شعار روز جهانی گردشگری گویای چیست؟

بیست و هفتم سپتامبر هر سال به عنوان روز جهانی گردشگری شناخته می شود و هر سال هم از سوی سازمان جهانی گردشگری عنوانی خاص می یابد.

در همین زمینه و در آستانه روز جهانی توریسم، «حسن تقی زاده انصاری» رئیس هیات مدیره جامعه گردشگری الکترونیکی ایران و مدیرعامل یکی از هلدینگ‌های توریسم کشور یادداشتی را در اختیار گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا قرار داد که به این شرح است؛

گردشگری فارغ از رسالت فرهنگی و اجتماعی که دارد یک صنعت است؛ صنعتی که در کنار ویژگی‌های متفاوت هر کشور نسبت به کشور دیگر به عنوان یک مزیت از فعالیت اقتصادی و توسعه مناسبات اقتصادی آن تولید درآمد می کند. 

«گردشگری و مشاغل؛ یک آینده بهتر برای همه» عنوانی است که جهان از ۲۷ سپتامبر ۲۰۱۹ برآن تاکید می کند. به این ترتیب، شغل و آینده بهتر دو ضرورتی است که برای یک سال جهان برآن صحه می گذارد.

امروزه کشوری همانند آمریکا که دارنده بزرگترین اقتصاد و بیشترین تولید نفت در جهان است، بالاترین آمار جذب گردشگر را به خود اختصاص داده است و این بخش را به عنوان یکی از منابع مهم درآمدی خود مدنظر قرار می دهد.

در خاورمیانه و شمال آفریقا نیز کشورهایی همچون قطر، امارات متحده عربی و بحرین که بعضا همچون ایران از منابع نفت و گاز برخوردارند، سهم عمده ای از درآمدهای خود را از طریق این صنعت کسب می کنند و سه رتبه اول جذب گردشگر را در رده بندی جهانی در این منطقه به خود اختصاص داده اند

در آخرین به‌روزرسانی سازمان جهانی توریسم (UNWTO)، تعداد گردشگران به میزان ۳.۳ درصد به‌طور میانگین از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۳۰ افزایش پیدا می‌کند. این موضوع نشان‌دهنده سفر بیشتر ۴۳ میلیون گردشگر جهانی در هر سال و رسیدن به عدد یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون گردشگر تا سال ۲۰۳۰ است.

به‌عنوان یک تجارت بزرگ و سرویس جهانی، گردشگری ورودی تبدیل به یکی از بزرگ‌ترین شاخه‌های مبادلات جهانی شده است. درآمد کلی حاصل‌شده از گردشگری ورودی با احتساب حمل و نقل مسافران بیش از یک تریلیارد و ۲۰۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۱ و یا به‌عبارتی سه میلیارد و ۴۰۰ میلیون در هر روز به‌طور میانگین بوده است. حساب صادرات گردشگری به اندازه ۳۰ درصد از مبادلات جهانی سرویس‌های ارتباطی و ۶ درصد از کل میزان مبادلات جهانی است.

درآمد جهانگردی در سطح بین‌المللی تا سال ۲۰۰۵ حدود ۶۲۲ میلیارد دلار بوده و هر جهانگرد از اروپا و آمریکا بین ۵۰۰ تا ۷۰۰ دلار هزینه کرده، در حالی که این رقم در ایران کمتر از ۵۰۰ دلار بوده است.

آنچه سازمان جهانی گردشگری را برای  انتخاب «گردشگری و مشاغل؛ یک آینده بهتر برای همه» به تامل واداشت، اهمیت این صنعت برای اشتغال است. ایجاد شغل با پیشرفت تکنولوژی و رشد جمعیت به یکی از معضلات کشورها بدل شده است و کشور ما ایران با دارا بودن بیش از ۴۵ درصد از جمعیت به عنوان جمعیت جوان و نیروی کار، از این قاعده مستثنی نیست و صد البته این ظرفیت نیروی جوان در کشور کم نظیر است.

گردشگری بیش از نفع  اقتصادی و درآمد به طور مستقیم و غیر مستقیم بر ایجاد شغل تاکید دارد. آثار مستقیم حاصل از صنعت گردشگری، با احتساب حدود ۶ درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی در این صنعت، نمایانگر تخصیص یک شغل از هر ۱۵ شغل است.

در سال ۲۰۱۶، سهم کل گردشگری در اشتغال‌زایی شامل مشاغلی که به‌گونه غیرمستقیم تحت پوشش این صنعت قرار دارند ۶.۵درصد از کل اشتغال بود و  انتظار می‌رود و با رشد ۳.۱ درصدی تا سال ۲۰۲۶ همراه شود.

در این بازار بزرگ، ایران با دارابودن پتاسیل های بسیار در گردشگری فرهنگی، هنوز با کامل نبودن زیرساخت های گردشگری مواجه است.

جا دارد در آستانه فرا رسیدن روز جهانی گردشگری علاوه بر بهره گیری از ظرفیت های اشتغال در این صنعت پویا نگاه ویژه‌ای نیز به سرمایه های انسانی و مشاغل صنعت گردشگری و وابسته در کشور انداخته شود و بازتعریف مشخص و معینی با کد بیمه‌ای برای مشاغل مرتبط با این صنعت یا مشاغلی که به واسطه گسترش این صنعت در کشور پدید آمده صورت گیرد تا ضمن توجه بیشتر به جایگاه بی‌بدیل اقتصادی و اشتغال این صنعت پویا قدم هایی هر چند کوتاه برای رسیدن به استانداردهای جهانی برداشته شود.

همانطور که گردشگر، مسافر و جهانگرد در سطح بین المللی دارای تعاریف کارشناسی است، مشاغل منشعب شده از صنعت گردشگری هم نیازمند تعاریف ویژه است که کشورمان از این خلا رنج می برد. بخشی از ارائه دهندگان خدمات و به عنوان نمونه راهنمایان گردشگری که از آنها به عنوان سفیران فرهنگی نیز یاد می شوند و سهمی به سزا در حلقه میانی و میزبانی گردشگری دارد، فعالیتشان هنوز در کشور ما به عنوان یک شغل و حرفه محسوب نمی شود.

با توجه به انتخاب این شعار برای سال ۲۰۱۹ شایسته است که متولیان صنعت گردشگری در ابعاد نظری مشاغل و تعاریف گردشگری تجدیدنظر کنند تا یک آینده بهتر برای شاغلین و علاقه مندان به فعالیت در این عرصه پدید آید.

از طرف دیگر رایج ترین نگاه به گردشگری در جهان معاصر رویکرد اقتصاد محور است و یکی از منابع عمده درآمدزایی و ایجاد اشتغال در جهان بشمار می آید بطوری که میان توسعه گردشگری و رشد اقتصادی رابطه متقابل وجود دارد. . به طور معمول چنانچه شهرها و مقاصد از رشد اقتصادی بیشتری برخوردار باشند از گردشگر بیشتری نیز بهره مند می شوند. از این رو  اتخاذ سیاست های عمومی مناسب در کلیه لایه های مدیریتی و حمایت کامل کلیه دستگاه های دولتی و نهادهای عمومی برای رونق گردشگری که منجر به تاثیرات اقتصادی مهمی در هر منطقه و افزایش اشتغال خواهد بود اجتناب ناپذیر است.