کند که او را شایسته لعن و نفرین نیز می داند.
روحانی چه گفت گه پناهیان برآشفت؟
مگر حسن روحانی چه گفته بود که با این واکنش تند سخنران پیش از خطبه های این هفته نماز جمعه تهران مواجه شد؟ اشاره پناهیان به سخنان «علیه دو قطبی سازی» رئیس جمهور نشان می دهد اعتراض وی به اظهارات روحانی در جلسه هیئت دولت روز چهارشنبه، یعنی دو روز پیش از سخنرانی پناهیان در دانشگاه تهران، است.
رئیس جمهور در این جلسه با اشاره به تاریخ کربلا، وحدت بیشتر جامعه را درس مهم آن واقعه توصیف می کند و می گوید: «چنانچه بر اساس عاشورا و کربلا فاصله و اختلاف در جامعه بوجود آمد، حتماً مسیر امام حسین(ع) را به درستی دنبال نکرده‌ایم.» وی در ادامه تاکید می کند: «اگر در مجالس عزاداری امام حسین (ع) سخنران و مداح بخواهد حادثه عاشورا را در خدمت خود و جناح خود قرار دهد، این موضوع خیانت به اباعبدالله الحسین است.»
اما بخشی از سخنان روحانی که مورد تمجید پناهیان قرار می گیرد، اشاره او به مسئله دو قطبی سازی در این قسمت از صحبت است: «خوشبختانه امسال موارد کمی از سخنان تفرقه‌انگیز شنیده شده و تعداد کسانی که به دنبال ایجاد دو قطبی کاذب بودند، اندک بوده و قابل اعتنا نیست و این از موفقیت‌های بزرگ ملت ایران است.» روحانی در ادامه سخنان خود با تاکید بر اهمیت مسئله وحدت، به انتخابات مجلس شورای اسلامی نیز می پردازد. اما در میان تمام آن جملات مبحثی که برای علیرضا پناهیان حساسیت برانگیز ایست مربوط یه این جمله است: «انتخابات باید موجب وحدت بیشتر در جامعه باشد و آحاد و اقشار مختلف مردم اعم از زنان و کارگران هر مشکلی که به ذهن‌شان می‌آید و احساس می‌کنند که حقوقشان مراعات نمی‌شود، راه اصلی برای کسب حق خودشان انتخابات است. باید در انتخابات دیدگاه‌های خود را اعلام کنند و افرادی را انتخاب کنند که حقوقشان را سریعتر و زودتر به دست‌شان برسانند و غیر از این هیچ راه دیگری وجود ندارد.»
حال سوال اینجاست که مگر در این جملات چه مسئله ویژه ای مطرح شده است که پناهیان آن را مصداق «دوقطبی سازی» دانسته است؟!
مسئله انتخابات مجلس است؟
توجه به سخنرانی های اخیر این واعظ شهیر سیاسی و رئیس حوزه علمیه دارالحکمه نشان می دهد که انتخابات پیش روی مجلس شورای اسلامی، شاه بیت اعتراضات پناهیان به مجلس و دولت است. این روحانی میانسال، هفته گذشته رای منفی وکلای مردم به دو فوریت طرح شفافیت عملکرد نمایندگان را بهانه حمله به عملکرد مجلس شورای اسلامی قرار داده بود (گزارش ایرنا در این باره را بخوانید) و در توضیحاتی تکمیلی تاکید کرده بود که در مجلس آینده «این طرح حتما تصویب خواهد شد» و روز جمعه هم اعتراض به رئیس جمهور را از نقطه ای آغاز کرد که حسن روحانی به مسئله انتخابات مجلس اشاره می کند و در ادامه خیلی صریح به مسئله انتخابات می پردازد و از شورای نگهبان درخواست می کند که از «مرّ حق» کوتاه نیاید مانند یک داور به نامزد ها «کارت قرمز» نشان دهد.
این شواهد نشان می دهد که مسئله انتخابات مجلس شورای اسلامی در اسفندماه سال جاری از اهمیت بسیار زیادی برای این واعظ اصولگرا برخوردار است و برای آن دغدغه های زیادی دارد.
مشکل پناهیان قطبی سازی است یا وجود جناح های مختلف سیاسی؟
طی سخنان علیرضا پناهیان در نطق پیش از خطبه های نماز جمعه تهران، مشخص نیست که اعتراض او به رئیس جمهور دقیقا به چه علت صورت گرفته است؟ این که رئیس جمهور از زنان و کارگران درخواست کرده است تا مشکلات خود را در جریان انتخابات مجلس شورای اسلامی طرح کنند و به نمایندگانی رای دهند تا بتوانند آنها را زودتر و سریعتر به حقوقشان برسانند، چرا در نگاه پناهیان به «قطبی سازی» تعبیر شده است؟ آیا پیگیری حقوق معلمان و کارگران به روش هایی قانونی مورد اعتراض است یا آنکه اگر این مطالبات در فرایند انتخابات پیش رو مطرح شوند از نگاه پناهیان می تواند تاثیری نگران کننده بر نتایج انتخابات بگذارد؟
این روحانی اصولگرا، با وجود آنکه بارها در سخنان روز جمعه بدون آنکه خود را محتاج به بیان استدلالی بداند، منتقدینش را با عباراتی همچون «صهیونیست» بودن، «منافق» بودن و «بی بی سی چی» بودن، عملا به «قطبی» در تناقض با نظام جمهوری اسلامی منتسب دانست، توضیح نداده است که سخنان رئیس جمهور که ارائه راهکاری قانونی و مسالمت آمیز به اقشار مظلوم اجتماع است، را با چه استدلالی مصداق دو قطبی سازی دانسته است؟
از سوی دیگر از سخنان این استاد حوزه چنین بر می آید که در نگاه وی، میان قطبی سازی اجتماعی و جناح های سیاسی و احتمالا احزاب سیاسی، خلط معنا وجود دارد. وی بارها این مفاهیم را در جای یکدیگر قرار می دهد. این در حالی است که وی تاکید می کند وجود اختلاف در جامعه مایه برکت است، اما در عین حال به منتقدین خود می تازد که چرا در انتقاد از سخنان وی، او را به یک جناح منتسب می دانند و این مسئله را مصداق قطبی سازی توصیف می کند!
این خلط معنانی از سوی علیرضا پناهیان در حالی رخ داده است که وجود جناح های سیاسی و احزاب گوناگون در یک جامعه به معنای تحقق اصل آزادی بیان و نهادینه شدن پذیرش وجود اختلاف نظر در جامعه است. در حالی که قطبی سازی به معنای این است که جامعه به دو یا چند گروه متضاد و متناقض تبدیل شود که به مانند قطب های مثبت و منفی آهن ربا، به هیچ عنوان امکان اتحاد و وحدت میان آن ها ممکن نباشد.
وجود این تناقض در گفتار پناهیان این ظن را به وجود می آورد که اصل وجود جناح های مختلف در سپهر سیاسی جمهوری اسلامی ایران موضوع مورد اعتراض این واعظ سیاسی باشد. از سوی دیگر برخی از تحلیلگران و فعالیت سیاسی، عرصه انتخابات پیش روی مجلس شورای اسلامی را محل بروز جناحی جدید در ساختار سیاسی ایران می دانند، که ریشه در هیچ کدام از دو جریان شناخته شده موجود، نخواهد داشت.
حال این سوال مطرح می شود که آیا مترادف دانستن قطبی سازی با تعلق به یکی از دو جناح سیاسی در گفتار پناهیان صرفا یک اشتباه معنایی حوزه نظریه پردازی سیاسی است؟ یا آنکه خبر از آماده سازی اذهان توسط این واعظ زبردست برای ناکارآمد جلوه دادن جناح های موجود و رسمیت دادن به تبلور یک جریان جدید سیاسی در ساختار قدرت نظام جمهوری اسلامی دارد؟
نظر شما